Morgunblaðið - 21.02.1963, Blaðsíða 1

24 síour
áO árgangnr
43. tbl. — Fimmtudagur 21. febrúar 1963
Frentsmiðia morpinMaílslns
Rússar vilja griða-
sáttmála nú begar
— en Bandank]amenn telja skyn-
samlegra oð stöðva strax tilraunir
með kjarnorkuvopn
Genf, 20. febrúar — AP-NTB
WILLIAM C Foster, aðalfull-
trúi Bandaríkjanna á afvopn
unarráðstefnunni í Genf, lýsti
því yfir í dag, að Bandaríkin
væru reiðubúin að ganga til
samninga um bann við til-
raunum með kjarnorkuvopn,
þannig, að báð>r aðilar létu
Morgunblaðið skýrði frá því
á laugardag að mikil vinátta
hafi virzt ríkja milT' sendi-
herra Kina og Krúsjeffs for-
sætisráðherra í veizlu, sem
lialdin var í Moskvu til heið-
urs Savangs Vatthana kon-
ungs Laos. Var meðfylgjandi
mynd tekin við það tækifæri, (
og sýnir hún þá Krúsjeff og
Pan Tzu-li sendiherra. Krús-
jeff sagði við blaðamenn í
veizlunni: „Ég lofa ykkur því
að þegar við köstum siðustu
rekunni á gröf auðvaldsstefn-
unnar, munum við kasta henni
sameiginlega með Kína.“
Jacob Gade
látinn
— samdi
„Jalousie"
Kaupmannah., 20 feb. NTB
DANSKA tónskáldið Jacob
Gade, sem kunnastur er fyrir
lagið „Jalousie", lézt hér í
dag, 83 ára að aldri. Hann
hafði legið í sjúkrahúsi um
nokkra vikna skeið.
Gade var sonur hljóðfæra-
sala í Vejle. Heimskunnur
varð hann 1920, er hann
samdi áðurnefndan tango, sem
hefur notið vinsælda óslitið
þann tíma, er síðan er liðinn
Gade var um tíma forstjóri
Nörrebro-leikhússins. Undan-
farna tvo áratugi lifði hann
kyrrlátu lífi og kom lítt við
sögu á opinberum vettvangi.
Brezki fiugherinn fær nýtt,
áður óþekkt kjarnorkuvopn
Þotur af hraðfleygustu
gerð verða búnar því
London, 20. febrúar — (AP-NTB) —•
BREZKA stjómin lét í dag birta „Hvíta bók“ um áætlanir á sviði
hermála. Kemur þar fram, að þrátt fyrir, að Bretar fái ekki
„Skybolt“-eldflaugar frá Bandaríkjamönnum, þá verður brezki
flugherinn, RAF, þungamiðja hermáttar Breta á komandi árum,
eða allt fí-am til 1968.
Unnið er nú að því að fullkomna nýtt kjarnorkuvopn, leynivopn,
sem er mun öflugra og hættulegra en önnur vopn brezka flug-
hersins, þar með taldar „Blue-Steel“-eldflaugarnar, sem borið geta
kjarnorkuvopn. Er hér um eldflaug að ræða.
Vopninu hefur ekki verið gefið nafn, né heldur liggja fyrir
neinar lýsingar á því. Ljóst er hins vegar, að það er ætlað orustu-
og sprengjuþotum af hraðfleygustu gerð, sem flogið geta nær
jörðu niðri, og þannig að mestu eða öllu leyti komizt hjá ra'dar-
stöðvum, sem fylgjast eiga með ferðum árásarflugvéla. Vopnið er
sagt mjög ódýrt í smíðum, og verður fullgert innan 2—3 ára.
Allt frá því að Macmillan, for-
sætisráðherra Breta, og Kennedy,
Bandaríkjaforseti, áttu með sér
fund í Nassau á Bahamaeyjum í
desember sl., hefur verið talið,
að meginþáttur kjarnorkuhers
Breta á komandi tímum myndi
verða Pólaris-kafbátar, en Banda
ríkjamenn hafa heitið Bretum
stuðning við slíka hervæðingu.
Sá floti kafbáta, sem nauðsyn-
legur er, verður hins vegar ekki
Ósamið um fiskveiðiland
helgi Fœreyinga
Árangur náðist enginn í London —
London, Kaupmannahöfn,
20. febrúar — (NTB) —
SAMKOMULAG náðist ekki
í London um fiskveiðirétt-
indi Breta við Færeyjar. Ekki
er Ijóst, hvað við tekur 28.
apríl n.k., er sérréttindum
Breta lýkur, en Færeyingar
krefjast þá 12 milna fiskveiði
lögsögu.
' Færeysku og dönsku full-
trúamir munu hafa haldið
frá London í dag. Verða sér-
atakar skýrslur lagðar fyrir
stjórnir landanna.
Krafa Breta er, að brezkir
togarar fái að veiða á svæð-
inu milli 6 og 12 mílna eftir
28. apríl, en fram til þess hafa
þeir mátt veiða í allt að
tveggja mílna fjarlægð frá
landi.
Að loknum fundi í dag vildi
talsmaður brezka utanríkisráðu-
neytisins lítið um málið segja, og
bar því við, að hann væri ekki
viss um, á hvern hátt þjóðréttar-
fróðir menn vildu líta málið.
Sagði hann ennfremur, aðspurð
ur, að danska stjórnin hefði
aldrei skýrt brezku stjórninni frá
því formiega, að fiskveiðilögsag-
an við Grænland yrði stækkuð
frá og með 1. apríl n.k.
