Morgunblaðið - 22.10.1918, Blaðsíða 1

Þriðjudag
okt. 1018
HORGUNBLABID
5. argangr
345.
tðiablaO
RStstjómarsinii nr. joo | Ritstjén: Vilhjaíssor bmsen
Símfregnir.
AígTeiöslasími nr. 500
líÍBnda herlán Þjóðverja.
París 19. okr.
Frá Basel er simað, að fresturinn
■til þáttöku i niunda herláni Þjóð-
verja hafi verið framlengdur um
tvær vikur, vegna áskorana margra
þúsunda manna, sem vilja leggja íé
i það.
Elsass-Lothringen.
París 19. okt.
Frá New-York er simað, að þvi
sé lýst yfir í blöðunum, eins og það
sé fyrir hönd stjórnarinnar, að Frakk-
ar eigi að fá Elsass-Lothringen með
tilliti til þess ástands, sem þar hafi
verið áður en Þjóðverjat tóku þessi
héruð, og að ekkert tillit vetði tekið
tii þeirra breytinga, sem þar hafi
orðið siðan, vegna þesj að Þjóðverj-
ar hafi flutt þangað inn en fjöldi
franskra íbúa verið reknir í útlegð.
Þróttor þýzka hersins.
í loftskeytum frá herlín er það
haft eftir umsögnum brezkra her-
manna, sem birtai hafa verið í enska
iblaðinu »Westminster Gazette«, að
því fari fjarri, að þýzki herinn sé
þróttlaus orðinn. Þjóðverjar hafa
barist af mikilli hreysti í orustunum
um Cambrai, og þó að margirfang-
ar hafi verið teknir i þeim orustum,
þá hafi þeir ekki verið fleiri en í
fyrri orustum. Af því verði þvf
ekkert ráðið um þróttleysi þýzka
hersins.
Að endingu segir blaðið, að eng-
ar vonir um skjót endalok ófriðar-
ins megi byggja á þvi, að þýzku
hermennirnir gefist upp, og sizt sé
þess að vænta, að þeir berjist óhraust-
legar, er þeir taka að nálgast landa-
mæri Þýzkalands.
Svar Wilsons
til Austurrikis-Ungverjalands.
Berlin, 21. okt.
Washington: I svari Bandarikjanna
við ávarpi Austurrikis-Ungverjalands
hinn 4. október, segir svo:
— Forsetinn telur það skyldu
sína að skýra stjórn Austurríkis-Ung-
verjalands frá þvi, að hann getur
eigi tekið ávarp hennar til álita,
vegna sérstakra mjög þýðingarmikilla
atburða, er gerzt hafa, síðan hann
flutti ræðu sína 8. janúar, atburða,
sem hafa breytt afstöðu og ábyrgð
Bandaríkjanna.
Meðal hinna 14 friðarskilyrða, er
hann tók þá fratn, var þettar Vér
viljum tryggja stöðu hinna austurlksk-
ungversku þjóðflokka meðal þjóð-
anna og því verða þær að fá full-
komið frelsi til eigin framþróunar.
Síðan þetta var sagt, hefir Banda-
ríkjastjórn viðurkent Czecko-Slowaka
sem bandalagsþjóð i ófriðnum gegn
Þýzkalandi og Austurríki og þjóðar-
samkunda Czecko-Slowaka sé sjálf-
stæð ófriðarstjórn og gefið henni
fullkomna viðurkenningu í þvi að
stjórna hernaði Czecko-SIowaka.
Bandaríkjastjórn hefir einnig við-
urkent baráttu Jugu-Slava fyrir full-
komnu sjáffstæði.
Forsetinn hefir þess vegna eigi
lengur leyfi til þess að setja það
sem friðarskilyrði að þessar þjóðir
fái viðurkent sjálfstæði, heldur er
hann neyddur til þess, að álita, að
þær, en ekki hann, séu dómarar á
þvi máli, hvaða framkomu af hálfn
Austurrikis þær telja réttláta i sinn
garð, sem meðlims í alþjóðafélagi.
Þýzkt skip horfið.
Berlín, 21. okt.
Frá Stokkhólmi er simað:
Eftir fregnum frá Sundsvall hefir
lítið þýzkt seglskip, er »Inez« hét
og bar 250 smálestir, gersamlega
horfið á leið til Hollands. Skipið
hafði timburfarm meðferðis. Allar
eftirgrenslanir hafa orðið árangurs-
lansar til þessa. A skipinu voru 8
menn.
Oánægja í Bayern.
Paris i gær.
Bayernsmenn eru mjög gramir
Prússum og fer sú hreyfing mjög
vaxandi þar i landi. Má mest marka
það á ályktun, sem samþykt var á
ráðstefnu jafnaðarmanna þess efnis,
að það bæri að draga alla þá, sem
ábyrgð bera á ófriðnum, fyrir sér-
stakan dómstól, og dæma þá. Hefir
ályktun þessi vakið mikla eftirtekt.
