Morgunblaðið - 20.07.1917, Blaðsíða 1

Föstudag
4. árgangr
20.
júlí 1917
H0B6DNBLAÐID
255,
tðlublað
Ritstjórnarsimi nr. 500
Ritstjóri: Vilhj.álmur Finsen
ísafoldarprentsmiója
Afgreiðslusimi nr. 500
torm Ki
Þessi ágætu Ijósker fást nú
I voiðarfæraverzl. Liverpool,
og eru með frá 250 — 600 ljósa styrkleika. Auk þess fást
allskonar varahlutir fyrir ljóskerin.
L 0. 0. F. 977M — 0.
Slöl Reykjavtknr |R|Ö
^IU1 Biograpli-Theater lul u
Tataimi 475
Hin ágæta myndPaladsleikhússins
Rýtingurinn
Sjónleikur í 3 þáttum, leikinn
af Svenska Biographteatern
Stockholm.
Mynd þessi er framúrskarandi
efnisrík og áhrifamikil og er
talin vera ein með þeim beztu
sem þetta félag hefir búið til.
Aðalhlutv. leikur
Lili Beck
af framúrskarandi snild.
Börn fá ekki aðgang.
Átsúkkulaði
nýkomið i
K. F. U. M.
Valur æfing i kvöld kl. hálf
níu síðd. Fjölmennið duglega
Erl. símfregnir.
Fri fréttaritara isafoldar og Morgunbl.
Khöfn 18. júlí.
Hollendingar eru mjög
gramir yfir þvi, aö Bretar
hafi brotið hlutleysi Hol-
lands með því að ráðast á
þýzk skip við Hollands-
strendur í landhelgi. Bret-
ar handtóku 4 þýzk skip,
en söktu 5.
Blöðin i Berlín krefjast
þess, að Hollendingar geri
alvarlegar ráðstatanir til
þess að hindra að hlut-
leysi landHÍns sé brotið.
Russar haía yfirgefið
Kalnsz.
Áköf sókn af banda-
manna liálfu á öllum vest-
ur vígstöðvnnum og veitir
þeim alstaður betur.
Khöfn 18. júli.
Frakkar hafa tekið tvœr
skotgrafalinur Þjóðverja
á 2500 metra svæði hjá
Malancourt.
Hríðskotaliðsdeild-
in rússneska frá Petro-
grad heflr gert uppreist.
„Christianiafjordft, skip
norsku Ameríkulínunnar,
er strandað í nánd við
Cape Race.
Carson er orðinn með-
limur hermálaráðuueytis-
ins, Gedder er orðinu flota-
málaráðherra, Montague
er Iudlandsráðherra og
Churchill hergagnaráð-
herra.
Frá alþingi.
Nýungar.
1. Frv. utn stofnun útibús í Ar-
nessýslu ýrá Landsbanka Island flytja
þeir í Nd. Einar Arnórsson, Sigurður
Sigurðsson, Gisli Sveinsson og Einar
Jónsson.
Frumvarpið er i einni grein og
hljóðar svo:
Landsbanka íslands skal heim-
ilt, svo fljótt sem unt er, með
samþykki landsstjóinaiinnar, að
setja upp útibú í Arnessýslu.
Agrip af ástæðum flutningsmanna:
Sýslufundur Arnesinga hefir oftar
en einu sinni sent stjórninni áskor-
un um þetta efni. Lagaheimild
brestur enn. Þörfin auðsæ og brýn.
Útibúið mundu nota Arness-, Rang-
árvalla- og Vtstur-Skaftafellssýslur.
Manntal í þeim sýslum um 14. þús.
eða rúmlega i5Va% Hndsmanna, en
jarðarhundruð 18124 eða um 21%
allra jarða á landinu. Fiskiútvegur
mikill austanfjalls. Langmestu land-
búnaðarsveitir landsins í þessum
sýslum, uppsveitir ágætar sauðfjár-
sveftir, en niðursveitir einkum kúa-
og hrossaræktarsveitir. Stórfeldar
landbúnaðar-endurbætur í vændum
(stór-áveitur, fyrirhleðsla Markarfljóts
o. fl.) Þegar þær eru ákomnar,
þarf meiri peningaveltu en áður, svo
að landið verði unnið og hagnýtt.
