Morgunblaðið - 03.08.1917, Blaðsíða 1

JTöstudag
4. árgangr
3.
ágúst 1917
MOBfiUNBLABIÐ
269.
tölublað
Ritstjórnarsími nr.
500
Ritstjóri:
Vilhjálmur Fjnsen
Reykjavlkur
Biograph-Theater
Talsírni 475
BIO
Sjónleikur í 4 þáttum
eftir Roland Talbor.
Tekinn og leikinn í Englandi af
frægum amerískum leikurum.
Myndin er falleg, áhrifamikil og
afarspennandi frá byrjun til enda.
Konráð R. Konráðsson
læknir
Þingholtsstræti 21. Sími 575.
Heima 10—12 og 6—7.
Erl. simfregnir.
frá fréttaritara Isaf. og Morgunbl.).
Khöfn 1. ágiist.
Áköf áhlaup af hálfu
Frakka og Breta hjá Yser
og Lys. Hafa þeir sótt fram
2 kílónaefra og handtekið
4000 menn.
Undanhald Rússa virðist
nú stöðvað og heraga kom-
ið á aftur í liði þeirra.
Frá alþingi.
Nýungar.
1. Veðurcithu%anastöð i Reykjavík.
Frv. um veðurathuganastöð í Rvík
flytja'' þeir Jörundur Brynjólfsson og
Benedikt Sveinsson.
Veðurathuganastöð skal setja á
stofn í Reykjavík eða þar i nánd,
svo fljótt sem við verður komið. —
Stöðin skal rannsaka veðráttu og
veðrabrigði að þvf er ísland varð-
ar, svo sem föng eru á, og gefa
daglega út skýrslu um það, hverra
veðra sé von. — Fastir starfsmenn'
skulu vera tveir, forstjóri og að-
stoðarmaður. Ákveður stjórnar-
ráðið laun þeirra. Forstjóri skal
skyldur að flytja nokkra fyrirlestra
við háskóla íslands skólaár hvert
um almenna veðurfræði og veðr-
áttu á Islandi. — Forstjóri skal
með ráði landsstjórnar fá gerðar
veðurathuganir þar er þurfa þykir
á landi voru; skulu þaðan veður-
skýrslur sendar daglega. — í öll-
um verstöðum landsins, er hafa
hraðskeytasamband, kaupstöðum og
kauptúnum. skal setja viðvörunar-
stöðvar, er birti daglegar veður-
skýrslur stöðvarinnar í Reykjavík,
og gefi glögg merki þegar snöggra
veðrabrigða er von.
Á s t æ ð u r:
Veðurathuganastöðvar eru fyrir
löngu settar á stofn i öllum menn-
ingarlöndum heims nema íslandi.
Þörfin þó engu minni hér en ann-
arsstaðar, heldur jafnvel meiri, sakir
þess, hve atvinna landsmanna er
veðráttunni háð. Ef veðrátta lands-
ins væri visindalega rannsökuð og
athuganastöðvar settar á ýmsum
stöðum, einkum á útjöðrum lands-
ins, mundi oft mega segja fyrii
veður með nokkrum fyrirvara og
vara við snöggum felliveðrum, sem
oft gera hinn mesta skaða. Mundi
mega bjarga eignum með þeim
hætti, svo að tugum þúsunda næmi,
og forða mörgu mannslifinu.
Enn er á það að lita, að ekki
er annað samboðið virðing þjóð-
arinnar en að haldið sé uppi í
landinu svo sjálfsögðum og mikil-
vægum vísindarannsóknum, sem
hér er um að ræða.
2. Stimpilqjald.
Fjárhagsnefnd Nd. gerir enn þá
breytingartill. við stimpilgjaldsfrv., að
stimpilgjald af víxlum og ávísunum
(neffla tékkum, sem eiga að vera
stimpilfrjálsir) sé: Af 200 kr. eða minna með 10 nu.
— 2oo— 400 kr. — 20 —
— 400— 600 — — 30 —
— 600— 800 — ' — 40 —
— 800—1000 — — 5° —
Sé upphæðin hærri, skal stimpla
skjöl þessi með 50 au. af þúsundi
eða broti úr þúsundi.
5. Brúa- 0% vitasmíði.
Fjárveitinganefnd Nd. flytur till.
til þingsályktunar um smiði brúa og
vita úr járni og stofnun smiðju i
Reykjavík svo látandi:
»Neðri deild alþingis ályktar að
skora á stjórnina að taka til rann-
sóknar, hversu hagfeldast verði
komið fyrir smið brúa og vita úr
járni og hvort eigi muni tiltæki-
legast að reisa eina smiðju i Reykja-
vík, er framkvæma mætti þau verk
og jafn vel smíði járnskipa, — gera
áætlun um kostnað og fyrirkomu-
lag slikrar smiðju og leggja fyrir
næsta aðalþing«.
4. Starýrœksla símstöðva. »For-
gangshraðsamtöli talin óhafa.
Um frv. Þórarins á Hjaltabakka um
að létta viðhaldskostnaði símstöðva
af sveitarfélögum er komið álit frá
samgöngumálanefnd Nd.
