Morgunblaðið - 29.07.1918, Blaðsíða 1

Mánudag
29*
júlí 1018
5. argangr
262.
tðlnblað
Ritstjórnarsítni nr. 500
Dóra
Sjónleikur í 3 þáttum eftir
hinu fræga kvæði Tennysons.
Myndin er tekin hjá American
Biograph og aðalhlutv. leikur:
Elisabeth Bea,
fræg og f lleg amerisk leikkona.
Erl. simfregnir
(Frá fréttaritara MorgunM ).
Khöfn 26. júlí.
Landdagur finska þinpsins hefir
með 16 atkvæða meiri hluta samþykt
að bjóða Adolph Friedrich erkiher-
íoga í Mecklenburg-Schwerin kon-
ungstign í Finnlandi."
Frakkar hafa náð Oulchy og Ville-
montoire á sitt vald.
f Skotfæragerðar verkföllin á Bret-
landi virðast fremur vera að aukast.
———— —
»
Islandsmál
í Danmörku.
Khöfn 27. júlí kl. 9,55.
Politiken gertr sambandslagafrum-
•varpið að umtalsefni i dag, og lofar
það fyrst og fremst fyrir það, hve
skýrt það leysi úr öllum vafaatrið-
■um, sem að undanförnu hafi valdið
óánægju og flokkadráttum. Enn-
’íremur segir blaðið:
»Vér leggjum mikla áhetzlu á það,
að Danmörk einmitt nú viðurkennir
kröfur tímans um sjálfsákvörðunar-
rétt þjóðanua. Frá dönsku sjónar-
miði verður með gleði að vekja at-
hygli á þeim atriðum, sem Dönum
eru hapstæð. Og með 16. grein
bumvarpsins er ísland tengt við
Korðurlönd um aldur og æfi. Vér
fundum sárt til þess, er Finnland
fjarlægðist, en nú vonum vér að ís-
land fái skipað sætið sem fjórða
Korðurlandaríkið. Góð frændsemi
nútfmaþjóða verður að styðjast við
Viðurkenningu sjálfsákvörðunarréttar-
ins og samvinna þeirra að byggjast
á innbyrðis hreiuskilni. í frumvarp-
inu eru bæðí þessi skilyrði fyrir
Ritstjón: Vilhjálmur Finsen
hendi og þess vegna getum vér ör-
uggir hugsað til væntanlegrar fölskva-
lausrar samvinnu milli hinna fjögra
Norðurlandaríkja.
»Dagens Nyhederc segja, án þess
að ræða einstök atriði frumvarpsins,
að ísle^dingar hafi teygt sig svo
langt, að enginn vafi sé á því
að þeir hafi haft einlægan vilja á því
að greiða úr deiluatriðunum.
Gjörbótamenn, jafnaðarmenn og
V
vinstrimenn mæla eindregið með
frumvarpinu. Ihaldsmenn fresta því
að taka ákveðna afstöðu til þess,
þangað til þing kemur saman í sept-
ember.
£rí. símfregmr
Opinber tilkynning frá brezku utan-
ríkisstjórninni f London.
London 27. júii.
Vikuskýrsla frá vlðstöðvunum:
í hægra fylkingararmi bandamanna
fyrir norðan Marne hsfa Bretar,
Frakkar og ítalir haldið áfram að sækja
fram jafnt og þétt, en hafa þó mætt
megnri mótspymu af óvinunum,
sem hafa gert mörg gagnáhlaup. —
Land það, sem óvinirnir náðu í fram-
sókninni frá 1 5.—18. jiili hefir mink-
að mikið við það, að vér höfum náð
þorpunum Bouilly, Marfaux og Cour-
ton-skóginum. Milli hins slðastnefnda
staðar og Marne höfum vér sótt
dálitið fram á allri linunni. En
merkilegasti viðburðurinn á þessum
slóðum er þó áhlaup Breta 24. júlí
á hægra herarmi, þar sem vér kom-
umst inn i upprunalegu heriínu
Þjóðverja og náðu Vrigny ásamt
rúmlega 1000 föngum. A þessnm
sióðum gerðu óvinirnir áköf gngn-
áhlaup 25. júlí og tókst þeim að ná
þorpinu Mery og 204. hæðinni milli
Vrigny Og Mery, en vér höldum
enn Vrigny-þorpinu, sem og þorp-
unum St. Euphraise og Coulommes.
Hiá Marne hefir veirið barist ákaft
alla vikuna. Frökkum tókst að kom-
ast yfir fljótið á mörgum stöðum
milli Chnteau Thierry og Dormans
og einnig i P°rteabinson-héraðinu.
Þessi framsókn Frakka á þessum
slóðum i sambandi við framsókn 6.
hers Frakka fyrir norðan Chateau
Thierry hefir orðið til þess að óvin-
irnir eru nú á burt úr héraðinu á
hægri bakka fljótsins alla leið að
Dormans.
Mest hafa þó Frakkar og Ame-
ríkumenn sótt fram í vestanverðum
fleygnum, þar sem þeir síðan x8.
júlí hafa sótt fram að meðaltalijj8—10
milur á allri línunni milli Chateau
ísafoldarprentsmiðja
Thierry og Ourcq. Fyrir norðan
Ourcq hefir einnig verið sótt tölu-
vert fram, nema í hæðunum fyrir
vestan Soissons. Árangur ovustunnar
siðustu vikurnar hefir orðið sá, að
þýzki rikiserfinginn hefir neyðst til
þess að hætta sókninni með öJu
og verður nú að verjast eingöngu.
