Vísir - 03.04.1936, Blaðsíða 3

VISIR
Hafa Ameríkmnenn
flleymt dfriöar-
skuldunum?
Þann 15. des. síðastl. féll í
gjalddaga afborgun á skuld
Englands við Bandaríkin. (Alls
nemur skuldin £ 897.534.000, en
afb. tvisvar á ári £ 23.500.000).
Bandarikin lánuðu Englending-
Um þessa upphæð í striðinu —
ekki þeim sjálfum lil afnota
heldur í þeim tilgangi, að Eng-
lendingar lánuðu bandamönn-
um peningana. Það var kænsku-
bragð að nota Englendinga scm
inilligöngumenn, þvi að á þann
hátt hugðu Bandaríkin, að þau
niundu fá skuldina greidda. En
þeim skjátlaðist. Englendingar
neila að borga og hera því við,
að þeir liafi ekkert fengið greitt
af sluildinni.
Hér fer á eftir útdráttur úr
grein um þetta mál eftir hinn
kunna enska blaðamann,C.V.R.
Tliompson, sém nú dvelst í
Bandarikjunum. —
—o—
— Hraðlestin frá Indiana
brunar inn á járnbrautarstöðina
í New York. Út úr lestinni slígur
frú Grace Oswalt, gömul vin-
gjarnleg kona. Auðsjáanlega er
hún þreytt eftir hina löngu ferð.
Hún nær sér í bíl og ekur til
hótels i einum skýjakljúfanna.
— Þetta var um jólaleytið. —
Sólarliring síðar var nafn frú
Oswalt feitletrað á fremstu siðu
allra stórblaðanna. Hún birti
þjóð sinni ákveðnar og skorin-
orðar tillögur í erfiðu vanda-
máli. Það var málefni friðarins,
sem henni lá á hjarta; hún vildi
Irvggja heimsfriðinn og sam-
eina þjóðirnar i eina bræðra-
lagsheild. En þetta lilaut að út-
heimta mikið starf og skipu-
lagning þess kostaði offjár.
Þetta var frú Oswalt mæta vel
Ijóst. En hún var ekki i vand-
ræðum með þá lilið málsins.
Bandarikin lánuðu öðrum þjóð-
oin stórfé í stríðinu. Nú ætti að
inríneimta þessar skuldir og
lála fúlguna renna í friðarsjóð.
Tillögur þessar voru ekki
teknar mjög liátíðlega á æðri
stöðum. „Hvernig á að þvinga
skuldaþjóðirnar til að borga?“
spurðu menn.
Ilið. langa ferðalag frú Oswalt
'var samt ekki alveg árangurs-
laust, því að tillögur hennar
mintu lieiminn á stríðsskuld-
irnar, mintu þjóðirnar á það, að
15. dcsember var gjalddagi
£23.500.000 afborgunar frá Eng-
lendingum, mintu þær á það,
að þennan dag liafði féhirðir
Bandaríkjanna lieðið árangurs-
taust eftir skildingunum.
Vandamál stríðsskuldanna eru
með öðrum orðum ekki úr sög-
unni.
Alþýða manna í New-York
var húin að steingleyma stríðs-
skuldunum. Eg hefi ekki heyrt
á þser minst mánuðum saman.
1 fyrra var sifelt verið að tala
um þær. Ef eg t. d. leyfði mér
að finna að neðanjarðarbraut-
Unum, þá var mér svarað ör-
v*ntingarfullum rómi: „Já,
hversvegna borgið þið eklci
skuldir ykkar?“ Ef eg fór i
samkvæmi, þá voru þar jafnan
uienn, sem ekki settu sig úr
heri að skamma liina ólieið-
virðu Englendinga. ;
En nú er þetta ekki lengur
svo. Fólkið vissi aldrei livað um
var að ræða í raun og veru og
11 á hefir það fengið nóg annað
liugsa: Ítalíu, Abessiníu,
°lí U r e f s i a ð g e rð i r, forsetakosn-
'ngarnar næsta ár o. fl. mál,
Schi betur eru til þess fallin, að
,la^a xskoðun á“ en stríðsskuld-
m.
En vitanlega eru þeir enn þá
nokkurir, sem muna eftir 15.
des. Þeir sem í lijarta sínu eru
fjandmenn Englendinga liafa
ekki gleymt stríðsskuldunum.
