Morgunblaðið - 05.12.1968, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 5. DES. 19««
3
Catherine
Ástarsaga eftir
Juliette Benzoni
KOMIN er út bókin Catherine
eftir Juliette Benzoni. Þýðandi er
Sigurður Hreiðar, ritstjóri, en
útgefandi er Hilmir h.f.
Juliette Benzoni er frönsk og
hafa bæfour hennar verið gefn-
ar út í mrguim löndum. Catiher-
ine er onnur bókin, sem kemur
út etftár hana héir á landi. í fyrra
kiom út bók hennar Sú ásit brenn
ur heitast.
Catherine er ástarsaga, sem
gerist á timum Hundrað ára
stríðsins. Bókin er 336 blaðeiður
að staerð.
Jólabosor
í Bolungavík
í KVÖfLD kl. 9 heldur kvenna-
deild Slysavarnafélagsins í Bol-
ungarvík jólabasar í sjómanna-
stofu Félagsheimilisins til stynkt-
ar starfsemi sinni. Verður þarna
.til sölu margt eigulegra muna
á hóflegu verði. Hafa félagskon-
.ur sjálfar unnið þessa muni í
vetur á svonefnd-um föndur-
kvöldum.
Starfsemi kvennadeildar Slysa
varnafélagsins í Bolungarvik hef
ur verið með miklum blóma að
undanförnu. Á þeirra vegum var
i sumar byggt skipbrotsmanna-
-skýií í Skálavík, sem nú er ný-
•lokið.
Bér getur að lita nokkra þeirra
inuna. er til sölu verða á bas-
arnum.
Það er alltaf erill í kringum mig
ég vil hafa það svona
Spjallað við Önnu Sigurðardóttur
FRÚ Anna Sigurðardóttir er
fleirum kunn fyrir tillag sitt til
félagsmála, nefnilega kvenrétt-
inda, en fyrir það, að hafa þrengt
sér fram í sviðsljósið sér í hag.
— Hvenær fórst þú að sinna
kvenréttindum, írú Anna?
— Bg haíði etokert komið ná-
lægt þeim framan af, en fór þó
■að hafa áhuga á þeim, eftir
að ég las 1944 tímarit um þau
efnii.
— Gefekst þú þá í félagið?
— Nei, það var efeki fyrr eon
árið 1947, en síðan hef ég alltaf
verið í því. Hef sinnt þar ýms-
um störfum og eiranig átt sæti í
stjóm þeiss.
— Vaæstu efcki einnig búsett
á Auisturlamdi?
— Jú, maðuriran miran var
Skólastjóri á Eskifirði, og bjugg-
um viðþar í 18 ár. Haran er Skúli
Þorsteinsson og er nú raámsstjóri
fyrir Austuriand.
— Varstu í félagsmálum fyrir
austan líka?
— Já, mér datt í hug, að það
gæti veirið gott að hafa kven-
réttinda-félalg þar og stoflniaði
kveniréttindaféLag á Bskfirði ár-
ið 1950 og var starfsemi þess af-
ar fjörug. Við komum samian á
fundi, héldum Skemmtarair og
margt tfleira.
— Var efeki friðsæR þar?
— Friðsælt? Það er alltatf eriil
í feringum mig — ég viil hafa það
svona!
— Hvað hetf.urðu helzt starfað
við og barizt fyrir í fcverarétt-
indaféLagi íslands?
— Það er auðvitað eitt og
annað sem ég hetf fcomið nálægt
á svo löragum ferli, en hélzt og
ienigst af var aðailábugamál mitt
skattamál hjóraa á þeim tíma.
Seinraa varð mér svo ljósf, að hjú
skaparlögira voru það, sem ábóita
vant var og því efcki til raeiins
að fá ileiðréttingu á áfeattalög-
uraum meðan etóki voru lagtfærð
þau atriði, sem þau beiralímis
voru byggð á. í mamnréttinda-
sáttmála Sameinuðu þjóðanna
um borgaraaileg og pó'litísk rétt-
indi, 23. greira, 1. tl., stendur
skrifað: Fjölskyldan er eðlileg
uradirstöðusameind þjóðfélagsiras
og á heimtinigu á félagslegri
vernd þess og rífcisins!
— Þið hafið komið á ta'lsverð-
um kjaraibótum fyrir fjölskyld-
ur?
