Morgunblaðið - 07.02.1951, Blaðsíða 6

6
W «» H «, II I\ H I. A H I *■
Miðvikudagur 7. febrúar 1951

CJtg.: H.f. Árvakur, Reykjavík.
.J>amkv.stj.: Sigfús Jónsson.
Ritstjóri: Valtýr Stefánsson (ábyrgðarm.)
Frjettaritstjóri: ívar Guðmundsson.
Lesbók: Árni Óla, sími 3045.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsla:
Austurstræti 8. — Sími 1600.
Askriftargjald kr. 16.00 á mánuði, innanlands.
í lausasölu 75 aura eintakið. 1 króna með Lesbók.
Hire líknandi hönd
ÞAÐ eru nokkuð margir dag-
ar ársins sem ýms fjelagasam-
tök í landinu hafa tileinkað sjer
og gert að fjáröílunar- og bar-
áttudögum í þágu málefna
sinna. En langsamlega flest
þessi samtök vinna að nytsöm-
um og góðum málum, sem til
þjóðþrifa horfa.
í dag er fj ársöfnunarda gi ír
eins merkasta og besta fjeiags-
skapar, sem um þessar rnundir
starfar hjer á landi, Rauða
Kross íslands, sem er deild
alþjóðlegra samtaka, er vinna
mannúðar- og líknarstarf um
allan heim. Öskudagurinn hef-
ir orðið fyrir valinu sem bar-
áttudagur hans.
Rauði Krossinn hefur í öll-
um löndum unnið mikið og gott
starf. Hvarvetna þar, sem hjúkr
unar sjúkra hefur verið þörf,
hvort heldur hefur verið í friði
eða ófriði, hefur hann reynt að
leggia að líknandi hönd. Fyrir
það starf nýtur hann nú viður-
kenninvar meðal almennings
um víða veröld.
Hins íslenska Rauða Kross
bíða naörg og aðkallandi verk
efni. Hann barf að eignast
miHai b»>"'-,!;r hiúkrunar-
foo,'-iq, sjúkrarúma, nýja
sumardvalir
að annast
barna.
Oflun birgða af hjúkrun-
artækjum er sjerstaklega
miti'væg nú vegna ófriðar-
hættu heirrar, sem yfir grúf-
ir. Það væri giörsamlega ó-
afs»kaí,l°«rt skeytingai lcvsi
að láfa öflun slíkra vara hiá
)íða eins og nú horfir. Við
joiondinornv verðum eins og
aðvar hióðir að vera undir
bað búnir að hið versta gerist
e«f!a hórt mr.nrrt aíj hásk
aniitn Aærði afstvrt og að
hessj fáj notið friðar og
örvorgis. Til hess ber brvna
nauðsvn að nægar birgðir
sieu til af lvfjum. hiúkrun-
argögnum og hlálnartækj-
um. Hefur Alhingi nvlega
sýnt skilning sinn á bví með
samhvklrt hingsályktunartil-
lövu frú Kristínar Sigurðar-
dé*+ur. Fúr vel á bví að bað
mál skvldí vera flutt og bor-
ið fram til sigurs af konu á
Alþingi.
★
Um það þarf ekki að efast að
Rauða Krossinum muni verða
vel til liðs á bessum baráttu-
degi sínum. Starf hans er eng-
um óviðkomandi. Hinnar líkn-
andi handar er alltaf börf. hvort
sem við niótum friðar eða lif-
um skelfingar stvrialda og
örysgislevsis. Sem betur fer á
siúkraveoma og margskonar mannúð og líknastarf ríkan
önnnr áhöhl. Hann þarfnast hljómgrunn í hugum okkar
ennfremur f jármagns til þess f"ii'‘'ömu þjóðar.
Þáttaskil
I BIFREIÐASTJORAFJELAG-
INU Hrevfli er nú svo komið
að kommúnistar trevsta sjer
ekki lengur til bess að bióða þar
fram lista við stiórnarkiör. —
Vai-ð listi lvðræðissinna því
sjálfkiörinn þar að þessu sinni.
Hrevfill er, eins og vitað er,
ins hafa forðast að
nokkur samskipti við.
