Morgunblaðið - 15.09.1918, Blaðsíða 1

Sunnudag
sept.] 1918
HORSONBLl
5. argangr
308.
fflublafl
Ritstjrtrnarstrrii nr. 500
Ritstjór
1«J.

Afgreiðslusími nr 500
Sænskí fánadagurini).
Gustav konungur afbendir v Scheele yfirumsjónarmanni alþýðuskól-
anna í Stokkhólmi fána handt skókmum.
í sænsku blnði lesu n »ér eftirfarandi grein :
>Sýnið tánanum virðingu! Hinn bláguli fáni \or er tákn föðurlands
vors — Svíþjóðar, heimkynni frelsisins Þetta tákn verðskuldar ást og
virðingu hvers heiðvirðs sænsks mmns og konu.
Sá sem virðir fánann ber virðingu fyrir föðurlandi sinu! Og það
er ósk vor, að sá dagur komi, að yfir hverju sænsku heimili blakti blá-
gulur fáni.
Fánann skal draga við hún: 1. Á merkisdögum í sögu þjóðarinnar.
2. Á hátiðisdöj um, svo sem nýjársdag, jónsmessu og jólum. 3. Á öðr-
um hátiðisdögum, svo sem afmæli konungs og drotningar og þó fyrst
og fremst á fánadaginn 6. jiiní.
Fánann ber að draga upp kl. 8 að morgni (á tímabilinu 1. nóv.—
I. marz kl. 9) og draga niður um sólarhg. Þegar hann er dreginn upp
eða niður, eiga allir að taka ofan og sýna honum þegjandi lotningu.* —
Slíka virðin; u og eigi minni eigum við að sýna íslenzka fánanum.
Erl. simfregnir
(Frá fréttaritara Morflunál.).
Kaupmh. 25. ág.
Sænska stjórnin hefir gert upp-
tækar 10 þúsund strálestir af iðn-
aðarvöru, sem átti að fara til Riíss-
lands og Finnlands.
Bakarar í Kaupmannahöfn gerðu
skyndilega verkfall í gær, þrátt fyrir
það, að vinnuveitendur höfðu geng-
ið að kröfum þeirra um kauphækk-
un. —
Erl. símfregnir
’OpÍnber tilkynning frá brezku utan-
ríkisstjórninni i London.
Londor, ódagsett.
Vikuyflrlit (*9/8).
Á þýzku blöðunum sjást nú merki
þess að mikil óró og óánægja er
risin þar i landi með yfirherstjórn-
ina. Ardenne hershöfðingi, einhver
glöggasti hermálafræðingur þeirra,
segir 1 í »Berliner Tageblatt«, að
Þjóðverjar hafi eigi aðeins trúað því
f vor að bandamenn hefði upp etið
alt varalið sitt, heldur hefðu hálf-
opinberar skýrslur ýtt undir þá
skoðun. Það yrði nú að viðurkenn-
ast að þessi skoðun væri byað á
misskilningi. Sannleikuiinn sé sá,
að hersveitir bandamanna, sem sneru
orustunni hinn 18. júll, h fi að mestu
leyti verið varalið þ ið, sem þýzka
herstjórnin hafi gefið o;ð s tt upp á
að ekki væri 11. En þetta hafi orð-
ið til þess að þýzka þjóðin sé fatin
að spyrja hver beri abyrgð á þess-
ari stórkostlegu yfi sjón.
»Vot wúrts« kemur t. d með
margar spurningar, þar á meðal um
það: hverjir hafi lofið úrslitasigri,
hverjir hafi lof.ið þvi að kafb'tarnir
skyldu varna Band irtkj ther að koma
ttl Frakklands, hvetjtr hefðu hald ð
því fiatn að Frakkla'tdt væri að
b æða til ólífis, lt lii \æ i ippr -fin
og England nær komið á heljraþröm
vegna kafbátahern.ið 'tms. »Vnr-
wft ts« segir líka, að von hemað.ir-
flokksins í Þýzkalard , utn að d'Otna
yfir heiminum, hafi brðtð 6siSUt
»Vossische Zeiturg* seoit; »Vér
meigum ekki gefast 1 pp. Vé vc rð
um að-halda áfrim að be'pst*.
