Morgunblaðið - 26.01.1964, Blaðsíða 1

51. árgangur
32 síður og Lesbok
21. tbl. — Sunnudagur 26. janúar 1964 Prentsmiðja Morgunblaðsíns
Vopnahlé á Borned innan
níu daga
índónesiumenn segja Breta vilja
steypa stjórn landsins
Tjondon 26. janúar (AP).
HAFT er eftir áreiðanlegum
heimildum að vopnahlé á landa-
mærum Indónesíu og Malaysíu
á Borneó, sem Sukarnó forseti
boðaði í gær, kæmi til fram-
kvæmda innan níu daga. Ástæð-
an til þess að vopnahléð gengur
ekki i gildi þegar í stað eru sam-
gönguerfiðleikar á Borneó og er
ekki hægt að ná sambandi við
eveitir indónesískra skæruher-
manna fyrr en eftir nokkra daga.
hegar vopnahléð gengur í gildi
hefst í Bangkok fundur utanríkis
ráðherra Indónesíu, Malaysíu og
f GÆRKVÖLDI og í morgun
komu brezkir hermenn til Kenya
og Tanganaiyka, að ósk forsætis-
ráðherra landanna. í gærkvöldi
varð vart andstöðu við stjórn-
ina meðal hermanna í Nairobi,
höfuðborg Kenya, og kom til
nokkurra óeirða í herbúðum í
Filippseyja, en þeir munu undir-
búa fund æðstu manna ríkjanna.
Sem kunnugt er, var það eftir
viðræður við Robert Kennedy,
dómsmálaráðherra Banaríkj anna,
sem Sukarno boðaði vopnahléð
og ákveðið var að halda fund
æðstu manna. Kennedy ræddi
sem kunnugt er einnig við
Macapagal, forseta Filippseyja
og Abdul Rahman, forsætisráð-
herra Malaysíu.
Kennedy kom til London í gær
frá Djakarta og ræddi við Butler
utanríkisráðherra Breta, en í dag
ræðir dómsmálaráðherrann við
es-Salam, höfuðborg Tangana-
iyka, uppreisn. Brezkir heirmenn
voru sendir á vettvang, að ósk
Nyeres forsætistráðherra. Tókst
þeim að bæla uppreisnina niðuir,
en í átökunum féllu þrír blökku
menn og tuttugu særðust.
Þegar síðast fréttist var allt
með kyrrum kjörum 1 Kenya og
Tanganaiyka.
Sir Alec Douglas Horhé, forsætis-
róðherra, og á morgun snæðir
hann há'degisverð á sveitasetri
hans. Haft var eftir áreiðanleg-
um heimildum, að Kennedy
myndi fara þess á leit við Breta,
að þeir ögruðu ekki Indónesíu-
stjórn, en hins vegar myndi hann
ekki leggja til að þeir kölluðu
heim herlið sitt í Malaysíú.
Kennedy mun skýra fyrir brezku
ráðherrunum stefnu Indónesu
gagnvart Malaysíu og hlutverki
Breta í stofnun ríkjasambands-
ins. Haft var eftir áreiðanlegum
heimildum, að Sukarnó Indó-
nesíuforseti hefði sagt, að hann
liti á Indónesiu sem handbendi
Breta, en þessu hafa Bretar neit-
m Framh. á bls. 31
Neyðarástand er nú í
höfuðborg Costa Rica,
San José, og héruðunum í
kringum borgina vegna
öskugoss úr eldfjallinu
Irazú, sem er um 20 km
norðaustur af borginni. —
Óttazt er að gosið muni
hafa alvarlegar afleiðing-
ar fyrir efnahag landsins
og t. d. eyðileggja mestan
hluta kaffiuppskeru þess.
Gosið hófst fyrir tíu mán-
uðum og síðan hefur ástandið
farið æ versnandi og þeir eru
fáir dagarnir í þessum mán-
uði, sem aska hefur ekki fall-
ið á San José. Talið er að alls
hafi 50 þús. tonn af ösku fall-
ið á borgina. í héruðunum í
Brezkir hermenn til
Kenya og T anganaiyka
London 25. janúar, AP.
Gosmökkurinn frá Irazú.
• »■ 'myj
borginni. Kenyatta forsætisráð-
herra bað Breta þegar um að-
Btoð og brezkir hermenn voru
sendir til borgarinnar frá
Gganda. Tóku þeir herbúðirnar
á sitt vald en til átaka kom og
einn Kenyamaður féll.
1 morgun gerðu hermenn í
tveimur herbúðum nálægt Dair-

fylglr blaðinu í dag og er efni
hennar sem hér segir:
Bls. 1 Matthías Jochumsson, nokk
ur sendibréf til Tryggva
Gunnarssonar, sem ekki
hafa verið birt áður.
— 2 Svipmynd: Ludwig Erhard
— 3 . . . af mannsins náð, smá-
saga eftir Arthur Knut
— - Mansönrur 1963. Ijóð eftir
Sveinbjörn Benteinsson
— 4 Þegar Lincoln flutti Gettys
burgræðuna
— 5 Bókmenntir: Um leiklistar-
gagnrýni, eftir Sigurð A.
