Vísir - 09.08.1918, Blaðsíða 2

\
VfSlR.
Áígraiðils bkísÍH* i Áð&Utjtss-
14, opia frá kl, 8—8 á byerjum degi.
Skrifatoía S, sama et&S.
Sími 400, P. 0. Box 867.
RitstjöriBK til viðtal# írá ki. 2—6.
Prenismiðjtn ft Langaveg 4
eitni 136.
Auglýgfegtm veitt íaðtt&ks I LesiáC'
íijörnuBsi sftir ki. 8 £ kröldin.
Auglýsiag&veið: 50 anr. hve* ere
dálka i Btærri augi. 5 aura orð. i
BM&augiýsingaa aeð öbiaytta letri.
Einokun.
Framh.
Á þvi, sem hér hefir verið
3agt, sést það ljóslega, sem raun-
ar er alkunnugt af reynslu allra
þjóða, að öll einokun leiðir til
okurverslunar. Og þó að menn
vildu réttlæta landseinokun með
því, að allur ágóðinn renni í
landssjóð, þá er það engin rétt-
læting, vegna þess hve ranglát-
ar slíkar skattálögur eru, þar
sem þær verða því meiri sem
eyðslan er meiri, án tillitis til
tekna.
Það væri þó nokkuð öðru máli
að gegna um landseinokun á
munaðarvörum, ef sömu vöru-
gæði væru trygð. En þar kem-
ur einmitt fram annar aðalgalli
einokunarinnar, sem sé sá, að
þegar enga samkepni • er að ótt-
ast, þá er ekkert hirt um vöru-
gæðin. Þess vegna eru munað-
arvörur einmitt allra vörutegunda
óhentugastar, til þess að hafa
landseinkasölu á, vegna þess að
gæðamunurinn er svo gifurlegur
á betri og lakari tegundum.
Rússneska brennivínið er, eins
og áður er sagt, alræmt, og lítið
betra orð fer a£ franska tóbak-
inu. Þess vegna er franskt tó-
bak líka varla til á erlendum
markaði. Það er óseljanlegt út
úr landinu. Það var reynt fyrir
nokkrum áram að fá markað
íyrir það í Englandi, en mistókst
algerlega.
Franskur hagfræðingur, Yves
Gruyot, hefir sagt að Frakkland
tapi hundruðum miljóna á ári á
því að hafa ríkiseinokun á tó-
baksiðnaðinum, sem fer svo hörm-
ulega i höndum ríkisins, að fimm
sinnum fleiri menn myndu hafa
atvinnu við hann, ef verslunin
væri frjáls.
3?að þarf nú auðvitað varla að
gera ráð íyrir því, að stórkost-
legur tóbaksiðnaður rísi upp hér
á landi, en þó er hætt við því
að landið græddi ekki mikið á
tóbakseinokun, því að vafalaust
myndi tóbakssmyglunin fljótlega
komast i algleyming og mundi
hún síst eiga erfiðara uppdráttar
en áfengissmyglunin, og alt eftir-
lit með herni verða miklu erfið-
ara. En þessir gallar einokun-
arinnar, sem koma svo ljóst fram
Friðarskilmðlar.
_______________
Brensluspíritus
70 aura peliun.
Hvergi ódýrara.
Talsími 586.
I fj arveru minui
frá 8. ág. — 4—5 sept. gegnir Jón læknir Kristjánsson læknis-
störfum mínum.
Stefán Jðnsson.
Talsímanúmer 649 B
heiir Hannes Ólafsson & Co.
Greitisgötu 1.
Dugl sláttumaður
óskast í hálfsmánaður tíma.
IXéitt IsLetixp.
Uppfýsiiigar gefur Meyvant Siguröseon
Grrettisgötu 46. Simi 353 B.
i tóbaksversluninni frönsku,
myndu einnig koma fram, um
hvaða vörutekundir sem væri að
ræða. Þar við bætist, að vör-
urnar yrðu yfirleitt dýrari, áu
tillits til álaguingarinnar. Þegar
enga samkepni er að óttast, hlýt-
ur hvötin til að ná ódýruminn-
kaupum að sljófgast, en jafn-
framt kemur tilhneigingin til að
kaupa lakari tegundir. Af þessu
leiðir, að þeir, sem varanna eiga
að njóta, tapa því jafnvel marg-
faldlega, sem verslunin græðir,
vegna þess að varan verður bæði
dýrari og verri eu í frjálsri sam-
kepni.
