Vísir - 12.10.1917, Blaðsíða 2

VIS ! &
Fiskekntter „Fawn“,
Trangisvaág:, Færöerne, ca. 58 Netto-Register Tons, lsster 70 Tons,
i god Stand, er til Salg.
Nærmere Betingelaer og Oplysninger giver
Axel IVoIísö, Beddingsmester,
Traiigisvaag.
Landsverslunin
Hverfisgötu 29.
Talsimar
’ 690 forstjórinn
691 hagstofan
412 afgreiðslan
683 vörugeymslan
Skrifstofntími vérður í vetur kl. 10—6, nema á laugar-
dögum kl. 10—4.
Forstjórinn til viðtals að jafnaði kl. 10—11 og kl. 1—4.
Útborganir að eins kl. 10—11 og kl. 1—3.
Til mÍEaÍH.
Borgarstjóraskrifstoían kl. 10—12 og
1—3
Bæjarfógetaskrifstofan kl. 10—12 og 1—5
Bæjargjaldkeraskrifstofan kl. 10—12 og
1—5
íslandsbanki kl. 10—4.
K. F. U. M. Alra. samk, sunnnd. 8
síðd.
L. F. K. B. Útl. mánud., mvd„ fatd. kl. 6-3.
Landakotsspít. Heimsóknartími kl. 11—1.
Landsbankinn kl. 10—3.
Landsbókasafn 12—3 og 5—8. Útlán
1—3.
Landssjððnr, afgr. 10—2 og 4—5.
Landssíminn, v. d. 8—10. Helga daga
10—8.
Náttfirugripasafn sunnud. I1/,—2'/2.
ÍPóBthúsið 9—7, Sunnnd. 9—1.
Samábyrgðin 1—5.
Stjórnarráðsskrifstofurnar opnar 10—4.
Vífilsstaðahælið: Heimsóknir 12—1,
Þjóðmenjasafnið, sd. þd. fmd. 12—2.
Dr. Páll J. Olafson
tannlæknir
heflr lækaiugaatofu s!na framvegis
í húsi Nathan & Olsens. Inn-
gangnr frá Pósthússtræti (upp 3
stiga — 1. harð til hægri).
Viðtalstimi kl. 10—11 og 2—3;
á öðram tímum dsgs eftir nmtali.
— Sími 501 —
Olnbogabörniu.
Kennaraskólinn
og Landsbókasafnið.
Það veknr eftirtekt manna, að
kolasp ’.rnaðarráðstsfanir stjórnar-
innar hafa einkum beinst að þess-
gm tveim stofnuaum. Kennsra-
skólanum er algerlega lokað og
lestrarsai Landsbókasafnsins or
lok&ð í þvi ekyni sð spara kol.
Og sú ráðstöfun er gerð eftir að
kolaskipið eneka kom hingað með
nm 6000 smálestir af kolum.
Það er baft á orði, að Kenn-
araskólinn sé olnbogabarn stjórn-
arinnar af því að það sén mest-
megnis umkomulitlir alþýðumenn,
sem hann sækje. AUir vita að
nemendur þess skóla geta ekki
stnndað n&m utan skóla. Kensla
fer þar mikið fram i fyrirlestr-
um og viðtali og eru nemenáur
auk þess allflestir svo settir,
að þeir eiga ekki við þær kring-
nmetæður að búa, að þeir geti
lesið heima. Það er og
vitanlegt, að nemendnr þess
skóla, ern að búa sig nndir
líístt&rf sitt, ekki eíður en nem-
endur annara skóla. Og það á
því engn siðnr við um þá, að þeir
aéu sviftir einu ári af lífí slnu,
með því að loka fyiir þeim skól-
anum. Eí til vill verðnr skólalok-
unin til þess, að ýmBÍr hætta við
að sækja bann. Svo gæti þvi
farið, áð hndið misti við þ&ð
nokkur ágæt kennaraefni. Stjórn*-
in hefir ekki einusinni viljað sinna
boði kennaranna um heimakensln,
gegn þvi að lðggja þeim eina
smálest af kolim hverjum, og var
þó skólaaum ætlað mikls meira
fé á fjárlögunum til eldsneytis-
kaup?, en sem því svarar.
Menu munu tolja þið væga á-
lyktun, að hér eé um handahófs-
ráðstöfun &ð ræða.
Um lokunlestrarsals Landebóka-
safnsins er likn máli að gegna.
Þar kemur fram sama óikiljtnlcga
skammsýnin og smásálarskapur-
inn, sem rvo mjög bsr á í fari
þeirrar stjórnar, sem vér höfnm
bú nm hríð átt að búá við.
