Vísir - 08.07.1943, Blaðsíða 1

Ritstjórar:
Kristján Guðlaugsson
Hersteinn Pálsson
Skrifstofur:
Félagsprentsmiðjan (3. hæð)
33. ár.
Reykjavík, fimmtudaginn 8. júlí 1943.
Ritstjórar
Blaðamenn Slmli
Auglýsingar 1660
Gjaldkeri 5 llnur
Afgreiðsla
' 152. tbl.
Danir vinna kol
ogr grais úr jörðu.
Vegna eldsneytisskortsins í
Danmörku í fyrra jókst brún-
kolaframleiðsla í landinu upp í
100.000 smálestir á mánuði.
Menn voru farnir að óttast, að
kolin mundu vera á þrotum, en
þá fundust ný kolalög á Jótlandi
og Borgundarhólmi. Var þetta
árangurinn af víðtækri kolaleit,
sem liið opinbera lét fram fara.
Þá liefir vinnsla á jarðgasi
faríð svo í vöxt, að hún nemur
um 2 milljónum lítra á ári. Er
gasið sett á „flöskur“ og notað
á bíla, eimreiðar og fiskibáta.
Menn geta lika fengið gasið til
heimilisnota.
Belgiskir gislar
drepnir.
Þjóðverjar hafa tekið af lífi
átta belgiska gísla í borginni
Charleroi.
Menn þessir voru handteknir
eftir að borgarstjórinn, sem var
rexisti, hafði verið myrtur.
Belgiska blaðið „La Libre
Belgique“, sem gefið er út í
trássi við Þjóðverja, skýrir frá
þessu og því jafnframt, að tveir
Þjóðverjar hafi síðan verið
drepnir fyrir hvern Belgíumann.
Ástralíumenn vilja
fjölþættari sókn,
Ástralíumenn eru ekki á-
nægðir með það að bandamenn
stikli ey af ey í sókn gegn Jap-
önum.
Dr Evattv utanrikisráðherra
Ástralíu, var í gær gerður að
heiðursborgara í Leeds. Hélt
hann ræðu við það tækifæri og
sagði, að það yrði að hef ja sókn
gegn Japönum úr mörgum átt-
um í einu. Það gæti að vísu
verið gott, að ná frá þeim mik-
ilvægum eyjum, en það nægði
ekki eitt til að vinna skjótan
lokasigur.
Herfang Japana.
Stjórnin í Ghungking hefir
látið reikna það út,hvað Japanir
fái mikið af ýmsum nauðsynj-
um í lönduin þeim, sem þeir
hafa hertekið síðan i árslok
1941. Telst henni svo til, að þeir
fói 2,5 milljónir smálesta af
hrisgrjónum, næstum 2 millj.
smál. af salti, 4 milljónir smá-
lesta af kolum, 6 millj. smál. af
járni og auk þess ógrynni af
tini, olíu og gúmmií sem enginn
viti hvað sé mikið.
Quislingar drepnir.
Sex belgiskir menn, sem eru
njósnarar fyrir lögregluna í
Briissel, hafa verið myrtir.
Frá Póllandi berast líka tiðar
fregnir um það, að Þjóðverjar,
sem hafa getið sér orð fyrir
harðstjórn og illa meðferð á
landsfólkinu. Hafa fimm em-
bættismenn verið myrtir fyrir
þessar sakir nú um helgina.
Þá segir pólska stjórnin í
London, að Pólverjar heima
hafi dæmt til dauða yfirmann
setuliðsins í Krakow, Kassel að
nafni.
Þjóðverjar tefla
fram 30 her-
deildum.
Maðurinn til vinstri á myndinní er George Kenney, hershöfð-
ingi, sem hefir á hendi stjórn flughers MacArthurs. Það voru
fiugvélar undir lians stjórn, seiri sökktu japönskum skipaflota
á Bismarkshafi í vor, þegar Japanir reyndu að koma liðsauka
til Nýju-Guineu. Var 22 skipum með 15.000 japanska hermenn
sökkt, en 72 japanskar flugvélar eyðilagðar fyrir aðeins fjórar
amerískar vélar. T. h. á myndinni er Henry Arnold, yfirmaður
alls flughers Bandaríkjanna.