„Sendum flotann eftir pening-
unum“, er viðkvæði þeirra, eða
„tökum Bermuda“, „bönnum
enskum skipum að koma inn á
amerískar hafnir“ og ýmislegt í
þessa átt. — Meðal menta-
manna eru nokkurir sem álíta,
að England liafi snuðað Banda-
rikin. Eg liefi talað við ýmsa
þeirra: menn, sem hafa haft
tröllatrú á Englendingum og
vænst alls þess besta af þeim
— þeir hafa sagt mér, að þeir
hafi orðið fyrir sárum von-
brigðum, þegar England borg-
aði ekki, og þeim hafi fundist
likt og þeir hafi verið rændir af
sinum besta vini. En þessir.
menn cru i algjörðum minni-
hluta. —• i
Stjórn fjármálanna i AVas-
liington liefir sent Englandi
reikninginn, svona rétt forms-
ins vegna. Fjármálamennirnir
gera sér samt áreiðanlega litlar
vonir um, að fá hann greiddan.
(Sennilega finst þeim það held-
ur ekki skifta svo mjög miklu
máli, því að upphæðin væri
livort sem er rokin út i veður og
vind, áður en þeir vissu af). En
til þess að „lieiðarleikinn“ fái
sína viðurkenningu, þá fær litla
Finnland, sem ávalt hefir borg-
að, lofsyrði og loforð um nýja
ameríska sendiráðshöll í Hels-
ingfors.
Það má geta þess, að einn eða
tveir senatorar vilja gripa til
róttækra ráðstafana vegna van-
skilanna og einstaka láta sér
detta í lmg nýtt fyrirkomulag
greiðslunnar eða endurskoðun
samninganna. —
Þrátt fyrir alt sýna tillögur
liinnar góðu sveitakonu, að enn
er hópur manna, sem ckki hefir
gleymt 15. desember. Það er
bændafólkið úti á sléttunni.
New-York og Wasliington-búar
geta gleymt stríðsskuldunum,
heimurinn hrósar Englending-
um fyrir ákvörðun sína, en al-
menningur úti á „landsbygð-
inni“ mun ávalt minnast þess,
að það sé slæmt „þegar skuldir
taki sér frídag“.
Herskylda í Austorríki.
Litla bandalagið telur austurrísku stjórnina liafa
brotið St. Germain-friðarsamningana og sendir
Þjóðabandalaginu mótmæli. — Fara Ungverjar að
dæmi Austurríkismanna?
Oslo 2. apríl.
í Ungverjalandi komanúfram
raddir sem verða liáværari með
hverjum degi, að ef Austurríki
taki upp á því að auka vígbún-
að sinn, þá muni Ungverjaland
að sjálfsögðu gera hið sama.
(NRP. — FB.).
)
Osló, 2. apríl. — FO.
Austurriska stjórnin tilkynti,
er sambandsþingið kom saman
á miðvikudag, að hér eftir yrði
allir karlmenn á aldrinum 18—
42 ára að gegna herþjónustu eða
öðrum störfum i þjónustu ríkis-
ins. i
Litla bandalagið telur Austur-
riki með þessu liafa brotið í bág
við ákvæði friðarsamninganna
og hefir ákveðið að senda þjóða-
bandalaginu mótmæli.
Tiu ára afmæKsMað
SPEGILSINS kemur út
á niorgun, laugardag,
24 bls. á 1 krónu. IWert
eintak af blaðinu er um
leið ha]ipdrættisnúmer,
og er aðaivinningurÍHn
til sýnis í glugga Bókaverslunar Sigfúsar Eymnndssonar. Sölu-
hörn afgreidd allan laugardaginn í Bankastræti 11 (bókabúð-
inni); verða að hafa sölumerki.
Hafnarfjarðarbörn .afgreidd í Verslun Þorvalds Bjarnasonar.
Flugmálin.
Hafa ensku og frakknesku flugfélögin hætt við
áformin um reynsluflugferðir með viðkomu á ís-
landi? — Norðmenn vilja koma sér upp flughöfnum
á Grænlandi, en Danir eru slíkum fyrirætlunum
mótfallnir. — Norsk blöð gröm í garð Dana.