Landbúnaðarráðut eyt ð í B etlandi
hefir lýst yfir þvi að í sumar
séu io°/0 stærti lönd u> dtr -æktun
A Btetlandi heldur en árið 1917, sem
var mesta akury kjuátið ei asta
mannsaldur. Hveiti hefir aldrei verið
ræktað i jafn stórum stil Og kaitöflu-
garðar hafi verið auknir um 25%.
Uppskerutíminn hefði og verið fram-
úrskarandi góður. Og sennilega mun
aldrei hafa fengist anr;ar eins jarðar-
gróði í Englandi eins og i sumar.
Gompets, forseti verkamannafélag-
anna í Bmdarikjunum, er kominn
ttl Englands í erindum fyrir verka-
menn Bandaríkjanna við verkamenn
bandamannaþjóðanna »til þess að
efli sambandið að baki lýðsljórnanna,
til þess að sigra i striðinu fyrir rétt-
læti, frelsi og jafnrétti*.
Page, sendiherra Bandaríkjanna í
London, hefir látið af embætti sinu
sinu vegna vanheilsu og ofþreytu.
Malinoff, forsætisráðherra Búlgara,
steði í viðræðu við blaðamenn frá
Bud ipest, að Búlgarar væru óánægðir
með skipun þá, sem gerð hefði vetið
um Dobrudscha, og hefði það haft
ill áhrif á búlgörsku þjóðina.
Spanska stjórnin hefir tilkynt Þjóð-
verjum þá ákvörðun sína, að leggja
hald á kyrsett þýzkt skip í spanskri
höfn i staðinn fyrir hvert það spanskt
skip, sem kafbátarnir granda.
---------■> ■»----------
Húsnæðiseklan.
Það eru verulega slæmar horfur
með húsnæði hér i bæ í haust, svo
sem kunnugt er. Bæjarstjórnin kaus
um daginn nefnd til þess að at-
huga málið. Fyista verk hennar var
að safna skýrslum um það hve
margir væru húsviltir 1. okt. i haust.
A skrifstofu borgarstjóra hafa um
110 roenn beiðst aðstoðar bæjarins
um útvegun á húsnæði. Af þeim
eru að eins nokkrir menn ein-
hleypir, en alt að 100 fjölskyldur,
margar þeirra með mörg ungbörn.
Nefndinni hefir tekist að koma
nokkrum fyrir. En haft getum vér
eftir áreiðanlegum heimildum að það
muni áreiðanlega ver um 40 fjöl-
skyldur, sem ekki verður hægt að
koma fyrir, nema bæjarstjórnin geri
einhverjar sérstakar ráðstafanir.
En ástandið er mjög ískyggilegt,
og það þaifnast bráðra framkvæ.mda
til að ráða fram úr vandræðunum.
Sambandslðgin.
Hrafl úr dönskum blöðum.
Danska blaðið »Köbenhavnc, eign
hr. Alex. Foss og málgagn Knud
Berlins, segir að sambandslögin leysi
fullkomlega upp ríkiseininguna eins
og sjáist bezt á þvi, að annað rikið
geti setið hlutlast hjá þótt hitt lendi
í ófriði. Ennfremur segir blaðið:
íslendingar hafa i fylsta mæli
fengið það, sem þeir væntu sér af
fánapólitik sinni...........Fullveldi
íslands er aðalkjarni sambandslag-
anna og þess vegna er það villandi
að tala um sameiginlegan dansk-is-
lenzkan ríkisborgararétt .... þvi
að ísland er hvergi skuldbundið til
þess að gera þær lagabreytingar hjá
sér, sem nauðsynlegar eru til þess,
Verði frumvarpið að lögum, er ís-
land eigi lengur hluti af hinu danska
riki.
.Kristeligt Dagblad* sem oft hefir
komið leiðinlega fram i sambands-
málinu, segir nú, að það hefði óskað
þess,, að sambandið hefði verið enn
frjálsara, þannig að hæstiréttur og
landhelgisvarnir hefðu eigi verið sam-
eiginlegar, þvi að þetta hvorttveggja
geti orðið ástæða til óánægju og á-
rekstur. Álitur blaðið að íslending-
ar hafi gert það af fjárhagslegum á-
stæðum, að hafa þessi mál sameig-
inleg. Blaðið býst við þvi að samn-
ingunum verði sagt upp árið 1940
og annar enn frjálslegri samningur
gerður þá.
»Vort Land« telur samninginn
þjóðarskömm fyrir Dani og vott um
stjórnmálaheimsku. Danska ríkið
hafi minkað og afstaða Danmerkur
og íslands veikzt út á við.