Morgunblaðið - 20.08.1917, Blaðsíða 1

Morgunblaðið - 20.08.1917, Blaðsíða 1
Mánudag 20. ágúst 1917 4. árgangr 286. tðlnblað Ritstjórnarsimi nr. 500 Ritstjóri: Vilhjálmur Finsen ísafoidarprentsmiója Afgreiðsiusimi nr. 500 BIQj BIO Reykjavíkur Biograph-Theater Talsími 475 Ófriðardraumur Stórkostlegur sjónl. í 3 þáttum leikinn af ágætum ameriskum leikurum. Efni myndarinnar er gott og afarspennandi og svo framúr- skarandi vel með það farið að allir hljóta að verða hrifnir af jj þessari ágætu mynd. Aluminium-bronze nýkomið. Daniel Halldórsson Uppsölum. Erl. símfregnir. Frá fréttaritara ísafoldar og Morgunbl. Khöfn 18. ág. Bretar neita því að I»jóð- verjar hafi tekið Lange- marck aftur, segjast sækja tram þar fyrir norðan. Bráðabirgðastjórnin í Bússlandi viðurkennir að Ukrpine-stjórn hafivöldiu í Litla-Bússlandi. Orusta er nú háð á 100 mílna vígvelli og virðist svo sem Bússum og Bú- menum veiti betur. Símfreguir. Seyðisfirði f gær Kolin sem fundist hafa hér þykja ágæt, en ilt er að vinna þau og ekki hefir fundist nema litið, enn sem koroið er — aðeins þunn lög. Verð- nr ekkert um það sagt ennþá, hvort hér muni vera um nokkra verulega kolanámu að ræða. Frá alþingi. Úr neðri deild í fyrradag. 1. Frv. til fjáraukalaga fyrir árin 1914 og 1915; 3. umr. Frv. samþ. óbreytt í einu hljóði og afgr. til efri deildar. 2. Frv. um samþykt á landsreikn- ingunum fyrir árin 1914 og 1915; 3. umr. Frv. samþ. óbreytt í einu hljóði og afgr. til efri deildar. 3. Tillögur út af athugasemdum yfirskoðunarmanna landsreikninganna fyrir árin 1914 og 1915; síðari umr Tillagan samþykt í einu hljóði og afgr. til efri deildar. 4. Frv. um heimild fyrir stjórnar- ráð íslands til að setja reglugerðír um notkun hafna o. fl., 3. umr. Frv. samþykt í einu hljóði og afgr. til stjórnarráðsins sem lög frá alþingi. 3. Frv. um breyting á lögum um sjúkrasamlög; 2. umr. Frv. samþ. í einu hljóði og vísað til 3. umr. 6. Frv. um breyting á lögum um manntal f Reykjavik; 2. umr. Brtt. við 1. gr. samþykt með öll- um greiddum atkv. gegn einu. 1. gr. þar með faliin. 2. gr. samþykt með öllum greidd atkv. Frv. vísað til 3. umr. með öllum greiddum atkv. gegn einu. 7. Frv. um sölu á þjóðjörðinni Höfnum í Húnavatnssýslu með hálf- um Kaldrana; 2. umr. Frv. tekið aftur af flutningsmanni (Þór. J.). 8. Frv. um samþyktir um korn- forðabúr til skepnufóðurs; 2. umr. Brtt. við frv. feldar og teknar aftur. Frv. samþ. grein fyrir grein með miklum atkvæðamun og visað til 3. umr. með 13:3 atkv. 9. Tillaga til þingsályktunar um uppeldismál; ein umr. Tekin út af dagskrá. 10. Frv. um heimild fyrir stjórn- ina til að taka að láni 20 miljónir króna til þess að kaupa og hagnýta fossa; r. umr. Frv. vísað til 2. umr. i einu hljóði og til fjárhagsnefndar. 11. Frv. um bráðabirgðahækkun á burðargjaldi; 1. umr. Visað til 2. umr. i einu hlj. 12. Frv. um bráðabirgðahækkun á útflutningsgjaldi af sjávarafurðum; 1. umræða. Tekið út af dagskrá. 13. Frv. ilm breyting á og við- auka við lög um tekjuskatt; i.umr. Vísað til 2. umr. í einu hljóði. 14. mál (um forkaupsrétt á jörð- um), 15. mál (um forðagæzlu), og 16. mil (um breyting á lögum um forðagæzlu) tekin út af dagskrá. Fundi slitið kl. 4,10. Frá kvðldfundiuum á iöstudaginn. Eins og getið var í Mbl. var fundi frestað á föstudaginn, þá er umræður um dýrtíðaruppbót handa embættis og sýslunarmönnum land- sjóðs höfðu staðið um hríð. Var umræðunum haldið áfram kl. 8, þegar fundur var settur aftur, og stóðu þær fram til kl. hálf tólf. Þá var gengið til atkvæða og fór at- kvæðagreiðslan svo, að flestar til- lögur meiri hluta bjargráðanefndar voru samþyktar. Frv. svo breyttu vísað til 3. umr. með 20 : 2 atkv. Seinustu rnáiio þrjú (heimild fyrir landsstjórnina til að selja nauðsynja- vörnr undir verði; almenn hjálp vegna dýrtiðar og frv. um dýrtíðar- styrk) voru tekin út af dagskrá. Fundi stitið kl. 11,52. Hvað líðtir skólahaldi voru á komandi vetri? í Morgunblaðinu þ. 11. júní þ. á. birtist grein með fyrirsögninni: »Ætlar skólastjórn vor að leqgja árar t bát?