Morgunblaðið - 09.01.1917, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
júlí 1916 þegar hún var hernum-
in og flutt til Englands, sanngjarn-
ar skaðabætur íyrir vinnutjón og
annan kostnað, er af hernáminu
leiddi. —
í nefndarálitinu um þetta mál
áætlar nefndin að skaðabæturnar
muni ekki fara fram úr 20 þús.
kr. því að 85 farþegar af 104 séu
þegar búnir að gera skaðabóta-
kröfu fyrir rúmum 16 þús. kr.
Kaup á vöruflutningaskipl.
Samgöngumálanefnd leggur til
að landsstjórninni veitist heimild
að kaupa 1500—2000 lesta kaup-
far til vöruflutninga milli íslands
og útlanda og taka lán í því skyni
eftir því sem þörf krefur.
í ástæðum fyrir þessari tillögu
getur nefndin þess að þessi ráð-
stöfun sá einkum gerð með Amer-
íkuferðir fyrir augum.
Vélbátur Skaftfellinga.
Gísli Sveinsson leggur til að
heimila veitingu 5000 kr. styrks
til vélbáts Skaftfellinga í viðbót
við þær 5000 kr. er hann hefir á
núgildandi fjárlögum.
Deildartundir í gær.
í Efri deild var afgreidd tilN.
d. við 3. umræðu heimildin til að
auka seðlaútgáfu íslandsbanka.
í Neðri deild var afgr. tii E. d.
frumv. um kaup á strandferða-
skipi og útgerð þess á kostnað
landssjóðs. — Þingsályktunartill.
um einkasölu landssjóðs á stein-
olíu var afgr. til E. d.
Um þingsályktunartill. viðvíkj-
andi afskiftum bankastjóra af póli-
tík urðu allmiklar umræður er
enduðu með að flutningsmenn tóku
tillöguna aftur.
Stephan G Stephansson
boflið heim.
Ungmennafélögin í Reykjavík,
Hið islenzka stúdentafélag, Stú-
dentafélag háskólans, Lestrarfé-
lag kvenna Reykjavíkur, Menta-
skólafélagið Framtíðin, Verzlunar-
mannafélagið Merkúr og Sam-
bandsstjóm U. M. F. í. hafa tek-
ið höndum saman til að gangast
fyrir því að bjóða skáldinu Step-
hani G. Stephansson hingað í
kynnisför á komanda vori, og
safna því fé, er til þess þarf.
Heflr tíu manna nefnd, valin af
fulltrúum þessara félaga, sent út
fjársöfnunarlista til alþýðu manna
með þessum formála:
Stephan G. Stephansson er eitt
af frumlegustu skáldum þjóðar
vorrar, víðsýnn, djúphygginn og
orðspakur. Sum kvæði hans eru
snildarverk. Hann fór tvítugur
til Vesturheims 1873, og hefir
dvalið þar síðan. Hann er al-
þýðumaður og hefir jafnan unnið
Smurningsolían
cylinder og lager, sem vér seljum, er viðurkend að vera sú bezta og
jafnframt ódýrasta eftir gæðum, sem til landsins flyzt.
— — Mótorbátaeigendur ættu sjálfs sín vegna að reyna oliuna. — —
Reynslan er bezt.
ASGL G. ÖUNNLAUGSSON & Co.
hörðum höndutn fyrir sér og sín-
um. Þó heflr hann lagt þann
skerf til bókmenta vorra, er seint
mun fyrnast, því að hann hefir
auðgað þær bæði að efni og formi.
Þjóð vorri, landi og tungu ann
hann heitt, sem kvæði hans bezt
sýna. — Landar hans í Vestur-
heimi hafa á ýmsan hátt vottað
honum þökk sína, en íslenzka
þjóðin hér heima hefir ekki enn
sýnt honum neinn vott virðingar
sinnar né þakklætis. Kvæðin
hans falla henni í skaut, og mætti
ætla, að henni væri kært að sýna
á einhvern hátt þökk sína í verki.
Um leið og Morgunblaðið flyt-
ur þessa fregn, vill það láta í
ljós ánægju sína yfir því, að
menn skuli nú ætla að hefjast
handa um það, að bjóða hingað
heim »8jóla Klettafjalla*, óskmegi
íslands vestan hafs. Vonum vér,
að öll íslenzk alþýða sýni það
nú í verkinu, hvers hún metur
þennan mikla mann og mikla
skáld, og leggi allir eitthvað af
mörkum til þess að för hans
hingað geti orðið honum sjálfum
og íslandi til sem mestrar ánægju.
Skorum vér á ykkur öll:
Frænka eldfjalls og íshafs,
sifjí árfoss og hvers,
dóttir langholts og lyngmós,
sonur landvers og skers
að bregða nú við hið hvatasta
og leggja ykkar skerf í heim-
boðssjóðinn. Gjaldkeri heimboðs-
nefndarinnar er Helgi Bergs, Þing-
holtsstræti 27.
Þeir sem það vilja, geta komið
til Morgunblaðsins með fjárfram-
lög sín. Tekur það þakksamlega
á móti öllum gjöfum til heim-
boðssjóðsins, hvort sem þær eru
litlar eða stórar.
að leggja fram aðalskerfinn til þess
að koma slíku hæli á fót. Oll sveit-
ar- og sýslufélög ættu líka að leggja
fram sinn skerf og enn mætti safna
fé með frjálsum samskotum.
Maður að nafni J. H. Arnason,
sem nú á heima á ísafirði, hefir um
mörg ár borið þetta mál fyrir brjósti.
