Morgunblaðið - 17.11.1948, Blaðsíða 5

Miðvikudagur 17. nóv 1948
MORGXJJSBLAÐIÐ
Sambandsfjelög SÍBA
höfðu 90 íbúðir í
smíðum 1947
r ------
FYRSTI aðalfundur Samb.
ísl. byggingafjel. var haldinn í
Reykjavík laugard. 13. nóv.
í Byggingasambndinu eru nú
23 fjelög með 1700 fjelagsmönn
um, sem greitt hafa stofnsjóðs
gjald til sambandsins. En stofn
Bjóðsgjöld eru aðeins greidd
af þeim fjelagsmönnum sem
ekki hafa fengið íbúðir hjá fje
Jögunum. 17 fulltrúar mættu á
fundinum.
Formaður Samb. ísl. bygging
fjel., Óskar Jónsson fram-
kvæmdastjóri í Hafnarfirði,
Betti fundinn og bauð fulltrúa
velkomna.
Framkvæmdastjóri þess
Guðlaugur Rósinkranz, flutti
isíðan skýrslu.
Eftirfarandi tillögur voru
Bamþyktar einróma:
1. ,,Askorun til Fjárhagsráðs
þg Viðskiftanefndar.
„Aðalfundur Samb. ísl. bygg
íngafjelaga, haldinn í Reykja-
vík laugard. 13. nóv. 1948, tel-
tir það með öilu óviðunandi að
Byggingarsambandið fái ekki
innfluttnings- og gjaldeyris-
Jeyfi fyrir þeim byggingavör-
íim, sem þurfa til þess að
t>yggja þan hús, er fjelög inn-
®n sambandsins fá fjárfesting-
arleyfi fyrir og hafa í byggingu
á sama tíma. Fundurinn telur
Bjálfsagt og óhjákvæmilegt að
trygt sje að hægt verði að veita
nokkurnv. viðstöðulaust inn-
flutnings- og gjaldeyrisleyfi
fyrir efni til þeirra húsa, sem
ijárfestingarleyfi er fyrir, og
sje leyfum þessum úthlutað svo
tímanlega að eigi verði töf á
byggingunni.
Fundurinn beinir því þeirri
eindregnu áskorun til Fjárhags
ráðs og Viðskiftanefndar, að
veita SÍBA innflutnings- og
gjaldeyrisleyfi fyrir nægu efni
til þeirra húsa, sem fjelög inn
an sambandsins hafa fengið
fjárfestingarleyfi fyrir á hverj-
.um tíma“.
2. Askorun til ríkisstjórnar-
Innar.
„Þar eð byggingar verka-
manna- og samvinnubústaða
Jíafa nú nær því stöðvast sök-
arefni meðan innflutningur
þessi er takmarkaður.
Samkvæmt lögum gengu
tveir menn úr stjórninni eftir
hlutkesti og kom upp hlutur
þeirra Guðl. Rósinkranz og
Tómasar Vigfússonar og voru
þeir báðir endurkjörnir.
Úlför
Ágúsls Helgasonar
i Birtingaholti
ÚTFÖR Ágústs Helgasonar í
Birtingaholti fór fram s. 1.
laugardag að Hrepphólum, að
viðstöddu miklu fjölmenni. —
Húskveðju flutti Ásmundur
Guðmundsson prófessor og
kvaddi hinn látna óðalsbónda
með hjartnæmum orðum. -— í
Hrepphólakirkju hjelt sjera
Sveinbjörn Högnason aðal-
minningarræðuna, en sóknar-
presturinn sjera Gunnar Jó-
hannsson jarðaði og hjelt einn-
ig ræðu í kirkjunni. Rakti sjera
Sveinbjörn í stórum dráttum
helstu æfiatriði Ágústs, þau er
almenning varðaði helst. Sem
dæmi um forsjálni Ágústs gat
hann þess, að fyrir áratugum
hefði hann stofnað „Ræktunar-
sjóð Birtingarholts“, ef verða
mætti til stuðnings því, að ekki
yrði látið niður falla, að bæta
og prýða Birtingaholt, þegar
hans nyti ekki lengur við. —•
hver sem kynni að búa þar þá.
