Morgunblaðið - 21.11.1963, Blaðsíða 20

20
MORCUNBLAÐIÐ
Fimmtudagur 21. nóv. 1963
BRJÁLAÐA HÚSIÐ
ELIZABETH FERRARS
— Rétt segir þú. Það næsta,
sem ég hugsaði um var dagur-
inn þegar stúlkan var myrt. Ég
vissi, að hún hafði einhverntíma
lagt frá sér veskið — hjá því gat
ekki farið. Og ég vissi, að það
var ein viss stund síðdegis, þeg-
ar hún hlaut að hafa gert það.
Það var þegar hún var að blanda
þessa drykki. Ég gat ekki skilið,
hvernig hún hefði getað hand-
fjatlað flöskur og glös og sóda-
flöskur og ís, og haldið veskinu
stöðugt undir hendinni. Hún
gat ekki hengt það á handlegg-
inn af því að hankinn var slit-
inn.
— Og frú Fry fór inn að
sækja blýanta einmitt á sama
tíma og Lou var inni, sagði
Toby með ákafa.
— Rétt er það. Ég geng út
f>;á, að gamla konan hafi haft
eiturglasið á sér allan daginn,
tilbúin að víxla því fyrir kvef-
meðalaglasið, og hafi hætt að
standa á sama, þegar Lou sleppti
aldrei veskinu. Frú Fry vissi
ekkert um peningana. Ég býst
við, að Lou hafi ætlað að gæta
veskisins svona vandlega, þang-
að til hún hefði tekið úr ávís-
unina þína og afhent Drunu alla
peningana, en hafi ekki viljað fá
henni ávísunina og gera þannig
upp.skátt hver hefði hjálpað
henni. En jafnvel þó að frú Fry
hefði verið inni á sama tíma og
Lou, þá var það heldur engin
sönnun. í hæsta lagi var hægt
að segja, að það kæmi ekki í
bága við hugmyndina mína.
Þegar hér var komið fór ég að
hugsa um, að ég þyrfti sönnun
á tilgátu minni og þyrfti því að
gera tilraun.
— Og þú gerðir hana á próf-
essornum, sagði Toby.
Georg jánkaði því. — Ég fékk
hugmyndina snögglega meðan
hann var að tala við þig um synd
ina í gærkvöldi í herbergi þínu.
Ég skauzt út. Það fyrsta sem ég
gerði var að fara til Belling
Lodge og þar snuðraði ég þang-
að til ég fann eitrið og tilheyr-
andi — það var rétt til að sann-
færa mig um, að ég væri ekki
að vaða reyk með allan þennan
grun minn. Og þarna var þetta,
ásamt litlu vasabókinni, sem
frú Fry lærði af, hvernig hún
ætti að fremja morðin — og
margar aðrar aðferðir, ef hún
skyldi þurfa á að halda. En það
nefndi ég ekki neitt við lög-
regluna, af því að ég hélt, að
það yrði bara til þess að koma
gamla manninum í bölvun, þar
sem það lá næstum í augum
uppi, að hann hafði stolið þeim.
Það næsta sem ég gerði var að
leita uppi prófessorinn. Hann
var ekki háttaður og hressti mig
á nokkrum glösum, og við spil-
uðum klínk dálitla stund og
hann spilaði á píanóið — þessa
ágætu spænsku dansa, sem hann
fékk lánaða hjá Gillett í gær-
morgun — og svo sagði ég hon-
um frá öllu, sem mér hafði ver-
ið að detta í hug.
Max Potter greip fram í: —
Hann vann mig í klínkinu, hel-
vízkur!
— Hann vinnur alltaf, sagði
Toby.
— Það, sem ég vildi prófess-
ornum .skilurðu, sagði Georg,
— var, að hann færi til frú Fry
og léti einhver orð falla um það,
að það væri hann, sem hefði
komið Vanessu burt, og ætlaði
ekki að skila henni aftur. Það
var hann, sem fann upp þessa
sögu um Ameríkuferðina — lag-
leg saga, sem ég hefði ekki
treyst mér að bæta um sjálfur.
Og hann sagði henni líka, að
hann yrði heima allan daginn,
svo að hún gæti gengið að hon-
um vísum.
, — Og svo átti hann að sitja
rólegur og bíða þess að verða
myrtur?
