Morgunblaðið - 15.06.1960, Blaðsíða 1

24 síður
47. árgangur
133. tbl. — Miðvikudagur 15. júní 1960
Frentsmiðja Morgunblaðsins
Ég vona oð ekkert gerist að
þriggja mánaða tímabilinu liðnu
En við viðurkennum ekki 12 mílna
fi skvei ðilandhelgi
Samtal við John Hare, fiskimálaráð-
herra Breta
John Hare. — Myndin tekin á
Genfar-ráðstefnunni.
Blekking
Jóhannesarborg, 14. júní (NTB).
FRAMLEIÐENDUR í Suður-
Afríku flytja nú vörur sínar út
án þess að merkja þær „Made in
South Africa“. Er þetta gert
vegna ábendinga innflytjenda er-
lendís, sem þurfa þá ekki að gefa
upp hvaðan vörurnar eru. En í
um 20 löndum er nú verzlunar-
bann með suður-afrískar vörur í
mótmælaskyni gegn kynþátta-
stefnu stjóxnarinnar.
London, lj. júní. —- Einka-
skeyti til Mbl. frá Matthíasi
Jóhannessen. —•
í MORGUN átti ég stutt
samtal við John Hare, land-
búnaðar- og fiskimálaráð-
herra Bretlands og spurði
hann nokkurra spurninga um
landhelgisdeiluna.
Ráðherrann tók vingjarn-
lega á móti mér í skrifstofu
sinni og röbbuðum við sani-
an í rúman hálftíma. Hare
sagðist í fyrstu ekki vilja að
samtalið yrði birt, en féllst
svo á að nokkur atriði kæmu
fyrir almenningssjónir.
í fyrstu töluðum við um
toppfundinn í París, og hafði
Norðmenn tnln um tólf mílur
Kaupmannahöfn, 14. júní:
Einkaskeyti til Mbl. —
DAGBLAÐIÐ Berlingske Tid-
ende hefur það í dag eftir tals-
manni norska sjávarútvegsmáia-
ráðuneytisins að viðræður verði
teknar upp við Vestur-Þjóðverja
um fyrirætlanir Norðmanna um
að víkka landhelgi sína í tólf mil-
ur. Munu þær hefjast strax og við
ræðum Norðmanna við Breta er
lokið.
Viðræður brezkra og norskra
sérfræðinga munu mjög bráðlega
verða teknar upp að nýju, en
þær hafa legið niðri um tíma.
Enn er ekki ákveðið við hverja
verður rætt næst, þegar viðræð-
um við Þjóðverja er lokið, og
ekki er heldur ákveðið hvenær
tólf mílna mörkin ganga í gildi.
En það verður ekki fyrr en málið
hefur verið rætt við fulltrúa
allra þeirra landa, sem veiðar
stunda við Noreg. Tekur það að
sjálfsögðu langan tíma.
hann mikinn áhuga á fram-
komu Krúsjeffs þar.
HARE A VERÐI
Þegar við fórum að tala um
landhelgismólið, var hann mjög
á verði og túlkaði brezka sjón-
armiðið af festu. Hann er aug-
sýnilega sannfærður um að þessi
deila verði ekki leyst nema með
samningum og sagði fullum fet-
um og ákveðið að Bretar mundu
ekki viðurkenna tólf mílna fisk-
veiðilögsögu. Ennfremur lagði
hann óherzlu á að möguleikar
væru á því að brezk herskip
vernduðu aftur togarana innan
12 mílna landhelginnar, þegar
þriggja mánaða fresturinn, sem
Bretar veittu eftir Genfarráð-
stefnuna, er útrunninn um miðj-
an næsta mánuð. En eins og
kunnugt er hafa togaraeigendur
bannað skipstjórum sínum að
veiða innan 12 mílna um þriggja
mánaða skeið.
