Morgunblaðið - 13.06.1922, Blaðsíða 1

Stofnandi: Vilh. Finsen.
Landsblað Lögrjetta.
Ritstjóri: Þorst. Gíslason.
9. árg., 180 tbl.
Þriðjudaginn 18. júni 1922.
í WLfoldarprentsmiöja h.f.
1
Gamla Bíö
Laxatorfan.
Kvikmynd í 5 þáttu.n eí'tir _
^káldsögunni »The silver *
Horde«, eftir R x Bench, út- a
átbúi'n í kvikmvnd af skáld- p
in« sjá4fu.
Saga þessi gerist í Alaska
v'ð fijótið Kolvik, þar sem
iaXinn er svo áfskaplega
tIlikill, að honum verður
naB8tum því mokað á land.
Margir slógust cm veiðina
°g var satnkomulagið því
°ft ekki sem best.
Píii ismissy
endurtekur
Oi'gel-hljómleika
1 Dómkirkjunni miðvikudag
14. júni kl. 8'/a síðdegis.
Agöngumiðar seldir í bóka-
verslun ísafoldar og Sigf.
Eymundssonar.
Siðasta sinn.
BVGGINGAREFNI:
Þakjárn nr 24 og 26, Þaksaumur, Saumur 1” 6”, Puppa-
saumur, Þakpappi »Víkingut«, Paneipappi, Góifpappi, Asfalt,
Kalk, Rúðugler, einf og tvöf., Offnar og Eldavjelar, liör,
eidf. steinn og leir, Þvottapottar, Máiningarvörur: Zinkhvíta,
BlýhvÍTíi Terpentiua, Fernisolí i, svart olíur, þurrir iitir allsk,
Lökk, Krit, Kitti, tillöguð málning, margir litir, pensiar. Botn-
farfi fyrir játn- og trjeskip. Gaddavír.
Carl Höepfner.
Með e.s. „Botn5a“
hefi jeg fengið flest alt tilheyrandi hjólhestum Dekk frá kr. 9—18,
Slöngur frá kr 3^7. — Spyrjið um verð hjá ntjer á öllu
sem þið þutfið tilheyrandi reiðhjólum ykkar.
ilýjir hjólhestar kema með e.s. „Gullfoss“ (Hamlet).
Nýja Bíé
^ • . ■ SZ , SSfc*
i
Blaöaðrengurinn
Afarskemtileg o* lærdónsrík amerísk stórmynd í 7 þ.ittum,
eftir Marchall Neilan.
Aðalhlutverkið, hlaðadrenginn >Dinty«, leikur Wesley
Barry, sem margir munu kannast við úr »Fóstri fótalangur«
Þetta er úrvals mynd sem ailir munu hafa verulega á-
nægju af að sjá, ertda. hefir hún farið sigurför víða utu heim,
var t. d sýnd í 9 vikur á Röda Kvarn, í Stokkhólmi.
SSýning kl. 8’/*- Aðgöngumiðar seldir frá kl. 7.|
SIGURÞOR JONSSOIi.
Aðalstrseti 9. úrsmiður.
Simi 341.
1l
h
t
M Elliikl Mtíir
fyrv. ráðherrafrú.
í fyrrinótt andaðist á heimili
/U) hjer í bænum, Staðastað, frú
Ksabet Sveinsdóttir,ekkja Björns
leitins Jónssonar ritstjória og ráð-
lerra,
^erður þessarar merku konu
lahar miust síðar hjer í blaðinu.
%
iern

Hætturnar
stafa af beinu sköttunum.
H ^nskur hagfræðingur, pró-
Sven Brisman, hefur í vor
tlV, k . grein, sem sýnir fram á,
' ^einir skattar eru óhagkvæm-
lí> Þe,
Q Sar þeir stíga mjög hátt,
^v«r9ur tekið hjer upp aðal-
,Þl uerinar, eftir norska blaðinu
” ^and" frá 18. f. m.
í beiminum hefur tvær hlið-
0,1* jjt
a meim> °í? þetta á við
ats .^^Tirkomulagið eins og ann-
°g ar er oft talað um beiniá
6lIla skatta eins og annað-
siálf •• lyrirkomulagið hljóti að
°g5u að hafa alla yfirhurði
yfir hitt. Og svo heldur einn fram
beinu sköttunum, en annar þeim
óbeinu. Hvorugt er rjett, ,því í raun
og veru er ekki hægt að segja,
hvort fyrirkomulagið sje betra.
Gladstone líkti þessum tveimur
skattaálögum við tvær systur,
jafnar að fegurð og auðæfum,
aðeins með sjerkennum, sem fyr-
ir koma hjá systrum, og hann
kvaðst telja það ráðherraskyldu
sína, enda þótt það ef til vill
þætti bera vott um siðferðishrest,
að horfa jafnt til beggja. En vera
má, að menn nú á tímum finni
það að þessum ummælurn, að illa
eigi við að líkja skattaálögum
við fagrar meyjiar. Fjármálaráð-
herramir geta litið svo á þær,
en almenningur ekkb Skattgreið-
endurnir munu velja fremur ein-
hverjar aðrar samlíkingar. En
þeim hættir aftur á móti við að
ganga of langt í hina áttina.
Það eru siannarlega líka góðar
Miðar á sköttunum. Beini skattur-
inn lætur efnamennma horga
meira en fátæklingana til al-
mennra maimfjelagsþarfa, og eng-
in mun neita því, að í þessu
komi fram góð og hagkvæm regla.
Og sama- er lað segja um óbeina
skattinn, þegar hann er Jagður
á glysvarning og nautnameðöl.
Það er ekkert skaðlegt nje rang-
látt í því, að þjóðfjelagið leggi
þyngri skattabyrðar á þá, sem
telja sig hafa ráð á glysi og
nautnum fram yfir það, sem al-
ment gerist, heldur þvert á móti.
Óbeini skatturinn kemur þá fyrst
fyrst Óhagkvæmilegia niður, er
hann lendir á vörum, sem bein-
línis eru nauðsynj avðrur.
Það er upphæð skattaálagning-
anna, sem mestu máli skiftir.
Því hærri sem skatturinn er, þess
meira her á óhollum lafleiðingum
■■■■■■■■■■■—■ —
lljermeð tilkynnist vinum og vandamönnum að Ottó Rikard
Davíðsson fiá Sauðórkrók andaðist á Vífilstaðahælinu hinn 12 júní
Davið E rbekk, Vífilstaðahælið.
hans, og loks er hægt að ná því
marki, að meiri skaði verði að
skattinum en not, ef yfir það
mark er farið. Og nú verður ekki
betur sjeð en að beinu sbattarn-
ir sjen komnir yfir þetta mark
og að skaðlegu afleiðingarnar sjeu
farnar að koma fnam.
Ef hægt væri að koma heinu
sköttunum svoleiðis fyrir að þeir
legðust mestmegnis á ófrjóar
tekjur, svo sem jarðrentu og
„kvasirentu", sem hagfræðingarn-
i” svo nefna, þá mundi þetta ekki
valda jafnmiklu óhagræði. — En
það er ekki hægt að koma þessu
svo fyrir. Hættan af beinu skött-
unum, sem er ekki lítil, stafar
af því, að þeim hættir við að
leggjast með öllum þimga sínum
á framleiðslustarfsemina. Með því
hafa þeir þau áhrif, að dnaga úr
henni og þar með einnig að minka
þjóðartekjumar. — Þetta verður
með þrennú móti:
1.) Menn hafa sjerstaklega veitt
eftirtekt áhrifunumá auðsöfnunina
Það liggur í augum uppi, að beini
skatturinn hefur heftandi áhrif
á hana. Samdráttur fjárins á sjer
fyrst og fremst stað meðal þeirra
hópa þjóðfjelagsins, sem hafa
meiri tekjur en þeir þurfa sjer
til Hfsviðurværis. En nú er skött-
unum þannig beitt, að þeir koma
þarna þyngst niður. Og þetta hef-
ur aðrar afleiðingar en menn
korna alment auga á við fyrsta
álit. Setjum t. d. svo, að mað-
ur með 80 þús. kr. tekjur, eyði
40 þús. en leggi fyrir hinar 40
þúsundirnar. Taki nú ríkið og
sveitarfjeliagið 25% af tekjnupp-
hæðinni, í þessu dæmi 20 þús. kr.,
þá er það ekki líklegt, að mað
urinn eyði minna næsta ár. Lík-
ir din eru mest fyrir því, að hann
eyði jafnmikln, en að hann leggi
Nótubækurnar óöýru
(tvíritunarbækur)
fást ennþá í ísafolditrpreatsmiðju h. f. Einnig ritvjela- og skrif-
papír og umslög. — Fjölbreytt úrval. — Lágt verð.