— Rétt er það, sagði Georg.
— Til hamingju, prófessor,
sagði Toby.
— Gallinn var sá, sagði
Georg, — að við vissum ekki,
hvenær hún myndi koma. Ég
vildi, annaðhvort þú eða Vann-
er yrðu sjónarvottar að öllu sam
an. Ég athugaði vagnaferðir, því
að ég vissi, að hún mundi aldrei
fara þetta gangandi — og mér
taldist svo t'il, að hún yrði aldrei
komin fyrr en klukkan hálftólf.
En svo varst þú svo upptekinn
af þessari játningu gamla manns
ins, að það mátti ekki tæpara
standa.
— Ég býst við, að gamli mað-
urinn hafi verið svo lengi búinn
að hafa morðin á heilanum, að
loksins hafi hann raunverulega
haldið sig hafa íramið þau.
Vanner sagði: — Mér fannst
alltaf eitthvað tortryggilegt við
þessa játningu. Hún einhvern
veginn var ekki sjálfri sér sam-
kvæm. Láttu hann vera sex vik-
ur úti við sjó, og þá áttar hann
sig á því, að hann myrti aldrei
neinn. Allt í éinu laut hann
fram og greip tuggða blýantinn
frá Toby. Hann sagði glottandi:
— Þú ættir ekki að vera að
tyggja blýanta . . það aflagar
á þér munnsvipinn.
Toby andvarpaði. Þú skilur,
að það er hræðilegt til að hugsa
til þess, hvað hefði getað orðið,
ef frú Fry hefði tekizt þetta. Öll
þessi sjúklega ágirnd hennar að
gleypa veslings bainið, eins og
hún á sínum tíma gleypti Evu
og spillti henni . . . Mér dettur
í hug, að nú er ekki nema eitt
eftir. Æ, ég veit ekki. Eg held
ég verði að fara og reyna að
finna það út sjálfur.
— Hvað er það? sagði Vann-
er.
— Hvort honum Reginalds
Sand hefur tekizt að bleikja
stuttbuxurnar sínar, svo að þær
fari vel við sólbrunann á skönk-
unum á honum. Kemurðu,
° o ° L-'Opib
—Z—o— 5r -g
o O O ° ^ o O o o o -------—- ^ . . u
O O ^ _ O / O n ° COPENHAGEN
° „ * o°e O „ O o • °o0 So 0 °Q O o
" W o O ° o o • • ° •/« O °o °o 0
O o o O o
o o
o
_ O ¥
O o
0° o°
O 0^0° u °o °
°0 O o00©0 °
O o „ o o Oo0 o°°
O o o o ° o o
o°° o o o ° o
. _ OO o o ° o o
O 0o 60 00 «'
o O o o °
O__°_o O o

Vo ° o° 6 ° oO0°o °
_ O o
° ° O o °_ o o o
» ° O ° o °0 °o o°o g000
O0°0°000000 O O o o
~ O
COSoER.
Georg? Þegar við erum búnir að
komast að því, er ekkert til að
halda okkur hérna lengur.
— Ja . . a, sagði Georg dræmt,
— sannast að segja . . . sann-
leikurinn er sá, að . . . .
— Við ætluðum í krána, sagði
Potter, — og skjóta gaflokum.
— Kannski þú viljir koma
líka? sagði Georg.
— Nei, þakka þér fyrir, sagði
Toby. — Ég skal bíða eftir ykk-
ur í Wilmers End. Þið munduð
ekkert standa í mér í skotfim-
ínm.
(Sögulok)
. I
Skýrsla Dennings um Profumo-málið

„Ward sem hefur viðkunnan-
lega framkomu og er tölugur vel,
var fullkomlega hreinskilinn um
samband sitt við Ivanov. Enda
þótt stjórnmálaskoðanir hans
séu vissulega einkennilegar og
Rússar gætu haft gagn af þeim,
held ég ekki, að þær séu verk-
efni fyrir öryggisþjónusíuna
(þetta þýðir, að þær séu ekki
teljandi hættulegar), en hann er
augsýnilega ekki maður, sem
við getum haft neitt gagn af.
„Ward fór með manninn heim
til sin, þar sem hann „kynnti
mig ungri stúlku, sem ég heyrði
ekki nafnið á, en bjó sýnilega
með honum. (Þetta hefur senni-
lega verið Christine Keeler).
