Morgunblaðið - 07.11.1964, Blaðsíða 21

f Laugardagur 7. nóv. 1964
MÖRGUNBLÁÐÍÐ
Dorothea Árnadóttir — Minning
fædd 21. sept. 1895, diáin 26 okt.
1964.
Þegar vsen kona, sem maður
hefur þekkt og umgengiat lengi
hefur lokið liamgri og erilsamri
æfi, er sem eittJhvað innra með
manni slokkni.
Andlát frú Dórótheu Árnadótt
ur kom okkur vinum og vanda
maönnuim þó ekki á óvart, en
eamt er erfitt að sætta sig við,
að svona þurfi að fara, einkum
þegar í hlut á manneskja, setm
©kkur var svo kær.
Líklega er húsmóðurstaðan sú
•taða þjóðfélagsims, sem krefst
tmestrar áreynslu og fórmfýsi.
(Þessrvegna er það mikilvægt fyr-
ir lítið þjóðfélag, að innan vé-
banda þess skuli vera stór hóp-
Ur kvenna, sem gjörsamlega
eniðgengur allar kennimgar um
isma, lágmarkslaun og lifskjara-
bætur, en gleðst heils hugar að
lokinni vökumótt, ef bráð hef-
Ur sótt að barni og laatur sér
eldrei til hugar koma, að tíma
húsmóðurimnar sé hægt að meta
til pemihga, en telur tíma sín-
um bezt varið við að skapa fjöl
Bkyldunmni vistlegt heimili og
einkum bömumum skjói og skil-
yrði til þroska.
í þessum hópi afbragskvenna
var frú Dóróthea Árnadóttir.
Hvert sinn er ég hugsa til
hennar, fimmst mér ég sjá hana
fyrir mér, góðviljaða og brenn-
endi af áhuga, ýmist við heimilis
etörfin eða við að sjá uim þau
Btörf utan heimilis, sem sjó-
mannskonurmar kpmast ekki hjá
vegna fjarveiu manma sinna.
Þrátt fyrir endalaus verkefni
og óteljandi skyldur, hatfði Thea
ávailt tíma til að líta til og
gleðja aðra, einkum þá er ein-
stæðir voru og minni máttar og
sem var að nóttu eða degi, hverj
um þeim vini eða vamdamamni,
sem þar kvaddi dyra.
Á árunum fyrir seinni heims-
styrjöidina var oft erfitt atvinnu
ástarnd hér í bæ og víða þröngt í
búi.
Nokkuð má marka sfeapgerð
Theu á því, hversu hún brást við
þeim erfiðleibum sem þá var við
að etja.
Þrátt fyrir atvinnuleysi og ó-
áran var oftast einhver vinna
fáanleg fyrir kvemflólk við fisk-
verfeun. Einhver hefði mú haidið,
að húsmóðir með firmm börn
hefði móg á sinni könnu, en Thea
lét sig ekki muna um að skreppa
í fiskvinmu, svona rmeð heimilis-
störfumum og aldrei minmist ég
þess, að hún hefði uppi kvartan-
ir né kveinstatfi, en þakkaði þess
í stað skapara sínum fyrir að
þurfa efeki að vera upp á aðra
komin.
t
Magnús Guðbjörnsson
póstmaður — Minning
t ; Fæddur 22. september 1899.
Dáinn 1. nóvember 1964.
MEÐ MÁjGNÚSI Guðbjörnssyni
er fallinn í valinn einn af þekkt-
tistu borgurum Reykjavíkur, en
fyrst og fremst var Magnús
þekktur sem íþróttamaður og
mesti langhlaupari sem ísland
hefir átt.
Magnús var borinn og barn-
fæddur Reykvíkingur pg byrjaði
að keppa í hlaupum um 1920 og
þá fyrir Glítnufélagið Ármann,
en 1924 gengur hann í K.R. og
varð hann einn af traustustu
mönnum þess félags um 20 ára
Ekeið. Hamn keppti í öllum
Hafnarfjarðar og Álafoss hlaup-
um er haldin voru og vann oftar
en nokkur annar. Hann hljóp 19
Víðavangshlaup, 3 Þingvalla-
fclaup og 9 Maraþonhlaup, en í
þeirri vegalengd setti Magnús
frábært met, sem setti hann á
bekk með beztu maraþonshlaup-
urum heims á þessum tíma. Eftir
sinn mikla íþróttaferil átti Magn-
'ús eitt mesta íþróttaverðlauna-
safn í eiign eins manns. Safnið
ánafnaði Magnús Minjasafni
Reykj a víkurborgar.