Olíufundui* í Kákasus.
Sókn Þjóðverja hefir nú slaðið í þrjá sólarhringa og hefir
jafnt og þétt farið í vöxt. Fór svo sem skýrt var frá í
gær, að Þjóðverjar mundu leggja allt kapp á að hag-
nýta sér það, sem þeim hafði áunnizt áður. Játuðu Rússar í
gær, að þeir hefði enn orðið að láta undan síga þá um daginn.
Eins og áður liafa Þjóðverjar
unnið á i nágrenni Byelgorod.
Þar tókst þeim fyrst að kvarna
úr varnarbeltum Rússa, sam-
kvæmt tilkynningum frá
Moskva, og hefir siðan orðið
allmikið ágengt við að víkka út
fleygana.
1 gær segjast Rússar liafa
eyðilagt um 520 þýzka skrið-
dreka og skotið niður 229 flug-
vélar, en manntjón Þjóðverja
segja þeir um 10.000 manns á
dag, eða samtals um 30.000
manns þessa þrjá daga. *
Liðsstyrkur
Þjóðverja.
Meðan ekki er útséð um það,
livort þetta er aðalsókn Þjóð-
verja í Rússlandi í sumar, er
erfitt að gera sér grein fyrir því,
hve miklu liði þeir tefla fram.
Rússar telja, að þeir hafi 30
herdeildir (divisions) á svæð-
inu frá Orel til Byelgorod, eða
alls um hálfa milljón manna.
Eru þarna 15 bryndeildir, ein
fótgönguliðsdeild með sérstök-
um úlbúnaði og 14 venjulegar
fótgönguliðsdeildir.
Rússar segjast gera miklar á-
rásir á stöðvar þessara her-
deilda að baki sjálfum vígvöll-
unum.
Nýjar olíulindir.
Rússar liafa fundið nýjar
oliulindir i Kákasus, suður und-
ir landamærum Persíu. Eru
þessar lindir svo auðugar, að
þær ganga næst olíulindunum í
Baku. Er það Rússum mjög
rnikill hagur að hafa fundið
þessar lindir á þessum stað, þvi
að þegar þeir hafa sett upp bor-
turna geta þeir flutt hana eftir
gömlum flutningaleiðum.
Engir kafbátar smíð-
i aðir í Stettin.
Ferðamenn, sem komið hafa
! til Svíþjóðar að undanförnu frá
j Stettin í Þýzkaland, skýra frá
því, að nýsmíðar kafbáta
megi heita úr sögunni þar í
borginni.
Það er rúmlega liálft ár, síðan
Bretar gerðu harða árás á þessa
mestu hafnarborg Þjóðverja
við Eystrasalt og var henni
einkum beinl að skipasmíða-
stöðvunum og hafa þær aðeins
hleypt einum kafbáti af stokk-
unum siðan. Það er þó ekki
eingöngu því að kenna, hvað
Bretar unnu mikið tjón þarna,
heldur eru orsakirnar líka þær,
hvað mjög er unnið að viðgerð-
um á kafbátum, efni fer þverr-
andi og kunnáttuverkamönnum
fækkar.
í borginni eru þrjár skipa-
smíðastöðvar, Stettiner Oder
Werke, Vulkan Werke og Gol-
now Werke. Þessi fyrirtæki
hafa um 13000 menn í þjónustu
sinrii, en um 3000 þeirra eru er-
lendir, flestir Rússar eða Frakk-
ar. Þar við bætist svo það, að
meira en helmingur þeirra er
yfir fimmtugt.
Tveim kafbátum riiöndul-
veldanna liefir verið sökkt af
i flugvélum. Öðrum var sökld á
Miðjarðarhafi og hinum á At- j
lantshafi.