★
eiga
Þessi hróun mnn halda áfram
hier á íslandi. Öllum almenn-
inCTi er að verða bað lióst að
æðsta hugsión kommúnista er
Víkverii skrífar:
ÚR DAGLEGA LÍFINU
VIÐA LA VIÐ SLYSUM
í HRÍÐINNI
LANGT er frá því, að allar sögur hafi komist
á kreik um hrakninga, sem margir Reykvík-
ingar lentu í um fyrri helgi, er hríðarveðrið
mikla gekk hjer yfir. Sem betur fór allt vel
og engin slys urðu á mönum, en víða skall
hurð nærri hælum. — í Svínahrauni gengu
tveir skíðamenn fram á skíði og stafi, sem
stungið hafði verið niður við veginn. Er þeir
grófu kringum skíðin fundu þeir tvo menn,
sem lagst höfðu fyrir í fömr. Á Klambratúni
gekk skáti fram á tvær konur, sem einnig
höfðu lagst fyrir í fönn, uppgefnar og villtar.
•
FKKI ANNAÐ EINS VEÐUR
SÍÐAN 1910
GAMALL Reykvíkingur, sem fylgdi konu
heim betta kvöld, saeði mjer, að litlu hefði
munað, að konan ^æfist upp. svo að segja í
höndunum á honum. Þessi maður sagðist ekki
muna eftir öðru eins veðri hier innan bæjar
síðan 1910, er hann var á hoimleið úr vinnu
með föður sínum og beir viUtust og fundu
ekki húsið, sem þeir áttu heima í.
Þessi sami maður sagði mjer, að ekki hefði
komið fyrir í sínum búskap fvr en þessa
sunnudaesnótt, að hjá honum gistu tveir gest,-
ir, bæiarmenn, sem ekki komust h^im til sín
sökum veðurs oe tvennt af heimilisfólki hans
var veðurteppt úti í bæ.
\
IVIKIJSTARÞROSKINN
í Li’/ll?
LÁRUS SIGURB.TÖRNSSON, rithöfundur,
hin éhneasami maður um leiVlist. biður um
að eftirfarandi sje komið á framfæri í sam-
bandi við umræður um leiklistarbroska Reyk-
víkin«»a. Skal jeg eneu þar við bæta. öðru en
því, að bag er gott, ef forvstumenn leiklistar-
innar í bænum eru ánæeðir með ástand og
horfur í heim efnum. (..Hvei’ em ek. að jeg
líki mier við maddömu Scháfer“, sagði Jónas
forðum). Hueleiðinvar Lárusar Sigurbjörns-
sonar eru á þessa leið:
•
BETRI LEIKHflSAOSÓKN
HJFR EN ANNARSSTAÐAR
„LFJKF.JELAG Reykiavíkur hefur nú sýnt
sjónleikinn „Marmara“, eftir Guðmund
Kamban ellefu sinunm og er tólfta sýninein í
kvöld. Hefur aðsóknin að sjónleiknum alltaf
verið mjög góð og jafnvel meirí en venja er
til um leiki í Iðnó, sem flytja alvöruþrunginn
boðskap og hafa lítið sem ekkert til a) kitla
hláturtaugarnar. Er ekki tiltökumál, þó að
gamanleikur á borð við „Elsku Rut“ fái á-
heyrn hjá meiri fjölda en þau leikrit, sem
krefjast nokkurs þroska hjá áhorfendum og ,
allrar athygli þeirra. Það er bæjarbúum til .
verðugs hróss, hve vel þeir hafa jafnan sótt
góðar leiksýningar og mun leikhússókn hjer. ’
i bæ meiri en dæmi eru til í öðrum borgum “
jafn stórum erlendis.
UM ,.KOMEDÍUR“ OG HlTT
,.HTTT nær ekki nokkurri átt. að íelia undir-
stöðu allrar leiklistarviðleitni Leivfielags
Revkjayíkur í.meir en hálfa öld hafa verið ■
sýningar á „húra krökkum“ o" ..Vö*-]um í
eins og fram ke— i bTa^inu á j
sunnudag. Sýningar á leikritum eins og
„Skálholti“ og „Marmara“. eft-> Guðmund .
Kamban, „Kaupmanninum í Fpnpvium“ og :
,.Hamlet“, eftir Shakespeare T.Tt,r'Pi.i«ningu“,
eftir Sigurð Nordal, að ma»5’1*’ '~'innist ekki á .
„Gulln? hliðið“, eftir Dav?* cT+ofánsson, af-
sanna allar slíkar fullyrðinvai’.
.Anus* mál er það, að I. R h°Uir i^ulega
orðið að hætta sýningum á sióniæ’-iim fyrr
en annars hefði orðið sökum éh'lntusrra að-
stæðna í leigðu húsnæði off tahmarkana, sem
frístundavinna leikenda hefur í för með sjer.
Kemur þetta harðast niður á hinum mann-
frekari sjónleikum, en oftast eru bað einmitt
hin veigameiri og alvarlegri leikrit“.
