Morgunblaðið - 09.10.1918, Blaðsíða 1

5. argangr
Miðv.dag
9.
okt. 1918
HORGUNBLADIÐ
332.
tðinbiaö
RitstiórnarsÍTrii nr. $oo
Erlendar
símfregnir.
Frá fréttaritara Morgunblaðsins.
Kböfn 7. okt.
Agence Havas-fiéttastofan segir að
svar Frakka við friðarbeiðni Þjóð-
verja munu verða ákveðið, en því
mun ekki hraðað. Vissulega munu
Frakkar neita að semja vopnahlé
nema þá með þeim skilyrðum, sem
Foch yfirhershöfðingi kann að setja.
Frá Vlnatborg er síœað, að Aust-
urriki og Tyrkland hafi eiunig sent
vopnahlésbeiðni til Wtlsons forseta.
80,000 manns hafa verið fluttar
burtu tir New Jersey vegna yfirvof-
andi sprengingarhættu.
TJr loftinu.
Tilkynning
frá Ludendorff.
Berlin 7. okt.
Vesturvígatöðvarnar.
Her Rupprechts ríkiserfivfja: í
Flandern og hji Cambrai var alt ró-
legt i gær.
Her Boehns: Norðnn við St.
Quentin halda enn áfram hinar hörð-
ustu orustur, er staðið hafa þar nær
látlaust siðan í miðjum september.
Þrátt fyrir það þótt óvininirnir hafi
hvað eftir annað sk pað hér fram
nýju herliði hafá þeir sama sem ekk-
ert unnið á þarna. í gær vorn áhlaup
þau, er þeir gerðu snemma dags
norðaustur af Le Catelet og báðum
megin við Lesdins og eins áhlaup
þau, er þeir gerðu síðari hlma dags
á stóru svæði norðan við St. Quen-
tin, brotin enn á bak aftur.
Hjá Somme-skurðinum höfðu óviu-
irnir sótt fram alt að Essigny Le
Petit, en með sigursælum gagn-
áhlaupum voru þeir aftur hraktir til
Remincouit.
Her pýzka ríkiserfin^jans: Óvin-
irnir sóttn fast að hinum rýju stöðv-
um vorum hjá Aisne og Suippes,
milli Pontavert og B izai court og
gerðu hvað eftir annað áhlaup á þær.
Orustur voru háðar hjá Pontavert,
Berry-au-Bac, báðum megin við veg-
inn milli Rheims og Neufchatel og
Ritstjón: Vilhjálmnr Finsen
hjá Bazanconrt. Á eicstöku stað eru
smáhersveitir á norðurbakka Suippes.
Óvinirnir gerðu hin grimmileg-
ustn áhlaup hjá Arnes og vestan við
St. Etienne. Hér urðu og áhlaop
þeirra árangurslaus, vegna gagnáhlaupa
vorra.
A vígstöðvunum í Champagne
hófst orusta aftur í gær, eftir tíu
daga hlé. Austan við St. Etienne,
hjá Orfeul og Autry gerðu óvinirn-
ir smááblaup. Á ýmsum stöðum
var tilrauna-áhlaupum þeirra hrundið.
Her Gallwitz; Milli Argonne og
Maas héldu Bandaríkjamenn áfram
hinum áköfu áhlaupum sínum. 147.
fótgönguliðstvifylkið, sem kent er við
Hindenburg yfirhershöfðingja, hafði
áður með prýðilegri vörn og áhlaup-
nm komið i veg fyrir það að óvin-
irnir brytust i gegn vestan Maas, og
hrakti nú enn óvinina á hæðunum
austan við Aisne. Aðaláhlaupi óvin-
anna var enn í gær beint á herlínu
vora báðum megin við veginn milli
Chanpentry og Romagne. Hersveit-
ir frá Elsass Lothringen og West-
phalen, sem hafa barist þarna í marga
daga, tvístruðu gersam ega enn í gær
hverju áhlaupi óvinanna á eftir öðru.
Biðu Bandaríkjamenn enn hið gífur-
legasta manntjón.
Tilkynning Bandarikjamanna,
París 7. okt.
Opinber tilkynning:
Hersveitir vorar hafa hrakið óvin-
ina úr Chatel Cherhery og eftir að
hafa unnið bug á hinu ákafa viðnámi
þeirra, hafa þær tekið hæðirnar vest-
an við Aire.
Á öðrnm stöðum, þar sem her-
sveitir vorar eru, hefir ekkert mark-
vert skeð.
Frakkar tilkynna,
Paris 8. okt.
Norðaustan við St. Quentin hafa
Frakkar gert ýmislegt til þess að
bæta aðstöðu sína og styrkja stöðv-
ar sínar. Fangatala yfir 800 á sið-
ustu 24 timum. Sama orrahríðin
hjá Suippe og Arne, frækiieg mót-
staða og ógurleg gagnáhlanp Þjóð-
verja. Náðu þeir St. Etienne þorpi,
en mistu það aftur, og 100 fanga
tóku Frakkar þar af þeim. Vestar
hafa Frakkar mitt i blóðugnm orust-
um búið nm sig í viggirðingum bjá
Suippe. Frakkar hafa ' tekið Berry-
au-Bac og fleiti bæi.
ísafoldarprentsmiðja
Siórviðri
á Siglufirði.