Fyrir hálfu þriðja ári fór hann til
Vesturheims tii þess að kynnast þar
munaðarleysingjahælum og aflaði sér
þar margskonar upplýsinga um þau
og þekkingar á starísemi þeirra. Ferð-
aðist hann víða og leitaði álits manna
um það hvort þaðan mundi nokkurs
styrks að vænta, ef reynt yrði að
koma á fót barnahæli hér á landi.
Urðu undirtektir góðar og byrjuðu
þrjú félög þegar með þvi að leggja
til hliðar nokkurt fé sem stofnunar-
sjóð fyrir hæli þetta. Segir hann að
vænta meigi styrks bæði frá Lönd-
um og brezkum borgurum.
Auðvitað er ekki rétt að gera
mikið úr því, og bezt að við gæt-
um komist af án annara bjálpar. En
það ætti þó eigi að verða til þess
að draga það á langinn, að gott mál-
efni komist í framkvæmd, að við
íslendingar séum svo stærilátir að
við viljum eigi þiggja liðveizlu ann-
ara, þegar hún er af góðum huga
boðin.
Hr. J. H. Arnason hefir ákveðið
að gera það að lífsstarfi sínu, að
berjast fyrir því, að slíkt barnahæli
komist á fót hér á landi og er fús
til þess að vinna að því án nokk-
urs endurgjalds. Hefir hann í hyggju
að ferðast um alt landið og flytja
þetta mál fram fyrir þjóðina og
leita samskota handa hælinu. Er
slíkur áhugi virðingarverður og von-
andi að hann verði svo sigursæll,
að hælið verði reist innan fárra ára.
Barnahæli.
1 öllum löndum hins mentaða
heims eru stofnanir, sem veita fá-
tækum og munaðarlausum börnnm
uppfóstur. Hér á landi er ekkert
slikt hæli til og væri þess þó sannar-
lega þörf. Er hörmulegt til þess að
vita, að börn skuli þurfa að hrekjast
á sveit og lenda ef til vill á mis-
jöfnum heimilum, þegar foreldrar
þeirra falla frá. Er þetta svo þýð-
ingarmikið uppeldismál, að eigi má
láta það liggja lengur í láginni. Og
auðvitað er það landsjóður, sem á
Vatnsleysi.
Það er nú orðið svo alvanalegt
hér í bæ, að maður fái ekkert vatn,
að flestir eru hættir að kippasér
upp við það til muna. Menn hafa
líka átt von á því að breyta mundi
skjótt um til batnaðar þegar
hinn nýi vatnsgeymir í Rauðar-
árholti væri fullger. En vatns-
leysisdögunum fjölgar stöðugt —
dag eftir dag, viku eftir viku og
mánuð eftir mánuð eru sum hús-
in hér í bæ vatnslaus. En eigi
fara þau þó á mis yið það að greiða
vatnsskattinn. Er von að mönnum
I
Syndir annara
■ verða leiknar
ilðnaðarm.húsinu miðv.d. io. jan.
m kL 8-
■
I
Tekiö d móti pOntunum i Bókverzl. J»a-
íoldar nema þd daga ttm leikid er. Pd
eru aðg.miðar teldir t Iðnó. — Pantana té
vitjað fyrir kl. S þann dag tem leikið er
sárni það, að þurfa að gjalda fé
fyrir það vatn, sem þeir aldrei fá.
Það er nú orðið alvanalegt að
sjá vatnsburð á götum bæjarins,
líkt og var hér i fyrri daga áður
en vatnsleiðslan kom. Verða hús-
freyjur nú oft að ganga hús úr
húsi og beiðast vatns — eða öllu
heldur leita vatns, því að sú píla-
grímsganga getur stundum orðið
ærið löng. Og þá er þetta eigi
síður leíðinlegt fyrir þá, sem eru
þó svo heppnir að hafa vatn, að
til þeirra er stöðugur straumur
vatnsbetlara. Getur vel verið að
bráðum fari svo, að hér myndist
sérstakar vatnsbúðir — að þeir
sem hafa vatn, geri sér atvinnu
að því að selja Gvendarbrunna-
dropann hinum, sem ekki fá neitt
af honum heim til sín. Og er
það ekki nema eðlilegt að menn
vilji hafa eitthvað fyrir átroðning
sem þeir verða fyrir vegna vatnsins
En hvað á þetta lengi að ganga?
Hvenær er safnþróin í Rauðarár-
holti fullger? Eða hefir þegar
verið hleypt í hana, en vatnsmagn
Gvendarbrunna avo lítið að það’
nægi eigi handa bænum?
Borgari.
Þegar Franz Jósef
var grafinnn.
Þegar lik Franz Jósefs var flutt
til grafhvelfingarinnar í Kapuciner-
kirkjunni, fór þar fram, samkvæmt
gamalli þjóðarvenju, atvik það, er
nú skal greina:
Á undan kistunni voru borin blys
og staðnæmdist líkfylgdin við kirkju-
hliðið, sem var lokað. Yfirbryti
keisarans gekk þá fram, knúði hurð-
ina með staf sínum og bað um að
opna hana.
Presturinn, fem innan við hfcrð-
ina var, spyr án þess að opna:
— Hver er þar?
— Hans hátign og allra náðug-
asti keisari Franz Jósef.
— Hann þekki eg ekki, svaraði
presturinn.
— Keisarinn í Austurríki og kon^
ungur Ungverjalands.
— Hann þekki eg ekki.
1 þriðja skifti barði brytinn að dyr*
um.
— Hver vfll fá að komast innf
spyr presturinn.
— Syndugur maður, bróðir vor
Franz Jósef.
Þá var kirkjuhliðið opnað.