Danisýningu
héldu þau Ilelene .Tónsson og
Eigikl Carlsen að Iiótel Borg s.
1. þriðjudag, með aðstoð um 150
nemenda sinna frá því í vetur.
Almenn hrifning var meðal á-
horfenda, sem munu liafa verið
um 600. Sýningin var í 36 þátt-
um og sýndu bæði unglingar
og börn og munu þeir yngstu
ekki hafa verið eldri en 3 ára
Um sýninguna í heild má það
segja, að hún liafi tekist vel og
sumt ágætlega og var það auð-
séð að mikil rækt og ástundun
hefir verið lögð við alla lcenslu
af liálfu kennaranna. Skólann
hafa sótt í vetur um 250 nem-
endur og sýnir sá mikli fjöldi
nemenda liversu vinsælir dans-
kennarar þau Helene Jónsson
og Eigild Carlsen ejru. í vor
munu þau fara til útlanda, þar
sem þau eru ráðin til að dansa,
en munu jafnframt kynna sér
alla nýjustu dansa áður en þau
koma aftur lieim í liaust og
byrja kenslu á ný.
Krösus.
! Kaupmannahöfn, 1. april.
Einkaskeyti FÚ.
Samkvæmt símskeyti frá
Paris til danska blaðsins Social
Demokraten, hafa bæði ensku
og frönsku flugfélögin hætl við
þá fyrirætlun að koma upp
flugleið yfir Allantshaf með
viðkomu á Islandi. Brear byrja
nú i sumar tilraunaflug i stór-
um stíl yfir suðurleiðina, með
viðkomu á Bermudaeyjum.
Er talið, að skoðun Lindberghs,
sú að lieppilegast sé að hafa við-
komu á íslandi, sé að tapa fylgi
meðal sérfræðinga.
Norslca hlaðið Nationen flyt-
ur nýlega grein þar sem það
hvetur stjórnarvöld Noregs til
þess að vinna rösklega að þvi,
að komið verði á föstum flug-
ferðum um norðanvert Atlants-
af, með endastöð í Osló. Segir
blaðið, að Norðmenn eigi að
fara að koma sér upp flughöfn-
um á Grænlandi, og hafi til þess
fullan rétt, án þess að sækja um
leyfi Dana til þess.
j Kaupmannahöfn, 1. apríl.
Einkaskeyti FÚ.
Dagbladet í Osló ræðst í dag
með liörðum orðum á dönsku
stjórnina og sakar hana um, að
hún sé að eyðileggja flugmála-
fyrirætlanir Norðmanna, með
því að krefjast þess, að Pan-
American Airways hafi enda-
stöð í Kaupmannaliöfn, ef eitt-
hvað verður af flugi um Græn-
land. Daugaard Jensen, formað-
ur í grænlensku stjórninni,
lætur í ljós opinberlega, að þessi
ummæli séu algerlega út í loft-
ið, þar sem Pan-American Air-
ways hafi ekki fram að þessu
farið fram á annað en að mega
gera rannsóknir á Grænlandi,
og koma þar við á tilraunaflug-
ferðum. ,
Þá mótmælir liann liarðlega
jicirri fuílyrðingu norska blaðs-
ins Nationen, að Noregur hafi
rélt til þess, að byggja flug-
hafnir á Grænlandi.
Kvennaheim. Hallveigarstaðir
h.f. heldur aðalfund í kvöld
ld. 8y2 í Oddfellowhúsinu, uppi.
— Auk venjulegra aðalfundar-
starfa verður skýrt frá því,
liverjar liorfur eru á að liægt
verði að byrja á byggingu Iiúss-
ins nú á næstunni. Hluthafar
munu efalaust vilja fylgjast
með gang'i þess máls frá bvrj-
un og því fjölmenna á fundinn.
Hjúskapur.
I dag verða gefin saman í
hjónaband af séra Garðari
Svavarssyni á Berunesi, ungfrú
Sigríður Sigurðardóttir og Ant-
oníus Ólafsson frá Skála.
Næturlæknir
er i nótt Halldór Stefánsson
Lækjargötu 4, sími 2234. Næt-
urvörður í Laugavegs apóteki
og Ingólfs apóteki.
Útvarpið í kveld:
19,10 Veðurfregnir. 19,20
Þingfréttir. 19,45 Fréttir. 20,15
Bækur og menn (Villij. Þ.