★
Tvær milljónir amerískra
hermanna hafa nú verið flutt-
ar til annara landa. 1 þeim ferð-
um hafa aðeins tvö liundruð
menn farizt.
Lokasókn hafin til
Munda-flugvallar.
Itandaft'Ikjamenii g,ang,a á land
fyrii* au§tau liann «§• vcstan.
Hæð tekin hjá Mubo á Nýju-Guineu
Bandarík jamenn láta skammt stórra högga á milli
í hinni ný ju sókn sinni gegn Japönum á Salo-
ónseyjum. I morgun var tilkynnt, aÖ þeir
hefði gengið á land á tveim nýjum stöðum á Nýju-
Georgiu og að þcssu sinni fyrir austan og vestan aðal-
bækistöð Japana, Mundaflugvöllinn.
Herstjórnartilkynningin var stuttorð um þetta og sagði ein-
ungis, að herlið það, sem þarna var notað, hefði komið frá
Rendova, enda er aðeins 8 km. sund á milli eyjanna. Hafa
Bandaríkjamenn með þessu neytt Japani til að lieyja úrslita-
orustu um flugvöllinn iniklu fyrr en ]>eir munu liafa húizt við.
I liðinu var ekki aðeins fót- ( gerðu þeir meðal annars árás
göngulið, heldur var einnig um . á Port Darwin og Port Mores-
skriðdreka — litla að vísu — by. Varð eitthvað tjón á liöfn
og stórskotalið að ræða. Það fór fyrrnefndu borgarinnar, en
á næturþeli yfir sundið og tókst Japanir misstu 12 flugvélar og
að komast á land, enda þótt Jap- skutu sjálfir niður 7 Spitfire-
anir yrði þess varir.
Japanir sendu í gær stóran lióp
sprengjuflugvéla, sem var var-
inn um 50 orustuflugvélum, til
að hjálpa landhernUm á Nýju-
Georgiu gegn Bandaríkjamönn-
um. Amerískar orustuflugvélar
hittu þær, áður en þær komust
yfir eyjuna og skutu tólf niður
— þrjár orustuflugvélar og 9
an bardaga. Japanir skutu nið-
ur eina ameríska flugvél.
Nánari fregnir af
sjóorustunni.
Það hefir lítið eitt hætzt við
þær fregnir, sem áður voru
komnar af sjóorustunni á Kula-
flóa. Segir ameríska herstjórn-
in, að það sé nú upplýst, að am-
eríska flotadeildin liafi sökkt
eða laskað níu japönsk beiti-
skip og tundurspilla, einu
færra en fyrst var tilkynnt.
Ameríska flotadeiklin beindi
fyrst skothríð sinni á 4 eða 5
japanska tundurspilla og kvikn-
aði þegar í þeim flestum eða
öllum. Síðan var tekið til við
3 eða 4 beitiskip, sem með þeim
voru og fengu þau sömu útreið.
Var allt um garð gengið eftir
20 mínútur.
Beitiskipið, sem Japanir
sökktu, hét Helena. Það hafði
laskazt mikið i árásinni á Pearl
Harbor, en var nýlega orðið sjó-
fært aftur.
Þegar verið var að bjarga
mönnunum af Helena varð vart
við 3 japönsk skip sem voru að
leitast við að komast út úr
Kulasundi og var tveim sökkt.
Loftárás
á Mubo.
Flugvélar bandamanna á
Nýju-Guineu gerðu i gær liarða
árás á Mubo, en þegar hún var
um garð gengin gerði fótgöngu-
liðið þar skyndiárás á hæð eina,
sem nefnd hefir verið Útsýnis-
liæð. Tókst þeim að ná hæðinni
eftir harðan hardaga. Eins og
nafnið bendir til er útsýni gott
af hæðinni og því mikilsvert að
hafa hana á valdi sinu.
Lofíárásir Japana.
Japanir hafa gert árásir á
ýmsar bækistöðvar banda-
manna að undanförnu. í gær
vélar.
