Morgunblaðið - 30.05.1918, Blaðsíða 1

Flmtiiííag'
30.
ffias 1918
ORGDNBLADID
5. árgangr
202.
Ritstjómarsimi nr. joo
Ritstjóri: Viihjálmur Fiasen
ísafoldarpretitsmiója
Afsreiðslusimi nr. 500
Gamla Bió
TökubarniB
o?J rógborni presturinn.
Falíegur og áhrifamikill sjónl.
i 4 fiáttum.
E/ þér viiji.ð sjá verulega góða
kvikmynd, sem sýnir yður mjög
viðburðarikan, undarlegan og
spennandi æfiferil, þá sjáið þetta
sem þér hljótið að horfa hug-
fangmr á frá upphafi til enda.
nr. 6
fer daglega milli Hafnarfjarðar og
og Reykjavíkur. Uppl. i sima nr.
33 í Hafnarfitði og i Reykjavík hjá
'S. Kampmann, simi 586. Einnig
fer bifreiðin í lengri ferðir, ef óskað
er. Fr. Hafberg.
Skellakk
fæst hjá
Sören Kampmann,
Pósthússtræti 9. Sími 586.
Erl simfregnir
(frá fréttaritara Morgunbl.)
Khöfn 28. mai
Frá París er simað að Þjóðverjar
íséu komnir að Aisne en bandamenn
haldi undan i reglu.
Fri London er símað að árang-
urslaus áhlaup hafi verið gerð á Bery-
anbo. Vinstri fylkingararmur hefir
hörfað aftur i aðra varnarlinu.
Frá Berlin er s'mað, að her Þjóð-
verja hafi farið yfir Aillette milli
Vauxailion og Craonne. Borgirnar
C aonne, Pinon, Chavignon, Malmai-
son, Courtecon, Cerry Monthiwer
og varnarvirki fyrir norðan Berry au.
Bac hafa verið tekin með áhlaupi
og farið yfir Aisne-Marne skurðinn
milli Sapigneul og Brimont og áhlaup
gerð á Cornicy Douroy og Loivre.
tjooo fangar teknir.
Danska aukaþingið var sett I dag
-í Christjansborg hinni nýju af kon-
unginum sjálfum.
SamnÍRgarnir
við bandamenn.
Þess mun nú sennilega eigi langt
að biða, að þeir verði biitir, svo að
alþjóð gefist ko.tur á að kynnast
þeim. Vitum vér enn eigi hvernig
þeir munu vera, og eini höfum vér
frétt neitt um verðlag, hvorki á þeim
vörum sem íslendingar eiga að fá
hjá bandamönnum, né þeim vörum
sem bandamenn vilja kaupa af íslend
iugum. Þó getum vér skýrt lesend-
utn blaðsins frá þessu:
Stjórnir bandamanna lofa að greiða
yfir innflutningi til ísland á nauð-
synjavórum.
Bandamenn skuldbinda sig til að
,í sd„ .slenzka s,iótnioni ttveína
,ola smalesta af ko,„vðl.u„ Min.
olíu og benzint fyrir ákveðið verð
Skuldbinda sig enn fremur til að
selja islenzk stjórninni ákveðna smá-
lestatölu af kolum í Englandi.
Ennfremur er gefið loforð utn salt
i Ítalíu.
íslenzka stjórnin skuldbindur sig
til að láta bjóða fulltrúa stjórna
’bandamanna á íslandi þær íslenzkar
afurðir, sem ekki eru ætlaðar til
notkunar í landinu sjálfu: fisk, þar
með talin síld, lýsi, þorskahrogn,
fiskmjöl, sauðakjöt, ull og gærur,
alt eftir nánari reglum.
Stjórnir bandamanna búast við, að
þær óski ekki að nota sér kauprétt
sinn á islenzkri síld en samþykkja
með nánari skilyrðum útflutning á
alt að 50000 tunnum af sild til
Sviþjóðar.
Enn fremur samþykkja þær með
nánari skilyrðum útflutning á alt að
1000 hestum til Danmerkur.
Islandsmál
í erlendum biöðum.
VII.
Hverju hefir Zahle lofaö?
Crein með þessari fyrirsögn flyt-
ur »V°rt Landc hinn 16. mai og
skal^hún hér birt öll.
Eins og getið var hér i blað-
mu i gær iékk maður ekki neina
vitneskju um kjarr.a málsins á svör-
cim vmstri- og hægrimanna.
En það fær maður að sjá á aðal-
málgagni stjórnarinnar I gæ'. »Po!i-
tiken* gefur sem sé svör við einni
af þeim spurningum sem vér höf-
um hvað eftir annað komið fram
með, en sem varast hefir verið að
svara til þesra, sem sé þeirri spurn-
ingu hvort íslendingar hafi farið
fram á það, að samningarnir um
sambandsmálið færu fram i Reykja-
vík.
»Politiken« svarar þessu sem sé
játandi þvi hún segir i ritstjórnar-
grein svo: (sjá Morgunblaðið i
gær).