Gíslason). 20,30 Kvöldvaka: a)
Guðm. Finnbogason landsbóka-
vörður: Áslaug i hörpunni; b)
Jón Sigurðsson skrifstofustjóri:
Frá Magnúsi Ketilssyni sýslum.;
c) Þórbergur Þórðarson rithöf.
Þjóðsögur; d) Hestagöngur á
Austurfjöllum (Jón Jónsson
Gauti); e) Jón Lárusson kvæða-
maður: Rímnalög. — Sönglög'.
Útvarpið árdegis á morgun:
7,45 Morgunleikfimi. 8,00
Enslcukensla. 8,25 Dönsku-
kensla. 10,00 Veðurfregnir.
12,00 Hádegisútvarp. 15,00 Veð-
urfregnir.
Axei Strörrij
prentari í Félagsprentsmiðj-
unni, á sextugsafmæli i dag.
Hann er fæddur i Sölvesborg í
Svíþjóð 3. apríl 1876; byrjaði
þar prentnám 13 ára gamall og
á því á þessu ári jafnframt 47
ára starfsafmæli. Hann hefir
dvalið hér um 20 ára skeið við
Osló, 2. apríl. — FÚ.
Aukin seðlaútgáfa Noregs-
banka.
Morgenhladet boðar, að lil-
lögur um aukinn seðlaútgáfu-
rétl Noregsbanka verði bráðlega
lagðar fram.
(NRP. — FB.).
I.O.OF. 1= 11743872= 9.0.
Veðrið í morgun:
í Reykjavik 2 stig, Bolungar-
vík —2, Akureyri —12, Skála-
nesi —5, Vestmannaeyjum 2,
Sandi —3, Kvígindisdal -—5,
Hesteyri 0, Gjögri —4, Blöndu-
ósi —7, Siglunesi —5, Raufar-
höfn ,—3, Skáluni —2, Fagra-
dal —4, Papey 1, Hólum í
Hornafirði —1, Fagurhólsmýri
1, Reykjanesi 3. Mestur hiti hér
í gær 6 stig, mest frost 1 stig.
Sólskin 3,2 st. Yfirlit: Há-
þrýstisvæði um Norðursjóinn,
ísland og Norður-Grænland, en
lægð við vesturströnd Græn-
lands á hreyfingu norður eftir.
Suðvesturland: Hæg suðaustan-
átt. Skýjað en viðast úrkomu-
laust. Faxaflói, Breiðafjörður,
Vestfirðir, Norðurland, norð-
austur land, Austfirðir, suðaust-
urland. Stilt og bjart veður.
Skipafregnir.
Gullfoss og Lagarfoss eru i
Kaupmannahöfn. Goðafoss er í
Hamborg. Dettifoss fer vestur
og norður í kveld kl. 8. Selfoss
fór frá Gautaborg í gær áleiðis
lríngað. Brúarfoss fer til Breiða-
fjarðar og Vestfjarða kl. 10 í
kveld. M.s. Dronning Alexandr-
ine er í Reykjavík. Fer áleiðis
til útlanda annað kveld. G.s. ís-
land kom til Kaupmannahafiv
ar kl. 7 í morgun. B.v. Þorfinn-
ur (áður Kópur) kom í morgun
með 40 tn. Tveir franskir togar-
ar komu inn í gær. Segja skips-
menn aflaleysi ínikið. Esja fer
í strandferð i kveld. Skeljung-
ur kom í morgun. Snæfell fór r
gær með efni i fisktrönur út um
land.
Skíðafæri
er nú ágætt á Hellislieiði. Fór
Skíðafélagið þangað í morgun í
þriðju ferð sína í yfirstandandi
viku. Hvalfjarðarferð félagsins,
sem ráðgerð var á sunnudaginn,
er frestað um óákveðinn tima.
Gengið í dag:
Sterlingspund .........— 22.15
Dollar ................— 4.48
100 rilcismörk .... — 180.12
— franskir frankar — 29.62
— belgur ............— 75.79
— svissn. frankar . — 146.10
— lírur .............— 37.10
—- finsk mörk .... — 9.93
— pesetar ..........— 61.92
— gyllini ..........— 304.41
— tékkósl. krónur — 18.88
— sænskar krónur — 114.36
— norskar krónur — 111.44
— danskar krónur — 100.00
Gullverð
ísl. krónu er 49.36.
