Morgunblaðið - 06.01.1985, Blaðsíða 10

10 B
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 6. JANÚAR 1985
Umsjón: KRISTÍN GESTSDÓTTIR
Teikningar: SIGURDUR ÞORKELSSON
Hangikjöts- og bjúgnaréttir
Þrettándinn, 6. janúar, síðasti dagur jóla!
Ekki er nú haldið upp á hann í líkingu við það sem áður tíðkaðist, en þrettánd-
inn var talinn helgur fram til 1770. Álfabrennur hafa lengi verið haldnar þann
dag og hefur þeim fjölgað aftur hin síðari ár. Sumir skjóta upp flugeldum á
þrettándanum, eru það oft flugeldar sem orðið hafa eftir um áramótin. Senni-
lega verður nokkuð um slíka flugelda nú hér sunnanlands, enda var illt veður
á nýársnótt. Haldnar eru álfabrennur á þrettándanum og mun eitthvað vera
eftir af ónotuðum brennum síðan á gamlárskvöld, sem eflaust verður kveikt í,
ef vel viðrar.
Sú trú var lengi að þeir draumar sem menn dreymdi á þrettándanótt væru merkastir og
þýðingarmestir, en þá nótt átti Austurvegsvitringa að hafa dreymt fyrir fæðingu Krists,
heitir sú nótt því draumanóttin mikla.
Á þrettándanum fer síðasti jólasveinninn frá byggð til fjalla. Áður tíðkaðist að gera vel við
menn í mat og drykk á þrettándanum, að „rota jólin“. Sennilega eru flestir búnir með
jólahangikjötið, en handa þeim sem eitthvað eiga eftir, eru hér tvær uppskriftir með hangi-
kjötsleifum, en handa öðrum eru hér aðrar tvær með bjúgum, en bjúgu munu hafa verið og
eru enn algengur matur á þrettándanum. Ef eitthvað er eftir af laufabrauði, er það gott með
þessum réttum. Að málsverði loknum er sjálfsagt að setjast við jólatréð með smákökur og
kaffibolla, því eftir þrettándann taka flestir jólatréð niður.
Aflangt brauð fyllt
hangikjötsleifum o.fl.
með
Handa 8
1 dagsgamalt aflangt brauð,
200 g hangikjötsleifar,
Vt pk. rjómaostur án bragð-
efna, 250 g,
1 hálfdós kurlaður ananas,
5 dropar tabaskósósa,
1 græn paprika,
'h lítil gúrka,
1—2 bitar sultaður engifer
(stem ginger), má sleppa.
1. Skerið af báðum endum
brauðsins, holið það síðan að
innan. Þurrkið innvolsið og notið
í rasp.
2. Takið steinana úr paprikunni
og skerið í litla bita, skerið
hangikjötið og gúrkuna í litla
bita. Síið ananasinn. Skeriö
engiferið í mjög litla bita.
3. Hrærið rjómaostinn með tab-
askósósu og engiferi, blandið síð-
an hangikjöti, ananas, papriku
og gúrku út í.
4. Setið massann inn í brauðið.
Best er að troða vel út við brún-
irnar, setja brauðið upp á end-
ann og slá því i borðið. Þegar
búið er að fylla brauðið er því
vafið þétt í álpappír og sett í
kæliskap í 6 klst.
5. Takið álpappirinn utan af.
Skerið endasneiðarnar af, berið
fram á bretti og skerið nokkrar
sneiðar niður.
HangikjöLsleifar með grænmeti og
súrmjólkursósu
Handa 4
300 g hangikjötsleifar,
1 hálfdós belgbaunir,
5 stórar soðnar kartöflur,
10 radísur, ef þær fást,
væn grein fersk steinselja eða
1 msk þurrkuð,
1 msk vínedik,
1 msk milt sinnep,
2 msk matarolía,
1 bolli súrmjólk,
1 tsk hunang,
3 dropar tabaskósósa,
lh tsk salt.
1. Síið súrmjólkina i kaffipapp-
írspoka í 2—3 klst.