Skip stranda hús og bryggj-
ur skemmast.
Siglufirði í fyrradag.
Afskaplegt norðvestanrok i gær og
nótt og stórrigning í þrjú dægur.
Vatnið hjá Hrauni f Fljótum hækkaði
um eina alin.
Skipin »Gunnvör* og »Njáll«
strönduðu, sömuleiðis sænskt síldar-
flutningaskip og vélbátarnir »Georg«
og »Drangey«.
Taisverðar skemdir urðu á húsum
og bryggjum.
Sildaraflinn hér i sumar nemur
40 þús. áfyltum tunnum.
Afgreiðslnsími nr. 500
vélbátum fari þá stórum i vöxt, i
stað þess að þeir ættu algerlega að
hverfa úr sögunni.
A hinn bóginn er það þjóðar-
smán, að íslendingar skuli nú orðnir
svo ófrómir að þeir steli sama sern
úr sjálfs síns hendi. Þsi að með
því að hleypa farþegum i lestar skip-
anna, er þeitn sýnt það trausp að
þeir hvorki skemmi vörur þær, sem
þar eru, né steli. Hefit það jafnan
þótt bera vott nm hina verstu lubba-
mensku, að bregðast því trausti sem
mönnum er sýnt. Og verstu þjóf-
arnir eru þeir, sem stela úr sjáifs
sín hendi.
Anders Hovden
og sambandslögin.
Skeyti þetta hefir tafist vegna síma-
bilunar.
Seglskipið »Gunnvör« er eign
Timbur- og Kolaverzlunarinnar
»Reykjavík« og átti að taka sildar-
farm á Siglufirði til Warberg í Sví-
þjóð.
Stuldur i skipum.
A dögum Fróða konungs Frið-
leifssonar var »engi þjófur eða ráns-
maður, svá at gullhringr einn lá á
Jalangrsheiði lengi«, segir Snorri.
Nú er öldin önnur. fafnvel hér á
íslandi, þar sem virðing fyrir eignar-
réttinum hefir verið tótgróin meðal
alþýðu til skamms tíma, er nú svo
komið, að hvergi er óhætt fyrir
þjófum. Þó mun kveða einna ramm-
ast að hvinsku manna á skipum,
eins og sjá má á þvi, að Eimskipa-
félagið hefir nú neyðst til þess að
auglýsa það, að engum óviðkomandi
mönnum muni hleypt i lestar skipa
þeirra, er það hefir með að gera,
ef þjófnaður sá á skipunum, setn
sífelt fer í v'óxt, legst eigi niður
þegar í stað.
Nú vita allir það, að t. d. strand-
ferðaskipið, getur eigi fullnægt sam-
gönguþörfinni nema_ því aðeins að
hafa farþega í lestanum. Eigi því
að leggja þann sið niður, að leyfa
mönnnm að hýrast þar hafna i milli,
versna samgöngurnar til muna frá
þvi sem nú er. Hér er þvi um all-
mikið vandamál að ræða, og nærri
gengið þeim, sem þurfa að ferðast
landsfjórðunganna milli til þess að
leita sér atvinnu. Er eigi annað
sýana heldur en fólksflutningar með
í norska blaðinu »Nidaros« ritar
Anders Hovden á þessa leið um
sambandslög Islands og Danmerknr:
— ísland á að verða »frjálst og
sjálfstætt«.
íslendingar eru glaðir, --------,éto
það eru Danir líka. Og Danir hafa
ástæðu til þess, þegar litið er! á
framvarp það, sem vér höfum séð.
íslendingar eru frelsi unnandi 6g
hámentuð þjóð. Hið fátæka land &
bókmentir, sem hafa verið settar a
bekk með fornbókmentum Grikkja.
Og hinar nýrri bókmentir íslend-
inga standa ekki að baki hinum eldri.
íslendingar hafa varðveitt hina göf-
ugn norrænu tungu, og þjóðin getur
því enn hagnýtt sér hinn gamia
bókmentafjársjóð. Þetta setnr mark
á þjóðina. Oss Norðmönnum ma
likja við »andl.ega farandsala«, ec
íslendingar eru aðalsmenn, þvi afe
þeir hafa tileinkað sér hinar fom*
norrænu bókmentir. Og það hefir
sett kjark i þjóðin.
Sé nokkur sú þjóð til, sem er
því vaxin, að rækta landið sitt og
ráða sér sjálf, þá eru það Islend-
ingar. Þjóðin er smá, og þyifti
víst eigi annara hjálpar til þess að
stjórna sér.
En hvernig er nú það frelsi, secr.
henni er boðið og hún virðist taka
með þökkum? Það er Danmörk,
sem á að hafa utanrikisstjórnina,
Eins og Sviar höfðu meðan vér vor-
um i sambandi við þá. Og áf
löngu strríði og illri reynslu höfurt
vér komist að því, hvers virði slíkt
sjálfstæði er. ísland fær að komas:
að hinu sama. Þegar einhver þ|ó8
fær eigi að koma í beint samband
við aðrar þjóðir, þá er hún einskis-
virt. Og fæstum kemur til hugar
að sú þjóð sé sjálfstæð. Eg maa
hversu niér gramdist það meðan vi&
vorum í sambandi við Svia, og eg
var á ferðalagi suður i Evrópu.