•
SALT JARÐAR
SIGURJÓN á Álafossi er sem kurmugt er hat-
ramur andstæðiágur salts o? krvdds til mann
eldis. Hann hringdi á dögunum o<» saCTði:
,.Það er rjett hjá þjer, sem bú sesir um
saltið á skóna. Það eyðilegff'”1 M hvernig
heldur þú, að það fari þá mogan. taug-
avna’’ og hiartað í þeim mr'”"”" "“m borða
salt?“ — Jeg hjelt ekkert um það.
En húsmóðir skyrir frá ráði til
að ná salti af skófatnaði. — dt- einfalt
ráð, en ekki að sama skapi ó-ivrt nú til dags.
Kúnstin er bara að þvo skón" ”r>n úr svörtu
kaffi. Þá hverfur saltið með öllu.
„Þetta er gamalt húsráð“, bætti frúin viö,
„sem við notuðum með góðum árangri er við
vorum á stígvielaskóm i Hörunni í gamla
daga og það settist á þá salt“.
Afnám haftanna og fyrirlesari útvarpsins
UNDANFARIÐ hefur mikið ver- leitara en það, sem S. M. heldur I breytingu. Það hefði verið fróð-
ið rætt um það manna á milli, fram og tilfært er hjer að ofan. Ilegt að vita við hverja S. M
að svo kunni að fara áður en S. M. og allur almenningur mun I á með ummælum sínum, en hann
varir, að losað verði að miklum vita nokkuð um hvernig höftin I lætur sjer nægja að bera fram
mun um þau viðskiftahöft, sem hafa leikið verslunarstjettina. órökstuddar dylgjur. í þessu sam
nú eru í gildi. Ekkert hefur ver- Hjer er ekki rúm til að rekja þá bandi er óhætt að fullyrða að
ið látið uppi um þetta opinber- sögu en drepa má á fáein atriði. þess muni fá dæmi, ef nokkur
lega, en því margvíslegri hafa Atvinnuskilyrði kaupsýslu- eru, að einstakir kaupsýslumenn
þær sögur verið, sem gengið hafa manna í sífelldri baráttu við hafi fengið útilátna stóra og
. meðal almennings. nefndir og ráð getur varla verið örugga vörukvóta hjá innflutn-
Trúlega er það af þessu tilefni, bágbornari. Með hverju ári sem ingsyfirvöldunum, sem þeir geti
eitt fiölmennasta stiettarfielag að hióna pi’lendu kúpunarvaldi sem Sigurður Magnússon kenn- Hdur, dregst meira og meira af byggt á og geti varpað áhyggj-
landsins. Áttu kommúnistar um oo ógnai’s+iórn í hvívptna. Það ari vjek að afnámi verslunar- viðskiftum úr hendi verslunar- um sínum á bak þeirra, sem frarn
s^eið allmiklu fvlvi að fasna hefir sreiniiepast komið í liós hafta í útvarpserindi „um dag- stjettarinnar en aðrir aðilar ná kvæma höftin. Reglan mun hins-
þar os hafa undanfarin ár lagt í se-bandi við hina svnUöll„ðu • inn og veginn“ fyrir stuttu, en Þessum viðskiftum undir sig. vegar su að þeir kaupsyslumenn,
miVið kaon á að ná þar meiri-l ..Mð»«óvn.« Rús^a n, Knmin- Þ.að er birt 1 Alþýðublaðinu s. 1. Hefðl « llðnum tim* verlð meira sem hafa flutt 11111 miklð v°ru
hluta. En áransurinn hefir orð fnrmVlfVnnnai’. Memnhlntverk i fllímtU*a^'
ið sá. að nú seta beir ekki einu fimrntuherdeildai’innar hjer á 16ur 1 agnussoym
i m. 3. svo oro.
sinni boðið frarn þar. Yfirsnæf-| ^andi er hað. 0?i hindra alTarj ) Um hitt takmarkið, afnám
andi meirihluti fielassmanna vai-nir os örvcmic;viShiinað hióð verslunarhafta, er opinberlega
hefir diúna fvrirlitninsu á arínnar saenva-t h°imc:vei(li.c;_ nokkur ágreiningur, en flestir bó
starfi og stefnu fimmtuherdeild stefnu Rússa. F”n á iafnframt
arinnar og kærjr si<? síst af öllu, að vera Þors vi^úin að hVvna
um að orða fielag sitt við hana. j loVum frá dvrnm um Mið og
Á svinaða lund hefir farið i ofbeldisliðið bæi-i að garði.
magn,
einnig
ur en
flestir
þrátt fyrir höftin, hafa
haft mikla verslun áð-
höftin komu og mundu
halda miklum viðskift-
Þi-ótti, fielaai vörubifreiða-
stióra. Þar buðu kommú.nistar
að vTsu fram við síðustu kosn-i
in<»ar en biðu þar stórfelldan
ósigur.