2. Blandið saman súrmjólk, vín-
ediki, sinnepi, matarolíu, hun-
angi og tabaskósósu.
3. Skerið kartöflurnar í þykka
bita, skerið hangikjötið í bita.
Síið belgbaunirnar. Blandið
þessu síðan saman í skál.
4. Hellið súrmjólkursósunni yf-
ir. Blandið saman með tveimur
göfflum.
5. Skerið radísurnar í þunnar
sneiðar og raðið yfir skálina,
stráið síðan steinseljunni yfir.
Meðlæti: Laufabrauð, flatbrauð
eða rúgbrauð og smjör.
Bjúgu með eplum, lauk, gulrótum
og hnetum
Handa 4
2 meðalstór bjúgu, ósoðin,
1 stór laukur,
2 græn epli,
3 meðalstórar gulrætur,
2 msk matarolía,
nokkrar valhnetur eða pecan-
hnetur.
1. Sjóðið bjúgun eins og segir á
pakkanum. Takið síðan af þeim
plastið og skerið í sneiðar.
2. Afhýðið eplin, stingið úr þeim
kjarnann, skerið síðan í sneiðar.
Afhýðið gulræturnar og skerið i
þunnar sneiðar, afhýðið laukinn
og skerið í sneiðar.
3. Hitið mataroliuna á pönnu,
sjóðið síðan laukinn og gulræt-
urnar í henni í nokkrar mínútur.
Gætið þess að þetta brúnist ekki.
4. Minnkið hitann, setjið epla-
sneiðarnar ofan á laukinn og
gulræturnar. Setjið lok á p>önn-
una og látið sjóða í 15 mínútur.
5. Raðið bjúgnasneiðum ofan á,
stráið hnetunum yfir.
Bregðið pönnunni smástund í
bakaraofninn og látið brúningu
koma á bjúgun og hneturnar. Ef
pannan er með skafti, sem ekki
þolir hitann í bakaraofninum,
þarf að hella maukinu á eldfast
fat og raða síðan bjúgunum og
hnetunum ofan á. Brúna síðan í
bakaraofninum.
Meðlæti: Kartöflustappa.
Brauðbotn með bjúgum og aspargus
Handa 4
Þið getið notað hvers konar
soðna pylsu eða bjúgu í þennan
rétt.
Botninn:
200 g smjörlíki,
250 g hveiti,
1 lh dl súrmjólk.
1. Skerið kalt smjörlíkið í þunn-
ar flögur og blandið saman við
hveitið. Látið það ekki jafnast
vel saman.
2. Setjið súrmjólkina út í og
hnoðið lauslega. Þrýstið síðan
deiginu á botninn og upp með
börmunum á pie-móti, geymið
síðan mótið í kæliskáp í 1—2
klst.
3. Hitið bakaraofninn í 200°C og
bakið botninn í 10 mínútur. Tak-
ið þá úr ofninum, setjið fylling-
una á hann og bakið áfram.
Fyllingin:
1 stórt soðið bjúga, u.þ.b.
300-400 g,
2 msk smjörlíki,
2 msk hveiti,
1 hálfdós aspargus,
2egg,
V* tsk rifin múskathneta eða
tilbúið duft,
200 g rifinn mariboostur eða
annar feitur ostur.
1. Hitið smjörlíkið, hrærið út í
það hveitið og búið til uppbakað-
an jafning. Þynnið með asparg-
ussoðinu. Ef það er of lítið, er
hægt að bæta mjólk saman við,
en þetta á að vera þykkur jafn-
ingur. Kælið síðan jafninginn
örlítið.
2. Hrærið eggin og múskatið út í
jafninginn.
3. Skerið bjúgað í sneiðar og
raðið ofan á brauðbotninn, setjiö
aspargusinn yfir.
4. Hellið síðan jafningnum yfir.
5. Rífið ostinn og stráið yfir.
6. Setjið í miðjan bakaraofninn,
180°C, og bakið í 30—40 mínút-
ur.
Meðlæti: Hrásalat.
30-50% AFSLÁTTUR gj