Morgunblaðið - 03.10.1918, Blaðsíða 1

Fimtndag
3.
okt. 1918
nORGDNBLáBID
5. argangr
326.
tðlnblkð
' ------- -=
Ritstjórnarsitvi nr, 500
Erlendar
símfregnir.
Frá fréttaritara Morgunblaðsins.
Kanzlaraskifti.
Khöfn, 30. sept.
»Vossische Zeitung* segir frá þvi,
að Hertling rikiskanzlari og Hintze
ntanríkisráðherra hafi sagt af sér.
[Þetta skeyti hefir tafist].
Kaupmannahöfu, 2. okt.
Frá Vin er sítnað, að hersveitir
Miðríkjanna hafi tekið Sofia ogkom-
ið á nýrri stjórn til bráðabirgða og
lögleitt hervald.
Cambrai brennur. Þjóðverjar hafa
gert áköf gagnáhlaup, en bandamenn
hafa sótt mikið fram. Frakkar hafa
tekið St. Quentin.
Frá Berlín er símað, að meiri
hluti þingsins vilji gera Payer vara-
kanzlara að ríkiskanzlara.
Hraðlestin frá Málmhaugum rann
lit af sporinu hjá Notrköping. 300
farpegar urðu undir vögnunum.
Öll prtissneska stjórnin og ríkis-
stjórnin í Þýzkalandi hafa sagt af sér.
I gær var stofnað hér félag ís-
lendinga, Svía, Dana og Norðmanna
og heitir »Nordisk Forening<.
Oengi erlendrar myntar.
Kaupmannahöfn, 1. okt.
Gengi á erlendri mynt í bönkum
.hér, er sem hér segir:
Sterlings pund . . . . kr. 16.44
Dollar • • — 3 47
Norsk króna . . .
Sænsk króna . . . . . — 109.75
Úr loftinu.
Tilkynning
frá Ludendorff.
Berlín, 1. okt.
Frá vesturvigstöðvunum:
Her %upprechts ríkiserfinqja. Ná-
-lægt ströndinni gerðum vér sigur-
Hitst|ón: Vilhjáimur Finsen
sæla framsókn og tókum nokkur
hundruð Belga höndum. Óviuirnir
gerðu áhlaup síðdegis í gær milli
Roeselare og Wervik an Er en voru
hraktir. Auk belgiskra og breskra
hermanna tókum vér einnig frarska
hermenn höndum í gær. Hrundið
var framsókn óvinanna milli Fleuaux
og Hulluck og smá áhlaupum á
hæðirnar hjá Fromelles og Aubers.
Báðum megin við Cambrai héldu
Eoglendingar áfram áköfum áhlaup-
um allan daginn. Undir forystu
generallautenants v. Fritrch, sem
stýrir 26. varaliðsherdeild Wiirtem-
burgarmanna í orustunni milli Arras
og Cambrai, hrakti hersveitin óvin
ina aftur á bak til Tilloy.
Her pvzka rikiserfinqjans. I Cham-
pagne létu óvinirnir sér nægja að
gera smá-áhlaup austan við Somme
Py og á hinar nýju stöðvar, sem
vér höfðum tekið um nóttina norðan
við Aure og Narvaux. Öllum pess-
um áhlaupum var hrundið.
Hjá St. Marie-a-Py tókum vér
tvær franskar liðsveitir (Companie)
höndum.
Bacdaríkjamenn gerðu hin öflug-
ustu áhlaup austarlega í Argonne-
héraði. Orusturnar snerust enn aðal-
lega um Apremont og Montrebeau-
skóginn. Voru óvinirnir hvarvetna
hraktir aftur og i gær biðu þeir enn
hið gifurlegasta manntjón.
FraRkar sækfa stöðugt fram.
Paris, 2. okt.
í sambandi við her Breta hefir
fyrsti her Frakka í dag haldið áfram
hinum áköfustu áhlaupum í St.
Quentin-héraði og orðið vel ágengt.
Frakkar veita Þjóðverjum, sem eru
á undanhaldi, eftirför, og hafa kom-
ist inn í St. Quentin rétt hjá skurð-
inum. Þjóðverjar veita enn hið öfl-
ugasta viðnám í borgiuni, en Frakk-
ar komust inn í norðurhluta henn-
ar.
í þessu héraði hafa Frakkar tekið
skurðinn milli Tranquoy og Rou-
vroy. Þar fyrir sunnan hafa Frakkar
komist inn í Hindenburg-stöðvafnar,
á um 2 kílómetra svæði i héraðinu
fyrir vestan Gauchy.
í héraðinu hjá Vesle hefir hin
þunga ásókn fimta hers Frakka bor-
ið ágætan árangur frá því f gær.
Þjóðverjar verða að hörfa úr há-
lendinu milli Aisne og héraðins um
Rbeims. Frakkar hafa tekið Maizy
Concevreúx hjá ánni fyrir sunnan
Aisne, sem Frakkar fóru yfir milli
þessara tveggja þorpa. A hægri hönd
hafa Frakkar tekið Meurival, Vente-
lay, Bouvencourt, Trigny, Cheny,
Merfy, St. Thierry og fært fram
stöðvarnar að viginu i St. Thierry.
Síðan i gær hafa 2100 fangar verið
teknir á þessum slóðum. Frakkar
ísafoldarprentsmiðja
hafa einmg tekið um 20 fallbyssur.
og af þeim voru 10 mjög stórar.
