Morgunblaðið - 14.04.1918, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
H, P. Duus A-deild
Hafnarstræli.
Nýkotniö mikið úrval af allskonar
V eínaöar vörum:
Tvisltau, Gólf-voxdúkar, Sirz, Lérefí, TTlorg-
unkjólaefni, Tíóneí svört og mislit, Uííarkjóía-
efni, TTJoískinn, Heiðfafaefni, Jlankin, Hegn-
kápur með niðursettu verði, Gardinuefni hvít
og mislit, Pigue, JTlolí, Tíaueí svört og mislit.
Siíki i slifsi og svuntur, SUkifíauel, Borðdúkar,
JTlussuíin, Húmfeppi, Jfáífkíæði 6.00 meterinn
Smávörur.
að Þjóðverjar eru fastráðnir í þvi að
vinna stríðið i þessari orustu og þeir
leggja alt í hættuna. Aðalmarkmið
Þjóðverja er að eyðileggja brezka
herinn. Þó að ástandið sé al-
varlegt, þá er það þó svo, að enn
hafa þeir eyðilagt sínar eigin her-
sveitir meira og fljótar en brezka
liðið. Áhlaup hefir verið gert á
stöðvar Breta af helmingi meira liði
en þeir höfðu og tefldu óvinirnir
fram ógrynni af stórskotaliði af öll-
um tegundum. Undir þeim kring-
umstæðum er engin furða þó þeir
hafi unnið á, og verður því ekki
neitað; en það hefir kostað þá af-
skaplega mikið.
Annarsstaðar hefir ekkert mark-
vert borið við. í Ítalíu er búist við
að sóknin hefjist aftur á sfnum
tíma, og mun hún þar, að svo
miklu leyti sem unt er, samtíða há-
marki þýzku sóknarinnar í Frakk-
landi og Flandern.
í Gyðingalandi hefir Kerak, fyrir
austan Dauðahafið, verið tekin 7.
april af Atöbum. Ovinirnir nefna
það stóran sigur, að þeir gerðu
skyndiáhlaup á járnbrautina til Hejaz,
en samt sem áður hafa Bretar sótt
enn meira fram á 5 mílna svæði og
tekið nokkur þo;p.
London, ódagsett.
Hinn 11. april samþykti neðri
deild brezka þingsins ný herskyldu-
lög, og er nú herskyldualdurstak-
mark hækkað upp í 50 ár.
Forsætisráðherra bar frumvarpið
fram hinn 9. apríl og sagði þá, að
nú væri að hefjast hið allra alvar-
legasta tímabil ófriðarins. Astandið
var iskyggilegt er hin núverandi sókn
hófst, en öllu var borgið meðhinni
ágætu framgöngu hersins, sem hélt
undan en án þess honum væri tvíst-
rað. Ómissandi væri nú að búa
sig undir enn gtimmilegri sókn og
stjórnin hefði gert allar ráðstafanir
til þess að flýta sem mest fyrir því
að nægilegt varalið væri til. Frá-
sagnir óvinanna um það hvað þeir
hefðu tekið margar fallbyssur og
fanga, væru mjög orðum auknar.
Óvinirnir ætluðu að reyna að fá
enda bundinn á ófriðinn með vopna-
viðskiftum á þessu ári, hvað sem
það kostaði. Vér hefðum nú þeg-
ar tekið nær sex miljónir manna í
þágu hers og flota.
Herskyldan ætti nú að ná til ír-
lands, þvi að nú væri eins barist
fyrir írland og England. Lög um
heimastjórn írlands mundu út gefin
undir eins. Meðan nokkur brezk
fleyta væri ofansjávar mundu Bretar
eigi ganga að þýzkum friði, en ef
bandamenn ynnu sigur i þessum
yfirstandandi orustum þá væri kveð-
inn upp dauðadómur yfir Prússa-
veldi.
Bonar Law sagði að í byrjun árs-
ins 1918 hefðu Bretar haft miklu
meira iið í Frakklandi heldur en í
byrjun ársins 1917, en nú hefði
gerst þörf fyrir fleiri menn. Ástæð-
an til gerða stjórnarinnar væri sú,
að nú mundu Þjóðverjar taka á öllu
því sem þeir hefðu til. Hættulegasta
tímabilið mundi verða i lok mai og
júní.
Forsni irska þjóðfundirins lagði
fram rkýrsiu um álit meiri hiutans
á heimastjórn Ira og eru því fylgjandi
írskir »Nationalistar«, »Unionistar«
í Suður-írlandi og verkamannaflokk-
urinn írski. Tillögur þeirra fara
fram á það, að stofna löggjafarþing
fyrir alt írland með framkvæmdir-
valdi á eigin ábyrgð og vald
yfir öllum innanríkismálum og bein-
um skattamálum þangað til fullnað-
arákvörðun verði tekin um tolla- og
skattamál, fara tillögur þessar fram á
að brezka þingið haldi áiram að fjalla
um óbein skattamál, en tekjurnar
allar renni i ríkissjóð írlands.
Foringjar íra eiu sammálu um það
að írum beri að greiða konungsmötu
og hafi framvegis fulltrúa i West-
minster, en óákveðið er hve gjöldin
skulu mikil eða fulltrúarnir margir.
í frumvarpirm er geit ráð fyrir því,
að irska þingið verði i tveim deild-
um, og séu 64 fulltrúar i efri deild
en 200 í neðri deild. Forsetinn lét
þá ósk í ljós, að frumvarp þetta
næði þegar fram að ganga.