Þetta er sama sagan og
gerst hefir í flestum lýðræð
isríkjum undanfarið. Fylgi
kommúnista hefir farið hrað
minnkandi. Þeir hafa glatað
trausti og vfirráðum í hverju
s+iettarfjelaginu á fætur
öðru. Fimmtuherdeildirnar
hafa einangrast og staðið
unpi eins og nátttröll, sem
öll helbrigð öfl þjóðfjelags-
★
Skilnin«miri»in á hescu
hiii+verki k"mmúnicta h°fir
nokkur ágreiningur, en flestir þó
í ræðu og riti sammála um aug-
ljósa ókosti þeirra. Það mál er
þó að því leyti frábrugðið hinu
fyrra, að núverandi stig þess er
langt frá því að vera óþolandi
öllum, því sannleikurinn er sá,
að í skjóli haftanna hefur mörg-
um verið ærið gott að búa. Kaup-
verslunarfrelsi mundi ekki hafa
farast far'ð á sama veg. En í skjóli haft-
anna er auðvelt að flytja við-
skiftin til, frá verslunarstjett-
inni og í hendur samtaka með um þótt rýmkað yrði um höft-
pólitískt vald á bak við sig, eins in.
og samvinnufjelaganna eða fá Það, sem hjer er mergurinn
þau öðrum samtökum, eins og málsins er það, að kaupsýslu-
stofnunum þeim, sem vissar menn standa einhuga um að
greinar útflutningsframleiðslunn krefjast aukins viðskiftafrelsis
ar standa að o. s. frv. og það er skiljanlegt af hverju
Versíúnarstjéttin á enga sæld- Þeir gera það, eins og rakið hef-
ardaga í núverapdi haftakreppu ur verið nokkuð hjer að fram-
_____________0________________w og þó ér viianlegt að sem heild an. Órökstuddar dylgjur um hið
fl"ct heiðni’I»vt sýslumaður, sem á sinn gamla og ber allur verslúnarrekstur í land gagnstæða breyta hjer engu. —.
fólk klíku hí-irra. Aðeins góða kvóta, getur verið tiltölu- inu sig mjög illa fjárhagslega. Ef Fyrir atburðanna rás hefur versl
nokkrir bHndinvíar, sem lega áhyggjulaus um allt milli einhver efast um, að það sje rjctt unarstjettin á liðnum árum ver-
en<»a huvmvnd hafa um, himins og jarðar, nema það, að má benda á, að undanfarin ár ið mjög höfð að skotspæni og
hvað er ;>ð e-ei-nst. h«»1da enn hin frjálsa samkeppni verði ein- hafa kaupfjelög landsins engan eru ástæðurnar einkanlega póli-
trvsreð við flnkk heirra. Fn hverntíma annað og meira en afð getað greitt þótt þau njóti tísks eðlis. Það„er hinsvegar ekki
orðin tóm“. stórfelldrar skattfríðinda og vitað, að Sigurður Magnússon
j Hjer er verið að gera tilraun margskonar annars hagræðis en ætli sjer neitt hlutverk í því
. ’ til að koma því inn hjá útvarps- aðrir verslunaraðilar verða að vopnaþingi og ekki er heldur
. , 0r ,n ° 1 j. °r, ampnn*hlustendum, að kaupsýslumenn greiða fyllstu sSatta og skyldur vitað, að hann eigi að öðru leyti
_ 1 ,a’ sf‘rn V1 ^ndi vits und- sjeu gjjjjj, einhuga um að vilja og búa við síminnkandi við- neitt sökótt við kaupsýslumenn,
irhúr fvelsici-én w fúlns+a umbætur á núverandi haftaá- skifti. þannig að hann þurfi að gera
Þ-'cci { standi) Margt hefur verið sagt S. M. telur, að ýmsir kaup- Þeim 8etsakir í útvarpsþáttum.
Jífi kommúnisfaflokksins hér af ósanngirni og vanþekkingu í sýslumenn hafi komið ár sinni sinurn-
á landi nái^ast nú óðfhiga garð verslunarstjettarinnar á jsvo vel fyrir borð í skjóli haft- Hfer slsal enSumi sem hefur
o.g verða ekki umfíúín. liðnum árum, en fátt er öllu frá- lanna, að þeir óski ekki eftir ! Framh. á bls. 8,
fni’r en varjr liúkact av"n
þeírra eínniar imi). f»á er að-
eíns