Morgunblaðið - 16.09.1918, Blaðsíða 1

Mánudag
16.
sept. 1918
HORGUNBLABIÐ
5. argangr
309.
tðlnblað
Knstjórparsitni nr. $oo
Ritstjón: VUhjáitnKr Ftnsen
Ísaíoidsrfrcntsmiðja
Afgreiðslusími nr. 500
Finnland.
Það mun enn eigi fyllilega afráðið hvernig landamærum Finnlands
mun hagað, en hitt er áreiðanlegr, að Finnar fá ísfria höfn við íshafiði
Riissar hafa samþykt að Finnlandi skuli falla alt land fyrir vestan línu,
sem menn hugsa sér dregna milli Korvatonturi og Supuska. Með þvi
móti fá Finnar hina ágætu höfn Petschenga. Öll þessi nöfn má finna
hér á kortinu. Einnig sézt þar vegurinn, sem liggur frá stærsta kaup-
staðnum á Finnmörk, Kovaniemi til Kyrö sunnan við Enare-vatnið
og siðan meðfram vatninu, niður Paatsjoki-dalinn og alla leið til
Petschenka. Er nú í ráðt að lögð verði járnbraut a!la þessa leið.
Fmska stjórnin væntir sér mikils af því, að hafa fengið aðgang að
íshafinu. I norðanverðu landinu eru elfur margar og fossar og þaðan
ætla Finnar sér að fá rafmagn. Hjá landamærum Noregs eru allmiklar
námur og skógar miklir eru nyrst i landinu. Er búist við miklum
timburútflutningi frá Petschenka er stundir líða. Með svo greiðum að-
gangi að Ishafinu, sem Finnar hata fengið, geta þeir og stundað fiski-
veiðar þar og hefir það eigi minsta þýðingu fyrir laudið.
Erlendar
símfregnir.
Khöfn 14. sept.
Herlína bandamanna er nú frá
Ypres austur fyrir Estaires, um Lens
að Sensee, suður fyrir Douai beint
suður austur að Queant, austur fyr-
ir Peronne, um eystri bakka SQtnme
og austur fyrir Nesle. Síðan heldur
hún áfram austur fyrir Guiscard og
Dramny, um nyrðri bakka Ailette að
Crecy í suð-suðaustur að nyrðri
bakka Vesle, alla leið austur fyrir
Fismes.
Als hafa bandamenn bandtekið
um 50,000 Þjóðverja.
Ameiíkumenn léttu við herlinuna
i gær og sóttu fram 15—20 kiló-
tnetra á 40 kílómetra svæði hjá St.
Mihiel. Handtóku þeir þar 15,500
fanga.
Rússneskur kvenmaður skaut á
Denin, sem særðist en er nú á bata-
vegi. —
Arás var gerð á sendiherrahöll
Breta i Pctrogiad 5. sept.
Uppreistarmenn í Rússlandi taka
menn i þúsundatali fasta og myiða
fjölda manns. Allir sem eru á móti
stjóimnni eru vægðarlaust skotnir.
Siðustu fregnir herma að bændur
hafi gert uppreist, ráðist inn í Petio-
grad og brent þar fjölda bygginga.
Brazelía hefir sagt Austurríki stríð
4 hendur.
Grikkir hafa sótt fram 5 kílómetra
á 50 kílómetra svæði i Struma-
dalnum.
K irzlaraskifti í vændum í Þýzka-
landi. Heyrst hefir að Hertling greifi
hatdi mjög fast fram frumvarpinu
um aukinn kosningaiétt.
F íðrik Kari prjns af Hessen mun
verða kjórinn konungur Finna.
F egn hefir borist af því, ag Sír
Douglas Haig æski þess að láta af
yfirherstjórninni.
Liusafregn hermir að rússneska
keisaraekkjan og dætur hennar hafi
verið myitar.
Harðviðri á Norðurlandi
Sauðárkróki i gær.
Hér var 8*/a gráðu frost fram i
sveit í nótt og grasfyllir af sajó
vestan vatna.
