Alþýðublaðið - 08.01.1954, Blaðsíða 4

4
ALÞÝÐU8LAÐEÐ
Föstudagur 8. janúar 1954
Útgefandi: Alþýðuflokkurirm. Ritstjóri og ábyrgðarmaCur:
Hanr<ibal Yaldimarssou Meðritstjóri: Helgi Sæmundsson.
Fréttastjóri: Sigvaldi Hjálmarsson. Blaðamemn: Loftur Guð-
mundsson og Björgvin Guðmundsson. Auglýsingastjóri:
Emma Möller. Ritstjórnarsímar: 4901 og 4902. Auglýsinga-
sími: 4906. Afgseiðslusími: 4900. Alþýðuprentsmiðjan,
Hvg. 8—10. Áskriftarverð 15,00 á mán. í lausasölu: 1,00.
Fá afkvæði - líti! afrek
MQRGUNBLAÐIÐ er enn í
gær að grobba heilmikið af
„sigrum“ Sjálfstæðisflokksins
í alþingiskosningunum síðast
liðið sumar. Flokkurinn vann
Hafnarfjörð, ísafjörð og Siglu-
fjörð. Hann vann líka Vestur-
Skaftafellssýslu. En svo missti
hann tvo uppbótarþingmenn,
svo að þingmönnum hans fjölg
aði ekki nema um tvo.
Þegar Morgunbiaðið ræðir
„sigra“ sína í sumar, skýrir
það ávallt frá þingmannafjölg-
uninni, en ekki atkvæðafjölg-
uninni, og lýsir það þó nokkr-
um hyggindum. Sjálfstæðis-
flokkurinn bætti nefnilega við
sig 74 atlivæðum í kosningun-
um í sumar. Og bessi atkvæða
aukning færði bonum tvo nýja
þingmenn, þótt flokkurinn hafi
auðvitað tapað talsvert blut-
fallslega í fylgi með þjóðinni.
En þessar staðreyndir fylla rit
stjóra Morgunblaðsins stolti og
sigurgleði: Flokkurinn fær 74
ný atkvæði, tapar hlutfallslega,
en bætir við sig tveim þing-
sætum! Þannig er lýðræðishug
sjón íhaldsins íslenzka. Það
hlakkar í því yfir þeirri stað-
reynd, að Alþýðuflokkurinn,
Só’SÍalistaflokkurinn og Þjóð-
varnarflokkurinn skuli aðeins
fá 4 kjördæmakjörna þingmenn
út á 29.000 atkvæði, en að Sjálf
stæðisflokkurinn skuli fá 21
kjördæmakosinn þingmann út
á um það bil sömu atkvæða-
tölu.
Hinir nýju kaupstaðaþing-
menn Sjálfstæðisflokksins sett
ust á þingbekki með litla áukn
ingu á atkvæðatölu Sjálfstæð-
isflokksins bak við sig. En af-
rek þeirra á þingbekkjunum
hafa þó orðið enn Jítilfjörlegri.
Þeir hafa setið þar eins og
brúður og ekkert látið til sín
taka, nema þegar ríkisstjórnin
hefur kallað á atkvæði þeirra.
Vill Morgunblaðið1 ekki gera
svo vel og birta skrá yfir þau
mál, sem þessir nýju kaupstaða
þingmenn hafa flutt á alþingi
og fengið samþykkt? Og vill
það ekki gjöra svo vel og birta
frásagnir af skörulegum bar-
átturæðum þeirra fyrir bags-
munamálum kaupstaðanna,
sem þeir eru nýkjörnir fulltrú-
ar fyrir?
Þegar Morgunblaðið er búið
að birta afrekaskrá hinna
nýju þingmanna Sjálfstæðis-
flokksins, hefur almenningur
bætta aðstöðu til þess að gera
sér grern fyrir því, hversu
hvggilegt var að fela þessum
þingskörungum umboð hinna
þriggja kaupstaða.