— Árið 1955 hitti ég Eystein
Jónsson, og benti honum á, að
mæður með óskilgetin börn
fengju ekki persónufrádrátt
vegna barna sinna við skattaá-
lagningu! Haran gekk strax í mál
ið, og í bréfi frá honum, sem ég
fékk um áramótin sagði hann:
„Sett hafa verið inn í reglugerð,
ákvæði um það, að persónufrá-
dráttur fyrir óskilgetin böm
skuli að hálfu njóta hvort for-
eldna um sig, í stað þess, að
barnsfaðir hefur notið hans einn
fram að þessu, og framlag til
barnsins leggst ekki við tekjur
mæðra.
— Hafið þið ekki haft hönd í
bagga með að Lagfæra fjölskyldu
bætur eitthvað?
— Fyrir atbeina Kvenréttinda
félags íslands, komst það lofesins
á við lagabreytingar 1963 að ein
stæðar mæður fengju þá loksins
fjölskyldubætur, eins og hjón
höfðu fengið um langt skeið.
Það er löngu Ijóst, að við lif-
um um efni fram, og látum okkur
fátt skorta, en hvar stöndum við
í röðinni, hvað örlæti viðvíkur
með barnalífeyri?
Við stöndum langt aftar hin-
um Norðurlöndunum. í erindi
sem Mette Gross frá Danmörku
flutti á fundi kvenréttindakverana
í Reykjavík í sumar, stendur
skýrum stöfum, að lífeyrir til fá
tækra mæðna í Danmörku sé ár-
lega 14.220 danskar krónur. Fram
lag til barna, ekkna eða ekkla
er hærra en anraað. Fjölskyldu-
bætur eru 780 dansfear krónur.
Ef aðeins er einn framfærandi,
er framlagið 1130 dansfear krón-
ur. Ef heimiilð er fátækt, er fram
lagið hækkað um 360 danskar kr.
Ef annað hvort foreldrarana er
látið hækkar framlagið um 3048
dansfear kr. Fæðingarstyrkur er
600 dansfear kr., og svo mætti
lengi telja.
— En það er fljótséð, að við
erum langt frá því að vera fremst
ir með okfear aðstoð, og kannski
hljóta hama fleiri en kæra sig um
haraa og þá um leið margir hverj
ir minrai aðstoð, en með þurfa af
þeim, sem lakar eru settir fjár-
hagslega í þjóðfélaginu.
— Hefur Kvenréttindafélag ís-
lands félagsrit til að flytja mál
sín?
— Við eigum 19. júní, sem
kemur út eirau sinni á ári, en
það er meira tímarR era mál-
gagn kveraréttiradahreyfiragarinn-
ar, og nær því ekki til þeirra
sem helzt þurfa að sjá það. Era
aranars álít ég, að koraur eigi
ekki að hafa sérstakt tímarit
eða blöð fyrir sig, heldur feoma
áhugamáLum sánum á framfæri á
ataieranum vettvangi. Það eru svo
margar góðar tillögur, sem koma
fram á furadum, en þær lerada
otft með öðrum plöggum niðri í
skúffu og daga uippi þar. Ég áltí
því, að mikta þarfara væri okk-
ur og þanfiara þeim, sem við vilj-
um berjast fyrir, að við kæmum
Skrifum ofefeur á framfæri í dag-
blöðunum, sem allir lesa. Það
er nefnilega verið að ræða svo
margt, sem ekki þolir bið, og því
verður efeki 19. júní að verulegu
gagni
— Hvermig eru lögin ykkar
um stjómarfcjör?
— Vfð erum komnar á þá
Vestfjarðoióætlun rædd ó Alþingi
í GÆR urðu mifclar umræður á
Álþiragi um byggðaáætlainir og
Minnzt þjóðhátíðar-
dags Finna á morgun
FINNLANDSVINAFELAGIÐ
Suomi heldur árshátið sína á
þjóðlhátíðardegi Firaraa á morgun,
6 .des. í Átthagasal Hótel Sögu.
Samkoman hefst feluikkan 20,30
með ávairpi formarans, Sveins K.