SAKARUPPGJÖFIN BÆTTI
ANDRÚMSLOFTIÐ
Þegar ráðherrann var búinn að
hræra í kaffibollanum sínum,
spurði ég hann, hvað hann héldi
að mundi gerast þegar þriggj'a
mánaða fresturinn væri runninn
út. Hann svaraði:
„Ég vona að ekkert gerist.
Það væri mjög slæmt ef eitthvað
gerðist. Andrúmsloftið hefur
batnað til muna síðan ríkisstjórn
ykkar veitti brezku togaraskip-
Eisenhower vel fagnað
á Filipseyjum
Manila, Filipseyjtim, Ut. júní.
—■ (NTB — Reuter) —
EISENHOWER forseta var
fagnað ákaflega, þegar hann
kom til Manila í dag. Talið
er að um hálf önnur milljón
eyjaskeggja hafi tekið þátt í
fagnaðarlátunum.
Carlos Garcia, forseti Filips-
eyja, tók á móti Eisenhower á
flugvellinum, og óku þeir for-
setarnir saman í opinni bifreið
þaðan til Malacanang-hallarinn-
ar, þar sem Eisenhower mun búa
meðan hann dvelst í Manila, en
þetta er rúmlega 11 km. leið.
Allar götur voru fullar af fagn-
andi fólki, og brauzt mannfjöld-
inn margsinnis gegnum fyiking-
ar lögreglunnar, svo bifreið for-
Auglýsendur
I’eir, sem hefðu hugsað sér að koma auglýsingum í
blaðið n. k. s u n n u d a g, 19. júní, eru vinsamlegast
minntir á að skila handritum fyrir kl. 6 f i m m t u-
d a g 16. j ú n í. — A LAUGARDAG KEMUlí
EKKERT BLAÐ ÚT. —
JltarpinMð&ifr
setaijna varð að nema staðar.
VIÐRÆÐUR
A miðvikudag munu forset-
arnir eiga viðræður þar sem
talið er að rætt verði um óskir
Fiiipseyinga um að fá nýtízku
vopn, endurskoðun á herstöðva-
samningi Bandaríkjanna og kröf-
ur Filipseyinga um bætur vegna
tjóns í síðustu heimsstyrjöld.
VIÐBÚNAÐUR I TÓKÍÓ
Frá Manila mun Eisenhower
halda til Formósu og síðan til
Japan með viðkomu á Okinawa.
Mikið er enn um óeirðir í Jap-
an og hefur þar verið kvatt út
35 þús. manna lögreglulið til að
gæta öryggis forsetans og Hiro-
hito keisara.
stjórunum sakarauppgjöf. Það
hefur haft mjög góð áhrif^Einn-
ig hefur sú ákvörðun brezkra
togaraeigenda að láta skip sín
veiða utan tólf mílnanna um
þriggja mánaða skeið orðið til
þess að lægja öldurnar. Þá
ákvörðun tóku þeir af frjálsum
og fúsum vilja“, bætti ráðherr-
ann við.
SÉRSTAÐA ÍSLANDS OG
FÆREYJA
Hann gat þess einnig að þessi
ákvörðun hefði verið tekin til
þess að auðvelda viðræður milli
ríkisstjórnanna, em leitt gætu til
einhverra samninga. Síðan sagði
Hare mér frá ræðum sínum á
Genfarráðstefnunni og lagði á-
herzlu á að hann hefði alltaf tek-
ið fram sérstööðu íslands og Fær
eyja, vegna þess, hve þessi lönd
væru háð fikveiðum. Bretar
hefðu verið reiðubúnir að fall-
ast á betri kosti íslandi til handa
en voru í bandarísk-kanadísku
tillögunni.
Ég spurði, hvort hann héldi að
einhverjir slíkir samningar
mundu nást milli Breta og Is-
lendinga.
Kvaðst hann gera sér vonir um
það. „En það þarf tvo til að gera
samning.“
VIÐURKENNA ALLS EKKl
12 MÍLUR
Þá benti ég honum á að ólík-
legt væri að íslendingar mundu
gefa eftir í þessari deilu. Islend-
ingar hefðu raunar litið svo á
þegar Bretar fóru út fyrir 12
mílurnar að deilan væri leyst.
