Morgunblaðið - 15.12.1965, Blaðsíða 3
Miðvikudagm* ?15. des. 1965
MORCUNBLAÐIÐ
3
Lucia
ARFSÖGNIN um St. Luciu
hefur farið víða um lönd, en
hvergi haft jafnmikil áhrif og
í Svíþjóð. St. Lucia var sam-
kvæmt sögninni ítölsk að upp-
■runa og frábær að fegurð. En
Lucia þreyttist skjótt á með-
lætinu og blindaði sig til að
Frá vinstri: Þóra Magnúsdc t r, Herdís Zophoníasdóttir, Laufey Steingrimsdóttir, Sigurborg
Ragnarsdóttir, Gunnilla Skaptason, og systurnar, Vilborg og Kristín Árnadætur.
(Ljósm. Mbl. Ól. K. Mag.)
geta gefið sig einvörðungu að
líknarstörfum. í Svíþjóð er 13.
desember St. Luciu-Adagur“,
meðfram af því að áður fyrr
var það álitið, að aðfaranótt
þess dags væri hin lengsta í
árinu. — Meginverkefni St.
Luciu var að safna fé til handa
öldruðu fólki, sem ekki gat séð
sér farborða. Á ferð með St.
Luciu voru ávallt þernur henn
ar, en nokkuð er á reiki hversu
margar þæf hafi verið. í Sví-
þjóð er þessi hátíð dýrlings-
ins Luciu haldin á hverju heim
ili og vekur þá dóttirin í hús-
inu foreldra sína og systkini
með kaffi og kökum. Auk
þess er oft haldin fegurðar-
samkeppni í sambandi við
þennan dag í Svíþjóð.
Sænsk-íslenzkafélagið gekkst
að venju fyrir St. Luciu-hátíð
í Þjóðleikhúskjallaranum 13.
desember. Þár voru saman-
komnir fjölmargir Svíar, svo
og íslendingar, sem numið
hafa í Svíþjóð. Vakan hófst
með því, að Guðlaugur Rósin-
kranz, Þjóðleikhússtjóri og for
maður Sænsk-íslenzkafélags-
ins, flutti ávarp og ambassa-
dor Svía hér á landi, Gunnar
Granberg, flutti ræðu. Síðan
kom hápunktur kvöldsins: St.
Lucia birtist með geislabaug
af kertum yfir höfði sér og í
halarófu á eftir henni komu
sex þernur, sérhver með kerti
íklæddar hvítum möttlum og
sungu Luciusönginn, þýðum
og fallegum röddum. í gervi
St. Luciu að þessu sinni var
íslenzk stúlka, Sigurborg
Ragnarsdóttii', sem fædd er í
Svíþjóð, en íslenzk í báðar
ættir. Það var móðir Sigur-
borgar og sænsk kona, Britta
Gíslason, sem æfðu söng St.
Luciu og þerna hennar og önn
uðust undirbúning að hátíð-
inni. Seinna á hátíðinni seldu
stúlkurnar happdrættismiða
og rennur ágóðinn til elliheim-
ilanna hér í borg. í gær fóru
stúlkurnar í heimsókn til
gamla fólksins á elliheimilun-
um og sungu fyrir það, og er
það reyndar fastur liður í líkn
arstarfsemi þeirri ,sem ná-
tengd er St. Luciuhátíðinni.
- Iceland
Framhald af bls. 32.
gang mála við unddrbúning-
inn í stórum dráttum.
Halldór Gröndal sagði okk-
ur svo frá:
— Ég var ráðinn til fyrir-
tækisins í aprílnnánuði sl. O'g
fór skömmu síðar utan til að
athuga undirbúning, og gera
samning um leigu húsnæðis.
en það má'l hafði Björn
Björnsson þá undirbúið.
Hugmyndin var fram komin
áður og m.a. hafði Þorvaldur
Guðmundsson veitingamaður
og kaupmaður haft kynningu
á íslenzkum mat hér í London.
Þá hafa hin Norðurlöndin
svipaðar stofnanir hér í borg.
Þar kemua: svo að landbúnað-
arráðíherra, Ingólfur Jónsson,
ákveður að hafist skuli handa
og Iceland Food Centre er
sameign ríkisins og nokkurra
fyrirtækja, svo sem SÍS,
Framleiðsluráðs land'búnaðar-
ins, Loftleiða og £1. einka-
fyrirtækja.
í sumar fór ég svo tvœr
ferðir utan og flutti síðan
fjölskyldu mina hingað út í
byrjun september. Hinn 16.
sept. er svo búið að ganga frá
leigu á húsnæðinu, teikna
hina nýju innréttingu og fyrri
leigjendur, sem var ísraelska
flugfélagið ELAL, fluttir út
úr húsnæðinu. Byggingarfyr-
irtækið Pollards Co. tók að
sér að annast breytingu hús-
næðisins, en allar innrétting-
ar eru smíðaðar heima á Is-
landi. Við mr. Hills yfirvexk-
stjóri PoLlards stigum inn í
þetta húnæði 16. sept. og þá
var þegar hafizt handa um að
rífa niður innréttinguna sem
fyrir vair og undirbúa allt
undir innsetningu hinnar nýju.
