Morgunblaðið - 19.02.1919, Blaðsíða 1

tsaíoldarpmatmmS
Aíjfr#i8«!lt».d»s a*. 500
Eitstjómarsími nr.
500
Bitstjóri: Vilhjálmur Finsen
Fundarboð.
Aðalfundur Fríkirlijusafnaðarics i Hafnarfirði, verððr haldinn í kirkja
safnaðarins máondaginn 24. febr. n. k. kl. 7^/3 siðdegis.
D agskrá:
x. Lagðir fram endurskoðaðir reikningar kiikjunnar fyrir fardagaárið
1917 og 1918.
2. Kosin safn.'ðarsrjórn.
3. Bonn upp tillaga til samþyktar um frjils fjirframlög t l prcsts og
kirkju í stað hins ákveðna nefskatts er verið hefir.
4. 0 inur safnaðarmál er upp kunna að verða borin.
8afaaðrtrstjór«in.
Úr ioftiou
London, 18. febr.
Vopnahléssamningarnir
endurnýjaðir.
Það er tilkynt opinberlega, að
Foeh marskálkur hafi skyrt frá
því í ýfirherráðinu í París þ. 17.
febr. um kvöldið, að Þjóðverjar
hafi gengið ag vopnahlésskilmál-
um bandamanna.
Morð Liebknechts.
Frá Berlín er síinað, að nefnd
SÚ, sem skipuð var til þess aö rann-
saka atvik að dauða. Liehknechs,
hafi tilkynt stjórninni, að hún muni
hætta störfum, ef liðsforir.gjar
nokkrir og hermenn, sem lnm telur
seka um morðið, verði ekki teknir
höndum 0g mál þeirra rannsakað
af borgaralegum dómetóli, í stað
þess að láta herrétt fjalla um það.
En þessu hefir stjómin syjxjað.
Viðskiftin vi Búlgaríu og
Tyrkland.
1 ... . _
Viðskiftaráðið brezka hefir get'-
ið út allsherjar leyfi til að hefja
aftur viðskifti við Tyrkland, Búl-
garíu og' Svartahafshafnir Rúss-
lauds.
Góður gestur.
Með „Sterling“ kom hingað í
fyrradag kapteinu íir sjóher Svía,
hr. N. Unnérus frá Ötokkhólmi, á-
samt frú sinni. Erindi hans hingað
er að kynnast viðskiftahögum þjóð-
arinnar og skilyrðnm fyrir náinni
viðskiftasamvinnu milli íslands og
Svíþjóðar. Kenmr hann hingað sem
umhoðsmaður „sýeriges allmána
Exportförexiing* 1 ‘, sem er sam-
handsfélag Og nær yfir alla Sví-
j>jóð, og hefir hann leiðarbréf frá
sænsku stjórninni. Vér höfum hitt
hr. Uxmérus að máli og gerir hann
svolátandi grein fyrir för sinni:
— Vér Svíar höfum til þessa lítil
bein kynni haft af Islandi, Vérzlun-
arviðskiftin ganga að mestu leyti
/ yfir Danmörku með dönskum rnilli-
liðum. íslendingar brúka mikið
sænskt timbur og þó nokkuð af
Kaupirðu góðan hlut,
þá xnundu hvar þú fékst hnrm
Sigurjón Pétursson.
sænskum járnvörum og vélum, en
þau viðskifti hafa gengið óhentuga
og dýra leið. Sama er að seg'ja um
íslenzkar afurðir. Vér fáum ís-
lenzka sílcl heztu síldina, sem á
boðstólum er í Svíþjóð — og okkur
sárvantar ull, kjöt og' svo margt
fleira gott, sem íslendingar hafa
aflögum. En við höfum verið syo
langt frá, eða réttara sagt,: það
hefir verið þröskuldúr á milli okk-
ar, sem nú er horfinn. Nú er engin
ástæða til að snúa sér eigi beint
hinga’ð, hæði til ríkisstjórnarinnar
og einstakra manna, og gera til-
raun til þess að koma á beinu við-
skrftasambandi miuxwíkjanna. Þau
viðskifti, sem hingað til hafa þrif-
ist undir því óeðlilega fyrirkomu-
lag'i, sem verið hefir, ættu að vera
nægileg sönnun þess, að beint við-
skiftasamband verður báðum aðil-
um til ómetanlegs gagns. Af Norð-
urlandaþjóðunum eru það að
mörg'u leyti Svíar, sem eru bezt
fallnir til viðskifta við íslendinga.
Þeir hafa allar tegundir bygging-
arefna, sem ísland þarf mikið af,
og standa ofarlega í allri vélasmíði.
I rafmagnsiðnaði eru þeir sam-
keppnisfærir og hafa þar orðið
góða reynsln. Alls þessa munu Is-
lendingar þurfa með og eigi skaði
að, þó vér getuxu kept á íselnzkum
markaði á sama grundvelli og aðr-
ar þjóðir. Og svo eru íslenzku vör-
urnar. Tóvinnufyrirtækin okkar
þurfa óhemju af ull. Húsdýrin hafa
fækkað svo óskaplega á stríðsárun-
mn að það tekur að minsta kosti
10 ar að koma upp aftur þeim stofni
sem var fýrir stríðið. Við þurfum
að ilytja inn mikið af smjöri og
kjöti og íslendingar hafa sinn hús-
dýrastofn óskertan eftir ófriðinn.
