Morgunblaðið - 01.03.1918, Blaðsíða 1
T'ðstudag
5. árgangr
1
marz 1918
■ORGUNBLABIÐ
117.
tðlublað
Ritstjórnarslmi nr. 500
Ritstjón: Vilhjálmnr Fmsen
ísafoldarprent jmiðja
Afgreiðslnsími nr 500
I. 0 0. F 91319
p I íl 1 Raykjavlkur DIU Biograph-Theater BIO
Hefnd Carmens
Sjónleikur í 4 þáttum, um sanna
og falska ást,
eftir
Victor Miriani.
Aðalhlutverkið
leikur af mikilli snild, hin fagra
ítalska leikkona
Leda Gys.
menn eður félög eigi mikla peninga.
Nii er að því spurt hve mikill mat-
ur sé til. Heiminum er brugðið.
Milli mannanna er nú hin sama bar-
átta eins og milli skeglunnar og kjó-
ans, þegar hann neyðir hana til þess
að gefa upp veiðina.
Það er eins og sá aldarandi hafi
ráðið hér, að við mundum bala
þangað til striðinu væii lokið. Þess
vegna væri það óþarfi að gera sér
áhyggjur. En þetta grandvaraleysi
fer áreiðanlega með okkur í gönur.
Við hrökkvum einhverntíma upp af
þessum áhyggjuleysis-svefni, við það,
að öll sund eru lokuð. Og það er
þá okkur sjálfum að kenna.
Tlýja Bió
Sisurvesari
Drnskur sjónleikur í 3 þáttum.
Aðalhiutverkin leika
Yaid Psiiander og Else Frölich.
Þessi ágæta mynd verður sýnd
&ð eins í kvöld.
I
Verzlunin ,GULLFOSS‘
er flutt í Hafnarstræti 15
Gluggagler,
tvöfalt, fullkomin þykt
fæst i
Verzl. VON.
?eir, sem þurfa að kaupa gler í vor, ættu að
taka það hið fyrsta.
Hljómieikar á Nýja-Landi.
Kvartettinn spilar aftur í kvöld kl. 9l/s.
Tekið á móti borda-pöntunum effir k(. 12 i dag.
NB. Borðunum verður ekki haldið lengur en io mínútur eftir að
hljómleikarnir byrja. Verða þá tekin handa öðrum, ef þeir sem pantað
hafa eru ekki komnir.
Eg þakka hjartanlega öllum þeim sem með návist sinni og á annan
hátt heiðruðu útför konunnar minnar sáiugu, og sýnt hafa mér og mín-
um hluttekning við fráfall hennar.
Reykjavik 28. febr. 1918.
♦ V. Claessen.
<2píi 2 feg.,
Jlppalsinur,
*ffín6er 2 teg.
nýkomið í
Litla búðin.
Sjálfboðaliðar.
Dm öll lönd álfunnar er safnað
-sjálfboðaliðum — nema hér.
Um öll lönd vinna menn baki
brotnu fyrir heill þjóðfélagsins —
nema hér.
Hvarvetna fórnar nú einstakling-
erinn sér fyrir heildina — nema
hér.
Er þetta ekki ihugunarvert ? Hvers
vegna skyldum við ekki fara að dæmi
annara þjóða, enda þótt hlutlausir
séum ? Stríðið nær lengra heldur
en til þeirra einna, sem ófriðar-
þjóðir nefnast. Það nær til okkar
líka. Og við fáum að finna það
áþreifanlega áður en lýkur.
Þetta vita allir og allir eru að
tala um það. En enginn hreyfir
hönd né fót til þess að reyna að
breyta horfunum. Það er eins og
menn voni að búskaparlagið muni
duga, þrátt fyrir breytt aldarfar. Og
það munu fæstir sem hugsa um það
hvað við tekur, ef búskaparlagið
skyldi nú bregðast. Fyrirhyggjan er
engin, hvorki hjá einstaklingnum
né heildinni.
Það er boðið að hver skuli bjarga
sér svo lengi serjj auðið er. Og
Reykjavik, bæjarfélagið, ætti nógu
snemma að athuga það. Og hér
verður sem fyrri eina bjargarvonin
sú, að draga sem mestan mat í bú-
ið — bæjarfélagsbúið.
Nú er ekki að því spurt hvað
Mörgum framsýnum mönnum
. kemur sú spurning í hug, hvers
vegna eigi sé gerð meiri og betri
gangskör að því að birgja landið
eigin matvælum. Hvers vegna er
fyr hugsað um það að kljúfa og
mola grjót heldur en afla einhvers
í matinn? Dýrtiðarvinnan, sem auð-
vitað átti að koma hverjum ein-
stakling að góðu haldi, átti þó fyrst
og fremst að verða landinu sjálfu
að gagni, þannig að hún yrði til
þess að b»ta úr dýrtíð og bjargar-
skorti landsins, áður en hugsað væri
um einstaklingana. Þvi að ef þjóð-
félagsbúið þrifst vel, þá er einstak-
lingum þess engin hætta búin. En
þjóðarbúið getur farið i hundana
þótt einhverjum heimamanni þar sé
hossað.
Hér er lausum tökum gripið á
stóru máli. En gott væri það ef ein-
nver vaknaði þá, og greindi alvöru
þess tíma er i hönd fer. Hér skal
eigi nánar farið út í þetta efni.
Hver er sjálfum sér næstur. Reykja-
vik skyldi fyrst hugsa um sig áður
en hún fer að kenna öðrum. En
gott fordæmi ætti hún að gefa öllu
landinu. Væri þá mikið fengið.
Fáir eru smiðir i fyrsta sinn —
og svo mun okkur fara. En ef við
fetum okkur áfram með skynsemi,
þá er góðs árangurs að vænta.
Fyrsta sporið i þá áttina er það, að
safna saman öllum þeim vinnukrafti,
er til einskis eða litils fer, og hag-
nýta hann til framleiðslu matvæla.
Með valdboði verður það ekki gert.
Sé mönnum þröngvað til einhvers
verður það til ills eins. En hitt, að
fá menn til þess að gera eitthvað af
frjálsum vilja, verður svo notasælt
að fæsta mun gruna.
Reykjavík á mikinn vinnukraft
sem fer til ónýtis. Galdurinn er sá,
að ná i þann vinnukraft og hagnýta
hann i þágu bæjarfélagsins. Það er
sú dýrtiðarráðstöfun sem mest mun-
ar ura og minst kostar.
Setjum nú svo til dæmis, að hér
í bænum séu hundrað menn, sem
fá hálfsmánaðar sumarfri. Þéssu
sumarfrii eyða þeir engum til gagns
— nema hvað þeir lyfta sér upp —
og má þvi telja að þar glatist ár-
lega 1400 dagsverk, eða fjögur ár
af iífi eins manns. En nú eru það
mikiu fleiri en hundrað sern fá
sumarfrí og Í sumar er hætt við
að fleiri fái það heldur en vilja.
En þann vinnukraft, sem fer til
einskis er ákaflega auðvelt að hag-
nýta.
Allir þeir sem frí fá, nota það til
þess að hrista bæjarrykið af fótum
sér. En mðrgum verður það efa-
mál hvað þeir eiga að gera þenna
tima, sem þeir eiga frí og hjá mörg-
um fer hann til litils. Þess vegna
T
Kaupirðu góðan hlut
mundu hvar þu fekst hann.
Smurningsolia: Cylínder- & Lager- og 0xulfeiti
ere áreiðanlega ódýrastar og beztar hjá Sigur jónl
Hafnarstræti 18
Simi 137.