Bretar mundu ekki koma inn
fyrir aftur.
Ráðherrann varð þá mjög al-
varlegur og sagði ákveðið þegar
ég spurði hann hvað Bretar
mundu gera ef ekkert samkomu-
lag næðist fyrir miðjan næsta
mánuð:
— „Það er erfitt aS segja hva8
við gerum, en við viðurkennum
alls ekki 12 milna fiskveiðiland-
helgi“.
— Og munuð ekki gera, spurði
ég?
— „Nei“, svaraði hann.
— Hafið þið kannski i hyggju
að verja brezku togarana aftur
fyrir innan 12 mílumar, spurði
ég?
— „Það er mögulegt að við ger
um það“, sagði John Hare, „ef
ekkert samkomulag næst áður en
þriggja mánaða fresturinn er út-
runninn".
— Það mundi hafa slæm áhrif
á samskipti þjóðanna. Teljið þér
vináttu íslands ekki mikilvægari
Framh. á bls. 2.
Anna Pauker látin
Belgrad, 14. júní
(NTB, Reuter). —
SAMKVÆMT fréttum sem bor-
izt hafa til Belgrad, lézt Anna
Pauker, fyrrverandi utanríkisráð
herra Rúmeníu, fyrir viku. Hún
var 66 ára er hún lézt.
Rúmensk blöð hafa ekki skýrt
frá dauða hennar, en samkvænat
upplýsingum ferðamanna, sem
komið hafa til Belgrad, mun bana
mein hennar hafa verið hjarta-
slag.
Anna Pauker varð utanríkis-
ráðherra 1947 og var í stjórn rúm
enska kommúnistaflokksins, en
féll í ónáð 1952, og hefur lítið
borið á henni síðan.
Á valdatímum hennar var hún
talin einn ötulasti stuðningsmaö-
ur Stalínismans.
í fangelsi
Stjórnmálaferill hennar hófst
1940, þegar Rauði herinn réðist
inn í Bessarabíu. Hún sat þá í
fangelsi, þar sem, hún var að af-
plána 10 ára fangelsisdóm fyrir
landráð. Fengu Rússar hana lausa
og sendu til Meskvu, þar sem hún
komst i náin tengzl við Stalín.
Ráðherra
Anna Pauker var ekki meðlim
ur í fyrstu ríkisstjórn kommún-
ista í Rúmeníu, sem mynduð var
ári 1945, en kaus heldur að vera
einn af leiðtogum flokksins. í
Anna Pauker -
nóvember 1947 varð hún utan-
ríkisráðherra. Árið 1949 tók að
bera á óánægju meðal flokks-
bræðra hennar, sem reyndu hvað
eftir annað að hrekja hana frá
völdum. Tókst það loks 1952.
Vinalaus
Ymsar sögur hafa gengið um
að hún hafi §etið í fangelsi síðan,
en talið er sennilegra að hún
hafi búið alein og vinalaus í út-
hverfi Búkarest-borgar og stund-
að atvinnu sína við eitt af ráðu-
neytunum.
Lumumba falin stjórnarmyndun
Leopoldville, Belgíska Kongo,
lj. júní. — (Reuter)
PATRICE LUMUMBA, for-
ingja þjóðernisheryfingarinn-
ar í Kongó, hefur verið falin
myndun fyrstu stjórnar lands
ins, en það verðúr sjálfstætt
ríki 30 júní n. k. Vonast hann
til að geta tilkynnt um skip-
un ríkisstjórnar n. k. fimmtu-
dag. —
MEIRIHLUTI TRVGGÐUR
Flokkur Lumumba hlaut 35
þingsæti af 137 sætum við . ný.
afstaðnum kosningar og er
stærsti flokkur landsins. Vantaði
hann þó 34 þingsæti til að hafa
meirihlutastuðning á þingi. En
eftir að hafa átt viðræður við
leiðtoga annarrci flokka, kveðst
Framhald á bls. 23.