Morgunblaðið - 18.06.1918, Blaðsíða 1
Þriðjudag
jímí 1918
5. argangr
221
tiöiubíað
Rjtf-tjörr-arsiminr. 500
Rimjón: Vflhjtfaiur Fiaseo
Ísaíoldarprents-
Aíareiftslusími nr. 500
L 0 0. F. 1006189 — 0.
Samla Bió
Bailet-
ieikmærin.
(Thanbouser Film)
Ahrifamikill, efnisgóður og
vel leikinn sjónleikur,
í 3 þáttum.
Aufeamynd:
Chaplin
sem afbrýðissamur eiginmaður.
Fyrsía flokks bifreiðar
ávalt til leigu.
St. Einarsson. Gr. Sigurösson.
j, Simi 127. Sími 581.
Erl. simfregnir
(Fr* fréttaritara Morgunbl.).
Khöfn 15. jdni.
Gnillaumet, hershöfðingi Fiakka í
■ S ilcniki, er orðinn herstjóri i Paris.
Þýzka rikisþingið lætur i ljós
óánægju með herstjórnina.
Khöfn 16. júni
Akafar stórskotaliðsorustur i ítölsku
vigstöðvunum.
Frá Berlíu er símað að Frakkar
hafi gert árangurslaus gagnáhlaup
ihér og hvar.
Hersveitir Eichorns hafa upprætt
10.000 rússneskra »friskara» hjá
Taganrok í Ukraine.
Japanskur her hefir verið settur
á land í Dimese i Kvangtung-héraði.
Khöfn 16. júni.
Frá Rómaborg er símað, að Aust-
urrikismenn hafi hafið grimmilega
sókn hjá Ostico, Brenta, Piave, á
Asiago-hásléttunni, hjá Groppa og á
sléttlendinu.
Bretar tilkynna að bandamenn
haldi sinu i hægra herarmi, en i vinstra
herarmi hafi Þjóðverjar sótt fram um
1000 metra og nm 2500 metra í
miðju.
Drengir og telpur óskast til að selja slaufur ug blöð 19. júní.
Komið kl. 11 f h. i Good-Templarahúsið.
LiEidsspifalasjóðsnefddin.
íslandsmál
í Danmörku.
Simskeyti frá Ritzau.
Khöfn. 16. júni.
í rikisþinginu var i gær rætt um
það að senda fulitrúa til Reykjavikur.
Nefndamenn\ frjálslynda flokksins,
»$adikalac og jafnaðarmanna úr báð-
um þingdeildum höfðu lagt það til
að þingið féilist á tiliögu stjórnar-
innar um það að senda fulltrúa, en
nefndarmenn íhaldsflokksins voru á
móti þvi.
Borgbjerg, fulltiúi jafnaðarmanna,
var framsögumaður málsins í þjóðþing-
inu og mæltihannmeðtiDögu stjórnar-
innar. Sagðist hann þó fremur mundi
hafa kosið að samningar milli þjóð-
anna hefðu farið fram i Kaupmanna
höfn, en kvaðst eigi hika við það,
að verða við óskum íslendinga um
það að samningarnir færu fram í
Reykjavik. Fulltrúarnir ættu eigi að
fá neitt vald til þess að binda hend-
ur ríkisþingsins, en það væri aug-
ljóst, að ef þeir gætu komist að
samkomulagi við íslendinga, þá væru
allar likur til þess að rikisþingið
mundi fallast á það samkomulag.
Kvaðst hann þess fullviss, að ríkis-
þingið og öll danska þjóðin mundi
Hta hinar hugheilustu óskir fylgja
nefndinni um það að henni mætti
takast að koma þvi í kring, að trygt
væri ríkjasambandið, þannig að létc-
mætum kröfum íslendinga um þjóð-
lega sjálfstjórn, væri fullnægt*
Framsögumaður minni hlutans var
Johan Knudsen og lýsti hann yfir
þvi, að íhaldsmenn áliti að fulltrú-
arnir æltu að hafa takmarkað umboð
og að þeir gætu alls eigi fallist á
tillöguna að þvi leyti að láta sendi-
nefndina hafa óbundnar hendur.
Mælti haun með þeirri tillögu ihalds-
manna, að samningum yrði frestað.
Khöfn 16. júní.