Sönginn önnuðust 7 fjelagar
Sigurðar Ágústssonar úr
Hreppakórnum, bæði heima og
í kirkju, en á hljóðfærin ijek
Kjartan Jóhannesson. Fór þetta
prýðilega fram.
Var sjeð fyrir því á báðum
stöðum með hátalara-tækjum,
að allir viðstaddir gátu hlítt á
ræður og söng þótt ekki kæm-
ust inn. Mun um helmingur
kirkjugesta hafa verið inni í
Hólabænum meðan á kirkju-
athöfninni stóð.
Úr heimahúsum báru
kistuna fimm synir hins látna
og einn dóttursonur hans. í
kirkju báru forstjórar og
um þess að lánsfje fæst ekki stjórnarnefndarmenn úr þeim
lengur til slíkra bygginga, en | fjelöguni) sem Ágúst var for.
liusnæðisþörf hinna efnaminni : magur
stjetta hinsvegar mjög mikil,
leyfir aðalfundur Sambands ísl.
foyggingafjelaga, haldinn í
Reykjavík laugard. 3. nóv.,
1948, sjer að beina þeirri ein-
0regnu áskorun til hæstvirtrar
líkisstjórnar að hún hlutist til
Um að Alþingi það er nú situr,
geri einhverjar ráðstafanir til
lánsfjárútvegunar fyrir ofan-
greind fjelög, er starfa sam-
kvæmt lögum um opinbera að-
Etoð við byggingu íbúðarhúsa í
kaupstöðum og kauptúnum, svo
foyggingarframkvæmdir þessara
fjelaga stöðvist ekki með öllu“.
Auk þess var samþykt áskor
wn til fjelagsmálaráðherra um
setningu reglugerðar samkv.
lögum nr. 44 frá 1946 er meðal
ímnars ákveður um hvaða hús
Skuli ganga fyrir um bygging-
í, Sláturfjelagi Suður-
lands og Kaupfjelagi Árnes-
inga.
Fjöldamargir blómsveigar bár
ust, þ. á. m. frá Alþingi, en auk
þess voru gefnir 2 veglegir silf-
ur-skildir, annar frá „Hreppa-
mönnum", en hinn frá Slátur-
fjel. Suðurlands og Kaupfjel.
Árnesinga, en Ágúst var stjórn
arform. þeirra beggja til dauða
dags.
Veður var hlýtt og milt um
daginn og þurt að mestu.
Útförin var öll hin virðuleg-
asta.
Bessaslaðakirkja
SUNNUDAGINN 7. nóv. s.l. var
haldin fyrsta safnaðarguðsþjón-
ustan í Bessastaðakirkju eftir við:
gerð hennar, fyrsta messan eftir
hartnær þrjú ár, enda var næst-
um hver einasti ferðafær maður
úr söfnuðinum við kirkju þennan
dag.
Löngum hefur Bessastaðakirkja
verið í ýmsu ábótavant. Söfnuð-
urinn, sem að kirkjunni stendur,
hefur verið mjög fámennur und-
anfarna áratugi, svo að kirkju-
gjöld frá honum hafa hrokkið
skammt til viðhalds hinni miklu
kirkju. Að vísu hafa Bessastaða-
bændur margir hverjir gert sitt
til að hafa kirkjuna í sem bestu
ástandi og hafa haft af því oft
mikla fyrirhöfn og útgjöld. En
getan í því efni er oft allmikl-
um takmörkunum háð, þótt vilji
sje fyrir hendi. Af þessum ástæð-
um var svo komið árið 1932, að
messugerðir lögðust niður í kirkj
unni að vetri til með öllu, en þess
í stað voru haldnar guðsþjónust-
ur í skólahúsi hreppsins. Margir
sóknarmenn söknuðu þó hinnar
gömlu og virðulegu kirkju, og
margir hverjir Ijetu aldrei sjá sig
við guðsþjónustur í skólahúsinu.
Þegar ríkið eignaðist svo Bessa
staði fyrir um 8 árum, fannst
sóknarnefndinni nú vera gott
efni og sneri sjer skömmu síðar
til þáverandi kirkjumálaráð-
herra, Emils Jónssonar, og mælt-
ist til þess við hann, að kirkjan
yrði gerð messufær. Hann tók
þessari málaleitun nefndarinnar
einstaklega vel, og skömmu síð-
ar var hafin viðgerð á kirkjunni,
sem nú er nýlokið.
