Morgunblaðið - 20.10.1918, Blaðsíða 1

Sunnudag
20
okt. 1918
H0R6DNBLADIÐ
5. argangr
343.
tðlublað
Is ií o i ds rpr -:n t s m
Afírreiðsimitni nr 500
Ritstjórnarsirci nr. 500
Ritstióri: Vilhjálmor Rnsea
Símfregnir.
Ostende fallin.
Belgisku konungshjónin koma þangað.
London 19. okt.
Brezka flotariðuneytið birtir skýrslu
frá undirflotaformgja Dower um
viðureignina bjá Ostende.
Hann segir að morguninn 17.
október hafi verið mjög óljóst um
hernaðarástandið miili Nieuport og
Ostende.
Flotadeild tundurspilla fór þá rann-
sóknarför meðfram ströndinni og
voru flugvélar henni til aðstoðar.
Kom þessi floti til Ostende klukk-
an ellefu fyrir hádegi og lenti þá
ein flugvélin á ströndinni, þar sem
fjöldi af íbdunuixi hafði safnast
saman.
»Eg sigldi inn í ’nðfnina á hvala-
báti og lenti þar uro kl. 1O/2 og
fékk þar stórfenglegar móttökur.
Um þetta leyti hö ðu óvinirnir
ekki aiveg yfirgefið borgina fyrir
fult og alt og tóku nú að skjóta á
skipin með léttum fallbyssum frá Le
Coq. Komu tvær kúlurnar niður á
ströndina rétt þar hjá, sem ibdarnir
höfðu safnast saman.
Fallbyssuvígi með fjórum stórum
fallbyssum, sem voru skamt frá
ZeebrtJgge, hófu nd skothtíð á tund-
urspillana og þar sem líkur voru til
þess, að skotið yrði á Ostende og
íbdarnir, sem gengu um göturnar,
drepnir, þá var það ákveðið, að
halda á brott með flotadeiidina svo
að óvinirnir hefðu enga afsökun, ef
þeir skytu á borgina.
Þess vegna gekk eg aftur á skip
og héldu tundurspillarnir undan.
Urðu þeir fyrir ákafri skothríð fram
yfir hádegi. Varðlið var skilið eftir
i landi vegna þess að ibdarnir ótt-
uðust það, að Þjóðverjar mundu
koma aftur.
Belgísku konungshjónin léto nd í
ljós ósk um það að fara til Ostende
annað hvort sjóleiðis eða i loftinu.
Fóru þau svo á tundurspillinum
»Termagant« og var siglt ion und-
ir höfnina í Ostende. Liðsforingi
Breta i landi, skýrði þá frá því að
althefði verið þar með kyrð í nokkrar
klukkustundir.
Konungur og drotning gengu þá
á land og héldu til sHotel de Ville*.
Var þeim tekið með slíkum fögn-
uði að orð fá eigi lýst. Klukkan
tíu um kvöldið héldu þau aftur til
Dunkirk.
F)o:adeild Breta varð eigi fyrir
neinu tjóni og mistu Bretar eng.in
tnann.f
Enginn friður.
BlöQ bandamanna gera kröfur sínar.
Berlin, 18. okt.
Frá Bern er símað: Almenningur
i Bandaríkjunum vill undantekning-
arlaust að stríðinu sé haldið áfram,
og dag eftir dag flytja blöðin grein-
ar um það, að hvorki komi til mála
að semja vopnahlé né frið. Er þeim
fregnum tekið með fögnuði þar, að
hvorki England né Frakkland vilji
semja frið.
Helztu blöð Englands eru alger-
lega á móti vopnahléi. Flytja þau
ótal greinar og flugrit, þar sem þess
er krafist, að Þýzkaland gefist upp
skilyrðislaust, eða gefi tryggingu fyiir
þvf, að eigi verði gripið til vopna
aftur.
Sem friðarskilyrði nefna flugrit
»Times« það, að Frakkar fái Elsass-
Lothringen, Englendingar fái Helgo-
land og Kílskuiðinn, Þjóðverjar sleppi
öllnm nýlendum sínum og greiði
bandamönnum hernaðarskaðabætur.
Arcbibald Hurd ritar í »Daily
Telegraph* og segir að þýzki flot-
inn hefði leikandi getað sigrað flota
Rdssa og Érakka. 1914, en brezki
flotinn hefði haldið hinum þýzka í
skefjum. Þess vegna ættu Bretar að
fá allan þýzka flotann þegar friður
er saminn, og ennfremur ættu Þjóð-
verjir að afhenda alla kafbáta sína.
Miiner talar.
London í gær.
Milner lávarður, hermálaráðherra,
sagði í viðræðu við blaðamann:
Fullkominn sigur vor er mjög ná-
lægur, og það er skylda allra stjórn-
málamanna bandamanna að gera það
sem hægt er til þess að friður kom-
ist á sem allra fyrst.
Hann telur það fullkominn sigur
ef hervald Prdssa er drepið niður.
Haun sagði að þýzka þjóðin væri
eigi hlynt hervaldi. Áður en ófrið-
urinn höfst, hefði risið upp í Þýzka-
landi alda gegn hervaldinu og nd
sér þýzka þjóðin að það býður full-
kominn ósigur. Þýzka þjóðin mun
vera eins fds á það að ganga á milli
bols og höfuðs á því, eins og banda-
menn. Það er því um að gera að
bandamenn geti sem allra fyrst sýnt
þýzku þjóðinni að hernaðarvélin er
farin í mola. Þessu takmarki er
hægt að ná, annaðhvort með full-
komnum sigri, þannig að Þjóðverjar
gefist upp skilyrðislaust, eða með
vopnahléi, þar sem trygging sé fengin
fyrir því, að hernaðaryfirbuiðirTbanda
manna verði eigi minni heldur meiri.