Önnur og siðari umræða ríkis-
þmgsins um íslandsmálin fór þannig
fram:
Starfandi forsætisráðherra, fjár-
málaráðherra Edward Brandes, lýsti
því yfir, að stjórnin gæti fallist á
tillögur meiri hluta nefndrrinnar.
Hann sagði, að sambandsdeilan milli
Daomerkur og íslands hefði nú stað-
ið yfir í mörg ár og nú að siðustu
harðnað svo, að æskilegt og nauð-
synlegt væri, að byrjað yrði á samn-
ingatilraunum svo fljótt sem unt
væri. En það væri ómögulegt, að
binda hendur fulltrúanna fyrir fram
á nokkurn bátt. Hann harmaði það,
að ekki hefði verið unt að fá flokk-
ana til að fylgjast að málum. ís-
lendingar vaeru einhugs, en sendi-
nefnd Dana ætti ekki alla þjóð sina
að baki sér. Það geiði samningana
erfiðari, en þó mætti gera sér beztu
vonir um árangurinn. Danir ósk-
uðu þess allir einhuga, að ísland og
Danmörk mættu einnig i framtið-
inni halda saman.
Tillagan um að senda fulltrúa til
Reykjavikur var samþykt með 102
atkv. gegn 19.
í landsþinginu fóru umræðurnar
i sömu átt og i þjóðþinginu og var
tiflagan þar samþykt með 46 atkv.
gegn 15 og greiddi Rottböll, fyrv.
ihaldsmanna-ráðherra, atkv. með
meiri hlutannm, og á móti ihalds-
flokknum.
Ritzau.
Khöfn 16. júni.
Konungurinn skipaði í gær sendi-
nefndina, sem á að fara til Reykja-
víkur, þá Christoffer Hage verzlun-
armálaráðherra og þjóðþingsmennina
I. C. Christensen, Borgbjerg og Erik
Arup, prófessor við háskólann. Hage
er formaðnr nefndarinnar.
Ráðuneytið hefir skipað cand. jnr.
Magnús Jónsson ritara nefndarinnar.
Blöðin láta þá von í ljós i dag,
>Nýja Biö •
I Prinsessan.
Sjónleikur i 3 þáttum
um ástir ungrar
konungsdórtur.
Aðalhlutverkin leika:
Nícolai Johansen, frú Fritz
Petersen, Aage Hertel.
að nefndinni takist að komast að
samningum, sem verði bæði íslandi
og Danmörku til gagns og gæfu.
Sænsk og norsk blöð segja, að
málið snerti ekki að eins Danmörku
og ísland, heldur næst þeim öll
Norðurlönd.
Ritzau.
Símskeyti frá fréttaritara M.bl.
Khöfn, is. júni.
Borgbjerg var framsögumaðurmeiri
hluta íslandsmálanefndarinnar í þjóð-
þinginu, og mælti hann á þessa leið:
— Það hefir verið talið að vér
værum of frjálslyndir með þvi að
senda fulltrúa til Reykjavíknr. En
þar sem vér erum vissir um góða
afstöðn vora i þessu máli, þá þurfum
vér eigi að óttast samningaformið.
Það er áreiðanlegt að nú er heppi-
legri tími til samninga heldnr en
nokkru sinni endranær og öll þjóð-
in mun láta fylgja sendimðnnunum
óskir um það, að samningarnir tak-
ist vel, og að báðir málsaðiljar verði
ánægðir. Ef til vill verður samn-
ingunum haldið áfram hér i Kaup-
mannahöín. Vér verðum að óska
þess samhuga, að árangurinn af sendi-
förinni verði eigi að eins til þess að
fnllnægja kröfum íslendinga um sjálf-
stæði, heldur verði úr því samning-
ar milli tveggja þjóða um reglulegt
rikjasamband.
Framsögumaður minni hlutans,
Johan Knudsen, mælti:
Siðan ákveðið var að samningar
skyldu fram fara i Reykjavik höfum
vér haldið fast við það, að sendi-
nefndin hefði takmarkað umboð. —
Vér erum því fylgjandi að íslend-
ingar fái aukið sjálfstæði inn á við
og vér álitum að sambandinu sé slitið
með þvi ef ísland gerist sjálfstætt
Kauplrðu góðan hlut
íi>á mundu hvar þú tekst hann.
Smurningsolia: Cylinder- & Lager- og 0xuifeiti
ere áreiðanlega ódýrastar og beztar hjá SlguvJÓnl
Hafnarstræti 18
Simi 137.