Morgunblaðið - 04.05.1968, Blaðsíða 10

Morgunblaðið - 04.05.1968, Blaðsíða 10
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 4. MAÍ 19W8 10 Erlendur Jónsson skrifar um BÓKMENNTIR SKÍRIMIR SKÍRNIR. SKÍRNIR. 141. ár. 158 bls. Ritstj. Halldór Halldórsson. Reykjavík — 1967. SKÍRJNIR — fyrir árið í fyrra — var nýlega borinn til félaga Bókmenntafélagsins. Að þessu sinni hefst hann á ritstjómar- grein eftir prófessor Halldór Halldórsson og heitir Hlutverk Skírnis. „Ég tel,“ segir ritstjórinn þar meðal annars, „að hann (það er Skírnir) eigi að vera tímarit um íslenzk efni og efni, sem varða ísland, ekki aðeins um bókmennt ir, heldur einnig um sögu, fé- lagsmál, málfræði." Þetta telur ritstjórinn semsé skulu vera hlutverk Skírnis. En einmitt þessu hlutverki hefur Skírnir gegnt um langa hríð. Það, sem ritstjórinn er að segja okkur, útleggst því, með öðrum Vélstjóri óskast á góðan trollbát. Upplýsingar í síma 34735. Til leigu nýtt húsnæði hentugt fyrir IÐNAÐ- og/eða SKRIF- STOFU að Dugguvogi 23. Vörulyfta. Sími 32229. Til sölu 6 cylindra Willy’s jeppi með overdrive árg. 1967, til sýnis að Óðinsgötu 2 á laugardag 4. maí kL 1—3 e.h. Skipti á Volkswagen koma til greina. BYGGINGAMEISTARAR HÚSBYGGJENDUR VANDIÐ VAL Á GLUGGUM VELJIÐ TE-TU FRAMLEIÐSLU. TE-TU GLUGGAR ERU ÞÉTTIR, GEGN VINDI, VATNI OG RYKI. SENDIÐ OKKUR GLUGGATEIKNINGU VIÐ GERUM YÐUR TILBOÐ. gluggaverksmiðja YTBI - NJAROVIK ■ .1601 - Koflavlk Koflovlk Karlakórinn ÞRESTIR HAFNARFIRÐI. Söngskemm tanir í Selfossbíó sunnudaginn 5. maí kl. 4 og að Flúðum sama dag kl. 9. Söngstjóri: Herbert Hriberschek Ágústsson. Undirleikarar: Skúli Haldórsson, Pétur Björnsson, Karel Fabri. F.insöngvari: Ólafur Eyjólfson. Aðgöngumiðar verða seldir við innganginn. Karlakórinn Þrestir. orðum, að Skírnir skuli halda áfram að vera Skírnir. Efni þessa siðasta Skírnis er líka í samræmi við hefðbundið og yfirlýst hlutverk hans. Þar eru tvær greinar um íslenzk fræði erlendis, báðar þýddar; ritgerð um íslenzk mannanöfn eftir Halldór Halldórsson; rit- gerð eftir Pál V. G. Kolka um Æverlinga, forna höfðingjaætt Húnvetninga; og fleira af svip- uðu tagi. m H wM IMI Próf. Halldór Halldórsson. Tvennt finnst mér þó venju fremur einkenna þennan árgang Skírnis. í fyrsta lagi er þar talsvert af þýddu, erlendu efni, sem að vísu snertir íslenzk fræði, sumt meira, en sumt minna. í öðru lagi mun minnst að efni bókarinnar vera nýtt, það er að segja, megnið af því mun hafa verið flutt áður sem erindi eða fyrirlestrar. Hvort tveggja — að þýða efni eða endurprenta, nema hvort tveggja sé — ber vott um nokkra þreytu og hnignun, jafn- vel þó ekkert sé prentað nema úrvalsefni, eins og raunin er í þessum árgagni. Þegar tímarit fer þannig að slægjast eftir efni, sem áður hef- ur verið flutt, er ástæðan sjald- nast nema ein: framboð efnis svarar ekki lengur eftirspurn. Samt sem áður stendur Skírn- ir ekki hallari fæti en við var að búast. Almenningur veit tæp- ast af honum. Sumir líta á hann eins og próventukarl, vísa hon- um ekki á bug, af því hann er orðinn svo gamall, og þjóðin á honum skuld að gjalda. Þjóðleg- ir fræðimenn af gamla skólanum hafa mætur á Skírni og halda tryggð við hann. Og svo er hann þessi líka kostulegi minnispen- ingur íslenzkrar menning- ar: elzta tímarit á Norðurlönd- um. Er ekki nokkru fórnandi fyrir þann titilinn? í rauninni er nú léttara yfir Skírni en oft áður. Og þýdda efnið — úr því ritið birtir á annað borð þýtt efni — er prýðilega valið. Ef Skírnir lifir ekki nógu góðu lífi, get ég mér til, að erf- iðleikar hans stafi einkum af þrem orsökum: 1) Fjárskortur (sú orsökin er að vísu ekkert vafamál: sjálfur ritstjórinn drep ur á það mál í forystugreininni. 2) Minnkandi áhugi á tímarit- um yfirhöfuð. 