Morgunblaðið - 12.03.1918, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ
Es. Lagarfoss
íer héðan væntalnega
á fimtudagskvöld
til Seyöisíjarðar, Húsavíkur, Sauð-
árkróks og til Akureyrar
eí hægt verður að komast þangað fyrir hafís.
Þeir sem óska að fá flattar vorur með skipinu
eru beðnir að tilkynna það sem fyrst.
Vér veitum vörum móttöku á miðvikudaginn. ^
H.f. Eimskipafélag Islands.
Allir matvörukaupm. I bænum
nær undantekningarlaust,
selja dilkakæfu og kilkakjöt
frá Niðursuðuverksmiðjunni Island
Kiötið er kraftafæða, Kæfan er stnjörsígildi.
Frá Tungunámu.
Vetur gekk snemma í garð síðast-
liðið haust, svo sem kunnugt er.
Einkum fékk Norðurland að kenna
á honum. Með byrjun október-
tnánaðar lagðist hann að með fár-
viðrum og fannkomu, og varð mörg-
um erfitt um haustverkin að þessu
sinni.
Ótíð þessi fór ekki fram hjikola-
námu landssjóðs í Ytii-Tungu á
Tjörnesi, fremur en öðrum. Um
þrer mundir var unnið að undirbún-
ingi vetrar eftir föngum. En vetur
varð fljótari á hólminn en nokkr-
um hafði til hugar komið, og þótt-
ust þó margir áður kenna kulda frá
herbáðum hans. íbúðarhús námunn-
ar, sem ætlað er um ioo manns,
var þá i smíðum og tæplega fok-
helt, þegar hríðin skall á. En þrátt
fyrir frost og fjúk var unnið kapp-
samlega að smíðum úti og inni,
enda var þörfin hin brýnasta. Aður
lágu flestir í tjöldum. Og þegar
áður höfðu menn átt þar illa æfi
sakir votviðra og krepju af hafi.
Nú tók að frjósa og tjöldin að springa
ofan af mönnum, en plögg og föt
vot og hálf-freðin að morgni, þegar
til vinnu skyldi búast. Þurfti til
þess þolgæði ' og karlmensku að
búa við slíka óblíðu. En viku af
október var svo komið, að allir
höfðu fluzt i íbúðarhúsið, og b;tn-
aði þá aðbúð manna stórum, þó
enn væri margt ógert að smíðinu.
Um þessar mundir var kapp lagt
á að komast áleiðis með námugöng-
in inn í jörðina og láta hana skýla
mönnum fyrir fárviðrum. Þrír gang-
ar voru unnir nokkurnvegin jafn-
hliða, og þegar inn var komið nokk-
urn spöl, var tekið að gera hliðar-
ganga, svo loftrás örvaðist og sem
flestum yrði beitt á verkið. En hve-
nær sem fárviðrum slotaði, lögðu
skip og bátar að landi til kolasókn-
ar. Urðu námumenn jafnan fyrir
vosi miklu við framskipun, því oft-
ast var unnið í frosti og stundum i
fjúki, en tæki til framskipunar ónóg
og ófullkomin.
Skýli all-stórt til kolageymslu átti
að reisa fram uudan námugöngun-
uro. En ótíð bannaði aðflutning
timburs og annað en veggjagerð að
nokkru leyti, svo tóttin stóð opin
undir veturinn. Varð þetta hinn
mesti bagi fyrir námuna, því að
sumpart urðu kolin að liggja úti og
sumpart var þeim safnað saman í
hliðargöngum inni í námunni; tafði
Þsð verkið að nokkru og gerði það
að verkum, að út varð að keyra
alian ruðning, sem þó hefði átt að
^tisa inni eftir því sem rúm leyfði.
Fram á veturinn unnu 50—60
^anns í námunni. En um 20.
^óvember reyndist óhjákvæmilegt
fækka mönnum sakir skorts á
sptengiefni, ef náman átti eitthvað
að geta starfað í vetur, og fóru þá
0lít 20 manns. Hafa síðan statfað
^ 30 og nokkuð .þar yfir siðan i
miðÍ«m janúar.
Aðalgöngn eru komin all-langt
inn í jörðtna. Samtals munu göng-
in öll, með hliðargöngum, vera orð-
in nú (í miðjum febrúar) rúmlega
700 metrar á lengd.
Frá íbúðarhúsinu til námunnar
eru um 600 metrar, og stendur
húsið norðar en náman. Var því
jafnan móti veðri að sækja í óveðr-
um, þegar frá vinnu var gengið.