Verzlun Arnesinga og Rangæinga
hlýtur smám saman að flytjast til
Eyrarbakka og Stokkseyrar. Nóg
srarfssvið fyrir bankana hér, þó að
þessar sveitir gengju frá. Þeir halda
eftir Reykjavík, Gullbr,- og Kjósar-
sýslu, miklum hluta Vestfirðinga-
fjórðungs, auk alls annars, svo sem
aðalskifta við útlönd. Bankarnir i
Reykjavík óhagstæðir sveitamönnum
vegna ókunnugleika bankastjórnanna
á hag alls fjölda bænda.
2. Frv. um breytina á notkun bij-
reiða. Flutningsm. Einar Arnórsson.
Þar eru þessi ný ákvæði:
1. í kaupstöðum, kauptúnum, og
ámóta þéttbýli má ökuhraðinn
aldrei vera meiri en 10 kilo-
metrar á klukkustund.
2. Hraðamælir skal vera i hverri
bifreið. Ökumanni er ávalt
skylt að stöðva bifreið þegar í
stað, ef lögreglumaður gefur
honum merki til þess.
3. Bifreiðarstjóri skal hafa ein-
kennishúfu á höfði, og skal
framan á henni standa skrá-
setningarmerki bifreiðar.
4. í bifreið hverri, er flytur fólk
fyrir endurgjald, skal vera leið-
armælir, festur svo að farþegar
megi á hann lesa, og skal
stjórnarráðið setjagjaldskráhanda
bifreiðum til mannflutninga. —
í hverri bifreið skulu vera til
sýnis öll gildandi ákvæði laga
og reglugerða um bifreiðar, svo
og gjaldskrá.
Segir svo i ástæðunum fyrir 1.
gr. frv.
»Þótt ákveðið sé i 6. gr. laga
nr. 21, 2. nóv. 1914 að bifreiðar
megi eigi aka hraðar en 15 kiló-
metra ferð á klukkustund, þá er
mjjn bíó
Sonar-ást.
Sjónleikur i 3 þáttum leikinn
af Nordisk Films Co
Hlutverkin leika þau:
Augusta Blad, Arni Weel,
Anton de Verdier, Johs Ring 0. fl.
Hver og einn sem sér mynd
ina Sonar-ást hlýtur að
hrífrst af þeim göfugu tilfinn-
ingum sem hreifa sér hjá syn-
inum þegar hann sér móður
sína dregna á tálar. '
Allir ættu afi sjá mynd þessa
það marg-borgar sig.
— Tðlusett ^sæti. —
hvorttveggja, að þessú er alls eigi
hlýtt, og að sá hraði er altof mik-
ill, og jafnvel furða að eigi hafa
enn fleiri slys af hlotist skeyting-
arleysi ökumanna í þeirri grein.
Auk þess þyrla bifreiðar upp ryki,
þegar þurrar eru götur, svo að
hætta gerist af og óþrifnaður. En
þvi hraðar sem bifreið er ekið,
því meiri verður slysahættan,
óhollustan og óhreinindin. Því
er lagt til, að hraðinn verði svo
takmarkaður, sem hér greinirc.
Hraðaákvæðið vill flm. að gangi
strax í gildi, en að öðrum fyrir-
mælum skuli fullnægt 31. des. 1917.
/
3. Utveoun á nauðsynjavörum.
Bjargráðanefnd efri deildar flytur
svolátandi þingsályktunartillögu:
Alþingi ályktar að skora á stjórn-
ina að birgja landið upp í sutnar
með ársforða af steinoliu, kolum,
salti og matvælum.
4. Matthias Ólafsson flytur frv.
um að atvinnumálaráðherranum sé
heimilt að veita Birni nokkrum Jóns-
syni, Islendingi, búsettum í Kanada,
emkarétt í 10 ár til þess að veiða
lax úr sjó fyrir innan landhelgis-
línuna á Faxaflóa og í fjörðum þeim,
sem inn af- Faxaflóa ganga, þó eigi
nær landi en 60 faðma fyrir utan-
lægsta fjöruborð. — Sama manni
vill hann og veita forgangsétt til að fá
einkarétt til laxveiði á öðrum stöð-
,um í landhelgi íslands, með sömu
kjörum og aðrir bjóða, er síðar
kynnu að leita slíks leyfis hjá lög-
gjafarvaldinu og það vill'veita leyfið.
— Heimilt á að vera að veita einka-
leyfishafa undanþágu frá lagaákvæð-
um um friðunartíma á laxi og gerð
veiðarfæra og veiðivéla. Rétt sinn á
hann að mega framselja til manns
eða félags, sem hér á heimili. Lands-
stjórnin hafi nauðsynlegt eftirlit með
laxveiðinni. Áskilja má í leyfisbréf-
inu, að leyfishafi veiti endurgjalds-