Morgunblaðið - 09.07.1917, Blaðsíða 1

Mánndag
4. árgangr
9.
júlí 1917
M0R6UNBLAÐID
244.
tölublað
Ritstjörnarsimi nr. 500! Ritstjóri: Vtlhiilmur Finsen ísdoldarprentsmiója Afgreiðsiusimi nr. 500
Soíia Soíia Soíia Solia Solia Sotia Soíia ?
Gamla Bio
Undrahundur Fattys
Fram oir hófi skemtilegur gamanleikur í 2 þattum.
Saminn og leikinn af kvikmyndnfélagi okkar góðkunna skopleikara
Charles Chapllnss »Keystonc«.
Aðalhlutverkið leikur:
Fatty og hundurinn hans.
Afar-spaugsamir félagar, sem ahir verða að sjá.
Vegna þess, að jafn skemtilegur og spennandi gamanieikur
hefir aldrei sézt hér iður í nokkurri kvikmynd.
Kyndari óskasf.
• ■ . , ■ ,i ’ ■ . ■
Hátt kaup í boði!
Aígr. vísar á.
Hér með tilkynnist, að móðir og
tengdamóðir okkar andaðist að heim-
ili sfnu Hákoti við Garðastræti í
Reykjavik 5. þ. m.
Jarðarförin er ókveðin 12. þ. m.
kl. II f. hád. frá Hákoti.
Börn og tengdabörn hinnar látnu.
Tonograf
með völsum, óskast til kaups nú
þegar. R. v. á.
Vestmannaeyjasíminn
Um það mál ritar hr. konsúll
Gunnar Ólafsson í Vestmanna'eyjum
nýle; a mjög eftirtektarverða grein í
»Landið«. Bæði er greinin mjög
skýr og vel rituð og sérstakt gildi
hefir hiin vegna stöðu og kunnug-
leika höfundarins á þvi máli. Hr.
Gunnar Ólafsson sat nefnil. á þingi
álrið 1911, þegar lofskeytasamband-
ið við Vestmannaeyjar var þar til
umræðu og heimastjórnarmenn sællar
tninningar drápu það í samein. þingi
síðasta daginnsem alþingisat. Hr.G.Ó.
vildi ekki eins og heimast|órnar-
flokkurinn, byggja alt í því rriáíi á
fullyrðingum Forbergs símastjóra,
sero, eins og G. Ó. kemst að orði,
»vissi alt, gat alt og þekti alt«, —
að eigin áliti. Hann vissi sem sé
að landssímastjórinn bar ekkert skyn-
bragð á loftskeyti og að fullyrðing-
ar hans hvað viðgerðir á biluninni á
sæsimanum sneiti, bæri að taka mjög
varlega, þar sem áætlanir landssíma-
stjórans sumar, væru þannig gerðar,
að á þeim væri ekki beint byggjandi,
sbr. kostaaðaráætlunin yfir Vestm.-
eyja símann, sem varð um 5000
kr. lægri eft r að tilboðið kom um
loftskeyrasambandið við Eyjarnar —
styðsta leiðin meira að segja heil-
um kflómetra styttri 1911 en 1909.
Hr. G. Ó. barðist gegn sæsímanum
þar sem haDn áleit, að erfitt mundi
verða að gera við hann ef hann bil-
aði og að sambandið yrði því mjög
ótrygt. Það sem G. Ó. sagði á þingi
1911 er, svo sem allir vita, komið
á daginn, og allar fullyrðingar lands-
símastjórans eru rokuar um koll.
Hr. Gunnar Ólafsson rekur fyrst
sögu Veyjasímans, hvernig þingið feldi
tillögu stjórnarinnar, þar sem meiri-
hluúnn bygði eingöngu á fuliyrðing-
um landssímastjórans. Þegar frum-
varpið var felt, var komið á hluta-
félagi til þess að leggja og reka sím-
ann og géfur höfundurinn þar mjog
skýrandi upplýsingar í málinu. —
Hann staðfestir nfl. að sjálfur lands-
símastjórinn hafi verið hluthafi í fé-
laginu, í fyrirtækinu, sem hann —
landssímastjórinn — síðar átti að
ráða landsstjóm og alþingi heilt um
hvoit kaupa skyldi eða ekki!