Hún var mikið máluð og tals-
vert áberandi klædd, og mér
dettur í hug, hvort þetta sé stað-
festing á því, að hann hafi feng-
izt við milligöngu um vændis-
konur“.
Svo bætir hann við í skýrslu
sinni:
„Þegar við vorum að kveðjast,-
spurði Ward, hvort það mundi
vera í lagi, að hann héldi áfram
að hitta Ivanov. Ég sagði hon-
um, að engin ástæða væri til að
hætta því. Þá sagði hann, að ef
hann gæti á einhvem hátt orðið
að liði, væri hann reiðubúinn til
þess. Ég þakkaði honum gott
boð og bað hann að hafa sam-
band við mig ef Ivanov skyldi
framvegis gera honum einhver
tilboð“.
12. júlí 1961. Ward segir frá
beiðni Ivanovs um upplýsingar.
Fjórum vikum seinna var
Cleveden-helgin, og það barst
tafarlaust til öryggisþjónust-
unnar. Mánudaginn eftir helg-
ina, 10. júlí 1961, hringdi Ward
til áðurnefnds manns úr örygg-
isþjónustunni og bað um viðtal
við hann. Þess ber að minnast,
að maðurinn hafði áður beðið
Ward að segja sér, ef Ivanov
kæmi með einhver tilboð. Mað-
urinn talaði við Ward miðviku-
daginn 12. júlí 1961. Þá sagði
Ward honum, að Ivanov hefði
beðið sig að komast að því,
hvenær Bandaríkjamenn ætluðu
að afhenda Vestur-Þýzkalandi
kjamorkuvopn. Það ber að at-
huga, að Ward var algjörlega
opinskár við hinn um þetta atr-
iði. Maðurinn sagði við Ward,
að hann skyldi ekkert gera til
þess að verða við þessari bón
Ivanovs, „og ef svo skyldi fara,
að hann yrði einhvers vísari um
þetta hjá einhverjum áhrifa-
miklum kunningja sínum, skyldi
hann undir engum kringumstæð
um láta það ganga áfram til
Ivanovs".
(III) Ward þykist vera vinur
Profumos.
Ward sagði manninum frá ör-
yggisþjónustunni, að Ivanov
hefði verið heima hjá sér í sum-
arbústaðnum á landareign Ast-
ors lávarðar. Þar hafði verið
mikið samkvæmi ýmissa heldri
manna, sem hefðu verið að leika
sér í sundlauginni, þar á meðan
Profumo hermálaráðherra og
Ivanov hefði haft mjög gaman
af látum þeirra. Christine var
þar og. (Ward lét þess getið, að
Christine væri unga stúlkan,
sem byggi hjá honum). Ivanov
var greinilega hrifinn af henni.
Eftir þessa sundsamkomu hafði
Ivanov farið með hana heim í
húsið til Wards og þau hefðu
þar í félagi drukkið tvær flösk-
ur af viskí. Ward lét þess getið,
að hann og Ivanov væru miklir
vinir og að Profumo hefði heim-
sótt sig í London. Maðurinn frá
öryggisþjónustunni tók saman
álit sitt á Ward í þessum orð-
um:
„Ég held ekki, að hann sé
hættulegur örygginu á þeim skiln
ingi, að hann færi viljandi að
verða óþjóðhollur, en einkenni-
legar stjórnmálaskoðanir hans
í sambandi við sýnilega aðdáun
á Ivanov, gætu vel orðið til þess,
að hann gerðist lausmáll, óvilj-
andi“.
(IV) Öryggisþjónustan telur rétt
að aðvara Profumo.