« Var þar sýnt fram á, hversu óholt það mundi verða fyrir börn þessa bæjar að ganga sjálfala og fræðslulaus frá því vorið 1917 og fram á haust 1918 eða ef til vill lengur, svo og hvernig það mundi gefast að setja flestalla nemendur, er sækja skóla og mentastofnanir vorar hér í bæ, aftur um 1—2 ár sakir kolaskorts og dýrtiðar. Rit- stjóri Morgunblaðsins gat þess þá, að bezt færi á að að menn ræddu mál þetta alment, með því að skoð- anir manna á því væru ærið skiftar, en vér minnust'ekki að þvi hafi sið- an verið hreyft í Morgunblaðinu eða i nokkrum öðrum blöðum vorum. Af hverju er deyfð manna og áhugaleysi á þessu máli sprottið? Skiítir það litlu eða engu bæjarféag vort og þjóðfélag, hvort svo að segja öll fræðsla hér í bæ legst niður um eitt ár eða enn lengri tíma? Sumir munu segja: Vér lifum ekki núna í dýrtiðinni á skólnm og skólahaldi. Satt er það! En hve lengi hafa menn ráðgert að láta skólana hætta að starfa? Ætla menn að það blási byrlegar, ef ófiiðurinn helzt, að taka upp skólahald að einu eða tveimur árum liðnum, en nú þegar í haust? Sumir skirskota til þess, að skólar Norðmanna hafi síðastliðinn vetur hætt starfi sínu vegna kolaleysis og dýrtíðar og skólar vorir eigi ekki meiri rétt á sér en skólar þeirra. Það er nú svo. En menn eru beðn- ið að athuga það, að norsku skól- arnir lögðu niður starf sitt út úr mjm bíó Astamál Petersens. Sprenghlægilegur gamanleikur í einum þætli. RegnhHfin, Þar leika þeir aðalhlutverkin: Fred. Buch, Oscir Stribolt og Lauritz Olseu. Þegar þeir leggja saman ganga menn ekki að því gruflandi, að góð skemtun er í boði. stökustu vandræðum og að eins uvi háljs mánaðar tima, og urðu samt fyrir ékki litlum ámælum bæði inn- ♦ an lands og utan. Menn sögðu sem svo: »í alfrjálsu landi, þar sem þjóðin ræður ein úrsliðum allra mála, má hinn uppvaxaDdi æskulýður sizt við því, að vera fákunnandi og þekk- ingarsnauður, hver skólamánuður og vika er miklu meira virði en marg- ir ætla í skammsýni sinni. Spak- mælið »ment er máttur* er nú orð- inn óskeikull sannleikur á hverju sviði lífsins sem er, þekkingarsnauðir menn og kunnáttulausir bera hver- vetna lægra hlut frá borði. Það eru kunnáttumennirnir (Fagfolk), sem heyja ófriðinn mikla, það verða kunnáttumennirnir, sem á sínum tíma verða yfirsterkari, og það eru loks kunnáttumennirnir, sem eru þegar farnir að leggja höfuð sín í bleyti um það, hvernig löndin eigi að koma sér fyrir og halda, áfram samkepninni að ófriðnum loknum. Eigum vér að leggjast til svefns, þar til ófr ðurinn er um garð genginn, og vakna svo með andfælum, þegar árvakrari og ötuiii keppinautar taka að seilast til reitna vorra?« Með svofeldum ummælum tók eitt hið merkasta blað bræðraþjóðar vorrar tillögunni um að taka fyrir skóla- hald. En svo að vér snúum oss nú aftur að vorum högum, þá er hætt við að margur maðurinn kunni að segja: »Eigum vér Reykvikingar, sem trauðla getum haft í oss eða á, að vera að draga að oss nemendur utan af landi til þess að éta mat vorn og taka upp húsrúm vort, sem er ekki einu sinni nóg handa sjálfum oss?« Og þó munu það, ef rétt er álitið, einmitt vera skólarnir og aukin þekking og táp, sem er ávöxtur af fræðslu þeirra, er hefir styrkt oss mest og bezt hingað til, til þess að vera af oss skelli dýrtiðarinnar. Hvar mundi sjómensku vorri og útgerð bera komið nú, ef Markús sál. Bjarnason hefði ekki varið æfi sinni til að koma hér upp sjómannaskóla? Hvort mundi búskapur vor hafatek- ið þeim framförum, sem hann óneit- anlega hefir tekið á síðari árum, ef Torfi sál. Bjarnason og ýmsir aðrir

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.