Norðuríör K. R.
Svo sem frá var skýrt í Vísi
fyrir skemmstu var ákveðið að
K. R. færi íþróttaför til Norður-
og Austurlands þessa dagana.
Lögðu þeir af stað í fyrradag
er það stærsta íþróttaför sem
farin hefir verið hér á landi.
í fyrrakvöld liélt hópurinn að
Laugum og gisti þar. Þaðan var
haldið um hádegisleytið í gær
til Mývatnssveitar og til Húsa-
vikur seinni hluta dags í gær.
Þar fór fram kappleikur í liand-
knattleik kvenna og sýning í
gærkveldi.
1 dag verður förinni haldið á-
fram til Eskif jarðar og lceppt og
sýnt þar á morgun. einnig á
Reyðarfirði, en aðalmótið fer
fram á Norðfirði á sunnudaginn
kemur.
Um miðjan mánuðinn verður
flokkurinn á Seyðisfirði.
I fjarveru Benedikts Jakobs-
sonar, sem nú er einn fyrirliða í
íþróttaför þessari, kennir Sig-
urður Finnsson bæði frjálsar
iþróttir og einnig handknattleik
kvenna hér í bænum.
„010“ vekor iirltfii
0 Mm.
Leikfélag Reykjavíkur sýndi
„Orðið“ eftir Kaj Munk í fyrsta
sinn á Akureyri í gærkveldi.
Var sýningu Reykjavíkurleik-
aranna tekið forkunnar vel af
leikhúsgestum og leikendurnir
margkallaðir fram að sýning-
unni lokinni.
„Orðið“ verður sýnt aftur í
kvöld og annað kvöld á Akur-
eyri.
Heyskapur er almennt að
byrja í Eyjafirði um þessar
mundir. Spretta er allgóð orðin
og hefir grasvextinum fleygt
fram síðasta liálfan mánuðinn.
Grískur kafbátur hefir sökkt
litlu flutningaskipi undan
eynni Samos.
Indverskur ráðherra.
Indverjar eiga fulltrúa í
brezku stríðsstjórninni og er
hann Jam Sahib, fursti af Naw-
anagar. Myndin er af honum.
Vícisld
Hólabiskups
íWashington
Washington í nótt, UP.
Að aflokinni vigslunni í gær
hafði sendimaður páfa boð inni
á Mayflower Ilotel i Washing-
ton fyrir Jóhannes biskup,
sendilierra íslands og frú hans
og fjölda íslendinga aðra, bæði
frá Washington og New York,
auk starfsmanna sendiráðs páfa.
Síðar um daginn hafði sendi-
herra Thor Thors og frú lians
móttöku að heiinili sínu fyrir
sendimann páfa og förunauta
hans, Jóhannes biskup og fjölda
annarra gesta úr hópi íslend-
inga og hinnar kaþólsku kirkju
i Bandaríkjuntim.
Óvenju mikill ferða-
mannastraumur til
Norðurlandsins.
Ferðamannastraumurinn til
Norðurlandsins hefir sjaldan
eða aldrei verið meiri en nú
undanfarið og hafa að jafnaði
verið 5—6 bílar eða jafnvel þar
yfir í hverri ferð norður.
Övenju miklár hópferðir liafa
verið farnar héðan norður i
land að undanförnu, og liafa
þær nokkru um ráðið livað
ferðamannastraumurinn hefir
verið mikill. Er nú heldur farið
að draga úr honum aftur.
Bifreiðastöð Steindórs annast
Akureyrarferðirnar mánudaga,
fimmtudaga og laugardaga, og
er þá farið um Akranes, en B.
S. A. annast ferðirnar alla liina
dagana og þá um Borgarnes.
Þjóðverjar hafa handtekið
120 lögreglumenn i Brússel og
nágrenni. Hafa þeir verið sett-
ir i fangabúðir hjá Liege.
sprengjuflugvélar — eftir harð- ! héðan úr bænum, 60 talsins, og