Hér á Sauðárkróki er 4 gráðu
frost, hríðarfok öðru hvoru, en bráðn-
ar i rót með sólskini.
Góður fiskafli, þegar á sjó gefur.
Hörmulegt slys.
Það sorglega slys vildi til austur
i Olvesi i fyrradag, að maður varð
fyrir skammbyssuskoti, sem dró hann
til bana nokkrum klukkustundum
síðar.
Maðurinn var Sig. Sigurðsson bú-
fræðingur, sonur Sig. Eirikssonar
regluboða hér í bænum. Hafði hann
ásamt öðrum manni verið að skoða
skammbyssu, sem hann ekki vissi
að var hlaðin. Skotið reið af, hljóp
i kvið Sigurðar og að sögn i gegn-
um líkamann. Var þegar simað til
Reykjavikur eftir lækni og fór Hall-
dór Hmsen austur á bifhjóli. En á
miðri Hellisheiði mætti hann bifreið,
seir flutti Sigurð hingað. Var síðan
gerður holskurður á Sigurði, en kl.
5 í fyrrinótt andaðisl hann á Landa-
kotsspítala.
Fráfall þessa unga efnilega manns
er jafn sorglegt sem sviplegt. Hann
var atorkumaður, góður drengur og
vel látinn af öllum, sem honum
kyntust.
Sigurður heitinn var tilvonandi
tengdasonur Daníels á Sigtúnum, var
trúlofaður Solveigu dóttur þeirra
hjóna.
Söngskemtun.
Næstkomandi miðvikudag gefst
bæjarbúum kostur á því að heyra
nýjan íslenzkan |söngmann syngja
opinberlega. Hr. Arngrímur Vala-
gils ætlar þá að láta til sín heyra
í Bárunni.
Arngrímur Valagils er að vísu
eigi alveg óþektur söngmaður
hér í bæ. Fyrir tveim árum lét
hann til sín heyra, en var þá
alveg að byrja listamannsbraut-
ina, og því eigi hægt að búast
við miklu. En þeir sem þá
heyrðu hann, þóttust þess vissir,
að hann væri efnilegt söngmanns-
efni.
Nú er Valagils kominn miklu
lengra. Tvö undanfarin ár hefir
hann stundað söngnám í Kaup-
mannahöfn, fyrst hjá Vald. Lincke
en síðan hjá finskum manni, sem
dvelur í Kaupmannahöfn, er Talvi
heitir og þykir nú einna beztur
allra söngkennara í Danmörku.
Vér höfum séð meðmæli, sem
þessir kennarar hafa gefið Vala-
gils og Ijúka þeir báðir lofsorði
á rödd hans og sönghæfileika.
— Ætlið þér að verða operu-
söngvari, spurðum vér Valagils í
gær, er vér hittum hann í Aust-
urstræti. Hann var þá leið til
pianóleikarans, Emil Thoroddsen,
til að æfa lögin, -sem hann ætlar
að syngja á raiðvikudaginn.
— Það er ekki gott að segja.
Maður fer náttúrlega eins
langt og maður kemst. En mik-
ið langar mig til þess að verða
operusöngvari.
— Hvað ætlið þér að syngja?
— Eg syng lög eftir Schubert,
Schumann, Tscheikowsky, Gade,
Merikanto, Árna Thorsteinsson,
Sigfús Einarsson o. fl.
Svo sera lesendur sjá, eru tón-
skáldin ekki valin af verri end-
anum. Og vér spáum þvi, að
meðferðin hjá þessum unga lista-
manni verði okkur öllum til
ánægju.
Á miðvikudagskvöldið á að
verða húsfyllir í Bárunni.
Uppþot I Rúmeniu
Samkvæmt fregnum í þýzkum
blöðum, varð nýlega megnt uppþot
í ýmsum borgum i Rúmeníu, þeim,
sem Þjóðverjar hafa á sínu valdi,
því þeir ráða þar lögum og lofum
þó friður sé saminn milli þjóðanna.
Ástæðan til uppþotsins er talin vera
matvælaskortur.