Sveiraseonar. Síðan flytur Bene-
difet Bogason, verkfræðingur,
Ftanaspjall. Þá er upplestur úr
Kalevala á finnsku og íslenzku
og Guðmundur Guðjórnsson,
óperusöngvari syngur við undir-
leifc Sigtfúsar HaiLldórssonar. Að
lokum veirður stigiran dans.
Finnar og vinir Finraa hafa
löragum sótt samkomur félagsins,
einkum á þjólðhátiðardaginra.
þá einkum Vestfj'arðaáætluntaa.
Steingrimur Fálsson bar fram
fyrirspurn til fj ármálaráðherra
um ’hama og í tsvari sirau gerði
ráðherra ítarlega grein fyrir
hvernig unnið var að áættamar-
gerðinni og fraim'kvæmd hennar.
Etaniig fcom NorðurlandsáætJLun-
ta til uimræðu, svo og hugsanleg
byggðaáætlun fyrir Aus'tfirði. í
umræðunum tóku þá'bt auk fyr-
irspyrjarad'a og ráðhenra, alþing-
ismennirnir Skúli Guðmundsson,
Lúðvík Jósefsson, Gísii Guð-
mundsson og Sigurvin Einacrs-
son.
Nánar verður tskýrt frá um-
ræðunum í blaðimu á morgun.
STAKSTEIKAR
Frú Anna Sigurðardóttir
skoðun, að stjórn eigi aðeins að
sitja vissan tíma í senn, síðan
skuli aðrir aðilar komast tii
valda.
— AlLtaf má kjósa þá fyrrver-
andi aftur seirna, en ekki er
gott, að alltaf sitji sama fólkið
við vöid, sé a.'is ráðandi, og
staðnd jafnvei, á meðah fólk, sem
veiitt hefði getað nýj u bióði í æ'ð-
air félagsstartfseminmar, fær ekki
að njtóa sín.
Jæja, frú Anna, en segðu mér
anmars, hvað er það nú helzt,
sem þú hefst að fyrir utan bar-
áttumálin, þótt þau séu alltaf of-
arlega á baugi?
— í svipinn er ég að safna ár-
bötam.
Og til hvers í veröldinni þá?
— I Bretlandi eir verið að getfa
út bók um formann alþjóðlegra
kvennasamtaka, dame Margory
Oorbet-Ashby, sem er mörgum
kunn hénlendis. Hún var formað-
ur samtakanna í 20 ár. Aftan í
bók þessami, sem fjallar um
kvenréttindi, eru ártöl, upp-látt-
arskrá með merkustu ártölam í
sögu kvenréttiradamna víðsvegar
um heim, og voru lesendur tíma
rits samtakanna hvattir til að
satfna ártöium og senda þau út-
gefendum. Hef ég hugsa'ð mér að
reyna að senda heiztu ártöl varð-
andi sögu fevenréttinda á íslandi.
Fyrir okkur sjálfar hef ég þó
gert ölta nákvæmari skrá.
— Hvað telur þú merk ártöl?
— Til dæmis árið 1746. Þá var
bannað að gefa saman hjón á
íslandi nema annað hvort kyrani
að lesa.
— Þá ertu komin út í mann-
réttindL
— Þau eru lí'ka á stefnuskrá
okkar.
Svo eru það árin 1882, þegar
ekkjur og ógiftar konur, sem
h'afa skattskyldar tekjur fá kosn.
ingarétt til sveitastjórnar og
sóknarnefndarkjörs. Árið 1911,
er samþykkt eru lög um rétt
kvenna til allra menntastofn-
ana og styrkja með sötmu skil-
yrðum og karlmenn, og ennfrem-
ur réttur til allra embætta með
sömu réttindum og karlmenn.
Árið 1958, er samþykkt eru ný
skattalög um tekju- og eignaskatt
-— auk sérsköttunarheimildar
eru ný ákvæði um skatta hjóna.
Helmingur vinnulauna giftrar
konu skattleggst með tekj'Um eig-
inmannsins ( þar af leiðandi í
hærri skattstiga — en oftast þó
hagkvæmara en sérsköttun).
Hinn hekraingur tekna konunnar
telst skatttfrjáls. Svona mætti
halda lengi áfram.
— Fyrir ísland mun ég hafa
ártalaskrána öllu nákvæmari.
— Þú ert, heyri ég búin að
gera heilmikið uppkast að stefnu
skrá Kvenréttindafélags fslands.