Magnús var tvíkvæntur. Fyrri
kona hans var Guðbjörg Magn-
úsdóttir frá Kirkjubóli, Reykja-
vík, en hana missti hann eftir
stutta sambúð frá tveim sonum,
Björgvini skólastjóra að Jaðri
og Valgarð málara. Seinni kona
Magnúsar var norsk ættuð, Else
Edith fædd Ellingsen og er hún
látin fyrir nokkrum árum. Þau
áttu tvo syni. Erling R. E. út-
gerðamann og Arne, verkamann.
Ég vil fyrir hönd okkar félaga
þinna í KR flytja þér þakkir
okkar sem góðs félaga og manns
sem vann stór afrek fyrir íslenzk-
ar íþróttir með frábærum dugn-
cði um leið og við kveðjum þig
hinstu kveðju.
Einar Sæmundsson.
Á þessum árum m.un oft hafa
verið skammt á milli hátta og
fótaferðatíma hjá húsfreyjunni
á Lauigarnjesvegi 63 og hætt er
við, að lasleiki síðustu áranna
hafi að nokkru verið atfleiðing
þessa erfiða timabils.
Svo vel tókst þeim hjónum
Dórotheu og Ólatfi Einarssyni,
með samhentu átaki að ala önn
fyrir heimili sínu, að þau munu
alla tíð hafa miðlað öðrum, þótt
stundum væ.ri ekki atf miklu að
taka.
Synina, sem upp komust,
kostuðu þau til mennta og hafá
þeir báðir lokið prófi frá há-
skóla. Hjálmar, sem er elstur
þeira systkina er nú bæjatrstjóri í
Kópavogi, en Árni, sem er fisk-
iðnfræðingur, rekur eigið fisk-
sölufyrirtæki fyrir erlendan
markað. Þriðja sonjnn, sem einn-
ig hét Árni, misstu þau mjög
ungan.
Dæturnar eru þrjár, Sigrún sú
elzta heflur starfað um hríð i
Noregi, en Þuríður og Anna eru
hústfreyjur hér í Reykjavík.
Eg vil að lokum þakka þeim
hjónum fyrir marga ánægjulega
stund, sérstaka umhyggju og góð
vild. Mér er ekki grunlaust um,
að stór hópur ungra og gamalla
muni tafea undir með mér, er ég
fullyrði, að án slíks fólks hefði
hagur íslands aldrei þofeaat áleið
is til þess, sem nú er og án
þeira ætti þjóðin enga framtíð.
Frændi.
MÉR hnykkti við þegar ég heyrði
um lát Dórótheu Árnadóttur, og
var mér þó kunnugt um, að hún
hafði um alllangt skeið gengið
í skugga dauðans. Mér fannst sem
gamalkært ljós hefði slokknað —
ljós sem hafði verið á sínum
stað öll þessi ár og kastað birtu
yfir árin. Það var orðið langt
um liðið, síðan ég átti samfundi
við Dórótheu síðast, og við höfð-
um átt fátt saman að sælda síð-
ustu 20 árin, en þeim mun Ijós-
ari eru bernskuminningarnar um
þessa ástríku og skilningsgóðu
konu, sem veitti svo örlátlega af
dýrum sjóði hjarta síns og litlum
veraldlegum efnum.
Ég vissi ekki fyrr en miklu
seinna, að nafn hennar var af
grískum uppruna og merkti
„Guðsgjöf“, en oft hefur mér
flogið í hug, að kannski hafi æðri
ráðstöfun ráðið því, að einmitt
þessi kona varð á vegi nokkurra
fátækra og umkomulítilla syst-
kina, þegar verst gegndi, tók þau
undir sinn verndarvæng að svo
miklu leyti sem því varð við
komið, hughreysti þau og gladdi
á ýmsa lund. Kannski stækka
allir hlutir í minningunni, en
mér finnst sem bernska mín
hefði orðið óendanlega miklu
ömurlegri en hún þó varð, hefði
ég ekki átt víst skjól hjá þessari
góðu konu, Ólafi Einarssyni
manni hennar og börnum þeirra
fimm, sem öll voru samhent í að
veita birtu og yl inn í umhverfi
sitt og rétta þeim hjálparhönd,
sem þess voru þurfandi. Fyrir
það vil ég þakka með þessum
fáu og fátæklegu kveðjuorðum.