öryggisþjónustan fór eftir
þessum upplýsingum á tvenn-
an hátt. í fyrsta lagi vildi hún
fá frekari vitneskju um heimili
Wards og svo Christine. Því bað
hún Sérdeildina í lögreglunni,
hinn 31. júlí 1961 að rannsaka
þetta. Hinn 8. ágúst 1961 til-
kynnti Sárdeildin öryggisþjón-
ustunni, að ekkert væri hægt að
fá að vita um Christine og rann-
sóknir hefðu ekki leitt neitt í
Ijós, Ward til foráttu. Heimilis-
fangið var í góðu hverfi þar
sem ódulin, siðlaus hegðun
mundi tafarlaust berast til
eyrna lögreglunnar. f öðru lagi
þótti öryggisþjónustunni ráðlegt
að vara Profumo við að gerast
um of lausmáll við Ward, af því
að Ward væri hvikull og laus-
máll og gæti hæglega sagt
Ivanov það, sem hann yrði
áskynja hjá Profumo. Ennfrem
ur datt öryggisþjónustunni í
hug, að ef til vill væri hægt að
láta Ivanov ljóstra einhverju
upp, með hjálp Wards. Profumo
gæti þá ef til vill orðið einskon-
ar tálbeita fyrir Ivanov. Yfir-
maðurinn athugaði vandlega
hvað gera skyldi. Hann fann, að
hann gat tæpast snúið sér beint
til Profumos þessu viðvíkjandi.
Því minntist hann á málið við
Sir Norman Brooke, 31. júlí
1961. Sir Norman var umboðs-
maður ríkisstjórnarinnar, og
hafði því aðstöðu til að hreyfa
málinu við ráðherrann. Og svo
talaði hann við Profumo, eins og
segir hér að framan.
(V) Profumo er varaður við.
Það hefur verið almennt tal-
ið, að öryggisþjónustan hafi vit-
að að Profumo átti í ástarævin-
týri við Christine Keeler, og hún
samtímis við Ivanov; að þjón-
ustan hefði skýrt Sir Norman
Brooke frá þessu, að ætlunin
hafi verið, að hann segði aftur
Profumo frá og benti honum á
hættuna, sem af þessu gæti staf
að. Er öryggisþjónustan hefur
haft nokkra slíka vitneskju,
hefði ég haldið, að þarna væri
um að ræða sérlega vandmeðfar-
ið mál, sem hún hefði átt að
ræða beint við forsætisráðherr-
ann, eða ef hún hefur tilkynnt
það Sir Norman, hefði hann átt
að tilkynna það forsætisráðherr-
anum. Hefði hann ekki gert
það, hefði það verið mistök, eins
að Radcliffe lávarður sagði í
sjónvarpsviðtali. En ég er saní-
færður um, að öryggisþjónust-
an hefði enga slíka vitneskju,
um að Christintine Keeler ætti
mök við Profumo og ekki einu
sinni að hún hefði þau við
Ivanov. Hún vissi, að hún var
hjákona Wards og átti heima hjá
honum — það var allt og sumt.
Tvöfaldur tilgangur hennar,
þegar hér var komið var (1) að
áminna Profumo að tala varlega
við Ward og (2) að sjá til, hvort
hægt væri að „komast að“
Ivanov. Það þyrfti varla milli-
göngu forsætisráðherrans við
þetta.
Það hefur verið sagt, að ör-
yggisþjónustan hefði átt að fara
öðruvísi að. Hún hefði átt að
setja vörð um hús Wards eða
fá leyfi til að hlusta símana
hans, því að þá hefði hún kom-
izt að því, að Profumo átti mök
við Christine Keeler heima hjá
Stephen Ward, og að Ivanov
kom þangað einnig oft. En ég er
sannfærður um, að þessi gagn-
rýni er ástæðulaus. Öryggisþjón
ustan vissi allt, sem hún þurfti
að vita um samband Wards og
Ivanovs; og það hefði engu bætt
við fróðleik hennar að láta halda
vörð um hús Wards. Hún vissi,
að Ivanov var rússneskur njósn
ari, og hún hafði þegar, frá öðr
um heimildum, vitneskju um
heimsóknir hans og samband við
Ward. Hún vissi líka að Pro-
fumo kom heim til Wards öðru
hverju. Og eftir þessari vit-
neskju fór hún þegar hún lét
aðvara Profumo. Mér finnst ekki
hægt að áfellast öryggisþjónust
una fyrir að gera ekki frekar að*
'flrul.whr
SjiHiinmcnlivtg
ífestl/schafL
Töfrandi óperetta
Þéa: kannist við lögin úr
Greifanum frá Luxem-
burg. Þau heyrðust m.a.
á laugardagskvöldið eft-
ir átta í útvarpkiu og
ýmislegt annað vel sum.g
ið og leikið bjóðum vér
yður frá POLYDOR-
hl j ómplötumerkiniu.
HVERHTðHHR
Hverfisgötu 50.