Magnússon
— 7 Lesbók Æskunnar: Kátir
dagar í Mánaklúbbi
— t Flóttafólkið frá Tristau da
Cunha fer heim
— 10 Fjaðrafok
— 12 Nils Kær: Hnignun bók.
menntanna
— 13 Sonur prestsins f Reykja-
hlíð týnist, ftix Oscar
Clausen
— 15 Krossgáta
— 16 Ráðning myndagAtiinnar.
mmá
Sem kiMimugt er gerði herinn
í Tanganaiyka uppreisn sl. mánu
dag, en stjórninni tókst að bæla
ihana niður.
Brezkir hermenn eru nú á
verði við allar herbúðir í höfuð-
borg Tanganaiyka og sama er
að segja um Nairobi, höfuðborg
Kenya. Kenyatta, forsætisráð-
herra Kenya, flutti útvarpsávarp
í dag og sagði, að þeim, sem
sýndu stjörn landsins óvirðingu
og mótþróa yrði engin minkunn
sýnd.
Neyöarástand í Costa
Rica vegna öskugoss
kringum hana hefur landbún-
aður orðið fyrir miklu áfalli
vegna gossins, nautgripir hafa
sýkzt og mjólkurframleiðsla
er nú aðeins 35% af því, sem
venjulegt er.
I San José geta menn ekki
farið út á götu nema hafa
grímur eða klúta fyrir andlit-
inu og allir, sem efni hafa á
senda börn sín úr landi í
heimavistarskóla. — Bifreiðir
borgarbúa eru flestar óöku-
færar vegna þess að askan
hefur smogið inn í vélar þeirra
og benzíngeyma og flugvélar
geta ekki lengur lent á flug-
velli borgarinnar.
Yfirgangur
togara á
sovézkra
miðunum
t
Washington 25. jan.
SKÝRSLU, sem nefnd
skipuð af Bandarísku öld-
ungadildinni hefur sent frá
sér segir, að stefna Sovét-
ríkjanna í fiskveiðimálum
brjóti í bága við þá hefð,
sem ríkt hafi á fiskimiðum
heimsins, og fáar fiskveiði-
þjóðir hafi mið sín í friði
fyrir því, sem nefndin kallar
hinn rænandi, gráðuga fisk-
veiðiflota Sovétríkjanna.
í skýrslunni uim fiskveiðar
Sovétríkjanna segir, að vegna
yfirgangs sovézkra fiskiskipa á
svæðum þair sem aðrar þjóðir
hafi um árabil stundað veiðar,
hafi komið rót á fiskveiðar þess-
ara þjóða. Geti þetta orðið und-
iinrót nýrra og hættulegra ágrein
ingsefna á alþjóðavettvangi. —
Hin yfirlýsta ákvörðun Sovét-
ríkjanna, að stefna að því að
verða mesta fiskveiðiþjóð heims
með því að senda hinn stóra
verksmiðjutogaraflota sinn á
fiskimið á öllum heimshöfun-
um, hafi vakið gremju meðal
fiskveiðiþjóða. Óttazt sé, að þeir
muni fótumtroða reglur, sem
gilt hafa um verndun fiskistofna
og hagnýtingu sjávarafurða í
þágu allra þjóða heims.
í skýrslunni er bent á, að
Sovétrikin, sem sjálf hafi 12
mílna fiskveiðilögsögu, sendi tog
ara sína til veiða aðeins þrem.ur
mílum frá ströndum flestra
landa. Ástæðuna til hinnar
miklu útþenslu í fiskveiðum
Sovétríkjanna, segir nefndin
vera, að flest fiskimið bæði við
strendur landsins í innhöíum,
hafi verið nærri tæmd, þar hafi
verið veitt allt of mikið um ára-
bil. Einnig hafi kjötframleiðsla
í Sovétríkjunum staðið i stað
undanfarin ár þrátt fyrir áætl-
anir um framleiðsluaukningu og
það knúið stjórnina til þess að
leggja aukna áherzlu á fiskveiði,
ar, þess vegna hafi sovézk fiski-
skip, oft mörg í hóp, þyrpst að
ströndum margra fiskveiðiþjóða
og jafnvel hrakið á brott önnur
skip, sem þar hafa verið að veið-
um og eyðilagt veiðarfæri þeirra.
í skýrslunni er einnig bent á,
að fyrir skömmu hafi Norðmenn
Framh. á bls. 31
f Dagsbrúnarkosningin
D A GSBR ÚN ARKOSNIN GIN,
sem hófst í gær, heldur áfram
í dag og hefst aftur kl. 10 f.h.
og stendur til kl. 11 í kvöld
og er þá lokið. Kosið er í húsi
Dagsbrúnar og Sjómannafé-
lagsins, Lindargötu 9.
í sambandi við kosningarn-
ar í verkalýðsfélögunum í
dag hafa kommúnistar reynt
að endurvekja sellukerfið, og
varð vart við það í gær, að
kosningastarfsemi var rekin í
heimahúsum kommúnista
víðsvegar um bæinn.
Stuðningsmenn B-listans í
Dagsbrún hafa opna kosninga
skrifstofu í Skátaheimilinu
við Snorrabraut í dag og eru
allir þeir, sem aðstoða vilja
við kosninguna, eindregið
hvattir tiil að hafa samband
við skrifstofuna.
Símar B- listans eru:
21451 og 21452.