Morgunblaðið - 26.02.1919, Blaðsíða 1

Mið »'.dag
26.
ií!©tor. 1919

6. wganjdr
105
töl-aitolai
fi&BS:S=
Ritstjómarsími nr. 500
Ritstjóri: Vilhjálmur Fms«n || IsafoldarprentsmiCja
Alfrei8»i«d«i iat 506
Úr Softinu
London, 25. febr.
Höföingjamoró.
*
Opinberar fregnir eru komnar
um það frá Kabur, að Amir af Af-
ganistan sé látinn. Um nánari atvik
að dauða hans er enn eigi kunn-
ugt, en það virðist svo sem ráðist
hafi verið á hann í herbúðum í
Laghmanon snemma morguns lánn
20. febrúar. Hann var skotinn til
bana. Engir menn nafa verið t.ekn-
ir fastir fyrir morðið og það er cigi
ljóst, af hvaða hvötuni bað hefir
verið framið.
Óspektunum í Miinchen lokið.
Eetri íregnir koniu nú í dag frá
Múnchen. Þar er ált með kyrð, við-
skiftalífið liefir risi'5 upp aftur og
járnbrautir ganga reglulega.
Það er tilkynt, að prins L‘eopold
af Bayerú, „sigúrvlfarinn frá AVar-
schau", og von jDandl, .tyrverandi
forsætisráðherra ,í Bavern, hafi ver-
ið telcnir fastir. Er Leopold prins
ákærður fyrir það, að hafa verið í
vitorði raeð samsærismönnum þeim,
er drápu Kurt Eisner, *en von
Dandl, níu öðrum ráðherrum og
öðrum stórmenuum er haldið sem
gislum til tryggingar því, að eigi
vei'ði gerðar gagnbyltingatilraunir.
Clemenceau
er nú á batavegi og talinn úr allri
hættu og eigi hætt við eftirköstum.
Kolanámur Breta.
Llóyd George hefir lagt fyrir
neðri deild brezka þingsins frum-
/varp til laga um það, að rannsókn
skuli fram fara á núverandi á-
standi í kolanámum iandsins. Æsk-
jr hann þess, að frumvarpið gangi
í gegn um allar mnræður í dag.
Nýjar Spartakista-óeirðir.
Miklar Spartakista-óeirðir eru
•sagðar í Baden og- Niirnberg. Öll
fangelsi hafa verið opnuð og bai'-
‘ist á götum xiti. Baden hefir verið
’lýst í xxmsátursástandi.
Kaupirðu góðan hlut,
J»á mundu hvar þú fékst hann.
Sigurjón Pétursson.
Sigrar Boizhewikka.
Lenin hefir leikið það meistara-
bragð, að géreyða fyrst öllum mil-
jónaher rússneska ríkisins og skapa
síðan nýjan, vel æfðan og sókn-
djarfan her. Menn vissu það eigi
fyrst lengi vel, lxvernig þe.ssi Ixer
var, en nxi fara augu þjóðanna
sjálfsagt að opnast. Bolrlxexvikkar
lxafa xxnnið sigur á hersveitum
bandamanna í norður Rússlandi.
Hinn 10. janxiar hóftx þeir sóke
meðfram járnbrautinni milli Arol-
odga og Arkangelsk og viku síð-
ar ne.yddust bandamenn til þess,
„eftir grimmilega stórskotalii’íð“,
að yfirgefa Schenkursk. Fór ]iá
Englendingum ekki að lítast á blik-
una. En svo náðu Bolzbewikkar
sjálfri hafnarborginni Arkangelsk
í byrjun febrúar og varð banda-
mannaherinn að hörfa undun
lengra norður á bóginn. Er hann
þar illa settur, því að vegim íss er
ekki hægt að flytja hann burtu á
skipum og allir aðflutningar hinir
erfiðustu.
Jafnframt þessu sækja hersvcitir
Lenins franx sigri hrósandi á öðr
um vígstöðvum. Þæv hafa náð Kas-
an og Orenburg og með því komið
í veg fyrir það, að Síberíuher
Koltschaks gæti sameinast Kó-
sakkahersveitum Denikins. Fór þá
að vandast málið fyrir Denikin,
því að hann skorti hergögn, enda
leið ekki á löngu þar til Bolzhe-
wikkar uniiu frægan sigur á hon-
nxxi og handtóku 30 þús. manha.
Þá hafa þeir og.neytt herlið Pe-
tjura til þess að vfirgefa Kiexv og
það er mælt, að ef bandamenn komi
okki Petjxxra bráðlega til hjálpar,
nxuni Bolzhewikkar leggja undir
sig alt ITkraine.
Dómsmálafréttir.
Landsyfirdómur 4. nóv. 1918.
Malið: Eggert Krist-
jánsson gegn B. H.
Bjarnason.
Mál þetta höfðaði B. II. Bjarna-
son gegn áfrýjanda fyrir bæjar-
þmgi Reykjavíkur xit af verzlunax'-
skuld, að upphæð kr. 39.74, og
lauk málinu þanjiig að áfrýjandi
var dæmdur til að greiða lxina um-
stefndu skuld ásamt 5 °/o ársvöxt-
um, en málskostnaður látinn falla
niður. Dómi þessum skaut, áfrýj-
andi til yfirdómsixis og krafðist
Kaupirðu góðan hlut,
þú mundu hvar þú fékst hann.
Sigurjón Pétursson.
þess, að honum yrði lii'eytt þannig
að haun yrði að eius skyldaðxxr til
þess að greiða kr. 16.20, sem liann
hafði jaiixan verið fxxs að greiða,
en að öðru leyti sýknaður af kröf-
xnn stefiida. Stefndi mætti ekki fyr-
ir yfirdómi og enginn af hans hendi.