»Politiken« þykir þannig »ósk«
íslendinga ósköp eðlileg og blátt
áfram. Blaðið hefir enga athuga-
semd við það að gera, enda þótt
svo virðist, að hver jum sem hefir minsta
snefil af skilningi á málinu og ber
nokkurt skyn á hvað er sæmilegt,
hljóti að blöskra jafn ósvífin og
móðgandi ósk frá íslendiuga hálfu.
Þar við bætist mi það, að »Poli-
tiken« fer ekki rétt með þá er hún
segir að hér sé um »ósk« að ræða.
Þegar maður athugar málið nánar,
mun það koma i Ijós, að íslending-
ar bafa alls eigi komið fram með
ósk, heldur ruddalega kröju, sem
bendir til þess að þeir beri enga
virðinu fyrir Danmörk og dönsku
stjórniuni.
En ummæli »Politikens« bera eigi
að eins vott um nær ótrúlegan
s^ilningsskort á því hvað sæmilegt
er, heldur reynir blaðið á hinu ógeðs-
legasta hátt að hlífa sér og stjórn-
inni með ummælum konungs i ríkis-
ráði 22. nóv. 1917. Og það gerir
hún með lævísri skýringu á orðum
konungs, því að enginn hefir skilið
þau né getað skilið þau þannig, að
með þeim 'væri nokkuð átt við það
hvar samningar \ið íslendinga færu
fram, þar sem sjálfsagt hefir verið
gengið að þvi vísu, að það gæti eigi
verið nema um einn ráðstefnustað
að ræða, sem sé höfuðborg rikisins.
Með »samningaformi« er átt við
alt annað heldur en samningastað-
inn, eins og vinstri menn hafa tek-
íð fram i svari sinu. Og maður get-
ur ekki annað en rekið augun i það
hvað eftir annað hvað þessu máli
svipar mjög til Vesturheimseyja-máls-
ins. Stjórnin og blöð hennar eru
jafnvel að draga konung inn .í deil-
urnar.
Þegar »PoIitiken« hefir nú skýrt
frá þessu þykir oss leitt, að stjórnar-
andstæðingar skuli eigi hafa skýrt
nánar frá þessu opinberlega og þeg-
ar snúist öndverðir fyrirætlunum
stjórnarinnar um það að senda ful!-
trúa til íslands, pví að petta hefir
stjórnin augsýnilega ýallist á fyrir-
fram Jyrir sitt lcyti.
En hverju hefir Zihle lofað auk
þessf
i^Nýja BiÓ4i
Ást þjöfsins
Ljómandi fallegur sjónleikur í
3 þáttum, leikinn af afburða-
góðum leikendum.
Skemtlleg —
hrífandi —
vel leikin.
Það eru nóg meðmæli með
þessari mynd, þvi að þau eru
sönn.
Til Vífilsstaða fer bifreið fyrst um
sinn hvern þriðju-, fimtu- og sunnu-
dag kl. 11 frá Breiðabhki. Farseðlar
verða að kaupast þar.
(Aukaferðir vanalega kl. 2).
St. Emarsson. Gr. Sigurðsson.
Simi 127.Slmi 581.
Þessi spurning er þvf miður eig
ástæðulaus. í frásögn »Politikens«
af fundi radikala-flokksins i fyrra-
dag segir svo:
»Umræðurnar sýndu það að allir
féllust á þá aðjerð sem stjórnin hajði
laqt til að við vœri höfð og hitt, að
tala um samningaumleitanir við Al-
þing um alt sambandsmálið.*
Hvaða aðjerð er þetta, sem stjórn-
in hefir stnngið upp á?
í þessu sambandi má geta þess,
að »Nationaltidende« sögðu i fyrra-
kvöld, að hægrimenn hefðu sam-
Þykt_að hafna þeirri úrlausn sem
stjórnin hefði stungið upp á og
krefjast þess að málið yrði tekið
opinberlega til meðferðar í ríkis-
þinginu.t Það er að eins síðari hluti
þessar frásagnar, sem er samhljóða
þeirri ákvörðun hægrimanna, er birt
hefir verið, en af henni sást alls eigi
neitt um uppástungu stjórnarinnar
né afstöðu flokksins til hennar.
Það virðist nokkuð einkennilegt
að aðalmálgagn flokksins skuli vera
svo fávitandi, en þó staðfestir frá-
sögn »Nationaltidende« að stjórnin
hafi komið fram með einhverja uppá-
stnngu, en hver hún er fær maður
ekki að vita.
1 Kaupmannahafnar-biéfi, sem birt-
ist í norska »Aftenposten« í fyrra-
dag segir svo:
»Stjórnin heldur öllu leyndu um
þetta mál — eins og þá er hún
setti þann svívirðublett á þjóðina að
selja Vesturheimseyjar — og þar eð
pöst- og símasamband við ísland er
mjög stopult, er það erfitt að láta
uppi ákveðnar skoðanir í málinu.
En eftir þeim upplýsingum sem hægt
Kaupirðu góðan hlut
Þá mundu hvar þu fekst hann.
Smurningsolia: Cylinder- & Lager- og 0xulfeitl
prir 'irpinm orv<i ___ . 1 • . *»-«* » _ __ 4 A 4
Hafnarstræti 18
Síml 137.