Morgunblaðið - 08.10.1918, Blaðsíða 2
2
MOKGUNBLAÐH)
tammmmmmmm xÝJA BÍÓ m—mm^mmm
Á heimleii.
Stórfengl. sjónl. í 3 þáttum, 50 atr. Samið hefir Marius Wulflf.
Aðalhlutverkin leika:
Vaid. Psilander og Ebba Thomsen.
fyrsía flokks bifreiðar
ávalt til leign. '
St ESnarsson. Gr. Sigurðsson.
Simi 127. Simi 581,
Þinghlé í Bulgariu
Sofía, 6. okt.
Búlgarska þingið hefir tekið sér
bvíld frá störfum til 1 3. október.
Þann dag hefst aftur reglulegt þing.
Frakkar tilkynna.
París, 6. okt.’ kl. 3.
í nótt hafa Frakkar haldið áfram
sókninni á öllum Suippe-vígstöðvun-
um. í vinstra herarmi hafa þeir
farið yfir Aisne-skurðinn í nánd við
Sapigny og eru komnir að Aigni-
court. A þessum slóðum hafa Frakk-
ar tekið mörg hundruð fanga.
Fyrir sunnan Ailette hafa ítalskar
hersveitir náð þýðingarmiklum og
víggirtum stöðvum milli Ostel og
Soupir og ennfremur öfiugum stöðv-
um á Croix-sans-tete-hæðunum.
Fýrir norðan St. Quentin er or-
ustum haldið áfram í grend við
Lesdins með óbreyttum ákafa og
bafa bandamenn sótt fram á þeim
sióðum.
París, 7. okt., á miðnætti.
Fyrir norðan St. Quentln hefir
yerið barist allan daginn. Milli Mor-
conrt og Secuehart hafa hersveitir
vorar tekið Remancourt, Tilioy og
ýmsar þýðingarmiklar viggirtar stöðv-
ar. Óvinirnir hafa veitt öflugt við-
nám og varist í hverju skrefi.
Skip sekkur
Berlín 7. okt.
Spánska guíuskipinu »Mercedes«
hvolfdi og sökk það. Ókunnugt er
um ástæðurnar til slyss þessa.
Frakkar halda áfram
hægt og sígandi.
París 7. okt.
Orustan fyrir norðan St. Quentin
befir haldið áfram í nótt enn grimm-
ari en áður. Óvinirnir hafa gert
ítrekaðar tilraunir til þess að reka
Frakka úr stöðvum, sem þeir hafa
tekið, en þær hafa allar mishepnast.
Hjá Suippe heldur orustan og áfram
og hafa óvinirnir þar gert sitt ítr-
asta til þess að stöðva framsókn
Frakka, einkum hjá ánni fyrir norðan
Suippe. En einkum hefir viður-
eignin verið áköf í héraðinu hjá
Bertricourt. Þar fyrir vestan hafa
Frakkar tekið St. Masmes,
fjóðverjar og ,tank‘-
áhlanpin,
Paiís 7. okt.
Til þess að hilma yfir hina uýju
hættu, sem Þjóðverjar eru í, hafa
þeir búið til svokallaðar »tankvarn-
ar« herdeildir með sérstökum útbún-
aði, sem þeir segja að sé ágætur.
í opinberri tilkynningu Þjóðverja
eru nefnd nöfn þeirra hermanna,
sem sérstaklega eiga að hafa ónýtt
áhlaup Frakka. Tiætlunin er að
reyna að vekja trú hersins á ágæti
þessara varnarráðatafana, en til allr-
ar óhamingju fyrir þá, hafa Frakkar
náð í sk]öl af herteknum þýzkum
fyrirliða, sem sanna það, að það er
ekkert annað en tál (bloff), til þess
að hughreysta hermenn keisarans,
sem þykja áhlaup Frakka fremur
óþægileg.
19. október.
Það eru nú að eins ellefu dagar
eftir þangað til hin íslenzka þjóð á að
greiða atkvæði um sambandslögin
nýju. Með þvi þjóðaratkvæði verð-
ur úr því skorið, hvort lög þessi
eiga að ganga í gildi eður eigi —
úr því skorið, hvort vér fáum nú
þegar viðurkenningu fyrir þvi, að ís-
land sé frjálst og fullvalda riki, eða
hvort vér eigum enn um hrið að
búa við það, að ísland sé talinn
danskur ríkishluti.
Jftíslenzka þjóðin ætti að vita það
glögglega, hverja þýðmgu þessi at-
kvæðagreiðsla hefir. Ætti því að vera
óþarft að brýna menn til þess að
greiða atkvæði. Það hlýtur hver
kjósandi að telja heilaga skyldu sína,
hvort sem hann er lögunum fylgj-
andi eður eigi. Sá, sem ekki greiðir
atkvæði þá, bregzt ættjörðinni.