— Við skulum tala um það
næst þegar við hittumst.
— Samþyfekt. En frú Anna er
kona, sem á annríkt, þótt hún sé
með glöðu geði búin að fórna
miklu af dýrmætum tíma síraum
í langar og skilmerkilegar út-
skýringar og svala mikilli for-
vitni. Það væri því synd að tefja
hana meira nú í svipinn, en þöfek
sé henni og hamiragjuóskir fylgi
henni á merkum timamótum.
Hún er sextug í dag og verður
ekki heima.
M. Thors.
Ráðstafanir til
stuðnings
s j á varút veginum
Málgagn sjávarútvegsmálaráð-
herra, Alþýðublaðið, ræðir í gær
frumvarp það, sem ríkisstjórnin
hefur lagt fram á Alþingi um víð
tækar ráðstafanir varðandi áhrtf
gengisbreytingariranar og sjávar-
útveginn. Kemst blaðið þar m.a.
að orði á þessa leið:
„I frumvarpinu eru þrír megin
kaflar, er f jalla um ákvörðun nýs
fiskverðs og stofnfjársjóðs um
breytingar á útflutningsgjaldinu
og loks um ráðstöfun gengis-
hagnaðar af birgðum útflutnings
afurða. Er samtals um að ræða á
áttunda hundrað milljóna í geng-
ishagnað, og verður því fé varið
til sjávarútvegsins sjálfs.
Augljóst er, að jafnhliða geng-
islækkuninni þarf að gera ýmsar
aðrar ráðstafanir til þess að rétta
við sjávarútveginn. Meðal alvar-
legustu vandamála, sem hafa
skapazt eru hækkanir í krónum
á erlendum lánum, sem tekin
hafa verið tU kaupa á hinum
nýju fiskiskipm svo og á síldar-
flutningaskipum. Er ekkert eðli-
legra en að gengishagnaður, sem
myndast, sé notaður til að bæta
upp þetta gengistap".
Hefur áhrif
á hlutaskiptin
Blaðið heldur síðan áfram:
„Þá er nú gert ráð fyrir að
fiskkaupendur greiði sérstakt
gjald í stofnf jársjóð og ennfrem-
ur að greiddur verði ákveðinn
hluti í útgerðarkostnaði. Með þess
iim ráðstöfunum er raskað þeim
hlutaskiptum, sem sjómenn hafa
samið um á undanförnum árum.
Er að sjálfsögðu algert neyðar-
úrræði að setja slík ákvæði, en
það var talið óhjákvæmilegt, ef
hinar víðtæku efnahagsráðstafan
ir eigi að ná tilgangi sinum og
fómir þjóðarinnar eigi ekki að
vera til einskis. Grundvallar-
atriði bæði fyrir sjómenn og þjóð
arheildina er að tryggja áfram-
haldandi starfsgrundvöll fram-
leiðslunraar."
Við sama
heygarðshornið
Þjóðviljinn, blað kommúnista,
er við sama heygarðshomið og
áður. Segir blaðið í forustugrein
sinni í gær, að ráðstafanir rikis-
stjórnarinnar til stuðnings sjáv-
arútveginum séu „lúaleg árás á
sjómenn".
Hafa menn ekki heyrt þetta
orðbragð fyrr. Það er alltaf
þannig, þegar lífsnauðsynlegar
ráðstafanir era gerðar til stuðn-
ings bjargræðisvegunum, þá
segja kommúnistar, að ýmist sé
verið að gera stórárásir á sjó-
menn, verkamenn eða launþega
almennt. AUir Islendingar vita
þó að atvinna almennings bygg-
ist fyrst og fremst á því að tæki
útflutningsframleiðslunnar séu i
gangi. Ef þau stöðvast vegna
hallareksturs, þá hafa hvorki
sjómenn, verkamenn né aðrir
atvinnu. Þá lamast allt atvinnu-
lif þjóðarinnar. Þá skapast kyrr-
staða, sem hefur í för með sér
þrengingar og bágindi.
Þetta varðar kommúnista ekk-
ert um. Þeir láta við það eitt
sitja að mála skrattann á vegg-
inn, og telja þjóðinni trú um, að
þeir, sem hún hefur með lýð-
ræðislegum hætti falið forastu
mála sinna, eigi þá ósk heitasta
að pína og kvelja landsfólkið.