Það mun vera sameiginlegt álit
velflestra safnaðarbarna Bessa-
staðakirkju, að hún sje nú, að
viðgerð lokinni, með fegurstu
guðshúsum hjer á landi, svipur
hennar sje tiginn og heilsteyptur,
svo að af beri, og sumt sje nú
upprunalegra en það áður var.
Því er að vísu ekki að leyna, að
margs er nú saknað, sem áður
prýddi kirkjuna og hafði verið
þar mann fram af manni. En þess
ber þá jafnframt að gæta, að eigi
hefðí svipm' kirkjunnar og yfir-
bragð orðið eins heilsteypt og nú
er, ef öllu meira hefði verið tekið
með af hinum eldri munum. Og;
hinir nýju gripir eru fegurstu
listaverk, gerð af íslenskum hönd
um, því má ekki gleyma, svo að:
skiptin hafa margt til síns ágætis.
Jeg vil að lokum flytja for-
seta íslands þakkir mínar og ann
arra safnaðarbarna fyrir þá fyrir
greiðslu og umhyggj usemi, sem
hann hefur sýnt viðgerð kirkj
unnar, og eigi síður fvrrverandi
kirkjumálaráðherra, Emil Jóns-
syni, fyrir velvild hans og fram-
sýni í þessurn efnum, svo að söfn-
uðurinn getur nú aftur gengið til
kirkju sinnar, heim að Bessastöð
um, eins og áður um aldaraðir.
Megi guð blessa báða þessa menn
og aðra, sem stuðlað hafa að fram
gangi þessa máls.
Sveinn Erlendsson,
form. safnaðarnefndar.
Engin breyting á utan-
ríkisstefnu Bandaríkjantna
Truman forseti ræSir vSS frjeftamem
Key West, Florida, í gærkveldi.
Einkaskeyti til Mbl. frá Reuter.
TRUMAN forseti hjelt í dag fyrsta fund sinn með frjotta-
mönnum frá því hann sigraði í forsetakosningunum. Skýrðl
hann þeim meðal annars frá því, að engin breyting yrði á utan-
ríkisstefnu Bandaríkjanna, og muni þau því aðeins hefja um-
ræður á ný við Rússa um Berlín, að þeir afnemi aðflutnings-
bann sitt til borgarinnar.
Nauðsyn á auknu
samstarfi skákfje-
laganna í landinu
AÐALFUNDUR Skáksam-
bands íslands var haldinn s. 1.
sunnudag, og sátu hann fulltrú
ar frá fimm fjelögum: Taflfje-
lagi Reykjavíkur, Taflfjelagi
Hafnarfjarðar, Skákfjelagi Ak-
ureyrar, Tafldeild Breiðfirð-
ingafjelagsins hjer í bæ og
Taflfjelagi Menntaskólans.
Aðallega var rætt um eflingu
skákíþróttarinnar í bæjum og
þorpum úti á landi og nauðsyn
þess að fjelög þessi hafi náið
samstarf við Skáksambandið og
einstök fjelög innan þess. Einn
ig var rætt um Skákblaðið og
útgáfu þess. Ritstjórar blaðsins
eru Jón Þorsteinsson frá Akur
eyri og Guðjón M. Sigurðsson,
Reykjavík.
Við kosningu stjórnar var
Aðalsteinn Halldórsson endur-
kjörinn forseti Skáksambands-
ins, en hann hefir átt sæti í
stjórn þess um 10 ára skeið. —
Aðrir í stjórninni eru Guð-
mundur Pálmason ritari og Áki
Pjetursson gj aldkeri. Meðstjórn
endur eru Árni Snævarr og
Jón Pálsson, Hafnarfirði.
Svik breskra >
embællismamta
rannsökuð
London í gærtv.
