Morgunblaðið - 28.07.1917, Blaðsíða 1

Laugard.
4. árganjír
28.
júlí 1917
H0K6DHBLADID
263.
tölublað
Rítstjrtrnarsími nr. 500
Rtstjóri: Vilhjálmur Finsen
ísafoldarprentsmiftja
Afgreiðslnsími nr 500
310 I Keykjavtknr lg|Q
,IUI Bio*raph-Theater
Talsími 475
Hinci ðttalegi
leyndardómur
veitingahússins.
(Easterbrook-miílið).
Afarspennandi leynildgreglumynd
í þrem þáttum.
Leikin af frægustu leikurum
Vitagraph-félagsins í New York.
Bifreið
ler til Eyrarbaksa I dag kl 10
Upplýsingar i síma 142
Frá alþingi.
Nýungar.
1. MerJijalÖg.
í neðri deild flytur Þórarinn
Jónsson frv. allítarlegt til merkja-
laga.
Greinargerð fylgir á þessa
leið:
Það er öllum kunnugt, að víða
á landi hér eru laDdamerki milli
jarða óglögg og með ágreiningi,
meiri og minni þrætulönd, sem
legið hafa áratugum saman óaf-
gerð. Þetta hefir víða vakið deil-
ur og ósamlyndi milli mannat
þótt aðiljar hafi ekki viljað leggja
út í kostnaðarsaman og vafa-
saman málarekstur. Það er því
útlit fyrir, að svona verði enn
lengi, ef það er ekki beint gert
að lagaskyldu að fá hér enda á.
Frumvarp þetta flytur þvi þau
nýmæli, að allir landamerkja og
itakaágreiningar verði afgerðir
fyrir vissan tíma.
Jafnframt þessu eru ný ákvæði
um það að gera málareksturinn
umsvifaminni, óbrotnari og ódýr-
ari. Má fullyrða það, að ef þessi
tilgangur næst, er mikil bót ráð-
in á þvi, sem nú á sér stað í
þessu efni.
Enn má nefna það, hve mikla
þýðingu þetta hefir fyrir rétt og
ábyggiiegt mat jarðanna í fram-
tiðinni.og þaraf leiðandi skattgildi
þeirra.
Aðalákvæði frv. er, að allir
eigendur, jarðeigna, hjáleigna og
húsmannabýla, utan kauptúna^
er afskift land fylgir, skuli gera
merkjalýsingu eigna sinna fyrir
maímánaðarlok 1920, og láta al|a,
er hlut eiga að máli, undirrita
landamerkjabréfið, og er það þing-
lesið, en ef allir raálsaðilar hafa
ekki skrifað undir merkjalýsingu,
skal sýslumaður stefna þeim, sem
ágreinir, fyrir landamerkjadóm,
og sker hann úr deilunni, en dómi
hans má skjóta innan árs til yfir-
dóms til staðfe8tingar eða til ónýt-
ingar og heimvísunar.
2. Kaupstaðarréttindi handa
Siglufirði.
Þingmenn Eyfirðinga flytja
frumvarpsbálk mikinn, í 35 grein-
um, um bæjarstjórn á Siglufirði.
1. gr. »Siglufjarðarverzlunar-
staður, þar með talin verzlunar-
lóðin öll, höfnin, landeign hafnar-
sjóðs og alt land jarðanna Hafn-
ar og Hvanneyrar skal vera lög-
8agnarumdæmi út af fyrir sig,
með kaupstaðarréttindum.*
Bæjarfógetanum á Siglufirði,
sem jafnframt sé bæjarstjóri, eru
ætluð 2 þúsund kr. fastalaun úr
landssjóði.
í greinargerð sinni benda flm.
á, hver nauðsyn Siglufirði sé að
eiga sérstakan dómara og lög-
reglustjóra. Auk þess eigi hann
lítið sameiginlegt með sýslunni
vegna staðhátta og full sann-
girniskrafa, að hann meigi ráða
sér sjálfur, svo vel sem hann sé
settur, að þvi er snertir sjávar-
útveg, verzlun og samgöngur.
Þá er sveitarfélagið ekki alveg
á flæðiskeri að efnahag, að því
er flutningsmenn segja. Hrein
eign þess er fullar 55 þús. kr.
Yfir 40 þús. kr. voru greiddar
þar í sveitarútsvör síðastliðið
haust. Og alt þykir þeim benda
til, að þessi aðstaða Siglufjarðar
sé ekkert stundarástand eða til-
viljun. íbúar þar eru nú freklega
8004 og lifa eingöngu á fiskveið-
um og verzlun.
3. Nefndarálit um stimpilgjald
er komið (frá fjárhagsnefnd neðri
deildar).
Nefndin ræður til að samþykkja
frumvarpið með nokkrum breyt-
ingum (17).