Aukaþingið 1912 veitti svo fé til
þess rað kaupa símaDn — sem vit-
anlega alt af var ætlun þeirra, sem
til félagsins stofnuðu. Segir böf. að
einn þingmanna hafi sagt í ræðu að
»simastjóritin hafi lýst því yfir, að
hann hafi öil tæki til að gera við
slmslit hér heima. Til þess megi
nota hvort heldur vill mótorbát eða
botnvörpuskip*. Aðrir hafa haft eftir-
landssirrastjóranum, að botnvörpur
mundu ekki slita sfmaDn, því hann
yrði lagður á hraun þar sem engin
skip væru að veiðum. En nú segði
símastjórinnað enginn hefði vitað um
hraunið, þar sem síminn hefði slitn-
að. Svo segir hr. G. ó.:
»Eg sé ekki betur, en að það sé
sanngjðrn krafa, hvernig sem á er
litið, að við hendina hefði verið það,
sem nauðsynlegt var til að bæta
þennan símaspotta á hvaða tíma árs
sem var. Hitt er aftur á móti ómögu-
legt að heimta af simastjóranum, að
hann gerði við simann á mótorbáti
með ?ngum tækjum, þótt hann hafi
þótzt geta það hérna um árið, þegar
mest var ofurkappið í honum gegn
loftskeytunum. Það atriði er að eins
leiðara fyrir hann, en þess gætir þó
lítið, samanborið við það, að hafa
ekki nóg efni til*.
Nú er sagt að verið sé að gera
við Vestmannaeyjasímann. Á að nota
til þess Viðeyjarsfmann — og er
það vonandi, allra hluta vegna, að
það takist að koma á sambandi aftur.
En hve varanlegt það samband verði
og hve örugt, ja, um það bíða menn
umsagnar landssímastjórans.
Það verður fróðlegt að vita, hvað
alþingi það sem nú starfar, gerir í
þessu máli. Vafalaust lætur það sima-
hneyksli þetta ekki afskiftalaust.
Mótekja bæjarins.
Hver sá, er gerir sér ferð inn
í Kringlumýri til þess að athuga
það starf, er þar er rekið á kostn-
að bæjarins, sannfærist fljótt um,
að þar er um að ræða eitt hið
mesta og myndarlegasta þarfa-
fyrirtæki, er komið gat til mála
að ráðast í eins og nú standa
sakir og jafnvel á hvaða tíma
sem var.
Kringlumýrin er nokkuð af-
skekt; hún liggur fyrir innan
holtið, sem nýi vatnsgeymirinn
stendur á. Allur fjöldi bæjar-
manna hefir varla vitað að þessi
mýri væri til, sem þó nú á að
verða eitt aðal-bjargráð manna
í kuldanum að vetri komandi.
mn
prógram
í kvöídf
Enda hefir þessi mýri verið tii
lítils nýt. Hún er smáþýfð, en
allstórt flæmi, yfir 160 dagsláttur
og blaut mjög, nema rétt um
þurrasta árstímann.
Eg gerði mér ferð núna einn
morguninn inn í Kringlumýri til
þess að lítast þar um og skoða
framkvæmdirnar.
Það fyrsta, sem vakti athygl-
ina var heilmikið kerfi af skurð-
um, sem nýbúið er að grafa um
mýrina þvera og endiianga. Þá
er líka búið að plægja upp þúf-
urnar af stórum svæðum á milli
skurðanna og sópa þeim burt.
Hafa myndast þar heljarmiklir
þurkvellir, og er mórinn breiddur
þar til þerris. Um holtin í kring
gnæfa alstaðar við móhlaðar og
hraukar, svo og lika meðfram
sjálfum mógröfunum niðrí í mýr-
inni, og blika við í sólskininu
hvít tjöld hingað og þangað á
milli. Nú er mýrin ekki lengur
sökkvandi fen, heldur skraufþur,
því að vatnið hefir fengið frá-
rensli um skurðina, sem nefndir
eru og svo lokræsi hingað og
þangað. — Fjöldi fólks er að
vinnu. Karlmenn stinga mó-
hnausa niðri í gröfunum og fleygja
þeim upp, en kvenfólk er uppí
og tekur við þeim og hagræðir
þeim til þurks.
Á tveimur stöðum ganga eltir
vélar fyrir mótorafli og jörðin
gengur í bylgjum alllangan spöl
frá þeim. Sjálf eltivélin er alveg
eins og stór kjötkvörn. Tveir
menn moka upp í hana blautum
mó 0g einn stappar niður í hana
til þess að skrúfan geti náð í
móinn og pressað hann út. Kem-
ur hann svo út í mjúkri ferkant-
aðri lengju, sem er höggvin í
sundur í smástykki, lögð á burð-
arfjalir og borin út á völlinn til
þurks.
Eg fer til verkstjórans, Felix
Guðmundssonar, til þess að fá
nánara yfirlit yfir verkíð.
— Hvernig gengur ýerkið?
— Eftir öllum vonum. Fjöld-
inn af fólkinu var óvanur þess-
ari vinnu og kraftarnir mislagnir.
En síðan vatnið fór að síga úr
mýrinni og æfingin fór að vaxa