Málið, eða það sem ágreiningur er
um í málinu, er risið út af kaup-
um á 107 kg. af hálmi, er stefndi
lxafi reiknað áfrýjanda á 32 au.
kg. Afrýjandi viðurkendi að hafa
fengið hálminn, en taldi verðið á
honum óhæfilega hátt og hæfilegt
verð væri 10 aur. pr. kg., og það
verð var hann í’eiðubúiiin til að
borga. St.efndi taldi hins vegar að
32 au. verð á hálminum væri hæfi-
legt og að áfrýjandi hafi samþykt
það með því að talca athugasemda-
laust á móti hálminum, þegar hon-
um var sendur hann. Honum hafi
og staðið til hoða að skila hálniiu-
xxm aftur, en þar til svarar áfrýj-
andi, <ið slíkt hafi verið ómögulegt.
Til sönnunar því, að verðið á hálm-
inum væri óhæfilega hátt lagði á-
frýjandi franx reikninga frá ýnxs-
mn kaxxpmönmxm, sem hann hafði
keypt hálm hjá xxm líkt leyti, og
var hálmurinn þar reiknaður i 6—
12 aura pr. kg., og eim fremur
tvo reikninga frá sjálfum stefnda,
þar sem honmn er reikriaðnr liálm-
urinn á 10 aur. pr. kg. í ínálinu
ei’u engar upplýsingar um það,
fyrir hvaða verð stefndi hafi keypt
hálminn, en með reikningum þeim,
sem áfrýjandi lagði fram og eink-
um þá frá stefnda, taldi yfirdóm-
urinn að hann hefði leitt rök að
því, að hálmurinn mundi ekki
kosta meira en 10-—12 aur. pr. kg.
og að verð það, er stefudi setti á
hálmiim, sé fram úr hófi hátt. Yí-
irdómurinn komst að þeirri niðxxr-
stöðu, að rétt væri, með tilliti til
þess, sem fram liafði farið á milli
málsaðilja, og þess, að hið imi-
ki'afða verð hálmsixts virtist eftir
fram komnum gögnum óhæfilega
hátt, að dæma stefnda 16 aura fyrir
hvert kg. eða kr. 17.12 fyrir hálm-
inn, og fékk stefndi þannig tildæmt
sér kr. 22.62, ásamt 5% vöxtum,
eu málskostnaður fyrir báðum rétt-
um látiun falla niðm'.
|| 9468 O K g
Edwarrl Runolfsson, bróðir Sigurðar
kaupfélagsstjóra í Borgarnesi og son-
nr Runólfs bónda í Norðtungu, af fyrra
hjónabandi, lézt hinti 18. þessa mán.
í Glasgow. Banamein hans var inflú-
enza.
Kaupirðu göðan hlut,
þá mundu hvar þú fékst hann.
Sigurjon Pétursson.
Fyrirlestrar Háskólans. Próf’essor
Agxxst H. Bjarnason byrjar fyrirlestra
sína um Sjálfsveru manna,
geðslag þeirra o. s. frv. í kvöld
kl. 7.
„Willemoes“ fór héðan í gærmorgun
og tók fisk í Hafmtrfiröi. Engir far-
þegar fóru með skipiuu til austur-
hafuanna.
Hjónaefni. Þorbergur Guðmundsson,
Yiðey, og ungfrú Sigríður I. Hannes-
dóttir s. st. hafa birt trúlofun sína.
Hjúskapur. Á laugardaginn var
gengu í hjónaband Kristín P. Einars-
dóttir og Þorvaldur R. Helgason skó-
smiður.
Landið helga.
Fá Gyðingar land sitt aftur?
Líkast til erix Gyðingar sú þjóð
veraldarinnar, sem mest liefir
tvístrast xit um heimiixn. Ættjörð
þeirra var í höndum svörnustu ó-
vina þeirra, Tyrkja, en þeir flæmd-
ust víðsvegar um lönd og tókxx sér
bólfestu. Þeir eru dugandi fésýslu-
menix og hafa víða lcomist til met-
orða, en livergi hafa þeir algjör-
lega samlagast þjóðum þeim, er
þeir dvöldu með. Gyðingseðlið er
svo sérstætt.
Nú er úti xxm veldi Tyrkja í Gyð-
ingalandi. Bretar hafa lagt laudið
xindir sig, og þykja nokkrar líkxxr
til að það verði fengiS Gyðingxmi
í hendui’ á ný og að nýtt Gyðinga-
ríki rísi upp. Hefir þetta um lang-
an aldnr verið ósk margra beztu
manna þjóðflokksins og þessi
stefna verið kölluð Zionista-hreyf-
ingin. Fékk hún byr undir báða
vængi, er yfirráðum Tyrkja lauk.
1 Gyðingalandi eru nú nxilli 30
og 40 Gyðingabygðir víðsvegax- um
landið. Lifa íbxxarnir ' eingöngu á
akuryrkju — öðru vísi en í sumum
þeim löndum, sem Gyðingar hafa
bólfestu í, því þar er varla nokkur
Gyðingux' í bændastétt. En þeir
voru bændaþjóð að foriiu, og á dög-
xxm Davíðs og Salomons var land-
ið á borð við Nílardalinn hvað ak-
uryrkju snerti. Landið er víða fi'jó-
samt fi’á náttúrunnar hendi; þar
vex víaviður, koin, möndlutré,
fíkjuviður, appelsínur og olíxxviður,
ef mennirnir sjá jarðvegirium fyrir
vatni. Yatnsveitingarnar hafa lagst
niður, en nú er farið að auka þær
á ný.
Hngmyndin um að láta Gyðinga
flytja til Landsins helga er upp-
runalega komin frá félagi rúss-
neskra stúdenta af Gyðingaætt.