Það er ótrúlegt verk, sem
vinna þunflti, áður en hægt
var að byrja á uppsetningu
innréttingarinnar. AliLsikonar
loftræstikanalar og geysilegur
fjöldi raiftenginga svo og ör-
yggisútbúnaður fyrir eldvarn-
ir varð að setjast upp þar sem
hér er nú í fyrsta sinn veit-
ingabús í þessum húsakynn-
um.
Mitt hlutverk hefir að
mestu verið að ’undirbúa stað-
inn sem veitingahús og sjá um
allt er varðar þann rekstur.
Þetta verður fyrst og fremst
rekið sem íslenzkur veitinga-
staður með öllum tegundum
ísLenzks matar aLLt frá kæst-
um há'karli til rjúpna, ailt sem
aflað er til matar úr sjó og af
landi. Auk þess verður hér
svo seldur aiiur algengur
enskur matur. í veitingahús-
inu geta 67 manns matast í
senn. Hér munu starfa 14
manns, þar af 9 íslendingar.
Yfirtþjónn verður Jón Ingi
Baldursson, en matsveinn
Hrólfur Sigurðsson. Ég hef
svo auk þess fengið minn
gamla og góða yfirmatsvein
úr Nausti, Ib Vestmann, til að
taka hluta af sumarfríi sínu
og verða ofekur til aðstoðar
meðan við erum að fara af
stað. Auk veitingahúsarekst-
ursins verður hér svo sölu-
búð þar sem seldur verður
hraðfrystur matur, sem komið
er fyrir í frystikistum og
frystiskápum og maturinn
pafekaður í fremur litlar neyt-
endapafekningar. Þá verða hér
sýningarskápar fyrir Ustiðn-
að, silfurmunir frá Jóhannesi
Jóhainnessyni, leirker og
brenndir leirmunir frá fyrir-
tækinu Heimilisiðnaður. Þann
ig verður starfsemin í stórum
dráttum, sagði Haildór Grön-
dal að lokum.
J ón Haraldsson arkitekt
svaraði nokkrum spurningum
okkur um hans verk og hlut-
deild í undirbúningi ö'llum og
gaf okfeur ofurlitla lýsingu á
því hvernig innréttingin er I
stórum dráfctum:
Jón Haraldsson arkitekt
svaraði nokkrum spurningum
okkar um hans verk og hlut-
deild í undirbúningi öllum og
gaf okkur ofurlitla lýsingu á
því hvernig innréttingin er í
stórum dráttum:
— Ég gerði fyrsta frumupp-
drátt að innréttingunni hinn
3. marz í vor. Segja má að í
stórum dráttum sé allt verkið
unnið heima af Húsgagna-
verzlun Hafnarfjarðar, en hún
annaðist sem kunnugt er inn-
réttingu Nausts, Traðar og
Icecraft í New York svo eitt-
hvað sé nefnt. Veitingasalur-
inn verður búinn básum úr
ljósum og svörtum viði með
rauðu áklæði og teppi verður
rautt svo og sjálft Lofltið, niður
úr loftinu hanga svo svartir
bitar en ljósastæði verða hvít
og þannig útbúin að ljós kem-
ur hvergi beint út úr þeim
heldur með endurkasti. Þiljur
eru ljósar með svörtum list-
um. Fyrir framan barinn
verða loftbitar hinsvegar hvít-
ir og fara lækkandi eftir því
sem innar kemur. í heild
sinni er innréttingin tákn elds,
hrauns ög íss. Tvær stórar
myndir skreyta salarkynnin.
Eru það gosmyndir frá Surts-
ey teknar að næturþeli á lit-
filmu, en myndirnar tók
Hjálmar R. Bárðarson skipa-
skoðunarstjóri. Myndirnar eru
í eðlilegum litum og lýsir í
gegnum þær. Stækkun mynd-
anna er gerð hér í London. Þá
eru myndir af grýlukertum
eftir Þorstein Jósepsson og
verða þær við frystiskápana
í sýningarglugga. Eldhús er í
kjallara undir veitingastof-
unni, svo og snyrtingar,
geymslur, frystiklefar og
kæliklefar. Eldhúsið er búið
mjög fullkomnum raftækjum,
en uppi í sal er komið fyrir
grilli, þar sem matur verður
hraðsteiktur. Að því er mér
skilst hefir hinum ensku
handverksmönnum litist vel á
alla gerð innréttingarinnar og
hælt íslenzkum handverks-
mönnum fyrir þeirra verk, en
þeim hefir þótt innréttingin
nokkuð dýr miðað við enskan
mælikvarða, segir Jón að
lokum.
Við snúum okkur nú
til nokkurra handverksmann-
anna ensku og spyrjum iþá
um þeirra álit.
Mr. Hills er yfirsmiður og
yfirverkstjóri. — Við höfum
nú unnið að þessu verki hér
um 12 vikur. Flestir höfum
við verið hér að störfum 40
talsins í einu nú síðustu dag-
ana. Mér finnst útlit innrétt-
ingarinnar mjög smekklegt og
islenzka handverkið gott. Við
notum hinsvegar ekki jafn
mikið af harðviði og þið ger-
ið.