Dóróthea Árnadóttir verður í
vitund minni tákn hins bezta í
fari góðrar konu og móður, sem
er örlætið og ástúðin jafneigin-
leg og andardrátturinn.
Sigurður A. Magnússon.
— Alþingi
Framhald af bls. 8
ríkiseign. Hann hefur áður flutt
frumvarp svipaðs efnis.
Þingsályktunartillögur.
Benedikt Gröndal hefur flutt
þingsiáiyktunartillögu um, að
stofnsett verði við landshöfnina
í Rifi á Snæfellsnesi fyrirmyndar
fiskiðjuver, sem að stærð og
vinnslutækni jafnist á við nýj-
ustu og beztu fiskiðjuver annarra
þjóða.
Alfre'ð Gíslason er flutnin/gs-
maður þingsályktunartillögu um,
að láta fara fram endurskoðun
laga um ríkisframtfærslu sjúkra
manna og örfeumla.
Guðni Gi
Minning
MEÐ Guðna er hniíginm í valin-n
elzti bóndi í Kjósinni og þá um
leið sá síðasti atf systkinum sín-
um. Hann var fæddur að Eyj.um
í Kjós 28. maí 1877. Voru for-
eldrar hans þau hjónin Guðrún
Ingjaldsdóttir og Guðni Guðna-
son, bóndi í Eyjum. Kona
Guðna yngra -var Guðrún Hans-
dóttir, Stephensen frá Hurðar-
baki í Kjós. Tóku þau við búi
af foreldru/m Guðna árið 1903 og
hefir Guðni búið þar síðan. Að
vísu hin síðari árin með aðstoð
Ingólfs sonar síns og Helgu konu
hans, eftir að Guðni missti konu
sína 1956 og etftir að heilsa
Guðna fór verulega að bila. En
í ful'l 60 ár var hann talinn fyrir
búi í Eyjuim. Að sjálfsögðu var
það honuim mikill missir, er
hann missti konu sína, þvi hún
var honum mjög samhemt um
flesta hluti og hin ágætasta
kona. En síuðstu árin var heilsu
Guðna mjög farið aftur. En þá
naut bann himnar ágætustu um-
önnunar á heimili sonar síns og
tengdadóttur.
Fyrir allmörgum árum bilað-
ist Guðni svo í baki, er hann
var að átökum við stórgrýti. —
Eftir það gekk hann aldrei heill
að verki og eftir það gat hann
ekki stígið á hestbak. Þó vár
hann ekki á því að setjast í
helgan stein, né halda að sér
höndum. En eins og fyrr segir,
var heilsan mjög tekin að bila
og kraftarnir þrotnir með öllu.
í sambandi við þetta kemur
mér í hug vísa Bólu-Hjálmars:
Líkaminn sýnir leifarnar
og lúamerkin, á veifeu holdi.
Að ég sérhlífinn varla var,
við hann á meðan fjörið toldi.
Annars var Guðni einn með
hraustustu mönnum hér í sveit,
er hann var upp á sitt bezta.
Og voru þó rnargir á þeim árum
! hér vel liðtækir, og sumir allvel
hraustir. Vatfasamt tel ég, að
tveir meðaiLmenn hefðu sótt sig-
ur í greipar Guðna ef að í það
hefði farið. Þó var Guðni hinn
mesti skapstillinganmaður og
stakur reglumaður og sérstakt
prúðmenni 1 daglegri umgengni.
Mátti segja að hann bæri atf
mörgum yngri mönnum, og vel
á sig komirm að vallarsýn. Glað-
ur í vinahóp og eftirsóttur flé-
lcigi. Fyrr á árum stundaði hann
nokkuð sjó, bæði á skútum og
togurum. Al'ls staðar var hann
jafn etftirsóttur, enda sama hvar
hann lagði hönd að og enn munu
vera til sjóféliagar hans, sem
hann vel.
