Morgunblaðið - 19.07.1967, Blaðsíða 14
14
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 19. JOL! 1967
Útgefandi:
Framkvæmdastjóri:
iRitstjórar:
Ritstjórnarfulltrúi:
Auglýsingar:
Ritstjórn og afgreiðsla:
Auglýsingar:
í lausasölu:
Áskriftargjald kr. 105.00
Hf. Árvakur, Reykjavík.
Sigfús Jónsson.
Sigurður Bjarnason frá. Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Þorbjörn Guðmundsson.
Árni Garðar Kristinsson.
Aðalstræti 6. Sími lO-ilOO.
Aðalstræti 6. Sími 02-4-80.
7.00 eintakið.
á mánuði innanlands.
UPPBLÁSTUR
OG LANDGRÆÐSLA
IJornar heimildir skýra frá
* því, að ísland hafi ver-
ið gróðursælt land, þegar for-
feður okkar kynntu sér hér
landkosti á fyrstu árum Is-
landsbyggðar. Er jafnvel tal-
að um, að landið hafi verið
. skógi vaxið milli fjalls og
fjöru. Má vafalaust telja að
birkið hafi sett miklu meiri
svip á landið, en nú er. Enda
er það svo að birki klæðir
landið bezt, þar sem það hef-
ur náð góðum þroska, og
ættu skógræktarmenn að
leggja áherzlu á tilraunir í
þá átt að kynbæta það, svo
unnt sé að ná betri árangri
í birkiræktun en verið hef-
ur. Verður þetta látið nægja
um skógrækt að sinni, enda
mikið um það mál rætt að
undanförnu. Þó er enginn
vafi á því, að hún á eftir að
setja mikinn og fagran svip
á land okkar, en gæta verður
þess vandlega að það verði
gert á réttum stöðum. Til
dæmis eru flestir sammála
um, að skógrækt eigi ekki við
á stöðum eins og Þingvöllum;
skógrækt á að miða að því að
að klæða landið, gera það
hlýlegra, en breyta ekki sér-
kennum þess.
Gróður hefur verið miklu
meiri hér á landi áður fyrr en
nú er. Um það þarf engum
blöðum að fletta. Undan-
farnar aldir og áratugi hefur
hann verið á stöðugu undan-
haldi, en þó hafa á síðari ár-
um verið gerðar ítarlegar
tilraunir til að stemma stigu
við því, að landið blési upp.
Hefur góður árangur náðst
með sandgræðslu og er von-
’ andi að henni takist að hefta
þann uppblástur, sem herjað
hefur í byggð.
Mikla athygli vakti ,ferð
sem hópur ungmenna úr
héraðssambandinu Skarp-
héðni fór upp í Biskups-
tungnaafrétt undir stjórn
Ingva Þorsteinssonar, magist-
ers. Sáðu þeir þar um 1 tonni
af grasfræi og báru á 8 tonn
af áburði. Er þess að vænta
að þetta sjálfboðastarf eigi
eftir að bera ríkulegan ávöxt,
hefta uppblástur og breyta
. sandauðnum í grænar lendur.
Biskupstungnaafrétturinn
er einna verst farni afréttur
á landinu, hvað snertir gróð-
ureyðingu og uppblástur.
Ingvi Þorsteinsson segir, að
samkvæmt gróðurkortum,
sem gerð voru af svæðinu
fyrir nokkru, sé aðeins um
% af flatarmáli þess svæðis
sem afrétturinn tekur yfir,
gróið land, en lítill vafi leiki
á því, að þar hafi verið miklu
meiri hluti lands gróið áður
fyrr.
„Gróðureyðingin hefur ver-
ið geysilega ör á þessu
svæði,“ segir hann, „enda
ekkert gert til að hindra eða
draga úr þeirri þróun. Af-
rétturinn var kortlagður fyr-
ir 10 árum og sé gróðurinn
nú borinn saman við það sem
þá var, kemur í ljós, að á
þessum eina áratug hafa
margir tugir, ef ekki hundr-
uð hektara gróins lands horf-
ið, og eftir stendur aðeins
blásið örfoka land — eins og
maður getur ætlað að það
hafi verið að ísöld nýlok-
inni.“
En Biskupstungnaafréttur
er ekkert einstakt fyrirbrigði.