Mjólkursamlag Kjalarnesþings
opnar i dag skrifstofu í
mjólkurstöð sinni við Hring-
braut.
Skemtifundur
Ferðafélag íslands er á Hótel
Borg kl. 8y2 í kvöld.
Ávarp.
til alþingis og ríkisstjórnar
íslendinga:
[Sökum þess að ávarp það er
Iðnaðarmannafélag Akraness,
sendi alþingi og ríkisstjórn lief-
ir bæði i rikisútvarpinu og i dag-
blöðunum ekki verið nákvæm-
lega rétt flutt, þá vildi eg undir-
ritaður biðja yður, lir. ritstjóri
að ljá þvi rúm í dagblaði yðar
Visi.
Akranesi, 30. mars 1936.
Jóhann B. Guðnason,
formaður.l
prentiðn og hefir ávalt sýnt sér-
slaka alúð og' vandvirkni í starfi
sínu. Hann liefir verið hið mesta
karlmenni á yngri árum, enda
heldur liann ennþá óskertum
starfskröftum sínum og lífs-
fjöri, sem liann á til að bera í
ríkum mæli. — Ström er kvænt-
ur íslenskri konu og eiga þau
þrjú börn. — Samverkamenn
lians munu þakka honum marg-
ar ánægjulegar samverustund-
ir með þvi að lialda honum sam-
sæti í kvöld. G.
fram að byggja sér ný heimili
bæði út við sjó og inn til dala,
þá getur þjóðin ekki verið án
þess að flytja inn nægilegt efni
til húsagerðar, bæði til nýbygg-
inga og til viðhalds eldri bygg-
ingum.
Þvi vill félagið levfa sér, að
skora á háttvirt þing og rikis-
stjórn, að hlutast lil um, að séð
verði fyrir því, að svo miklu
leyti sem mögulegt er, að iðn-
aðarmenn í landinu geli fram-
fleytt sér og f jölskyldum sinum
og unnið eftir getu og þörfum
þeirra, er vinnu þeirra vilja
kaupa. i
Virðingarfylst,
Akranesi, 7. mars 1936.
F. h. „Iðnaðarmannafélags
; Akraness“
Stjórnin.
Á fjölmennum fundi i Iðnað-
armannafélagi Akraness, er
haldinn var 21. febrúar s. 1., var
rætt um yfirstandandi kreppu
og atvinnuleysi í iðnaði, er staf-
ar mikið af óhagstæðum versl-
unarjöfnuði.
Hinsvegar vill félagið levfa
sér, að benda háttvirtu alþingi
og rikisstjórn á þær mjög alvar-
legu afleiðingar, er slafa af
mjög takmörkuðum innflutn-
ingi hráefna til iðnaðar í land-
inu, svo sem til húsagerðar, er
liafa mun í för með sér stór-
kostlegt tjón á atvinnu iðnað-
armanna og verkamanna. Þá
hlýtur það og að skapa verð-
hækkun slíkra vara, og þar af
leiðandi hækkandi liúsáverð, er
hlýtur að skapa hækkandi liúsa-
leigu.
En það er sú verðhækkun, er
harðast kemur niður á stórum,
fátækum fjölskyldum, bæði
fjárhagslega og heilsufarslega.
Eigi íslendingar að halda á-
iiliiance Francaise
efnir til dansleiks i Oddfell-
owhöllinni mánudaginn 6. þ. m.
til heiðurs herskipinu ,L’Ailette‘
og einnig til að kveðja franska
sendikennarann, Mlle Petibon.
Dansleiluirinn hefst kl. 9, en kl.
11 verður kveldverður (Souper)
fram borinn. — Verð fyrir að-
göngumiða er kr. 6,50 og þar í
er kveldverðurinn innifalinn. —
Þeir sem vilja taka þátt i þessu
eru beðnir að vitja aðgöngu-
miða í Versl. Paris, helst á
morgun (laugard.).
Til Viðeyjar
fer Ferðafél. íslands skemti-
ferð á sunnudag n. k. kl. 1. Far-
miðar fást í Bókaversl. Sigf. Ey-
mundss. til kl. 7 annað kveld.