3) Samtakaleysi á- hrifamanna í íslenzkum fræðum (hér mætti að sönnu kveða fast- ar að orði, en ég læt öðrum það eftir). „Skírnir lifir ekki endalaust á fornri frægð,“ sagði einn af velunnurum Bókmenntafélagsins ekki alls fyrir löngu. Satt er það. En er ekki reyndin sú, engu að síður, að Skírnir lifi enn á — fornri frægð. Oft hefur verið að því fund- ið, að bókagagnrýni Skírnis væri stefnulaus og handahófskennd. Aðfinnslurnar hafa verið rétt- mætar. í þeim efnum hefur Skírnir verið langt á eftir tím- anum: hann hefur þar, sem ann- ars staðar, treyst á frjálst fram- boð efnis. En það er gersam- lega vonlaust nú á tíð að halda úti tímariti upp á þau býti. Skírnir átti fyrir löngu að ráða sér tvo til þrjá menn til að skrifa um bækur, auðvitað fyrst og fremst um íslenzkar og er- lendar .bækur, sem fjalla um ís- lenzk fræði, en einnig um öll önnur íslenzk rit, sem máli skipta. En þarna var kannski við ramman reip að draga, þar sem féleysið var. Rtistjórinn ræðir þetta mál allýtarlega í forystu- grein sinni og segir, að fátt hafi valdið sér meiri erfiðleikum en ritdómarnir. „Skal ég nú“, segir hann sið- an, „rekja ýmislegt af því, sem þar er til fyrirstöðu. Fyrir rit- dóma í Skírni er greitt jafnt og fyrir annað lesmál. Ef ritdómur á að v era vandlega unninn, krefst það mikils tíma. Lái ég það engum, þótt hann leggi ekki út í að skrifa ritdóm, sem hann síðan, ef til vill, fær lítið annað en óvild fyrir og litla sem enga borgun. Annað er það, að Skírn- ir hefir enga sérstaka sjóði til þess að kaupa fyrir bækur. Hann á það undir náð útgef- enda, hvort þeir vilja senda hon- um bækur. Sum bókaforlög og útgefendur senda Skírni bækur sínar, ef um er beðið. Nefni ég þar til Almenna bókafélagið, Mál og menningu, Heimskringlu og Hlaðbúð. Ýmis önnur íslenzk bókafélög eða útgefendur neita algerlega að senda Skírni bæk- ur — telja það ekki svara kostn- aði.“ Þetta segir nú ritstjórinn. Og við hljótum að spyrja: Er ekki eitthvað meir en lítið bogið við að útgefendur skuli ekki sjá sér hag í að senda Skírni bækur til umsagnar? Eða kann það að vera, að þeir hafi einhvern tíma hasazt upp á því, sent honum bækur, sem síð- an var að engu getið, af því enginn fékkst til að skrifa um þær fyrir þá litlu borgun, sem ritstjórinn talar um? 1 sama stað kemur, hver á- stæðan er. Tímarit, sem stundar gagnrýni, verður ekki aðeins að fá allar bækur, sem hæfa því til umsagnar. Það verður einn- ig að hafa menn til að skrifa um þær. Af orðum Halldórs Hall- dórssonar má ráða, að hann veit af þessum vanda og lang- ar að ráða bót á honum. En samkvæmt fréttum hefur hann nú verið leystur frá vand- anum og ólafur Jónsson á Al- þýðublaðinu ráðinn ritstjóri í hans stað. Hlýtur sú ráðstöfun að telj- ast í meira lagi hæpin. Skírn- ir hefur lengi verið nátengdur íslenzkum fræðum í Háskólanum. Það var orðin hefð, að ritstjór- inn væri úr hópi Háskóla- kennara. Þannig hefur Skírnir verið tengiliður milli sérfróðra manna og áhugamanna. Þarf ekki að horfa lengra en til þess heftis, sem hér hefur lítillega verið gert að umtalsfni, til að benda á þá staðreynd: hvorir tveggja hafa lagt þar til efni. Sé þetta hlutverk ekki nógu mikilvægt eða merkilegt, er að minnsta kosti vafasamt, að tjói að kippa Skírni yfir í eitt- hvert annað hlutverk, jafnvel þó það væri smærra og vanda- minna. Það er alger misskílningur, ef nokkur álítur, að sá, sem remb- ist við að skrifa eins og rjúp- an við staurinn, sé öðrum mönn- um hæfari til ritstjórnar. Rit- stjóri á að vera höfuð þess rits, sem hann stýrir. Þursaleg atorka kann að nýt- ast einhvers staðar, en — alla vega ekki við ritstjórn Skírnis. 1. maí síðastliðinn var Sam- vinnuskólanum að Bifröst í Borgarfirði slitið. Að þessu sinni útskrifuðust 33 nem- endur og var þessi mynd tek- in af þeim við það tækifæri. Fremsta röð, talið frá vinstri: Eyrún Gísladóttir, Margrét Ólafsdóttir, Eva Örnólfsdótt- ir, Dagbjört Aðalsteinsdóttir, Elín Ágústa Sigurgeirsdóttir, Guðrún Fredrikssen, Jakobína Sigtryggsdóttir, Gréta Sig- urðardótir, Bergljót Böðvars- dóttir, Elín Jóna Ragnarsdótt ir. Miðröð frá vinstri: Pétur Óli Pétursson, Eyþór Elíasson, Eirikur Ingi Amþórsson, Unnur Helgadóttir, Katrín Ástvaldsdóttir, Yigdis Bjarna dóttir, Þorbjörg Janusdóttir, Helga Karlsdóttir, Ágúst Har- aldsson, Jón Guðlaugur Magn ússon, Einar Ólafsson og Agn- ar Svanbjömsson. Aftasta röð frá vinstri: Ómar Krist- jánsson, ÍJigurður Sigfússon, Þórhallur Bjömsson, Jónas Jónsson, Kristleifur Indriða- son, Guðmundur Páll Ásgeirs son, Friðrik Hans Friðjóns- son, Guðmundur Rúnar Ósk- arsson, Þórir Páli Guðjóns- son, Gunnar Finnsson og Ólafur Kristófersson.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.