Ukraine-stiórnin fer írá.
Berlin, 21. okt.
Frá Kiew er simað, að samsteppu-
stjórnin i Ukraine hafi sagt af sér.
Hetman Skoropadski hefir falið fyr-
verandi forsætisráöherra, Lisogub,
að mynda nýja stjórn.
ísafokkrprenismiðja
Ekkert ráðabrngg
milli Breta og Austurrík s-
manna.
Berlin, 21. okt.
Reuter segir að utanrikisstjórnin
brezka hafi lýst yfir þvi, að engin
hæfa sé i þeirri fregn, að brezka
stjórnin hafi átt ráðabrugg við aust-
urikska stjórnmálamenn i Sviss og
ekki heldur í neinu öðru landi.
Framsókn Frakka,
Paris i gær.
í nótt hefir staðið öflug stórskota-
hríð milli Serre og Aisne. 1 Elsass
og Lothringen hafa Frakkar brotist
inn i ’nerlinu Þjóðverja og handtek-
ið marga menn.
Ameríkumenn tilkynna.
Paris i gær.
Fyrir vestan Meuse höfum vér
haldið áfram að sækja fram og höf
um tekið fanga. Gagnáhlaupi óvin-
anna hefir verið hrundið og hafa
þeir beðið mikið manntjón. Höfðu
Þjóðverjar dregið saman mikið hjálp-
arlið að vígstöðvunum fyrir norðan
Verdun, í þeitn tilgangi að greiða
fyrir undanhaldi Þjóðverja, sem mjög
ern illa staddir vegna árása að sunn-
an og vestan.
Miðríkín sigruð.
Khöfn, 20. okt.
Tisza greifi mælti í ræðu: »Vér
verðum að viðurkenna að vér höf-
um orðið undir í ófriðnum.« Út af
þpssum ummælum segir Wolff-
fréttastofan: »Það getur verið, en
óvinir vorir hafa ekki unnið sigur.t
Berliner Tageblatt segir: »Það get-
ur verið að bandamenn þröngvi oss
til friðar, en það verður enginn
varanlegur friður.c
Framsókn Breta.
Khöfn 20. okt.
Bretar hafa sótt fram 8 milur hjá
Oissille og tekið 5000 fanga.
Bandamenn eru komnir að landa-
mærum Hollands og Belgíu.
Atkvæðagreiðslan.
í gær voru talin atkvæðin hér f
Reykjavik og var tilningunni lokið
kl. 5. Höfðu 2398 kjósendur sagt
já en 243 nei. Tiu seðlar voru
ógildir og 6 auðir.
Um nokkra seðla vantaði úrskurð
hvort réttir væru. Vantaði sannanir
fyrir þvi að menn þeir, er atkvæði
greiddu og voru hér aðkomandi, væra
á kjörskrá.
I Stranda»ýslu
fór atkvæðagreiðslan þannig, að 385
atkvæði voru greidd með lögunum,
en 8 á móti. 19 seðlar voru ógildir.
Segir fréttaritari vor á Hólmavík, að
atkvæðafundir hafi verið ágætlega
sóttir í miðsýslunni, en lakar i 2
nyrðri hreppunum og Bæjarhrepp.
Borgarafundur
einhver hinn fjölmennasti sem hald-
inn hefir verið f Vestmannaeyjum
var þar haldinn í fyrradag. Sóttu
hann um 4—500 manns. Tilefni
fundarins var það, að meirihluti sýslu-
nefndar hafði tekið þá ákvörðun 17.
þ. mán., að leigja land í svokölluð-
um Botni, um 63 dagsláttur eða
200.000 fermetra að stærð. Eftir
3 stunda umræður var eftirfarandi
tillaga frá Páli ritstjóra Bjarnasyni
samþykt með yfirgnæfandi meirL-
hluta:
Fundurinn mótmælir þvi, að
nokkuð af landinu frá höfninni
upp undir Hliðabrekku, suður að
Há og inn að Eiði verði leigt nú
eða i nánustu framtíð, þar sem
allar Jíkur eru til þess, að bæjar-
félagið þurfi á því að halda.
Út af tillögu frá Gunnari kon-
súl Ólafssyni um að sveitarfélaginu
væri falið að rækta Botninn, urðu
nokkrar umræður, sem lauk svo að
hún var feld. En tillaga frá Gísla
konsúl Johnson var samþykt og var
hún á þessa leið:
Fundurinn sér sér ekki fært að
taka ákvörðun um ræktun í Botn-
inum, en visar þvi máli til væntan-
legrar bæjarstjórnar.
Til fundarins var boðað að til«
hlutun málfundafélagsins »Birki-
beinar*.
Einar Jinsson
myndhöggvarí.
Á kostnað »Scandinavian Foun-
dation* er nú verið að undirbúa
útgáfu bókar með myndum af öllum
listaverkum Einars Jónssonar.
Einar hefir nú alveg nýlega smið-
að eitt listaverk enn. Lýsir »Vor-
öld« því á þessa leið: