Morgunblaðið - 02.06.1923, Blaðsíða 2

'HGB&HKlÍLAflIft
Með Willemoes fengum við:
Hogginn Melis,
Steyttan Melis,
Blandað Hænsnabygg,
Maismjöl,
Lunch,
Gaddavir, Hesslan, Ullarballa.
»Af bragðinu skulu þjer
þekkja þaðc.
Um 170 þilskip Færeyinga
stund'a fiskiveiðar við ísland í
sumar og langflest þeirra komu
ti1. EpykjaVíkur eða Hafnarfjarð-
ít,r fvor í ýmsum erindum, svo að
síst var furða, þótt að Petersen
hefði ærið að starfa, og að „mis-
jafn sauður væri í mörgu fje“. —
Bæjarbúar verða oft helst varir
þeirra, sem einhvem iiávaða gera,
og síst ber því að neita, að sumir
Færeyingar voru nú sem fyrri vín-
hneigðir og hávaðasamir. En
þeirra er ekki sökin öll. Sumir
skipstjórar Færeyinga kvörtuðu
mjög undan því, að íslenskir leyni-
salar væri á sífeldu „vakki“ nið-
ur við höfnina og reyndu að
*an*a hásetana erlendu til að
„koma inn í port“, og kaupa
brennivánsflöskur eða fylgjast
með þeim í illræmd „kaffihús".
Ungur maður, sem staðinn var að
því óþarfaverki, kvaðst gera það
nauðugur, „vegna atvinnuleysis“
Æð vera sendimaður smyglara. Þarf
engum að koma á' óvart, þótt sam
rtök verði meðal erlendu skipstjór
anna á næstunni um, að kæra
þá, sem verða á þann veg orsök
'þess, að háisetarnir eyði fje og
viti sínu.
Mjög kom í ljós við samkom-
ur Færeyinga, hvað áhuga þeirra
er mikill á trúmálum; þeir töl-
uðu þar hver á eftir öðrum, og
sumir furðu skipulega, og þótti
sjálfsagt að slíkar samkomur
stæðu um 3 stundir. Á einni (af
þremur) samkomum, sem jeg
Ljelt fyrir þá eftir brottför Peter-
sens, las roskinn Færeyingur
marga ritningarkafla utanbókar
með rjettum -tilvitnunum svo að
við íslendingar, sem við vorum,
Tirðum forviða á minni hans.
Margt sagði Petersen um Fær-
eyinga og trúarvakninguna, sem
þar er um þessar mundir, eins og
jeg hefi skýrt frá í Bjarma, en-
tveimur andsvörum hans við spurn
ingum minum, leyfi jeg mjer að
bæta hjer við:
„Eru mörg messuföll í Færeyj-
um“ ? spurði jeg.
„Messuföll? Hvað er það V ‘ svar
aði hann.
„Við köllum það messuföll, þeg-
ar prestur kemur til kirkju sinn-
ar að messa, en söfnuðurinn sit.ur
heima“ : •
„Þess þekkjum við ekki ftæmi
í Færeyjum“, var syarið. „Þott
prestirr komi að messa á virkum
degi í Færeyjum, þá sleppa menn
heldur fiskiróðri en að verða af
jnessunni“.
Á skírdag voru um 140 manns
til altaris hjer í dómkirkjunni.
Lið Petersen urðum samferða úr
kirkjunni á eftir, og spurði jeg
hann þá: „Þótti yður þetta ekki
æði fjölmenn altarisganga?“
„Ó-jú“ — svaraði hann.
„Það eru þó varla svona marg-
ir altarisgestir í Klaksvík“, sagði
jeg hálf drýgindalega. — Peter-
sen á þar heima, og þar eru nm
1000 manns í sókninni.
„Jú, þeir eru oft á ári svona
margir og stundum fleiri“, svar-
aði hann.
Þá þagnaði jeg og skildi, að
hann var hálf forviða á, að mjer
skyldi finnast til um þennan alt-
arisgestafjölda, í söfnuði, sem er
12 eða 14 sinnum stærri en Klaks-
víknrsöfnnður. —
'Sjómannaheimili all-myndarlegt
var vígt í Þórsliöfn í þessum mán
uði. Hafa Danir hjálpað Færey-
ingum til að koma því upp, og
sendu þangað framkvæmdarstjóra
sjómannatrúboðsins danska, Vilh.
Rasch, til að taka þátt í athöfn-
inni og undirbúa stofnun fleiri
slíkra heimila. Á eftir fer hann
snöggva ferð hingað, til að að-
gæta, hvað hægt sje að 'gera hjer
fyrir danska sjómenn. Mun kon-
ungi vornm vera mikið áhugamál
að einhverjar verulegar fram-
kvæmdir verði í þeim efnum, eins
og símskeyti hafa áður skýrt frá.
Þessi Vilh. Rasch er bæði rit-
höfundur og skólastjóri sjómanna-
lýðsháskóla, og er talinn góður
og einarður ræðumaður Hans er
hingað von á laugardaginn kem-
ur, og ráðgert að hann flytji er-
iudi í dómkirkjunni fyrir almenn-
ing á sunnudagskvöldið kemur kl.
Sy2. — Er vonandi að annar eins
sjómannabær og Reykjavík er,
sinni vel erindum bans og vilji
fræðast nm, hvað aðrar þjóðir
gtra fyrir sjómenn sína.
Sigurbjörn Á. Gíslason.
is,
Pjetur Ólafsson konsúll er ný
lega kominn beim úr för þeirri,
sem hann fór fyrir landstjórnina
UmboCsBaeiai:
I. Brynjólfsson & Kvaran.
um sínum um það 1 Mhl. gefið
margar góðar upplýlsingar. Sem
stendur dvelur hann á stórum
búgarði í Argentínu. Hugsun hans
er, að nema til fullnustu spánska
tungu og kynnast sem best þeim
londum, sem líklégust era til þess
að kaupa íslenskar sjávarvörur.
Áhuga sinn á þessu befir hann
áður sýnt, og enginn efi er á
því, að hann getnr unnið land-
inu gagn á þeSsu sviðr, >e£ hann-
fær til þess þann stuðning frá
landstjórninni, sem nauðsynlegur
er og telja má víst, að hann fái.
Kvæði.
Eftir Halldór frá Laxnesi.
til þess að útvega markað er-
lendis fyrir íslenskan fisk, og
hafa menn ekki síst haft, !þar auga-
stað á Suður-Ameríku. Horfur eru
á því, að góður árangur geti orð-1
ið af þessari för, en hún er þó
aðeins byrjun, sem halda verður
áfram. Ef vel á að vera verðum
við að nota okkur ^il fullnustu
þær upplýsingar, sem nú eru
fengnar, og halda áfram í sama
horfinu. Nokkurt fje er veitt í
því skyni á fjárlögum 1923 og
1924, og í Suður-Ameríku er níí
íslenskur maður, Karl Þorsteins
stúdent, sem hefir mikinn áhuga [
á þessu máli og hcfir í grein-
Niðurl.
8. Á heillögu aðfangadags-
kvöldi jóla eru allar verslanir
luktar, allir veitingaskálar og alt.
Alt !er lnikt fyrir hungruðum
flælkingi á jólumum, fyrir útlend-
ingnum vinarlauisum og einum,
litlendingnum. Gestinum, serri er
eins og b ei rún gam aður inn, að
hann á engan rjett.
Hurðin á knæpu minni hifast
ekki nm bársbreidd, og myrkur
er á ölilúm gluggum. Nú geng jeg
hjer einn saman á strætinu og
þj'áist, af því að jeg þekki engan
þano mann, er jeg vilji gefa vit-
neskju um fátækt mína.
í hverju hiisi er veitsla, alla-
vegu saddir menn og glaðir. Hjer
gengur maður einn, sem þjáist.
Hann hefir í svipinn glleymt öllhi
öðru en því, að hann er til, og
þjáist, Ihamingjulaus útlendingur
inn. Hvað stoðar það, þótt hann
úski sjer heim, því að hann er
foreldralans og hær hans lí daln-
um er löngu lagður í eyði. Og
alldr eru dánir og alt er dáið fyr-
ir hionum, nemá minningarnar,
sem græta hann. En lenginn skal
hafa hann að skotspæni vorikunn-
semi sinnar, og þegar þeir jarð-
syngja hann, skulu þeir verða
að segja: Hann var ekki bein-
ingamaður og flúði aldrei á náðir
annara. Og liann var svo mikil-
látur, að hann geymdi í hjarta
sínu hið eina, rjetta orð.
Þjier fyrirlítið mig, dýrlegasta
konan í borginni, en j!eg elska
yður, sagði hann. Ó, að jeg væri
þvli orðinn úlfur uppi á hásljett-
unni, þar sem frostið er biturt
og bylurinn svartastnr. Að jeg
væri þegn orðinn í ríki misknnn-
arleysisins, þar sem kja'fturinn
er konungur og klóin drotning.
Ó, þjer dýrlegaSta! Úlfurinn
mundi M'aupa uppi sleða yðar,
og hvílíkt yndi, er hann hefir
lagt tennurnar á barka yðar,
og hl'óð yðar vætlar um tungu
Alt til málningar
á bötnvörpunga: Botnfarfi á járnskip (fyrirtaks góð tegund). —
Menja. — Lestarrúmsfarfi, hvittr og rauður — Reyk-
háfafarfi. — Utanborðsfarfi. — Fernisolia. — Þurk-
efni o. m. fl. — Spyrjið um verðið!
O. Ellingsen.
hanis. Dýrlega, finst yður ekki
ems og allur heámurinn sje far-
inn að hlæja? En — hvað stoða
óskir mínar, hins fátæka útlend-
iugsins ?
Sælir eru fátækir, sagði Drott-
inn. Þe,ssi útlendingur hafði
Lvorki kjaftinn nje klóna. Drott-
inn blessi yður, dýrlegasta mær-
in í borginni! sagði hann!!
9. ,)LKfið er dásamlegt“, segja
þeir, þessir aulahárðar, þessir
hálfblindn Ögmundar, sem halllda
að lSfið sje til þess gert, að þeir
geti setið við háborðið og látið
a>rast af -söngvum og skálaglami
eða hlátrum daðurkvemla. ....
Jeg liata yður, sem látið
söngva, glamur og heimsknfhl'átra
fylla sálarhvolfin, til þess a® yf-
irgnæfa kveinstafi og kvalaand-
vörp himnaríikisiþrælianna útifyr-
ir á strætinu, þeirra, sem ekki
fá verð sinn deilldan, en engjast
sundur og saman' bjargarlaiUsii',
yfirgefnir og einmana í kvölum
sínum.
Jeg hata þessa, sem syngja,
gleðjast og skála, meðan nm þá
leikur heil veröld af ópum og
veinumi, og af harmakveini og
tárum og sóttum og fári og elli
og dauðateygjum. —
Vlei yður þjer útvaldir, er niót-
ið ódáinssælu himtiaríkis, í sama
mnnd sem á jörðinni, umdir fót-
um yðrum, ríkir böl og sársauki
og sprg! Yður hata jeg, eins og
jeg hata Andskotann og ára hans,
sem yndis njóta af þjáningum
duftsins. —
10. Niðri við sikipakvána hefi
jeg komið auga á opið veitinga-
hús. Þangað er Ös svo mikil, aði
jeg hygg þyrpinguna fyrir dyr-
um úti skifta hundruðum. Alt
eru það sjómenn, og mæla á ýms-
um tungum. Jeg heyri jafnvel
dönsku, og jieg minnist glöðu dag
anna austur við Eyrarsund fyrir
mörgum árum. Guð blessi þessa
d önskn sj ómenn !
Jeg treðst inn í þyrpinguna
við dyrnar og reyni að berast
með straumnum; jég fæ olnh'oga-
skot, stigið er á fætur mjer,
bölvað á legió af tungum, æpt,
snngið, ískrað1. —
Menn, hvílíkar undraskepnur,
dýr andstæðnanna! Rauðklæddir,
bi'áklæddir, nofekrir með trefla,
sumir með hálsklúta, ýmsir með
ihatta og húfur, aðrir 'berhöfðað-
ir, en umfram alt óhreinir menn,.
kámaðir menn. Reiðir menn og
hræddir, tröllslegir menn, aukyis-
ar, Kínverjar og Skrælingjar, ölv
aðir menn og brjálaðir.
— Troðist ekki svona! Ætli’ði
þið að drepa mig!
Enginn skilur máll mitt. Betur
að þeir dræpu mig! — —
Loks kemst jeg inn. Hjer stend
ur maður við mann; hvílík ös og
óT,eiða; þvargið og hávaðinn eins
og- í fuglábjargi; enginn stóll
sjáanlegur, en allir þjappaðir í
ikös. Hvarvetna er drukkið, slok-
að, skálað. — Glös klingja og
brotna, menn tala og öskra.
Drukknir Englendingar syngja
sálma, mitt inni í þvögunni, jóla-
„sálma, við gamalt, fel'enskt lag.
Þjólðiverjar syngja ættjarðar-
kvæði; einhverjir skammast, á
m'áli, sem jieg e'kki skil.
Byrlari kiemur, tröllvaxinn,
svarthærður, sviplhvass og illúð-
legur í bragði. Slíikii’ menn bera
á sj'er vopn og nota lí viðlögum.
Jeg bið um mat að eta, en hjer
íæst ekkert nema vín, og hann
rekur að mjer flösku, heimtar
gjaldið hótímdi, og fær það. Síð-
an heimtar hann flöskuna, og jeg
verð a.ð dreikka út í s'kyiuli.
Látlaust drekk jeg, teyg eftir
Þ'yg; ó, mætti það aldrei taka
enda! Hvílík sæla, höfug nautn,
algleymi. —
11. Jeg er .kominn út á stræt-
ið og er ölvaður. Höfuðið er
iþungt, augun sjá ekki. Jeg get
hvorki hugsað nje skilið; jieg er
kominn eitthvað hnrt frá sjálÞ
um mjer, út 5 einhverr.
fjarska. Áfram bera fæturnir l'íb'
mitt jafnvægislaust og máttvana.
Loks fell jeg niður á vott stræt-
ið í krapið, svaðið, ligg um straid,
og stend upp með erfiðismunum
og ramba af stað.
Jeg er sjúkur, 'sjúkúr, og vil
deyja. Guð, lofaðu mjer að deyja,
deyja!
Jieg lieyri sjálfan mig kalla
einh'versstaJðar ntan úr -fjörrum
fjarsjka: Deyja, deyja! Jeg er ut-
an frá íslandi og vil deyja. —
Menn ganga um strætið, fram
bjá mjer og við híið mjer. Til
móts við mig og að haki mjer
koma þeir, svartir skuggar í
svartgráu myrkrinu — menn.
Þeir orga og gaspra, jeg skil þá
ekki og hirði ekki um þá, bara
veit, að þeir eru sjúkir og þjást,
eins og allir, sem lifa. —
Þarna er sjórinn, og jeg fika
mig fram með húshliðunum í átt-
ina til hans. Regnið fellur. Mjer
finst það svö merkilegt, að altaf
sikuli hafa verið rigning í heila
eilífð. Óiðinln nálgast jeg sjóinn.
livíllíik nautn það hlýtur að vera
fyrir mann, sem sjúkur er og
svangur, að kasta sjer niður í
sjóinn, lygnan og djúpan. Jeg
vil deyja! öskra jeg enn. —
Flykki svífur að mjer svart og
niikið utan úr myrkrinu. Ur fjar-
lægð finn jeg ógnina leggja að
nijer frá þessum skötubarðvængj-
aða fjanda. Úr fjarlægð skynja
jeg að þetta er Djöfullinn sjálf-
ur, og ekkert nema hann sjálf-
ur. Jeg reyni að' viíkja úr vegi, en
vík um seinan. Hann hefir læst
klónum í andlit mjer og dregur
raig nú og dregur; hamingjan
gæfi að hann drægi mig út í sjó-
iiin!
12. Mig sárverkjar í andlitið,
— hvar ligg jeg? Frá götuljósi,
sem logar langt burtu, stafa geisl
ar 5 augu mjer. Jeg er votur all-
ur, regnið fellur enn, stúlka bogr-
ar yfir mjer.