Það er engin sókn af hans háifu,
og hann hefir orðið svo að segja að
tefla fram öllu varaliðinu til þess að
fá staðist áhlaup bandamanna. Þrátt
fyrir það, að hann htfir teflt fram
svona miklu varaliði, hefir hann þó
á degi hverjum orðið að hörfa und-
an og sá fleygur, sem Þjóðverjar
hafa á sínu valdi mil i Soissons og
Rheims, er þeim mjög erfiður, þar
sem allir aðalvegir um það hérað
og járnbrautirnar, eru svo nærri fall-
byssum bandamanna. Það má lita
svo á, að óvinirnir hafi í fyrstu til
þess að komast hjá miklum óþæg-
indum, fyrirskipað undanhald þegar
i stað, líklega alla leið að línunni
Ordre—Veste. En það eru þó jöfn
líkindi til þess, að þær fyrirskipanir
hafi verið afturkallaðar og það er
vafasamt hvort heldur óvinirnir ætla
að veita viðnám á þessari linu, hvað
sem það kostar, eða þeir eru að eins
að reyna að fá tíma til þess að halda
undan i reglu, og flytja á burt mat-
væli og hergögn, sem birgðir mikl-
ar eru af á þessum stað.
Það er kunnugt, að það er alt í
óreglu á þessum slóðum nu sem
stendur. Þegar svo er ástatt, að
sem fáir vegir og fáar járnbrautir
eru fyrir hendi og nauðsynlegt er
að tefla fram varaliði vegna stór-
feldra stórorusta, og hins vegar flytja
burt þreytt lið, þá hlýtur ætíð að
reyna mikið á flutningatækin. A
þessum stöðum höfðu Þjóðverjar
haft mikinn undirbúning til mikillar
sóknar og flutt þangað afskaplega
miklar birgðir af hergögnum, áhöld-
um og matvælum. Ef þeir yrðu að
skilja alt það eftir, mundi það vera
mjög tilfinnanlegt tjón fyrir þá, og
hafa mikil áhrif á hermennina. Þó
aðstaða óvinanna sé sem stendur
mjög slæm, þá verður þó ekkert
sagt um hvort þeir geti hald ð stöðv-
unum. Brátt undanhald mundi vera
bein játning þess að þeir hefðu beð-
ið ósigur og það er skiljanlegt að
óvinurinn veigri sér við því tíú sem
stendur. Frá hernaðarleeu sjónar-
miði græða óvinirnir ekkert á því
að halda þessum stöðvum, en ef
þeir gera það ekki, þá getur það
haft svo alvarlegar afleiðingar í för
með sér, að þeir af því neyðist til að
hætta á það. Mjög þýðingarmikið
atriði er það, að óvinirnir hafa neyðst
til þess að tefla fram miklu varaliði
i varnarorustum undir mjög óhag-
stæðum kringumstæðum.
Aforrn Þjóðverja annarstaðar á
herlínunni er alt á huldu. Als hafa
óvinirnir tefl fram 65 herdeildum
Afgreiðslusími nr. 500
BH£3s»Nýja Bio«»E
G y! lasch-
baróninn.
Gamanleikur í 3 þáttum.
Saminn og tekinn á kvikmynd af
Laurids Skands.
Hin óhemju hlægilegu hlutverk
leika nokkrir hinir beztu skop-
leikarar Dana, svo sem:
Bertel Crause, Holger Petersen
og iörgen Lund.
(divisions) i Champagnehéraði og
eina varaliðið, sem þeir nú hafa
óþreytt eftir, er lið Rupprechts rik-
iserfingja, en það nemur tæplega 30
herdeildum. í fyrri viku virtist það
nálega bersýnilegt fyrirfram, að vara-
liði þessu yrði tefl fram einhvers-
staðar milli Montdidier og sjívar,
en ennþá er ekkert sem bendir til
þess, að óvinirnir hugsi sér að gera
áhlaup þar, Það “má vel vera, aS
áhlaup verði gert, en það er þó
vafasamara nú en fyrir viku.
Drátturinn sem hefir orðið á sókn
Þjóðverja og það, að þeir hafa hætt
sér svo langt í sókninni í Cham-
pagnehéraði, virðist benda til þess,
að þeir hafi ekki lengur löngun til
þess að tefla fram varaliðinu, sem
bæði er mjög farið að fækka og er
eína varaliðið sem þeir eiga eftir, til *
áhlaups, sem ef það ekki muhdi tak-
ast, mundí gera aðstöðu þeirra mjög
svo hættulega. Hvort sem óvinirn-
ir nú reyna að hefja sókn á ný til
þess að bæta aðstöðu þeirra eða þá
að þeir veita viðnám í von um að
geta hafið sókn síðar, þá er það
hvorugt jafn hættulegt nú og í fyrri
viku. Öll aðstaðan á vesturvígstöðv-
unum hefir gerbreyzt.
Eitt af þvi þýðingarmesta, sem áunn-
ist hefir, er að París er nú ekki í eins
mikilli hættu og áður. í þessu m jög árið-
andi héraði hafa Þjóðverjar mist frum-
kvæðið. Bandamenn hafa nú á sinu
valdi allar þýðingarmestu stöðvarnar
milli Aisne og Marne sem taka yfir
aðalframsóknarlinuna að París hjá
Aisne, Ourcq og Marne. Það er of-
snemt að fullyrða það, að óvinirnir
muni eigi ^ka upp frumkvæðið ein-
hversst ðar annarsstaðar á vigvellin-
um, en likindin til þess fara þó æ
minkandi.
Frakkar gerðu áhlaup með góðum
árangri 23. júlí fyrir norðan Mont-
didier. Brezkir »tankar< aðstoðuðu
i því áhlaupi, sem tókst ágætlega.
Rúmlega 1800 menn voru hand-
teknir og Frakkar náðu á sitt vald
þýðingarmiklum stöðvum sem ber
yfir Avredalinn.