í st.uttu rnáli: við viljum vera með
í samkeppninni, það getur engan
skaðað. —
Um fyrirkomulagið á væntan-
legu viðskiftasambandi Svíþjóðar
og íslands fara hr. Unnerus þannig
orð:
Eaupirðu góðan hlut,
þá mundu hvar þú fékst hann.
Sigurjón Péturssoa.
— Eg hugsa mér að komið verði
á fót verzlunarfélagi með sænsku
og íslenzku fé. Hafi það skrifstof-
ur bæði á íslaudi og í Svíþjóð og
kaupi þær vörur þar, sem þjóðirn-
ar'skiftast á, hver í sínu landi og
selji þær að viðbættum flutnings-
kostnaði. Hér er ekki að ræða um
gróðafyrirtæki fyrir einstaka ménn
heldur þjóðlegar stofnanir, er reki
viðskiftin að eins til að efla hag
landauua. Mér virðist Island hafa
verið svo einangrað í öllum sínum
viðskiftum hingáð til. Hvers vegua
er ait af farið til Danmerkur til
þess að ía Ián? Og hvers vegna
er alt af farið fyrst þangað, ef eitt-
hvað þarf að gera? Megum við
ekki vera með, við erum líka frærnl-
ur, og tnargt líkt með okkur. —
Vonandi verður góður árangur
al' tor þessa manns, sem nú er til
vor kominn handan nm haf og vill
leita samvinnu við yngsta ríkið á
Norðurlöndum. Og' gleðiefni má
það vera oss, að hér er rétt á móti
oss fvi'sta hendin, sem ríkið ís-
lenzka fær tækifæri til að taka á
móti. Er vonandi að sú kveðja hafi
góðar afleiðingar.
Lisidar vestanhafs
Vilhjálmur Stefánssoxi var urn miðj-
an desembermánuð sæmdur „Charles
P. Dalys“ heiðursmerkiuu svo nefnda
fyrir hið mikla starf, sem hann hefir
unnið í þágu vísindanna á ferðum sín-
um. Var honum afhent það í New
York. Við það tækifæri flutti Vil-
hjólmur ræðu þar sem hann endurtók
fyrri áskoranir sínar um það, að
eigi væri verið að þröngva menningu
upp á Eskimóa, því að það væri sama
sem að útrýma þeim alveg. Sagði hann
þar sögu af einum Eskimóaflokki. sem
fanst arið 1825 og í voru þá 5000
manns, en nú eru eigi eftir nema 40.
KaupirSu góðan hlut,
þá mundu hvar þú fékst hann.
Sigurjón PétursBon.
Kendi hann menningunni og breyttnm
lifnaðarháttum um tortíming þjóð-
flokksins.
Inga Johnson, sem verið hefir hjúkr-
unarkona í herliði Kanada, hefir hlot-
ið hæsta heiðursmerbi fyrir frábært
hugrekki og dugnað við líknarstörf.
Einar Jónsson myndhöggvari er nú
sem stendur að gera frummynd að
minnismerki um Islendinga þá, sem
fallið hafa í stríðinu.
Jóhannes Jósefsson glímukappi hef-
ir að undanförnu sýnt íþróttir sínar í
Orphean leikhúsinu í Winnipeg.
Þórður Thorsteinsson, sonur Stein-
gríms sbálds, hefir ásamt feiri lönd-
um fengið lausn úr herþjónustu og er
kominn til Kanda. Hefir hann náð
fullri heilsu aftur og er allæknaður af
sárum þeim, sem hann fékb í fyrra.
Fallnir landar. Guðmundur Bjarna-
son, fæddur í Reykjavík árið 1900.
Foreldrar hans eru þau Þórður Bjarna-
son og Vigdís kona hans, sem nú eiga
heima í Selkirk. Guðmundur var send-
ur til Frakklands seint í júlí 1916 og
var hann stöðugt í skotgröfunum þang-
að til hann féll 2. sept í haust, þá
rúmlega 18 ára gamall.
Sveinn Hjaltalín Oddsson, sonur
þeirra Gunnars Oddssonar frá Hvammi
í Kjós og Sesselju Sveinsddttur frá
Syðraseli í Hrunamannahreppi, féll í
orustu 8. ágúst í sumar. Hami var
fæddur í Reykjavík 30. sept. 1899.
Dasisk-ís'enzka félagið
hélt aðalfund sinn 13. janúar, að
viðstöddn allmiklu fjölmenni, bæði
af íslenclingum og Dönum. Hátíðin
fór mjög vel fram og menn skýmtu
sér hið bezta.
Sfjórnin — Arne Möller prestur,
Aage M. Benedictsen rithöfundur,
frú Stampe-Feddersen, lýðháskóla-
sþjóri Poulsen, próf. Finnur Jóns-
son, kahinetssekretær Jón Svein-
björnsson og Þórarinn Tulinius
stórkaupmaður -— var endurkosin
í einu hljóði. Auk þess vorn kosin
í varastjórn: Próf. Erik Arup, ung-
frú Ingibjörg ÓlafssoS og stud.
mag. Kristinn Ármannsson.
Formaður, Arne Möller, gaf
stutt yfirlit yfir starfsemi félags-
ins, árangur þess og framtíðarhorf-
ur. Kvað hann félagið hafa áorkað
furðu miklu á jafn skömmum tíma,
og ætti að fá enn þá meira gert nú,
Kaupirðu góöan hlnt,
þá mundu hvar þú fékst hann,
Sigurjón Pétursson,