Verkamenn komu út votir af leka i
námunni. En bráðlega gödduðu
klæði þeirra, og þannig til reika
komu þeir heim. Sú var þó bótin,
að inni beið þeirra oftast nógur hiti,
því húsið hefir reynst hlýtt og auð-
velt að hita það upp. — Lasnir
hafa menn orðið dag og dag eða
nokkra daga i senn, en eigi hafa
reynst mikil brögð að veikindum.
En baráttan við veturinn hefir þó
verið þung og hörð. Stórhríðar
voru tímunum saman og stundum
með hörkufrosti. Loks rak inn haf-
is fyrri hluta janúar og gerði haf-
þök undir miðjan mánuðinn. Var
þá um sinn daglega -4- 30—33° C.
— í stórhriðum var það miklum
erfiðleikum bundið að halda auðum
sporvegum þeim, sem út úr nám-
unni liggja, svo vagnar gætu gengið
óhindraðir. Var það ráð tekið snemma
að löng SDjógöng voru gerð fram
undan námugöngunum, og voru þau
mjög til bóta. En loftrásin í göng-
unum heftist þó nokkuð við þetta.
Snemma í febrúar féll snjóflóð
nm nótt frara yfir námugöngin, og
olli það nokkrum skemdum. Braut
það smiðju námunnar og bryggjur,
sem stóðu á uppfyllingunni fram-
undan; en hún hefir myndast af
ruðningi úr námunni.
Það er i frásögur færandi, að þrátt
fyrir þá grimmustu vetrartíð, sem
komið hefir siðan 1880—81, hefir
altaf verið unnið i námunni, full
10 srunda vinna á dag. Enginn ein-
asti vinnudagur hefir úr fallið ait til
þessa dags, 16. febrúar.
Meðan hafísinn lá við land, var
allmiklu af kolum ekið á sleðum
frá námunni til Húsavíkur. Meira
eu þriðjungur leiðarinfiar lá um sjó-
inn á ísi. Sáust oft langar lestir
hesti og manna á þessu ferðalagi
og stundum í miklu frosti.
Nú er hafisinn að fara, og allir
vona, að hann hverfi til fulls. En
margir vetrardagar eru enn eftir i
Tungunámu. Kunnugur.
Jón frá Vaðnesi
hefir fengið — með »Geyair« —
góðar Jiartöftur
$ rXaupsRapur ^
Lítið hús laust til ibúðar 14. maí,
óska eg að fá keypt, helzt fyrir
marz. B. Benónýsson, Laugavegi
39. Sími 619.
Barnakerra óskast til kaups. UppL
á Hverfisg. 30.
ij *&nna ig
Stúlka óskar eftir atvinvu við hæg
skrifstofustörf eða aðra létta atvinnu
A. v. á.
. Skipstrand
Snemma í gærdag kom hingað
stórt gufuskip af hafi og sigldi &
boðana fyrir innan Gróttu og strand-
aði þar.
Geir brá þegar við og fór vestur.
Var hacn í allan gærdag að reyna
að ná skipinu út og flutti það loks
kl. 6 í gærkvöldi inn á Eiðsvík og
dældi sjónum úr þvi. Var svo að
sjá, að mikill sjór væri í þvi, enda
þorði Geir eigi að halda með það
til Reykjavíkur að svo stöddu.
Kl. 8 í gærkvöldi náðist loks sam-
band við skipið úr landi. Það heitir
»Köbenhavn« og er frá Kaupmanna-
höfn. Einn skipverja segir svo fri
ferð þess:
19. febrúar fór það frá Phila-
delphia í Bandarikjunum áleiðis til
Liverpool á Euglandi. Á leiðinni
hrepti það versta veður, sifelda storma
með afskaplega miklum sjó. Fyrir
nokkrum dögum skall brotsjór á
skipið og tók á bnrt alla björgunar-
báta þess nema tvær litlar kænur,
Skipið hafði siglt norðarlega, en
skipstjóri vildi ekki leggja inn á
hafnbannssvæðið án björgunarbáta,
ef ske kynni, að skipverjar
þyiftu á þeim að halda,- Var
þvi afráðið að halda til Reykja-
vikur til þess að fá þar nýja báta.
Inn i Faxaflóa kom skipið í fyrra-
kvöld, en hélt sér úti fyrir til morg-
uns. Þá silgdi það nær landi, dróg
upp hafnsögumerki hjá Gróttu, en
sigldi rétt á eftir á Bygggarðsboða
fyrir norðan Gróttu.
Skipið er 3700 smál. að stærð og
er hlaðið smurningsolíu o. fl. Hefir
m. a. noootunnur af smurningsolíu
meðferðis og töluvert af efni, sem
nefnist »sterolic« og er notað til
þess að smyrja með fallbyssur.