Þegar um skólaloknnina var
rætt á þingi í sumar, þá bárn
sumir þitsgmennirnir það meet
fyrir brjósti, og þar á meðal núv.
fjármálaráðherra, að nemondnm
ntan af Undi mundi reynast of-
vaxið að kljúfa námskostnaðinn,
og að svo gæti farið að þeir snm-
ir hverjir biðn hoilsutjón af þv/,
að sitja við lestur í köldnm her-
bergjum, ef þeir hefðn ekki efui
á að kaupa eldsneyti til hitonsr,
þó að kol yrðn fáanleg, sem þá
þótti tvísýni um. Og þáð er á-
reiðanlegt, að fjöldamargir fátæk-
ir en áhugasamir námsmenn, sem
hér verða í vetnr, muni sitja við
lestur í köldum berbergjnm. Þeir,
sem hafa verið í skólnra hér, og
tekið hafa eftir því, hve mjög
rnargir efnalítlir námsmenn ieggja
að sér og spara, til þess að geta
afcaðist kostnaðinn, vita, að þeir
verða allmargir, sem ekki gefast
npp í vetur fyr en i fulla hnef-
Kaupið fisi.
ana, og ætia eér þó ekki af, En
þeir eru þegar orðnir of margir og
verða alt of margir, aem ýmist
spilla heilsn sinni meira og minna,
eða jafnvel biða fjörtión af því að
sitja koldir og hálfsvangir við nám
í Jélegum herbergjnm.
Þó ekki hefði verið af öðrum
ástæðum en þessnm, þá hefði eia-
mitt átt að halda leitrarsal Lands-
bókasafnsins opanm í vetur, úr
því að skólum var ekki algerlega
lokað, og það ekki *ð eins venjn-
legan tims, heldar allan daginn
frá öádegi til kl. 10—11 að kveldi,
til þesa að námsmenn, sem ekki
geta keypt feol til bitnnar, gætu
setið þar við Iestur. Og það
hefði verið rétt ef til vill, að gera
frekari ráðstafanir í þeasa átt.
Það er hart, að þurfa að segja
það, að með augnn opin fyrir
þeirri bættn, sem stafað gæti af
áldsneytisvandræðnnnm hér í vetnr
eða af kohdý/tlðinni, lérstaklfga
i sambandi við skólana, þá eykur
stjórnin þá hættn margfaldiega
með þessari ráðstöfun, að loka
þessnm. eina Iestrarsal sem af-
menningnr á aðgang að, og það
án þess að rokkur brýn ástæða
sé til. En þcssu er hægt að kippa
í Iag enn; það er vonandi að það
verði sýnt, að hér sé að eins nm
fljótfærnisverk »ð ræða.
Frakkland
eftir öfriðinn.
Framh.
Á sínnm tima vorn þessi tæki að
vísu hin fullkomnusta i sinni
gerð, en einmitt þessi „fullkomn-
un“ var oss til tjóns, því að hún
varð eins og dantt farg. Ef ein-
hver frakknesk iðnvélategund hef-
ir verið vel og samvizkusamlegft
úr garSi gerð, svo að hún geti
enst í 30 ár og haldist hrukku-
laust til enda, þá er hún varð-
veitt með mestu nákvæmni og
ræktarsemi, jafnvel þótt framfar-
irnar hafí hrnndið af st&ð nýjnm
tegnndum. Menn geta ekki íeng-
ið af aér áð vísa á bug svo góð-
um og dyggum þjóni. Hinn er-
lesdi keppÍBantnr hennar endist
ekki í 15 ár, og árangurinn er
ekki sem bestur upp á siðkastið
— en þá er tekin npp alveg ný
gerð, er betar fullnægir kröfum
timans. Ófriðurinn hefir neytt oss
til þesi að endumýja verkfæri
vor. Vér höfnm orðið að koraa
upp meiri vélavinnu, til þess að
spua vianskrcftian. Og vinnan
hefir orðið að vera með geysi-
hraða, af því að skofcfæraeyðslan
hefir keyrt fram úr öiiu hófi í
orustunum Menn hafa einuig orð-
ið að geta framleitt samstæð teki
i sífelíu og án aíiáts til þoss að
geta staðist fr»mleið3lukoáfcnaðinn
og til þö3s að'geta haft nægilegt
til takð og skifti. Og vér, sem
ekki höfum geíað framieitt þessi
tæki sjálfir, höfam orðið að fá
þ&u aö, einkum írá Amðriku.
Hér var um veralega iðnaðir-
bylfcingu að ræða, og henni eig-
um vér þ&ð að þakka, uð vér höf-
um nú hia fullkomnusíu tæki, er
algerlega samsv&ra kröfum nú-
timans. En „á morgua" notnm
vér þan ekki til þess að gerft
sprengikúlsr. Til hvers ættnm
vér þá að nota þau — ættum vér
BÖ láta þau ryðgs af aðgerðaleysi?
Þrátt fyrir aðv&ranir Michelet
höfum vér látið Þjóðverja svæla
undir sig einoknn á efnaiðmði,
8érstakl0ga lifcaefnum. Uppgötv-
anir Bretans Parkin og Frakkan?
Verguin urðu tii þeas að auðgft
hin öflagu félög í Lúðwlgshafen
eg Eiberfeld.
Eu þav sem flnmefni uuilínlit-
anna er hið samft og sprengiefn-
anna, þá mnnn þær hinar sömft
verksmiðjur, er nú framleið*
sprengikúlur, eítir á vinna litar-
efni með hinum fjölbreytfcasta blæ-
Til þess að gera hin ógftrlegn
sprengitæki þarf líka ftýrnr, brenni-
Bieinssýra og saltpéturssýrn. Vér
höfnm orðið að fjölga stóru blý-
klefunum, þ»r sem brenniíteins-
sýran myndast, og saltpétursalt
böfnm vér orðið að framleið*
þvi »ð vinna köfnunarefoi úr loft-
ins. Fraœleiðslan hefir ankiet
/