Morgunblaðið - 30.05.1967, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 30. MAI 1007.
17
Einasta aukningin, sem þögar
er ákiveðin á sjúkrahúsrými
■fyrir egðsjúka er bygging geð-
sjúkradeildar á Landsspítalan-
um, sem væntanlega verður
hafizt handa um, þegar lokið
verður skipuiagningu Lands-
spítalalóðarinnar“.
Dr. Tómas gat þess í lok
ræðu sinnar að Kleppsspítalinrt
væri eina stofnunin, sem veitt)
hefði læknaefnum og hjúkrun-
arnemum kennslu í geðlæknis-
fræði og að sú kennsla hefði
vaxið á síðustu árum. Síðan
sagði Tómas:
„Til þess að spítalinn geti
fullnægt hlutverki sínu sem
kennslustofnun er honum nauð-
synlegt eins og áður var að
vikið að hafa meiri starfskrafta
til þess ð sinna kennslunni bæði
innan spítalans og þannig að
möguleiki væri á að spítalinn
hefði lækningastofu fyrir geð-
sjúklinga, sem ekki þyrftu á
sjúkrahúsvist að halda, þar sem
stúöentar ynnu undir umsjón
sérfræðinga í þjónustu spítal-
ans. Gæti slík þjónusta kann-
ske stuðlað að því að draga
eitthvað úr þörfinni fyrir sjúkra
rúm“.
Fra afmælismottoku i samkomusal Kleppspitalans.
Geðsjúkrahússskortur mesta
óleysta vandamál heilbrigðismála
— sagði dr. Tómas Helgason, yfirlœknir
á Kleppi á 60 ára afmœli Kleppsspítalans
KLEPPSSPÍTALINN var 60 ára
jríðastliðinn laugardag hinn 27.
maí slíðastliðinn. Að því tilefni
var velunnurum spítalans boðið
í samlkomusal hans, þar sem
þeim var Veitt kaffi, en að lok-
inni kaf fidrykkj u var þeirn
sýndur spítalinn.
í upphafi bauð Þórður Möller
yfirlæknir gesti velkomna og
ræddi að nokkru um þær breyt-
ingar, sem orðið hefðu í með-
ferð geðsjúklinga og minntist
á það hve viðhorf fól'ks hefði
breytzt til hins betra. Farið
vaeri nú að lJta á geðsjúkdóma
sem hvert annað mannlegt mót-
lætL Fyrsti sjúklingurinn, sem
kom á spítalann, kom 27. maí
fyrir 60 árum.
Þórður Möller minntist þess,
að þegar spítalinn hefði tekið
til stahfa hafi honum verið val-
hvn staður á kyrriátum stað
fjarri amstri Reykjavíkur. Nú
hins vegar væri skipulagt hverfi'
á landareign spítalans. Hann
kvaðst vona að sú þjónusta sem
spítalinn veitti mætti verða til
þess að bæta heiibrigðisástand
landismanna.
Er Þórður Möller yfirlæknir
hafði lokið máli sínu tók fil
máls dr. Tómas Helgason yfir-
lærknir og sagði hatnn m. a., að
lög um Kleppsspítalann hefðu
verið samþykkt á Alþingi sum-
arið 1905. Þá var gert ráð fyrir
22 sjúkrarúmum, en í meðför-
•um þingisins var ákveðið að
hælið skyldi rúma 40—50 sjúkl-
inga. Fljótt fór að bera á
þrengslum og í lok fyrri heims-
tstyrjaldar var ákveðið að
®tækka spítalann og var þá
•reiisitur Nýi spítalinn, eins og
hann hefur jafnan verið kall-
aður. Sú bygging var tekin í
Potkun árið 1929. í henni voru
rúm fyrir 80 sjúklinga.
• Upp úr 1940 bættist við Víði-
hlíðardeildin með 24 rúmum,
dleild á efstu hæð Nýja spítal-
pns, deild í kjallara gamla spít-
alans og ein deild í Stykkis-
jhólmsspíttala. I lok síðari heims-
Btyrjaldar var hafizt handa um
byggingu tveggja deilda, sem
Betlaðar voru erfiðustu sjúkling
unum og voru þær teknar í
■notkun á árunurn 1991—il95'2.
Þá var einnig keypt jörðin Úlf-
ansá í Mosfellssveit og þar gent
r*áð fyrir 7 rúmum fyrin
örykkjusjúka og loks 1963 tólk
ápíttalinn við rekstri hjúkrun-
arstöðvar Bláa bandisins og hef-
ur síðan rekið þar deild aðal-
iega fyrir drykkjusjúka. Síðan
'sagði dr. Tómas:
„Þrátt fyrir það, að sjúkra-
rúmafjöldi spítalans hafi ekk-
ert aukizit á síðastliðnum 15 ár-
um hefur tekizt að nýta rúmin
Ibetur, sem sést á því, að á sl.
Dr. Tómas Helgason, yfir-
læknir flytur ræðu.
lári komu og fóru aftur af spít-
alanum 5—6 sinnum fleiri sjúkl-
inar heldur en fyrir 15 árum
síðan. Þetta hefur tekizt vegna
Ibreyttra og nýrra meðferða,
sem rutt hafa sér rúms á þessu
láraibili. Jafnframt hefur verið
fjölgað verulega starfsliði við
spítalann, læknum og öðrum,
iþótt enn vanti verulega á, að
hér séu allir þeir sérhæfðu
starfskraftar, sem nauðsynlegir
eru tiii þess að spítalinn verði
rekinn á sem beztan og hag-
kvæmastan hátt fyrir sjúkling-
ana.