Danska stjórnin hefur hins
vegar gert þeim löndum, sem
fram til þessa hafa lagt mesta
stund á fiskveiðar við Grænland,
grein fyrir því, að þann dag verði
tekið fyrir veiðar innan 6 mílna.
Löndin, sem hér um ræðir, eru
Island, Noregur, V.-Þýzkaland,
Frakkland, Portúgal og Stóra-
Bretland.
Fréttaritarar í Kaupmanna-
skýrðu frá því í dag, skv. upp-
lýsingum danska utanríkisráðu-
neytisins, að stækkun fiskveiði-
lögsögunnar við Grænland myndi
ná fram að ganga með konung-
legri tilskipun 1. apríl. Tekið var
sérstaklega fram í því tilefni, að
eina landið af þeim, sem talin
eru hér að ofan, er hreyft hefði
mótmælum, væri Portúgal.
Framhald á bls. 23.
fullbúinn fyrr en á árinu 1968.
Að vísu hefur brezki flugher-
inn yfir að ráða sprengjuþotum,
þ. e. þotum af gerðinni Vulcan,
Victor og Vanguard, sem búnar
hafa verið „Blue Steel“-flaugun-
um. Sá þáttur einn hefur þó ekki
verið talinn nægja.
Vopnið nýja er sagt vera full-
komin gerð af öðru vopni, sem
á sínum tíma var hugsað fyrir
sprengjuþotur og flugvélar sjó-
hersins.
Hér er þó um algera nýjung að
ræða, og mun hún auka mjög á
styrk Breta, og gera kjarnorku-
mátt þeirra mun meiri, fyrr en
verið hefði, ef treysta hefði átt
á þau kjarnorkuvopn, sem fyrir
hendi eru, þar til Polaris-flotinn
er fullbúinn, eftir um það til bil
5 ár.
Tekið er fram í „Hvítu bók-
inni“, að uppfinninguna megi
nota til að auka á nákvæmni
og öryggi „Blue Steel“ flaug-
anna. Samkvæmt því er hér um
að ræða vopn, sem á eftir að
styrkja brezka flugherinn að
miklum mun.
Ljóst er einnig af þeim upp-
lýsingum, sem birtar hafa verið,
að Bretar hyggjast auka útgjöld
sín til varnarmála um 117 millj.
sterlingspunda á næsta fjárhags-
ári. Nemur þá heildarútgjalda-
upphæðin til þeirra mála alls
1838 milljónum punda (rúmlega
220 milljörðum ísl. króna).
nokkuð undan síga í kröfum
sínum.
Þessu .var ekki svarað bein
línis af fulltrúum Sovétríkj-
anna. Hins vegar komu þeir
fram með tillögu um griða-
sáttmála Varsjár- og Atlants-
hafsbandalagsins. Það var að-
alfulltrúi Sovétríkjanna, Vass
ili Kuznetsov, er tillöguna bar
fram. Er hún í sex atriðum.
Miða tillögurnar að því að
samið verði um, að hvorugur
aðila grípi til vopna, eða hafi
í frammi nokkuð það athæfi,
er ekki samrýmist stofnsamn
ingi Sameinuðu þjóðanna.
Á það hefur verið bent, að
þetta sé ekki í fyrsta skipti,
sem Sovétríkin hafi komið
fram með svipaðar tillögur.
Er þetta í- annað skipti, sem
fulltrúar þeirra bera fram svip-
aðar tillögur, frá því ráðstefn-
an settist aftur á röikstóla, 12.
febrúar sl.
Fyrri tillagan fól í sér, að stór
veldin legðu niður herstöðvar
sínar erlendis, og létu flytja það
an öll vopn, atómvopn og önnur.
í umræðunum í dag lýsti Fost
er, fulltrúi Bandaríkjanna, þvi
yfir, að hann gæti ekki séð, að
mikið hefði miðað í samkomulags
átt með afvopnun.
Viahorfinu til tilraunabanns
lýsti hann þannig: „Þótt sú gjá,
Framhald á bls. 23.
Islenzk
skáld
og rithöfundar segja
skoðun sína á nýrri
aðgerð sovézkra yfir-
valda til að klekkja á
þeim, sem brjóta gegn
fyrirskipaðri lista-
stefnu ríkisins. — Sjá
blaðsíðu 3.

Fletri en ein tegund in-
flúenzu vestanhafs
I Atlanta, Geaorgia, 20. febr. AP Starfsmenn heilbrigðiseftir
ASÍUINFLÚENZAN og ýmis litsins hafa lýst yfir þeirri
konar umgengsveiki, er eink von sinni, að draga muni úr
i um leggst á öndunarfærin, útbrejðslu þessara sjúkdóma
breiðist enn óðfluga útíBanda er hlýna tekur í veðri, og nær
ríkjunum. Margir skólar hafa dregur vori.
tilkynnt, að fjarvistir barna Þótt annarra sjúkdóma en
hafi aukizt mjög undanfarna Asíuinflúenzu hafi gætt, þ.
daga. Þá er og Ijóst, að mik á.m. inflúenzu af annarri teg
illa forfalla gætir hjá einstök und, er leggst léttar á fólk,
um fyrirtækjum og stofnun- þá er þó fyrrnefnda inflúenzu
um, þótt ekki liggi fyrir bein tegundin orðin mjög útbreidd
ar tölur um þau forföll. Dauðs og gætir í flestum héruðum
föll munu nú brátt nálgast landsins.
1000.