Mikill uppblástur er víða um
Suðurland og hvergi meiri en
þar, og þarf að stórefla bar-
áttuna gegn honum. Fyrst
þarf að treysta aðstöðuna
með því að hefta hann, síðan
þarf að láta til skarar skríða
og hefja gagnsókn. Það hlýt-
ur að vera eitt af hlutverk-
um þeirrar kynslóðar, sem nú
lifir á íslandi, að græða upp
land sitt, gera það hlýrra og
betra og nota til þess öll þau
meðul, sem hún hefur yfir
að ráða. Við eigum að leysa
landið úr herkví örfoks og
eyðisanda og sækja fram til
sigurs fyrir gróður og græn-
ar sléttur. Engin barátta sýn-
ir jafn vel trúna á landið og
sú sem háð er á þessum víg-
stöðvum. Þeir sem þarna
vinna af kjarki og áræði
munu eiga mikinn þátt í því,
að íslenzk æska erfi betra
land en nú er.
VORMENN
ÍSLANDS
|7 kkert hlutverk ætti að
** vera ungmennafélögum
jafn samboðið og það að ná
aftur því landi, sem eyðilegg-
ingin hefur lagt undir sig.
Margir ungmennafélagar
hafa bæði reynslu og þekk-
ingu á störfum sem þessum.
Og gleðin yfir því að bera
gróðurinn fram til sigurs við
erfið skilyrði er meira virði
en öll veraldleg gæði. Jóhann
es Sigmundsson, form. héraðs
sambands Skarphéðins, segir
í samtali við Morgunblað-
ið: „Ég held að allir þátttak-
endur hafi verið ánægðir
með ferðina, sem segja má að
hafi jafnframt verið skemmti
ferð. Nú er bara vonandi að
þetta starf beri árangur. Við
höfum áform um að fara í
fleiri slíkar ferðir, þótt ekki
dreka, sem skemdist af völd-
um sprengju, er Egyptar
höfðu lagt á eystri bakka
Súezskurðarins,
Þessi mynd var tekin í Kant-
ara við Súezskurð 4. júlí sl.
Hún sýnir ísraelskan skrið-
Skozkir hermenn úr her
Breta á morgunæfingu dag-
inn eftir að þeir tóku sér
slöðu í hinu svonefnda gig-
svæði í Adenborg. Þeir voru
fyrstu brezku hermennirnir,
sem fóru inn á svæðið frá
því 20. júni sl. er tólf brezk-
ir hermenn voru drepnir.
verði í sumar. Ingvi leggur
áherzlu á, að á næsta ári
verði borinn meiri áburður á
þau svæði, sem nú var sáð í,
og er ætlunin að svo verði
gert. Við vonum líka að fleiri
ungmennafélagar komi á eft-
ir, því að verkefni við land-
græðsluna eru næg, hvar sem
er á landinu.“
Vonandi verður unnt að ná
góðum árangri í baráttunni
við uppblástur og gróðureyð-
ingu. En til þess að svo megi
verða er nauðsynlegt að
vinna skipulega að málum
þessum og á allan hátt vís-
indalega. En málið er í hönd-
um sérfróðra og ágætra vís-
indamanna. Þeir gera sér
ljóst, að árangur af sáningu
er ekki nógu öruggur enn
sem komið er. Þó ástæða sé
til þess að hvetja menn að
hefja sem fyrst gróðursetn-
ingu á hálendinu, er auðvitað
óráðlegt að gera það fyrr en
góðar plöntur eru fyrir hendi
og verður nú áherzla lögð á
að afla þeirra. Það þarf að
safna íslenzkum tegundum,
velja og kynbæta þær og
framleiða síðan þau fræ, sem
heppilegust eru. Einnig er
nauðsynlegt að safna plönt-
um frá nágrannalöndunum
og reyna þær hérlendis og
finna þannig á vísindalegan
hátt, hverjar helzt koma til
greina og eru sigurstrangleg-
astar.
En hvað sem því líður, þá
þurfum við að einbeita okk-
ur að þessu verkefni. Það er
fyrir neðan virðingu okkar
að horfa upp á landið blása
upp. Þjóð, sem lætur land
sitt blása upp án þess að snú-
ast til varnar, sljóvgast smám
saman. Hún missir gróður-
máttinn úr sál sinni. En þeir
sem leggja til atlögu við
uppblástur og gróðureyðingu,
hvort sem er í andlegum eða
veraldlegum skilningi, hafa
hér á landi verið kallaðir —
vormenn fslands.