Segir svo í nefndarálitinu:
»Jafnvel þótt fjárhagsnefnd-
in gangi þess eigi duld, að var-
lega verði að fara í það að
leggja slíkan skatt á viðskifta-
lífið, sem stimpilgjald er, hefir
það þó orðið ofan á i nefnd-
inni að ráða hinni háttvirtu
deild til að samþykja frum-
varp það, er hér ræðir um,
með þeim breytingum, er til-
færðar verða hér á eftir. Þess
verður að gæta, að fjárhagur
landsins er nú alt annað en
glæsilegur og að hin mesta
nauðsyn er á að þetta þing
skiljist eigi svo, að landssjóði
sé eigi aflað nýrra tekna. Frá
þessu sjónarmiði ber að skoða
tillögur nefndarinnar, en eigi
frá því sjónarmiði, að henni
þyki stimilgjald í raun og veru
æskilegur skattur. En eins og
ástandið er nú, eru vandfundn-
ar leiðir í skattamálum að öðru
leyti, og eigi við því að búast
að þetta þing geti sett skatta-
lög, sem vissa sé fyrir, að hald-
ið verði að lokinni heimsstyrj-
öldinni, þvi að enginn getur
sagt um, hvernig vér þá verð
um að snúa oss i skattamálum
vorum.«
Af breytingum má nefna, að
nefndin vill auka við ákvæði um,
að víxla og ávísanir, sem seljast
í bönkum, eða öðrum lánsstofm
unum skuli stimpla með 50 au.
af hverju þúsundi eða minna,
sem skjalið nemur. Framlengdur
víxill telst nýr víxill.
4. Lýsismat.
Frv. um það efni flytja (1 neðri
deild) Ben. Sveinsson og Sveinn
Ólafsson.
Með frv. þessu er mönnum
gerður kostur á að fá lýsi flokk-
að og metið. Fiskimatsmenn hafi
lýsismat á hendi.
í ástæðunum segja flm.. að
ókleift hafl reynst undanfarin ár,
að selja • útlendum heildkaup-
mönnum lýsi á skipsfjöl (fob).
il þess að bæta úr þessu og
ðka söluna sé farið fram á
lýsismat, að ósk lýsissala. Flm.
búast við ámóta ’gagni af lýsis-
mati eins og af mati á saltfiski
og síld.
Sveinn Olafsson flutti á þing-
inu í vetur frv. svipað þessu, en
þá dagaði það uppi í flaustrinu
og fuminu.
i f
5. Herpinótaveiði.
Magnús Pétursson og Þórarinn
Jónsson vilja setja samþyktar-
lög til að takmarka herpinóta-
veiði á fjörðum inn af Húnaflóa.
Úr efri deild í gter.
8 mál á dagskrá.
1. Frv. um breyting á lögum
um umboð þjóðjarða gekk orða-
laust út úr deildinni til neðri
deildar.
2. Frv. um breyting á lögum
um sjúkrasamlög.
Umræður urðu litlar. Breyt-
ingartill. allsherjarnefndar voru
samþyktar og málið síðan samþ.
til 3 umr. með 13 shlj. atkv.
3. Húsaleiga í Reykjavik.
Framsögum. allsherjarnefndar,
mjjn bíó
cTbýtí prégram
I í fivolél
Tvö Ibúðarhíis
við Hverfisgctu eru t i 1 s ö 1 u og
i b ú ð a r i. október.
Garðar Gíslason.
Koiiráð R. Konráðsson
læknir
Þingholtsstræti 21. Simi 575.
Heima 10—12 og 6—7.
■ flöskur eru keyptar
hiui Sanítas
Smiðjustíg 11
Kristi^n Daníehson, gerði grein
fyrir breytingartillögum nefndar-
innar, aðallega þeirri efnisbreyt-
ingu, húseiganda sé leyft, einnig
eftirleiðis, að segja upp húsnæði
til eigin íbúðar, ef hann sjálfur er
húsnæðislaus.
Forsœtisráðherra spurði nefnd-
ina að því, hvort hún hefði borið
sig saman við bæjarstjórn Reykja-
víkur eða borgarstjóra um breyt-
ingartillögur sinar, eu það taldi
hann að átt hefði við, þar sem
um eina verulega efnisbreytingu
væri að ræða. Bæjarstjórnin hefði
átt frumkvæði að þessu frumv.
stjórnarinnar, og ráðuneytið hefði
farið að tillögum hennar i aðal-
atriðum.
Framsögum. kvað nefndina ekki
hafa borið breytingar sinar undir
borgarstjóra. Þess hefði nefndin
ekki talið þörf, og annar maður
í nefndinni, Magnús Torfason, gat
þess, að borgarstjóri hefði átt að
snúa sér til nefndarinnar í þessu
máli, en nefndin ekki til hans að
fyrra bragði.
Magnús Kristjánsson vildi leyfa
húseigendum að geta sagt upp
hÚBnæði, þótt þeir ætluðu ekki
að nota það til eigin íbúðar. Þeir
gætu t. d. átt frændur og vanda-
menn, sem þeir vildu lofa inni.
Til þess að bæta úr húsnæðis-
skortinum og koma í veg fyrir
að hann ágerðist vildi hann að
betur’ væri framfylgt gildandi
lagaákvæðum um húsmenskuskil-
yrði, sem sé, að þeir sem settust
að í húsmensku, verði að hafa
trygt sér samastað lum 1 ár.
Atvinnumdlardðherra fanst ein-
um að hornsteini vera kipt und-