Milner lauk máli sinu á þessa
Ieið:
»Vér meigum ekki gleyma rétt-
lætinu, en ef bægt er að ldka ófriðn-
með fullri viðurkenningu þýzku þjóð•
arinnar um það, að bandamenn hefðu
baft á réttu að standa þá er þeir
héldu þvi fram, að Prdssar væru
óiúnir Þýzkalands eigi síður en
bandamanna, þá væri það allra best.
En þýzka þjóðin verður að gefa
fullkomnar sannmir fyrir þeirri skoð-
un sinni áður en vér trdum henni«.
Hyers Yegna buðu þjóðverjar frið?
London 19. okt.
Fréttaritari »Manchester Guardian«
í London segir:
Eg hefi fengið ótvíræða vitoeskju
um það, að Foch marskálkur skýrði
Sir Douglas Haig frá því sjálfur fyr-
ir nokkrum dögum, að það væri
því að þakka að Bretar hefðu rofið
Hindenburg-línuna, að Þjóðverjar
buðu frið.
Fjárveitingar
til fjölskylda hermanna.
London, 19. okt.
Hinn 18. október var tilkynt
hækkun á fjárframlögum, til fjölskyida
þeirra manna sem eru í her og flota.
Er búist við þvi, að aukin dtgjöld
af þessu muni nema 16 miljónum
Sterlingspunda.
Sprenging i Lyon.
Berlín, 18. okt.
Frá Bern er símað að í Onissieux
hjá Lyon hafi orðið ógurleg spreng-
ing. Þorpið lagðist algerlega i auðn
og fjöldi manna hlaut meiðsl. Sá
hluti Lyons, sem næst liggur, varð
fyrir miklum skemdum.
011 Belgíuströnd á valdi
bandamanna.
London, 19. okt.
Það er talið áreiðanlegt að öll
Belgiuströnd verði tekin í dag og
að hægri herarmur Þjóðverja muni
ekki lengur ná að sjó fram, heldur
að landamærum Hollands.
Það er sagt að Zeebriigge standi í
björtu báli.
Bdist var við þvi i morgun, að
Turcoing mundi falla þá og þegar,
og eins Roubaix.
Með áhlaupum vorum 17. okt.
náðum vér þýðingarmiklum sigri og
tókum hæðirnar hjá Oise-dal.
Sókn Frakka hefir neytt óvinina
til þess að byrja,] nýtt undanhalá
milli Oise og Serre.
Opinber tilkynnÍDg Þjóðverja segir:
»Síðustu dagana höfum vér yfirgefið
nokkurn hluta af Flandern og Norður-
Frakklandi, þar á rneðal borgirnar
Ostende, Turcoing, Roubaix, Lille og
Douai, og höfum tekið stöðvar i
efti herlínum.*
Svar Wilsons
til Au8turríki8 komiD en ekki birt.
Fri fréttaritara Morgunblaðsins.
Khöfn 18. okt.
Frá Wien er símað, að birt hafi
verið keisaraleg yfirlýsing um, að
Austurríki muni framvegis verða
keisaraveldi, og að konungsrikin
Boehmen, Halcis og Illyria verði
sameinuð þvi.
Frá Berlín er símað, að Banda-
ríkin og England muni hafa sam-
þykt þetta nýja skipulag í Austur-
riki og er það bygt á þvf, að svar
Wilsons sé komið, en hafi ekki ver-
ið birt.
Voiwarts segir, að tilhgan um
þessa fyrirhuguðu breytingu komi of
seint, því að Ungverjar, Suður-Slav-
ar og Checkar hafi þegar upphafið
trúnaðareiða sína til Austurrikis.
Khöfn 18. okt.
Frá London er símað, að Bretar
hafi tekið Lille og sett her á land
í Ostende og hafið nýja sókn á
Bohain-Le Cateau vígstöðvunum með
góðum árangri.
London, 18. okt.
Utdráttur.
í ræðu sem Balfour utanríkisráð-
herra flutti í London ri. október,
mintist hann á áskorun þýzku stjórn-
arinnar til Wilson. Sagði hann að
Þjóðverjar væru nd að reyna að gera
hjá sér stjórnskipunarbreyting, en
það virtist svo, sem þeir hefðu eigi
gert sér það ljóst, að bandamenn
krefðust þess eigi svo mjög, að
breytt yrði um stjórnarfyrirkomulag,
heldur hitt, að breytt yrði um and-
ann, sem stjórnin léti leiðnst af.
Hann mintist á það, er »Leinster«
var sökt. Hefði það enga hernaðar-
þýðingu haft, heldur að eins verið
»villumannlegt hryðjuverk, framið af
ásettu ráði.« Og Balfour benti á
það, að um sama leyti og Þjóð-
verjar æsktu friðar, þá fremdu þeir
hin grimdarfylstu níðingsverk við
ósjálfbjarga borgara, og enn meir
ósjálíbjarga herfanga. »Eru verk
þessi framin i augsýn alls mannkyns
og fordæmd heimsendanna í m:lli«.
Hann kvaðst eigi ætla að fara að
dæmi Þjóðverja með það að kenna
öllu mannkyni einhverja sérstaka
siðmenningu, og þó að altaf yrði
einhver skoðanamunur milli hinna