Utanríkisráðuneytið hefir birt
skjöl, er sanna það, að herstjórn
Þjóðverja hefir þráfaldlega neytt
brezka fanga til þess að gera
fallbyssuskýli, flytja hergögn og
vinna önnur slík verk á herstöðv-
um Þjóðverja og þannig vísvit-
andi teflt lífi þeirra í hættu fyrir
kúlum Breta sjálfra, þvert ofan
í loforð þýzku stjórnarinnar. Hafa
margir beðið bana á þann hátt
og herteknir menn hafa verið
beittir ógurlegri grimd; marga
þeirra hafa Þjóðverjar skotið og
svelt í hel með vilja. Tii þess
að koma í veg fyrir það, að það
vitnaðist, hvar þessir menn eru
niður komnir, hafa þýzku yfir-
völdin neytt þá til þess að hafa
staðarnöfn inni í Þýzkalandi á
bréfum sínum, enda þótt her-
mennirnir hefðu aldrei komið á
þá staði.
Karl Austurríkiskeisari hefir
ritað Þýzkalandskeisara bréf og
segir þar: »Clemenceau hikar
nú ekki við það, að gefa alger-
lega ranga skýrslu um það, að
eg hafi viðurkent að Frakkar
hefðu rétt til þess að krefjast
Alsace-Lorraine. Eg vísa stað-
hæfingu hans frá mér með fyrir-
litningu«.
Franska stjórnin hefir opinber-
lega birt bréf frá Karli keisara
til Sixtus prins af Bourbon. Er
það dagsett 31. marz 1917 og
segir svo í því: »Til þess að
sýna glögglega einlægni mína,
bið eg yður að fiytja Poincare
Frakkaforseta leynilega þá orð-
sendingu frá mér, að eg skuli á
allan hátt og með öllum þeim á-
hrifum, er eg get haft á banda-
menn mina, styðja réttlátar kröfur
Frakka um Alsace-Lorraine.«
Skýrslan um kafbátahernaðinn
vikuna sem lauk 6. apríl, sýnir
það, að 2595 skip hafa komið til
brezkra hafna. Sökt var 4 brezk-
um skipum, er báru meira en
1600 smál. og 2 rainni. Á ellefu
skip var ráðist árangurslaust.
Tveim fiskiskipum var líka sökt.
í neðri deild enska þingsins lýsti
dr. Macnamara því yfir hinn 9. apr.
að i janúarmánuði hef'u verið full-
smíðnð í Bretlandi skip sem báru
samtals 58,558 smál. og i febrúar-
mánuði skip sem báru samtals
161,674 smálestir.
Söngkvöld.
Á þriðjudagskvöldið kl. 9 heldur
frú Laura Finsen hljómleika i Báru-
búð. Ætlar hún m. a. að syngja lög
eftir Hande!, Brahms, Rosenfeldt,
Árna Thoisteinsson og Sigv. Kalda-
lóns og ennfremur norsku þjóðvís-
urnar, sem hún hefir áður sungið á
hljómleikum hér og fólki þótt mikið
til koma.
Ungur stúdent, guðfræðisnemi
við háskólann, Benedikt Árna-
son, aðstoðar frú Finsen. Hefir hann
numið sönglist hjá henni um eins
árs skeið og hefir mikla og fagra
tenorrödd, sem við framhaldsnám
vafalaust mun koma honum í röð
b’ztu söngnranna. Hann er enn-
fremur fæddur ágætum »musik«-
gáfum óvenju góðum að dómi
þeirra, sem vit hafa á. Benedikt er
»dramat skur« söngvari og hefir hug
á þvi að ófriðnum loknum, að kom-
ast til Þýzkalands og verða söngv-
ari. Spá kunnugir honum glæsilegri
framtið sem operusöngvara, þó mik-
ið eigi hann auðvitað eftir að læra
t'.l þess. I sumar er leið efndi hann
til hljómleika á Akureyii, og tókust:
þeir svo vel, að hann varð að endur-
taka þá tvisvar, húsfyllir í 3 kvöld.
M. a. syngur hann »ariur« af Bajads-
er, Troubaduren, Lohengrin o. fL
Frú Ásta Einarsson leikur undir á
piano.
Búast má við góðri skemtun k
hljómleik þessum.
Síðustu símfregniL
Khöfn 13. apríl.
Frá Berlin er simað, að Þjóðverj-
ar hafi handtekið 3000 menn hji-
Armentiere. Segjastþeir alls hafahand-
tekið þar 20000 menn. Sækja þeir nú'
fram yfir sléttuna hjá Lys, milli
Armentieres og Merviile.
Czernin hefir lýst yfir þvi að
bréf það, sem Kari keisari á að
hafa ritað Sixtus prins, sé falsað.
í Þrándheimi hafa orðið upphiaup*
gegn lögreglunni. Frá Kristíania
hefir verið sent herlið þangað norð-
ur-eftir.
Athugasemd.
Hr. ritstjóri V. Finsen.
í Morgunblaðinu 12. þ. m. er
grei með fyrirsögninni »Aum skemt-
un«. Eg skai taka það fram strax,
að flest það, sem hr. B. G. segir
um fyrirlestur minn, er ekki rétt, -
og sérstaklega vil eg benda á það,
sem hann segir síðast i grein sinni,
að eg hafi farið að þylja ástarvisur
eftir mig sjálfan, er ósannindi. Það
sem greinina »Grettir« áhrærir, þá
hafa Vestur-íslendingar lesið grein-
ina, og hefi eg ekki mætt ónotum
hjá þeim; eru þeir þó margir vel
ský/ir menn, og eg er þeim þakk-
látur fyrir þær tilfinningar, sem lýsa
sér i vísunum, sem koma á eftir
greininni »Grettir«.
Annars vildi eg benda hr. B. G.
á það, að ef hann heyrir ekki velr
þá er ekki gott fyrir hann að ver»
fréttaritari.
'Reyjavík 12. apríl 1918.
V. i h. jónsoti.