NEFND sú, er skipuð hefur
verið til þess að rannsaka svik
nokkurra breskra ráðherra og
annara opinberra starfsmanra
ríkisins, hóf starfsemi sma í
dag. — Sir Hartley Shawcross,
hinn opinberi saksóknari, Ijet
svo um mælt í dag að lögieglu-
r mnsókn hefði farið fram. en
ekki leitt neitt í ljós„ e, gæfi
tilefni til málshöfounar og enn
vari ekki hægt að segvi neitt
um það, hvort framkomnar á-
kærur hefðu við rök að stvðj-
ast. — Reuter.
Rseðir við Marshall
Forsetinn upplýsti, a'ð 'haim
mundi eiga viðræður við Mar»-
hall utanríkisráðherra næst-
komandi mánudag, en Trnman
kemur frá Florida til Was-
hington deginum áður. Mun
hann meðal annars ræöa vi<f
Marshall i sambandi við um-
mæli hans, að hann vilji gjarn
an íara að draga sig í hlje fr’A
opinberum störfum. Er l.íklegt,
að Truman leggi fast að Mars-
hall að halda áfram ráðherra-
störfum.
Tafr-Hartley lögin
í dag skýrði Truman frjetta-
mönnunum frá því, aö' hann
mundi leggja áherslu á íram-
kvæmd ýmissa mála, sero hann
í kosningabaráttunni Jýati sig
fylgjandi. Þá er hann og ráð-
inn í að beita sjer fyrir afnámi
Taft-Hartley verklýðslöggjáfar
innar.
ti
ii
AÐALFUNDUR „Anglia'* var
haldinn s.l. fimmtudag. Einar
Pjetursson, formaður fjelagsins,
gaf skýrslu um störf jþess á s.L
ári, en veigamesta starf.ið var
móttaka ensku háskólakennar-
anna.
Einar baðst eindregi'ð imdan
endurkosningu í formannssæti.
Var Hallgrimur Fr. Hallgríms-
son kjörinn formaður, Jóhann
Hannesson lektor varaformað-
ur, Hilmar Foss ritari, Þórður
Einarsson gjaldkeri og með-
stjórnendur dr. Grace Thorn-
ton, sendisveitarritari, l'linar
Pjetursson og Sigurður B. Sig-
urðsson.
Næsti skemmtifundur A nglía
verður 9. desember.
(hurchill andvígur
þjóðnýtingu
London í gærkveldi.
CHURCHILL, fyrverandi for
sætisráðherra, var meðal ræðu
manna í dag er neðri málstofa
breska þingsins hjelt áfram um'
ræðum um þjóðnýtingu stáliðn , Ottawa.
aðarins. Veittist Churchill MCKENZIE King, sem verið hef ] b®tíi því við, að Rússar hefðu
harðlega að stjórnarvöldunum ur forsætisráðherra Kanada í
fyrir aðgerðir þeirra í þessu ^ 21 ár samfleytt, Ijet af þessu
máli, og taldi enga ástæðu til embætti síðastliðinn mánudag,
Forsælisráðherra
í 21 ár
slyrjöld, segir
Stanley
Manila í gærkvöldi.
WILLIAM STANDLEY, er var
sendiherra Bandaríkjanna I
Moskvu 1942—43 Ijet svo um-
mælt við blaðamenn í Manila
í dag, að það mundi engin styr}
öld verða milli Rússlandfe og
Bandarikjanna, þar eð Tru-
man hefði verið ondu.i kosinn
forseti. Standley sagði, að Rúss
ar vildu ekki styrjöld, þvátt
fyrir öll sín stóryrði. Hann
Kasenkina.
NEW YORK — Oksana Kasénkina,
rússneska kennslukonan, sem íleygði aQ þjóðnýta stálframleiðsluna. ' en við þvi tekur Louis St. Laur
sier út um glugga á ræðismannsskrif enda væri stáliðnaðinum best í ent.
það bil að útskrifast aí sjúkrahúsinu, komið i _hondum einstaklinga. | Kmg.mun halda afram þmg
sem hún hefur verið j i New York. — Reuter. mennsku.
gert sjer vonir um, að repu-
blikanir myndu sigra i kosning
unum og kreppa myndi kella
á í Bandaríkjunum. En þar sem
Truman hefði nú verið endur-
kosinn forseti, myndi hfcgt að
aístýra slíkri kreppu. — Reufer.