ísafoldarprentsmiðja h. f.
þá fyrir aðeins 20 þús. kr. Anð-
vitað er þetta fátítt dæmi, en
þó mun mega gera ráð fyrir, að
rnenn dragi ekki alment úr eyðslú
sinni ótilneyddir. Menn lifa sam-
kvæmt venjum sínum, en minka
heldur hitt, sem fyrir er lagt.
Það mætti orða þetta svo, að
menn spari fyrst sparifjeð. Og
það munu engar ýkjur vera nú,
að helmingur, eða jafnvel meira,
>af því fje, sem í skattana fer,
hefði annars verið lagt fyrir og
farið til auðsöfnunar. Á þennan j
hátt draga skattarnir, með því
fyrirkomulagi sem nú er á þeim,
úr lauðsöfnuninni. Þetta skapar
hækkandi rentu, og hún er aftur
*hemill á framleiðslunni. Fram-
leiðslan er háð framboði þess fjár,
sem til rekstursins þarf. í öllum
löndum er til fjöldi fyrirtækja,
sem her sig með §% rentu, en
þolir ekki að hún sje 6% o. s.
frv. Við hverja tröppu, sem rent-
an stígur upp, minkar á þenuian
hátt svið framleislunnar, hún
dregst saman. Afleiðingin af þessu
verður, að þjóðartekjumar rýrna,
fyrirtækjum fækkar og vinnulauu
lækka. Og þetta kemur ekki nið-
ur á auðmönnunum einum. Þeir
fá þvert á móti með háu rent-
unni nokkrar bvtur fyrir auknu
skattaálögumar.
Nl.

ITrópenól
þakpappinn sem þolip
ð>IL Fæst altaf hjá
A. Emarsson & Funk,
Reykjavík.
Hail ífir Eiuern ■
6. útg. með nýjustu ákvæð-
uni í póstmálum, símamál-
um, um opinber gjöld o. fl
Kostar aðeins kr. 1,50. —
Fæst hjá öllum bóksölum.
Aðalfundur Sögufjelagsins verður
haldinn í lestrarsal pjóðskjalasafns-
ins þriðjudaginn 13. júní kl. 9 að
kvöldi.
Fjelagsstjórnin.
Einar Nielsen,
miðillinn sem mest umtal hefir vakið
undanfarna mánUði, ætlar bráðlega
til Englands og hlíta þar rannsókn
enskra vísindamanna. I haust ætlar
Chr. Winther, sem var einn í dönskn
nefndinni er vottorð gaf um útfrymis
fyrirbrigði Nielsens, að rannsaka hann
á ný.
Rússland og umheimnrinn
heitir bók, sem Friðþjófur Nansen
hefir skrifað, og nýlega er komin út
í Berlín. Hefir þýska skáldiðQerhardt
Hauptmann skrifað formála fyrir
bókinni en Maxim Qorki eftirmála.
eikur mP,? 2. ft. K« R og Vals er í kvölö kl. 9