Auk deildanna í spíitalanum
sjálfum og þeirra sjúklinga,
isem verið hafa á spítalanum og
komu á sl. ári 340 manns í hana
í rúmlega 3400 skipti. Hefur
þetta að sjáilfsögðu gert okkur
kleifit að útskrifa sjúklinga
'fyrr en ella og oÆt að fyrir-
þygjga að þeir þyrftu að leggj-
asit inn á spítalann að nýju“.
Tómas gat þests, að frá upp-
hafi hafi komið 3200 sjúklingar
í Kieppsspítalann í samtals
©700 skipti. Eru það einkum
örykkjusjúklingar sem komið
hafa oftar en einu sinni, og
margÍT hverjir mjög oft. Síð-
■ulstu 20 árin hefur heildarlegu-
diagafjöldi á spítalanum verið
100—ililO þúsund á ári að jafn-
aði. 15% sjúklinganna sem kom-
'ið hafa í spítalann haifia komið
þangað í fyrsta sinni.
í upphafi var aðeins einn
læknir við Kleppsspítalann,
Þórður heitinn Sveinsson, lækn
ir, sem var skipaður yfirlæknir
spítalans 1. apríl 1907 og gegndi
því starfi til 1. janúar 1940.
'Fram til 1929 var hann eini
læknirinn við spítaiann, en þá
var dr. Helgi Tómasson róð-
inn ytfirlæknir á Nýja spítalan-
um og voru þeir tveir yfir-
'læknar til 1940, er spítalarnir
<S>Eva yfirgefur Paradís, höggmynd Ásmundar.
Listmunauppboð — hið
síðasta að þessu sinni
Málverk eftir m.a. Kjarval og Asgrím
og afsteypa af höggmynd eftir Ásmund
— Þetta verður síðasta upp-
boðið hjá mér að sinni, sagði
Sigurður Benediktsson listmuna-
uppboðshaldari, er við litum inn
til hans í Súlnasal Hótel Sögu í
gær. Að þessu sinni ætlar Sig-
urður að selja 46 málverk og
eina höggmynd. Margt af þessu
eru dýrgripir hinir mestu.
Höggmyndin er eirsteypa af
mynd Ásmundar Sveinssonar:
Eva yfirgefur Paradís, en aðeins
eru þrjár slíkar tð. Er ekki að
efa að margan fýsir að eignast
Þri-skrafs-sjon, oliumalverk eftir KjarvaL
þetta listaverk.
Þá ætlar Sigurður að selja 14
málverk eftir meistarann Kjar-
val, þar af eru þrjú alveg ný.
Nefnast þau Þrí-skrafs-sjón, olíu
málverk 112x162 cm, VorljóS,
olíumál 96x101 sm. og Yndisleg
vornótt, olíumálverk 110x133
sm. Hin málverk Kjarvals eru
eldri, það elzta frá 1919.
Fjögur málverk eftir Ásgrím
Jónsson verða boðin upp. Nefn-
ast þau: Úr Húsafellsskógi,
Ólafsvíkur-enni, Við Geitá og
ÁHabyggð og manna. Tvö þau
fyrrnefndu eru vatns'litamyndir,
en tvö síðarnefndu olíumálverk.
Þá verður boðið upp eitt stórt
málverk eftir Tryggva Magnús-
son, en Sigurður sagði að mynd-
ir eftir hann kæmu sjaldan innr
á málverkauppboð. Þá verða
einnig boðin upp 2 málverk eftir
Gunnlaug Scheving, og af öðr-
um málurum sem verk verða
seld eftir má nefna: Jón Engil-
berts, Haildór Pétursson, Egg-
ert Guðmundsson, Braga As-
geirsson, Svein Þórarinsson og
Ragnar Pál Einarsson. Uppboðið
hefst kl. 5 stundvíslega.
Voru sameinaðir, en frá þeim [
tíma var einn yfirlæknir til
1962. 'Síðan 1962 hafa Verið
tveir yfirlæknar við spítalann
'og 3 síðan seint á árinu 1963,
auk 3—5 annarra lækna í fullu
starfL
Dr. Tómas Helgason sagði að
geðsjúkrahússskortur væri tví-
mælalaust mesta óleysta verk-
efni heilbrigðismálastjórnarinn-
ar í dag, og sagði síðan:
„Til þess að sjá landsmönn-
um fyrir fullnægjandi þjónustu
á geðsjúkrahúsum þarf eins og
áður er um rætt 3 rúm fyrir
hvert 1000 landsmanna eða ná-
lægt 600 rúmum alls miðað við
íbúafjölda nú. Það ber því
brýna nauðsyn til að koma upp
hið allra bráðasta nýju geð-
sjúkrahúsi með um 300 rúmum-
Hér við bætist, eins og áður er
sagt, þörfin sem skapast vegna
þrengsla þeirra, sem á Klepps-
spítalanum eru, auk þess sem
gert er ráð fyrir, að flytja
verði geðsjúkrahús ríkisins
frá Kleppi í náinni framtíð
vegna fyrirhugaðra hafnarfram-
kværnda Reykj avíkurborgar.
----——-----------------------