í Champagne-héraði hefir fjórði
her Frakka sótt fram undanfarna
daga og orðið vel ágengt. A hægri
hönd hafa þeir brotist inn í Aisne-
dalinn, Autry og Autry-skóginn og
Vaux—les—Mourrous, 3 kílómetra
fyrir norðan Bouconville. Þar fyrir
austan hafa þeir fært fram' stöðvar
sínar að einum kílómeter suður af
Liry og hafa komist inn í Orfeuilli-
skóginn, i suðvestur frá þessum
stað.
Frakkar hafa tekið marga fanga
í dag, náð mörgum fallbyssum og
óhemju af hergögnum, sem ómögu-
legt hefir verið að telja.
Tilkynning Bandaríkjanna.
París, 2. okt.
í gær fluttum vér herlínu vora
framar í Argonneskógi. Austarhafa
framvarðasveitir vorar farið fram hjá
Berjond Cierges, og eiga nd í höggi
við óvinina þar fyrir norðan og á
veginum milli Exermont og Ges-
nes.
Norðar sækja hersvqitir vorar fram,
ásamt Frökkum og Bretum. Síðan
26. september hafa flugmenn vorir
skotið niður rúmlega 100 flugvélar
óvinanna, og 21 flugbelg.
Ahlanpum hrnndið.
Berlín, 1. okt. að kvöldi.
Opinberlega er tilkynt: Áköfum
áhlaupum óvinanna i Flandern, báð-
um megin við Cambrai og i Cham-
pagne var hrundið.
Otakmörkuð fjárframlög I Banda-
ríkjunum.
París, 2. október.
Frakkar sækja fram milli Aisne og
og Vesle og fylgja eftir áhlaupum og
sigurvinningum í Champagne. Er
sókn þeirra einkum mikilvæg i Aisne-
dalnum. Hafa þeir tekið fjöldafanga
og allmikið herfang, þar á meðal
yfir 200 járnbrautarvagna.
Síðan 26. septbr. hafa þeir tekið
milli Suippe og Argonne yfir 13000
fanga, 300 fallbyssur og flölda þeirra
mjög stórar.
' Frá Washington er slmað, að stór-
eignamenn og auðkýfingar Banda-
rikjanna hafi heitið stjórninni tak-
markalausum f)árstyrk. Hefir for-
maður amerikskra banka, Charles
S. Hinsch, gengist fyrir því og látið
það ummælt, að bankarnir muni
verja sfnum siðasta dollar, ef á þurfi
að halda, til þess að leiða ófriðinn
til farsælla lykta. Eru allir þar á
einu máli um það, að hlíta eigi
Afgreiðsinsimi nr, 300
ótímabærum friðarboðum Miðveld-
anna. Safnast hafa afskaplegar fjár-
hæðir til hernaðarþarfa, ef á þarf að
halda. T. d. hefir »Stálfélagið« lof-
að 40,000,000 doll. og »Prudential«
lifsábyrgðarfélaga-sambandið 25,000,-
000 doll.
Japanar vinna vel á í Siberíu.
Hafa þeir rekið Bolsjevika frá Bla-
govestchensk og hrekja Rauðfylk-
ingahersveitir á víð og dreif.
Orustnrnar að vestan náð
himarki sínu.
Berlin i gær á hád.
í fyrra mánuði gerðu óvinirnir
margar flugárásir á þýzka staði, þeg-
ar bjartar voru nætur. Arásir þessar
gerðu mjög lítið tjón og er það að
þakka ágætri vörn.
Frá Genf er símað, að franskir
herfræðingar haldi því fram, að öll
varnarlina Þjóðverja milli Rheims og
Verdun sé svo rambyggileg, að eigi
sé hægt að rjúfa hana. Orusturnar
á vesturvígstöðvunum hafa nú bráð-
um náð hámarki sínu. Foch hefir
ætlað sér að rjúfa herlínu Þjóðverja
á tveim stöðum i senn, milli Cam-
brai og St. Quenfin og eins i Cham-
pagnehéraði. Hefir hann í þeim til-
gangi hlifðarlaust beitt öllu þvi liði
er hann hafði yfir að ráða, jafnve
síðustu varaliðsherdeildum sínum.
París: Síðan á sunnudagskvöld
hefir stöðugt verið skotið á Dunkirke
með langdrægum fallbyssum og hafa
eigi liðið nema fimm mínútur milli
skota.
Uppgjöf Bálgara,
Berlín í gær á hád.
London: Eftir þvi sem Reuter
fréttastofa segir, hafa nú samningar
um vopnahlé, þangað til friður verð-
ur saminn, verið fullgerðir milli
Búlgara og bandamanna. Banda-
menn krefjast þess, að Búlgarar yfir-
gefi þegar í stað þau héruð i Grikk-
landi og Serbiu, sem þeir hafa tek-
ið, að herinn verði þegar uppleystur
og bandamönnum fengið alt vald á
öllum samgöngum, bæði skipum og
járnbrautum. Bandamenn skulu hafa
óhindraða leið yfir Búlgaríu og fá á
sitt vald þá staði, er hernaðarþýð-
ingu hafa.
Fjárheimtur Pjóðverja í
Rásslandi.
Berlín i gær.
í gær kom gullflutningur frá Rúss-
landi til landamæra Þýzkalands og
veittu fulltrúar þýzka rikisbankans
fénu móttöku.
Kólera I Berlln.
Paris, 2. okt.
Kóleran er komin til Berlin.