Eifí dæmið tim ráðsmennsku íhaldsins:
MORGUNBLAÐIÐ var í
gær orðið svo viti sínu fjær,
að það hleypti Jóhanni Haf-
stein dulbúnum fram á orr-
ustuvöllinn til að lofa sjálf-
an sig fyrir dugnað og vin-
sældir! Mun engum í Sjálf-
stæðisflokknum detta slíkt f
hug nema Jóhanni sjálfum,
enda er greinin harla spaugi
leg. Hámarki nær hún, þeg
ar Jóhann fer að útskýra
það, að hann hafi orðið við
því að ,,taka áttunda sætið“
á bæjarstjórnarlista íhalds-
ins, sem sé baráttusætið, af
því að ,,hann geri það“ að
taka þátt í baráttu ,,af
drengskap óg karlmennsku",
er veki „ótta hjá andstæðing
unum“ en hvetji „samstarfs
mennina til starfa og dáða“.
Málið og stíllinn sver sig
sig svo sem í föðurættina,
og Jóhann þykist heldur en
ekki maður með mönnum
eftir að hafa sýnt -þennan
drengskap og þessa karl-
mennsku, þó að hann ætti
að skipa „eitthvert efstu sæt
anna“, samkvæmt prófkosn
ingunni“. Með öðrum orðum:
Andstæðingar Jóhanns í her
búðum íhaldsins röðuðu hon
um í vonlaust sæti á bæjar-
stjórnarlistanum vegna vin-
sælda hans og clugnaðar!
MÓÐURSKIP ÍHALDSINS.
Að öðru leyti fjallar grein
in um móðurskip íhaldsins,
Hæring. Ber Jóhann kröftug
lega á móti því, að hann eigi
nokkra sök á ofviðrinu á dög
unum eða síldarleysinu und
anfarin ár. Síðan gengur
hann enn lengra og sver fyr
ir. að hann hafi átt minnsta
þáít í kaupunum á Hæringi.
Mun það gleggsta sönnunin
um dugnað Jóhanns, að
hann skuli áræða að neita
skyldleika sínum við jafn-
fyrirferðarmikinn skjólstæð
ing og Hæringur óneitan-
lega er.
VONLAUS MÁLFLUTN-
INGUR.
Þessi málflutningur er
vonlaus með öllu og sannar
vissulega, að sök bítur sek-
an. Innan bæjarstjórnarinn-
ar var enginn ágreiningur
um nauðsyn þess að festa
kaup á skipi, er gegndi því
hlutverki, sem Hæringi var
ætlað. En bæjarstjórnar-
íhaldið með Jóhann Hafstein
fremstan í flokki bar alla
ábvrgð’á því, hvaða skip var
keypt. Sú framkvæmd tókst
hörmulega. íhaldsmaðurinn
Gísli Halldórsson verkfræð-
ingur bauðst til að útvega
nýtt og gott skip, en bæj-
arstj órnaríhaldið sinnti því
boði engu. Þess í stað gerði
það menn út af örkinni til
að kaupa eitt elzta skip
heimsins í hóoi þeirra. sem
enn fljóta. Jóhanni Hafstein
þýðir ekkert að kenna Ólafi
Sigurðssyni þessa ráðs-
mennsku. Mátturinn og vald
ið var bæja^stjórnaríhalds-
ins, og bess varð Kka dýrð-
in, móðurskip íhaldsins,
Hæringur!
HÆSTRÁÐANDÍ
HÆRINGS.
Öllum. sem eitthvað fylgj '.
ast með bæjarmálum, er
kunnugt, að Jóhann Haf-
stein hefur verið hæstráð-
andi Hærings til sjós og
lands. En nú kveður þessi :
„vinsæli og duglégi íhalds-
maður sér hljóðs í Morgun-
blaðinu til að afneita Hær- -
ingi og vísar frá ,sér allri '
ábyrgð á framferði náttúru-
aflanna gagnvart þeseu sögu
fræga skipi! Síðára atriðið
skiptir ekki máli. Engum
mun sem sé hafa cfottið í
hug, að Jóhann ráði sjó og
vindi. Hitt liggur í augum
uppi, að Reykvíkingar verða
að sækja hann og sálufélaga
hans í bæjarstjórnaríhaldinu
til ábyrgðar fyrir kaupin á
Hæringi og eymd hans á sjó
og landi. Það gera Reykvík
ingar, þegar þeir ganga að
kjörborðinu 31. janúar. Og
upp úr því hættir Morgun-
blaðið sennilega að Iof-
syngja „vinsældir og dugn-
að“ Jóhanns Hafsteins.
Herjólfur.