í sama streng tók mr. Roy
Mullen, sem hafði yfirumsjón
með raflögnum.
— Raflagnir hafa verið
hér mjög miklar vegna þess
að hér er hafin alveg ný starf-
semi. Húsið er nokkuð ^amalt
sennilega frá því um aldamót.
Mér virðist allur búnaður hér
sérlega vandaður og gerður
til þess að endast lengi og vel.
Iceland Food Centre er á
mjög góðum stað í London í
virðulegu hverfi rétt hjá
Piccadilly Cirkus, að vísu rétt
utan við mestu umferðina en
aðeins tveggja mínútna gang
frá henni. Umhverfi allt er
mjög skeriimtilegt og er von-
andi að staðurinn verði vin-
sæll. En þeirri spurningu
skaut upp í kollinn á okkur
þegar við ræddum um þessa
verzlun og veitingahús. Hvað
gerum við ef íslenzka lamba-
kjötið verður raunverulega
mjög vinsælt í milljónaborg-
inni London?
— vig.
STAKSTf! Wli
Breytingar i Kreml
Svo sem kunnugt er af frétt-
um hafa nokkrar breytingar orð
ið á æðstu stjórn Sovétríkjanna,
og í forustugrein bandariska
stórblaðsins New York Tirnes
fyrir nokkrum dögum er um
þær fjallað. Þar segir svo: ,,Þeg-
ar Anastas I. Mikojan sagði af
sér sem forseti Sovétrikjanna í
Kreml siðastliðinn fimmtudag,
voru meðlimir Æðsta ráðsins
þögulir, greinilega hræddir við
að hylla hann, þar sem veri®
gæti, að enn einn gamall bolsev-
iki hyrfi nú af sjónarsviðinu
vegna ,,hreinsunar“.
Það var ekki fyrr en aðal-
ritari kommúnistaflokksins
Bresnev hafði haldið ræðu, þar
sem hann hyllti Mikojan, hæfi-
leika hans og mikla þjónustu,
að ljóst varð, að Mikojan fór
frá af eðlilegum ástæðum. Þá
og aðeins þá var hann hylltur
fyrir hálfrar aldar forustu í Sov
étríkjunum og kommúnista-
flokknum. Þetta var lítið at-
vik, en það lýsti greinilega þvi
andrúmslofti, sem enn ríkir í
Moskvu. Full ástæða er til að
taka trúanlegt, að Mikojan, sem
nú er rúmlega sjötugur og á
við heilsuleysi að stríða, segi nú
af sér af þeim ástæðum sem
gefnar eru upp, en ekki vegna
þess, að hann hafi beðið lægri
hlut í hinni póUtísku baráttu.
En mun erfiðara er að meta
skipun Nikolai Podgarni tU þess
embættis, sem Mikojan gegndi,
og fráhvarf Alexanders Sjelepin
frá störfum hans innan ríkis-
stjórnarinnar.
Podgomi og Sjelepin
„Fyrir rúmu ári hafði Podg-
orni með höndum sameiningu
flokkskerfis kommúnistaflokks-
ins, verkefni, sem benti til þess,
að hann hefði mikil völd til
þess að setja stuðningsmenn
sína í lykil stöður. Hefur hann
nú misst þessa áhrifastöðu? Hef
ur hann verið settur í æðra en
áhrifaminna embætti og Sjelep-
in tekið við hans störfum. Sann.
leikurinn er sá ,að um þetta vit-
um við ekki þrátt fyrir miklar
vangaveltu um þetta nú.
Stefna Sovétríkjanna
En mikilvægara heldur en
mannabreytingarnar er sú
stefna, sem mörkuð hefur ver-
ið að undanfömu í Sovétríkj-
unum. Mesta athygli hafa vakið
harðorð ummæli Kosygins for-
sætisráðherra um Bandaríkin,
sem auka einungis á spennuna í
alþjóðamálum. En tölurnar í
fjárlögum Sovétríkjanna fyrir
1966 og efnahagsáætlun þeirra
fela að líkindum í sér mikilvæg-
ari vísbendingar. Þessar áætlan
ir leggja áherzlu á hagvöxt í
þungaiðnaði og léttari iðnaði og
í landbúnaði, og þær benda til
þess að áframhald verði á því
friðsamlega sambandi, sem ríkt
hefur við aðra hluta heims,
þrátt fyrir hin hörðu orð Kosy.
gins. Engin hinna mikilvægu
markmiða, sem sett hafa verið
fyrir árið 1966 — sérstaklega
loforð um bætt lífskjör fólksins
í Sovétríkjunum, — geta orðið
að veruleika, ef Moskva bland-
ar sér í meiriháttar deilur á
alþjóðavettvangi . Svo virðist,
sem það sé eitt meginmarkmið
Kreml á næstu árum, að kom-
ast hjá slikum deilum, sem haft
gætu hinar alvarlegustu afleið-
ingar fyrir Sovétríkin“.
>