Eftir þá reynslu, sem menn
hafa fengið a£ einokuninni, hlýt-
ur menn að íurða á því, að nokk-
ur rödd skuli láta tii eín heyra
í þá átt að koma henni á aftur.
En, það eru margir menn svo
gerðir, að þeir geta ekki ógrát-
andi til þess hugsað, að aðrir
g r æ ð i. Menn sjá svo miklum
ofsjónum yfir' „kaupmannsgróð-
anum“, ö f u n d i n er svo mögn-
uð, að menn vilja jafnvel vinna
það til að leiða einokunarbölv-
unina yfir landið aftur, til þess
Ferðakoffort
gott, óskast til kaups.
A. v. á.
að koma í veg fyrir það að ein-
stakir menn græði á verslun.
Það er þetta skrílslega hatur til
kaupmannanna, sem landlægt
hefir verið hér á landi síðan á
einokunartímunum, sem
gert hefir það að verkum, að
heill flokkur í landinu hefir tek-
ist það á hendur. að skera upp
herör gegn frjálsri verslun og á
allan hátt reynt að skerða at-
vinnufrelsi kaupmannanna.
Það er auðvitað, að einhverjar
leiðir verður að finna til þess að
afla landssjóðnum tekna. Én það
er ekkert áhorfsmál, ef um það
tvent er að velja, að leggja tolla
á vörur eða að lögleiða lands-
einokun á fleiri eða færri vöru-
tegundum, að fara þá heldur
ur tollaleiðina, þó að dýr sé og
ranglát.
C i v i s.
Snemma í julí var þess getið
í símskeytum til blaðanna, að í
þýskablaðinu ,Yossisehe Zeitung'
hefði birst grein, þar sem skýrt
væri frá því, að hvaða friðar-
skilmálum Þjóðverjar myndu vilja
ganga. í dönskum blöðum, sem
hingað eru komin, er skýrt nán-
ar frá efni greinarinnar og full-
yrt, að hún sé í samræmi við
vilja þýsku stjórnarinnar og birt
í samráði við hana, sem upphaf
umræðu um friðarskilmála milli
ófriðarþjóðanna
í upphafi máls síns segir rit-
stjórinn, að ekki þýði að svo
stöddu að ræða hugsjónir þær,
sem ráðandi eigi að verða í fram-
tiðinni í ríkjaskipun heimsins,
eins og Wilson forseti gerði.
Fyrst verði umræður að hefjast
um það, hvernig eigi að ráða ó-
friðnum til lykta, ákveða landa-
mæri og ræða skiftingu nýlend-
anna. 3?vi næst segir hann að
friðarskilmálar Þjóðverja verði á
þessa leið:
Nvlendur Þjóðverja verða þeim
afhentar aftur; Belgía verður
endurreist sem fullkomlega óháð
og sjálfstætt ríki; allar eignir,
sem teknar hafa verið af borg-
urum miðveldanna í öðrum lönd-
um verður að afhenda aftur. Bret-
ar verða skilmálalaust að verða
á burtu úr þeim löndum Tyrkja,
sem þeir hafa lagt undir sig Og
einuig úr Persiu. Egyptaland
verður eins og það var fyrir ó-
friðinn. Samninga verður að
gera um, að ítússar megi fara
ferða sinna um Hellusund, og
verða þeir samningar gerðir af
þeim ríkjum sem Iiggja að Svarta-
hafi.
Ennfremur segir haun að Þjóð-
verjar verði að ganga að því, að
friðarsamningarnir við Rússa
verði endurskoðaðir. Landamæra-
þrætur, sem annars eru uppi
milli einstakra rífeja, verða þau
að semja um sín á milli. Þann-
ig verður Þýskaland — eftir að
þýski herinn hefir verið íiuttur
úr þeim hluta Frakklands, sem
nú er á Þjóðverja valdi — að
semja um landamærin milli Frakk-
lands og Þýskalands, þannig að
báðum megi vel líka. Á ssma
hátt verða Austurríki og ítalia
og Austurriki ogSerbiaað semja
sín á xnilli, án íhlutunar annara.
Þó að gera megi ráð fyrir því,
að bandamenn telji þetta ekki
neitt glæsilega friðarskilmála, þá
er þó víst að Stórþjóðverjarnir
munu ekki siður láta sér fátt um
íinnast. En sagt er að blað þetta,
Yoss. Zeit., hafi einkum verið
málgagn Kuhlmanns, fyrr. utan-
ríkisráðherra og þar sem hann
er nú „fallinn“, þá verður ekk-
ert vitað um það, hvort stjórnin
er nú sama sinnis. En Kuhl-