Alfreð Gíslason lœknir:
Einu sinni var
ÞAÐ VAR EINU SINNI
ungur stjórnmálamaður. Hann
hét Ólafur. Hann var af ríku
fólki og' þótti að ýmsu leyti vel
til foringja fallinn. Hress var
hann í máli og aðsópsmikill á
velli, en strákslegur á köflum
og frekur, þegar því var að
skipta. Hann var fjáraflamað-
ur góður, og hafði næman
skilning á tengslum fjármála
og stjórnmála.
Þar kom, að hann varð for-
maður Sjálfstæðisflokksins.
Hlaut hann mikið fylgi í kjör-
dæmi snm, 65% greiddra at-
kvæða. En eftir því, sem aldur
inn færðist yfir hann og flokk
hans, tók fylgið að minnka. f
síðustu kosningum hlaut Ólaf-
ur þeSsi aðeins 39% greiddra
atkvæða í kjördæmi sínu. Og
flokkur hans, sem fyrir 20 ár-
um hafði fiylgi 48% kjósenda,
hlaut í síðustu kosningum
fylgi aðeins 37 % kjósenda.
Flestir nienn stillast og
spekjast me'ff aMrinum. Stráks
skapur og jafnvcl ofsi getur
verið skemmtjlegur í fari
ungra manna, ef hann ber
vitni lífsfjöri og áhuga. En
fullorðmim mönmnrt fer hann
illa og þeim mun verr, sem
þeir eru í ábyrgðarmeiri stöð-
um. Ólafur hefur ekki vaxið
að vizku með aldrinum, og
hann hefur heldur ekki stillzt.
Um það bera vott m. a. tvær
úívarpsræður, sem hann hefur
haldið á síðari árum, þ. e. þeg-
ar hann hrópaði hófanir að
þióð sinni, ef hún dirfðist að
kjósa annan mann fyrir for-
seta en þann, sem hann hefði
ákveðið, a'ð verð’a skylcli for-
seti, og þegar hann hélt hina
dæmalausu ekkert-ræðu sína í
síðustu útvarpsuvnræðum, ræð
una, sem menn muna nú ekk-
ert úr nema það, hvað forsæt-
isráðherrann lirópaði oft órðið
ekkert.
Það rifjast upp fyrir mönn-
um nú, að hótunarræðan fræga
var haldin til þess að vara lands
lýðinn og þá einkum Sjálfs-
stæðismenn við því að fara
að ráðum Gunnars Thorodd-
sens í forsetakosningunum,
þess manns, sem Morgunblaðið
telvr nú hráðnauðsvnlegt að
feln forsjá málefna Rm'kvík-
inga. Kannske fovsætisráðherr
ann eigi eftir að hrópa út t;l
Reykvíkinga hóíanir urn, að
illa fari fyrir þeim, ef þeir fylki
sér eltki um Gunnar Thorodd-
sen og íhaldsmeirihluta hans
f bæjarstiórnarkosningunum!
Þeir geta þá rifjað upp fyrir
sér. hvernig fór, þegar for-
ínaður Sjálfstæðisflokksins
haf'ði hrónað ut til þjóðarinn-
ar. að hún skyldi eíga sig á
I fæti. ef hún kysi eins og Gunn
ar Thoroddsen vildi!
Það væri óskandi, að Olafur
héldi a. m. It. cina æsíngaræðu
fyrir bæiarstjórnarkosningarn-
sr og mælíi með íhaldsmeiri-
hlntanum og Gunnari Thor-
oddsen «em horgarstióra. Það
ci- nefnilcva kcmin reynsla á
hað. að kióspndurnir vera þver
öfmrt við það, sem Ólafur seg-
ir þeim í slíkum ræðum.
FYRIR SKÖMMU skýrði
Kristján læknir Þorvarðsson
blaðamönnum í Reykjavík frá
þeirn tegundum geðlækninga,
sem efstar eru á baugi í heim
inurn síðustu 15 árin, og mun
frásögn dagblaðanna af því við
tali hafa vakið allmikla athygli.