Þeir, sem vilja binda enda á stjórn-
máladeiluna við Dani, þannig, að vér
fáum viðurkent fullveldi Islands,
ævaranda hlutleysi og íslenzkan sigl-
ingafána, fyrir það, að leyfa Dönum
enn í nokkur ár sömu réttindi, sem
þeir hafa nú hér á landi, þeir greiða
sambandslögunum atkvæði sitt. Hinir,
sem vilja að alt sé í sömu skorðum
eins og áður, um óákveðinn tíma,
eða leggja út í tvísýna skilnaðarbar-
áttu á þessum hættulegu tímum,
greiða auðvitað atkvæði gegn sam-
bandslögunum. — En þess er krafist
— ísland krefst þess af hverjum
þeim, sem er á móti lögunum, að
hann geri það af innri sannfæring,
en eigi fyrir fortölur, og gæti þess
vandlega, hvað af því getur hlotist,
ef lögin verða feld. Hversu langur
tímí mun þá líða þangað til ísland
fær fullveldisviðurkenningu, hlutleys-
isviðurkenningu og fána? Og hversu
dýrkeypt mun það verða oss, ef vér
höfnum nú þessum lögum — skjót-
um því á frest, að fá þá réttindavið-
urkenningu, sem í þeim felst? Hvað
vilja þeir menn gera, sem andstæðir
eru lögum þessum ? Vilja þeir leggja
út í skilnaðarbaráttu á þessum tim-
um, þegar hagsmunir stórþjóðanna
sitja fyrir öllu og smáþjóðirnar verða
að sitja og standa eins og stórþjóð-
unum lízt? Og geta þeir varið það
fyrir samvizku sinni, að sama drep-
andi óvissan og ófriðarhættan vofi
yfir oss framvegis eins og til þessa?
Stærsta grýlan, sem andstæðingar
laganna hafa i þeim fundið, eru
ákvæðin um uppsögn samningsins.
En það er lika grýla og ekkert ann-
að. Verður að segja það um þá*
menn, er mest veður gera út úr
þessu, að þeir treysta illa íslenzku
þjóðinni. Því að virðist þjóðinni ilt
að búa undir sambandslögunum, þá
er enginn — ekki hinn allra minsti
efi á því, að hún segir þeim upp,
ekki að eins með þeim meiri hluta,
sem tilskilinn er, heldur með hverju
einasta atkvæði. En verði lögunum
ekki sagt upp, þá er það af þvi, að
þjóðinni þykir ekkert að því að búa
undir þeim, og fáum vér eigi séð,
að það mundi þá bera vott um það,
að lögin séu annar eins háskagripur
og af er látið. Þeir menn, sem
fjargviðrast út af uppsagnarskilyrðun-
um, vega því að slnum eigin rök-
um, er þeir halda því fram, að lög-
unum muni ekki verða sagt upp af
okkar hálfu. Því að það getur ekki
verið nema ein ástæða til þess að
þeim verði ekki sagt upp, og hún
er sú, að lögin séu góð. Reynist
þau aftur á móti jafn fráleit og and-
stæðingar þeirra halda fram, þá verð-
ur þeim sagt upp, og þar sem lög-
in hafa veitt oss fullveldi yfir öllum
vorum málum, fánamáli, utanrikis-
málum og lögfest islenzkan borgara-
rétt, þá höfum vér ekkert annað
sameiginlegt með Dönum heldur en
konunginn einn. Hvers höfum vér
framar óskað? Hefir ekki öll sjálf-
stæðisbarátta vor stefnt að þessu tak-
marki ?
Ættum vér nú, þegar vér eygjum
þetta takmark, sem vér höfum barist
svo mjög til að ná, að snúa afleið?
1 pagbok I
Kveikingartími á ljóskerum blfreiða
og reiðhjóla er kl. 7x/2 sfðd.
Tjarnarbrúin. pað hefir nú dreg-
Veggfóður
Stærst tirval!
Lægst verð!
í
Myndabúðinni
Laugavegi 1. Sími 555.
iat svo lengi fyrir bæjarstjórn að brúa
bilið á milli vegarspottanna 1 tjörn-
inni, að bæjarbúum er farið að blöskra
Br því í ráði að nokkrir menn skjóti
saman fé til þess að gera trébrú yfir
sundið svo að vegur þessi verði fær.
Bu eius og flestir vita, þá er mikil
þörf vegar þessa og hefði hann átt
að vera fullger fyrir mörgum árum.
Haustsund. Sundkensla bér i
Laugunum er nú að hefjast aftur, að
lokinni viðgerð þar. Hefir það tekið
all-langan tíma að gera við Sund-
laugina, því að bæði var afrensli
hennar eitthvað í ólagi og svo hafði
safuast mikið af slýi i vatnleiðsln-
pípuna Jrangað úr hvernum og varð
að hreinsa hana, en reyndist sein-
legt, þvi að pípan er grafiu djúpt
niður. — Sjómenn sem vilja uema
sund, fá ókeypis kenslu í Sundlaug-
unum allau þeunan mánuð og hinn
næsta. Hver sjómaður ætti að teljft
það skyldu BÍna, að kunna sund —
að vera syndur sem selur. Br hast-
arlegt til þess að vita, að menn sem
ala mestallau aldur siuu á sjónum,
skuli vera dauðans matur ef þeir
detta í sjó. Væri betur að eigi liðu
mörg ár þangað til að það þætti
jafnmikil fjarstæða að talaumósynd-
an sjómann eins og um ólæsan em-
bættismann.
Bækliug nokkurn hefir Maguúl
Arnbjarnarson lögfræðiugur samið og
gefið út. Bæðst hann þar að sam-
bandalögunum og vill ólmur að þau
verði feld með þjóðaratkvæðinu hinu
19. þ. mán.
Sterling fer héðan í dag vestur um
land í hringferð. Margt farþega et
með skipinu, þar á meðal Sigurður
Gunnarsson prófastur til (StykkiS'
hólms og dvelur hanu þar um hríð-
Psilander-myndin er enn sýn<^ \
Nýja Bíó og hefir aðaókn að henní
verið ákaflega mikil, enda ág®t
mynd.