Þau Guðni og Guðrún eign-
uðust sex börn og eru 5 þeira
á lífi: Hans, bóndi á Hjalla í
Kjós, Ingólfur, bóndi í Eyjum,
Guðrún, Rósa og Guðni lögfræð-
ingur, öll búsett í Rvík. Eina
stúlku uppkomna, Lilju, misstu
þau 1961. — Hjá þeim hjónum
ólst upp systurdóttir Guðna,
Guðrún Höskuldsdóttir. Einnig
dvöldu þar fleiri unglingar,
lengri eða skemmri tíma.
Guðni var mikill starfsmaður
alla ævi, á meðan heilsa entist,
og mikið var hann búinn að
uimbæta á jörð sinni öll þessi
ár, bæði að ræktun og húsabót-
um. Að vísu hin síðari árin, með
aðstoð barna sinna og annarra
vandamanna. Nú leggst hann
þreyttur til náða eftir langan og
strangan starfsdag og þá er
sannarlega gott að hvílast sátt-
ur við alla og mega þá hverfa
á fund þeirra ástvina, sem á und
an eru farnir. — í þeirri von
1 og trú er hann kvaddur atf nán-
' ustu ættmennum og öðrum sam-
' ferðamönnum sínum
Steini Guðmundsson.
Fundur Skógrækturiélugs íslunds
LAUGARDAGINN 31. október
hélt stjórn Skógræktarfélags ís-
lands fund á Hvolsvelli á Rang-
árvöllum, með stjórn skógrækt-
arfélaganna á Suðurlandi, en þar
eru nú fjögur skógræktarfélög:
Skógræktarfél. Árnesinga, Skóg-
ræktarfélag Rangæinga, Skóg-
ræktarfél. Mýrdælinga og Skóg-
ræktarfélagið Mörk. — Fundinn
sátu nær allir stjórnarnefndar-
menn fyrrnefndra félaga, alls 30
manns.
Hákon Guðmundsson, formað-
ur Skógræktarfélags íslands,
setti fundinn og stjórnaði honum.
Á fundinum voru ýmis mál
rædd, einkum þau er vörðuðu
stefnur í skógrækt á Suðurlandi
og reifaði Hákon Bjarnason þau
mál í framsöguræðu í byrjun
fundar. Einar G. E. Sæmundsen,
skógarvörður, ræddi um ræktun
skjólbelta og skýrði frá tilraun-
um, og Snorri Sigurðsson, skóg-
fræðingur, hafði framsögu um fé-
lagsmál.
Á fundinum urðu miklar um-
ræður, sem stóðu lengi frameftir
degi og á honum kom í ljós mik-
ill áhugi fundarmanna á áfram-
haldandi og auknu starfi í þágu
skógræktar.
Stjórn Skógræktarfélags fs-
lands hefur ákveðið að halda
fleiri slíka fundi með félögum í
öðrum landsfjórðungum.
Háskólanum berast bóka
- og kennslutækjagjafii
HÁSKÓLANUM hafa nýlega
borizt ágætar gjafir bóka og
kennslutækja frá British Council.
Meðal þessara rita eru nær 200
bindi af ritum eftir Shakespeare
í ýrnsum útgáfum og um 260
bindi af kennslubókum í ensku
og öðrum bókum um ensku-
kennslu, ætlaðar enskukennur-
um. Enn fremur allmikið satfn
af grammófónplötum, m.a. flest
leikrit Shakespeares, svo oig
vandaður magnari og tveir
hátalarar, sem koma í góðar þarf
it við kennsluna.
Frá Upplýsingaþjónustu
Bandaríkjanna hefir og borizt
vegleg bókagjöf, og fjalla bæk-
ur þær um málfræði og tungu-
málakennslu, og auk þess eru
þær á meðal nokkrar handbæk-
ur.
Þá hefir Menntastofnun Banda
ríkjanna ákveðið að afhenda
Háskólanum bókasafn ameríska
lektoratsins til eignar og um-
ráða, og eru í því safni möng
ágæt rit, sem eru veigamikil
fyrir kennslu í ensku og tungu-
málum almennt.
(Frétt frá Háskóla íslands)