Þessar lækningaaðferðir eru
aðallega þrjár: Raílostmeðferð
in, insúlín-dálækningin og sér-
stö'k heilaaðgerð, nefnd ióbó-
tómía. Sú fyrstnefnda hefur
verið notuð hér á landi í lið-
lega 7 ár, en heilaaðgerðin
nokkru skemur. Insúlín-dá-
lækningunni hefur ekki verið
beitt hér t;1 hessa. og er ástæð-
an sú, að hún verður vart íram
kvæmd annars staðar en í geð-
veikraspítala.
Þessar lækningaaðferðir
hafa hvarvetna rutt sér til
rúms í menningarlöndum og
þykja ómissandi, enda hafa
þær gerbreytt til batnaðar allri
meðferð geðveikra. Andstöðu
gegn þeim mun lítt eða ekki
gæta erlendis. Þó getur þess
einn kunnasti geðlæknir Banda
ríkjanna í ritgerð, sem hann
birti árið 1950, að enn séu fá-
einir læknar í heirninum and-
vígir ráflostmeðferðinni, en
það séu eingöngu þeir, sem
aldrei hafi beitt benni, hinir,
sem hana hafa reynt, geti ekki
hugsað sér að vera án hennar,
á meðan önnur meðferð jafn-
góð eða betri, þekkist ekki.
Hér á landi starfa sex sér-
UNDANFARIÐ hefur all-
mikið verið um það ræít
manna á meðal, og nú einn-
ig opinberlega, að íslending-
ar séu eftirbátar annarra
þjóða á sviði geðlækninga,
en ástæðan til þess sé sú, að
yfirlæknirinn á Kleppi vilji
ekki taka upp þá læknisað-
ferð, sem þykir gefa bezta
raun erlendis. Alfreð Gísla-
son Iæknir ræðir mál þetta í
meðfylgjandi grein, og fer
ekki hjá því, að hún veki
mikla athygli. Islendingar
mega elcki una því, að hlut-
ur þeirra á svíði geðlækn-
inganna sé minni en annarra
þjóða fremur en á öðrum
vettvangi heilsugæzlunnar.
fróðir geðlæknar. Ailir, að ein-
um undanskildum, notfæra sér
eftir því, sem aðstæður leyfa,
hinar nýju aðferðir við lækn-
ingu geðveikra. En aðstaðan
hér er ekki sem bezt, því að
svo óheppilega vill til, að sá
eini, sem ekki hefur aðhyllzt
þessar lækningar, er yfirlæknir
einasta geðveikraspítala lands-
ins. Þetta kemur þó lítt að sök,
þegar um er að ræða þunglynd
issjúkdóma eða aðrar léttari
tegundir geðveiki. Þeim sjúk-
lingum má veita fullnægjandi
hjálp með raflostmeðferð í al-
mennu sjúkrahúsi eða í vel út-
búinni lækningastofu og jafn-
vel í heimahúsi, ef í nauðir
rekur. Öðru máli gegnir um
hinn alvarlega og algenga geð-
sjúkdóm hugklofa (sohizo-
fremi). Gegn honum er nýju
aðferðunum beitt erlendis,
hverri með annarri eða hverri
eftir aðra, en vegna ástands
þessara sjúklinga er ógerlegt
og jafnvel hættulegt að við-
hafa þær annars staðar en í
geðveikraspítala.
Það skal fram tekið, að þessí
nýja aðferð er engan veginn
' einhlít gagnvart hug.klofa, en
j hún er þó sú bezta, sem völ er
| á. Þykir mikilsvert, að sjúk-
. lingarnir fái læknismeðferðina
ií byrjun sjúkdómsins, því að
þá eru batamöguleikarnir
' miklu meiri en síðar verður.
‘ En hér á landi er sem sé ekki
|hægt að veita hugklofa-sjúk-
^lingum nýtízku meðferð eins
|og sakir standa. Af þeirri á-
' stæðu sérstaklega standa nú
■ geðlækningar hér á lægra stigi
_ en erlendis og bað raunveru-
lega að óþörfu. Með lítilshátt-
ar tilhliðrunarsemi og hverf-
andi litlum tilkostnaði mætti
bæta úr bessum ágalla á skömm
um tíma.
Læknir geðveikraspítalans ís-
Ienzka er mótfallinn þessum
! nýiu lækningaaðferðu-m og not
ar þær ekki. Hefur hann sem
Iæknir fullkomlega Ieyfi til
slíks, því að ekki má þvinga
neinn- til að beita Iæknismeð-
Framhald á 7. síðu.