Nefndin hefir að fengnum tillög-
um landssímastjóra, fallist á
»að naumast muni rétt að lands-
sjóður taki að sér allar stöðvarnar
í einu, þar eð það mundi verða
ísafoldarprentsmiðja
allmikil útgjöld, sem eins og lands-
símastjórinn tíkur fram, mundi
koma niður þannig, að draga yrði
úr framkvæmdum á lagning nýrra
símalína og öðru, er að þeim mál-
um lýtur. En nefndinni dylst þó
ekki, að ýmislegt óréttlæti og ó-
samræmi á sér stað í kostnaði við
rekstur stöðvanna, sem kemur
mjög misjafnt niður á ýmsum
hreppum og héruðum á landinu.
Til þess að jafna þetta, leggur því
nefndin til að gera landssjóði að
skyldu að greiða vissan hluta af
reksturskostnaði stöðvanna, eftir
því hvers flokks stöðin er. Léttir
það að nokkru byrðina á þeim
sveitarfélögum, sem erfiðast eiga
með að halda stöðvunum uppi.
En sérstaklega verður að treysta
því að simastjórnin geri sér
að skyldu að haga samn-
ingum við stöðvarnar eftir þvi,
hversu kostnaðarsamt er að starf-
rækja þær, hvaða þýðingu þær hafa
i simakerfinu og hversu miklar
tekjur þær veita landssjóði.
í sambandi við þelta mál rann-
sakaði nefndin það, hversu mikið
fé hefði verið lagt fram til sima-
lagninga á landinu af einstökum
hreppum og héruðum. Dylstnefnd-
inni ekki, að þar kennir einnig
mikils ójafnaðar, og Htur hún svo
á, að þegar tímar liða og sima-
kerfi landsins er komið í viðunan-
legt horf, þá verði það að vera
stefna þingsins að endurgreiða fé
þetta smám saman, þó hún, eins
og nú standa sakir, vilji ekki gera
það að tillögu sinni. Má taka það
fram um óréttlæti í þessu atriði,
að einn hreppur i Suður-Múlasýslu
hefir lagt fram 6 þús. kr. til sima-
lagningar og kostar auk þess sima-
stöð að mestu eða öllu levti.
Þá vill nefndin loks geta þess
í sambandí við þetta simamál, að
henni þykir það mjög óviðeigandi,
að simastjóri af einræði einu sam-
an setji yfirtaxta á simasamtöl, sem
geta orsakað það að koma t. d. 3.
flokks stöð alveg út úr simasam-
bandi. Virðist að athygli sima-
stjóra og framkvæmdir ættu frekar
að beinast að þvi að fjölga
á línunni, svo að stöðvar, sérstak-
lega 3. flokks stöðvar, gætu frekar
notið sin og aukið tekjurnar eins
og þær i eðli sinu geta. Nefndin
tekur það sterklega fram, að hún
álitur óviðeigandi og óheimilt að
þröngva svona kosti manna, og
eyðileggja með þessu símanot al-
mennings að meira eða minna leyti.
Nefndin vill leggja úl að gerðar
verði á frumvarpinu þessar
Breytingar:
Frumvarpsgreinin orðist svo:
Þegar samningar þeir falla úr
gildi, sem nú eru milli símastjórn-
arinnar og sveitarstjórna um greiðslu
Icostnaðarins við rekstur sfmastöðva
Afgreiðslusími nr. 500
TiQjn bíó
Gimsteinaþjófar.
Leynilögreglusjónleikur
i 3 þáttum.
Leikinn af Nord. Films Co.
Aðalhlutverkin leika:
Ebba Thomsen-Lund,
Th. Lund, Robert Dinesen,
Henr. Seemann, Johs. Ring.
Mynd þessi er frá upphafi til
enda jafnspennandi,
— Tölnsett sæti. —
K, F, U. M.
VALUK. Æfing í kvöld
kl. *»/,. Fjölmennið!
greiðir landssíminn af kostnaði
þessum ekki minni hluta en hér
segir:
Af kostnaðinum við rekstur sím-
stöðva: I. flokks B *l5, II. flokks
B 2/s og III. flokks B Va-
Rekstur eftirlitsstöðva og skifti-
stöðva kostar landssiminn að öllu
leyti, en einkastöðvar hlutaðeig-
andi stöðvarstjóri eða hreppur.
Sömu ákvæði gilda um stöðvar
þær, sem stofnaðar kunna að verða
eftir að lög þesst öðlast gildi.
Framsögumaður er Þórarinn Jóns-
son.
5. xAlidjrasjúkdómar.
Alit landbúnaðarnefndar um afnám
laga um skýrslur um alidýrasjúkdóma,
er á þessa leið:
Þó að það sé skoðun nefndarinn-
ar, að frúðlegt væri að hafa sann-
ar skýrslur um helztu alidýrasjúk-
dóma, hefir nefndin orðið sammála
um, að skýrslurnar, sem safnað er
til, samkv. lögunum, muni vera
lítils virði. Er því lagt til, að frv.
þetta sé samþykt.
En til þess að einhverjum áreið-
anlegum skýrslum verði þó safnað,
ætlast nefndin til, að landsstjórnin
ieggi fyrir dýralækna landsins að
afla sér upplýsinga um helztu ali-
dýrasjúkdóma í umdæmum sínum,
og hlutist til um, að þeir sendi
hagstofunni skýrslur árlega um
heilbrigðisástand og sjúkdóma ali-
dýranna.
6. Framkvæmd eignarnáms.
Allsherjarnefnd neðri deildar hefir
gert nokkrar breytingartillögur við
frv. stjórnarinnar um framkvæmd
eignarnáms, en ræður að öðru leyti
til að það verði samþykt.
Framsögum. nefndarinnar: Magnús
Guðmundsson.