Morgunblaðið - 02.06.1970, Blaðsíða 3

MORGUNHLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 2. JÚMÍ 1®70
3
Efstu menn á listum
minnihlutaflokkanna
— segja álit sitt á kosningaúrsli timurn
MORGUNBLAÐIÐ soeiri sér
í gær tiú. ecfstu manna á list-
um mimnililutafloktoanna og
mnti þá eftir áiliti þednra á
nýafstöðnum kosnimgum. —
Fara svör þeirra hér á eftir:
, Etoae- ÁigtÚBtosocn, leferti (mial5mr á
liiátía flnaffntsótaainflioiklksliirts, aaigðli:
Við FtaalmiSólkiniaínmieirun í
Reiylkjiaa’dlk seltttiutm dkkiur þalð
rniaffiktmíilð aið fá þrjiá þotngiainfull-
itffúla kiömnia alð þeosu stiinmtt og
áliltluim a® það igiaatii onðlilð til þeBis
■afð Ibmeiyitia uim mieiinilhlu'tiainin í
tarlgiairtgtjjúmni, en á tielj'Ulm válð
miilkla þömf.
Oklkiar Itlólklsit það aeim vlíð
toappltluim taið: Gu/ðlmiuinidluir Pómair-
imlsisian vertotfmæiðiilniauir er kjöililnin’
þomgairiflulltmúi ttdl miaasitiu fjiöigumna
ána, len vegnla stoliipitlilnigar aittoiviæiðla
ntfiiUi flnaimlboðisliisitiaminia ^aið öðmu
laytii eliiauim vfið Reylk'v í kiilnlgiair
Iþa0 (hluitdktipti' í væmdiuim eiltlt
tojjöntiíimiafbiMlð enin -aið búia vilð ial-
veldilsölijóm eiins floíktos, sean þó
toflulr uim þrjiú þúsulnd aitlkivæðla
mlilninlilhiuita ialð ibatoii sér.
HlulWalldkioBnBna&fyinitltooimiuiag-
ið eir ávalit ba/gltovæimiaBt þeiim
átierltoadtla og 'auiðviflað þeáim rn/um
balgsbæðiamai, se/m fieliiri emu iuim
boðiilð.
I'naimsótoinlaDfloikkiuirámiii bæfltii
við sig frá síðfustu borigarstjórn
airkosningium 800 aitikv. og
etr eiini flolkítouirliinin taif þeiiim sem
þá bufðlu flnamii sem baldiiið ihef-
mff Ihluitflallslegu altltovaeðiaimiagn/i,
þnáflt fyirlir flvö mý friaimlboð.
Aulðvitiaið miá dmaig/a ýimisair
álýkltianlilr latf 'únsiituim toosniiin|g-
dninia tí beild, ien alð því eir vi/ð-
toam/utr Reytojiavik er þalð gridM-
legt iað irltoilsisitijómniariflotolkiamiiir
batfa átóntiapa/ð fylgi, em flapiið
bditinlar eánlgöin/gu á Alþýðutfloktoln/-
mlm og hlýtiuir það að vema læff-
dtóimsr'íkrt fyrliir ihanim.
Vi@ Fnaimistótoimiammianin í bomgar-
stijónm miuiniu/m miotia autoiið iafl
ofekar til ,að vinna að stefmu-
imiálum ökltoair og vditia mieiiirli-
hlutanum aðlhaldi.
Ég vil isvo mioitia þatitia tætoiilfæri
flil þess 'aið þaitotoa þeáim fljölmiöngu
sem veiltitiu Okltouir stiuiðiníimig og
AnauiSt, og vilð sem tojönnliir voriuim
latf B-Hstianfulm miuinlum ®ena okík-
ar beztia til þeas «ið veriðis/touldia
það.
Bjöngvin GuðmiumdBSon, efsti
maðiur á liista Alþýðiutfloktosins,
svaraði:
Koaningaúrslitiin í Reykjavík
enu ototour Alþýðufloiktosmönnum
að sjálflsögðu milkil vombriigði.
Mikið af ungu flóltoi vanm fyrir
ötokur í kosninigiunum og við
tiölduim víist, að við myndum halda
vel fylgd otoíkar í hötfuðborginni
ofe jafnvel bæta við það. En
þefltla flór á annan veig: Við töp
uðuim öðrum bongarfluillitrúia okk
ar ytfir till Framstókm'air. Ég tfil
ástiæðurnar fyrir þessu tivæff. í
fyrstia lagi tiel ég, að óánsegju
með ríkisstjómima hafi gætt
meira hér í Reytojavílk en úti á
landi og óánœgjan meðal laun-
þega mieð stoierit kjör og erfiða
aflkomiu undanfarin ár bitnar
harðar á Alþýðúfloikknum en
SjállJstiæðiisflokitonum. Laun.þeg-
ar gera meiri kröfúr tifl: Alþýðu
ffloktosins en Sjálflstæðiisfloktos-
ins í þeim efmum. í öðru lagi
tiel ég, að það hafi endufftiekið
sig í þassum toosninigium það
siem gerzit heflur í miörgium borg
aristjórnartoosninigum áðúr, að
viiss hópuff fóltos, sem kýs Al-
þýðulfllötokimn í þingkosningum
fer yfir á Sjálfsitæðd'sflolktoi n n í
borigarsitjómar'kosnimgum af
ótta við það, að glunidroði skap
isit í bongimni, missi Sjálfstiæðis-
flokkurinn meirihlutann og af
hræðslu við það, að Alþýðu-
flokitourimn miyndi stjórn með
Framsókn og Alþýðubandaflag-
inú, etf ©inveldi Sjálflstæðis-
flotoksins í Reykjavík yrði
hnekikt.
Það er mím persónuflega skoð-
un, að nú að þessu sinni hafi
fyrri ástiæðan verið þyngri á
metumuim hér í Reykjayík enda
þótt Sj áltfstæ ð i sfil'okkur i ntn hafli
haldið velli í höfluðstaðmum,
þnátit fyriir það að Alþýðútflokk
urinn ytoi fýlki sitt í notokrum
bæjarféiögum úti á landi. Það
er t.d. augljóst mál, að tiHvist
Sámtatoa frjálislyndra og vinstiri
manna og það fylgi sem þau
samtök flá í Reytojavík byggist
eimgöngu á aflsfcöðu þeirra til
landsmáfla en etoki borgarmála.
Og í rauninni ber e'ktoert á milfli
Alþýðuffloktosins og þessana sam
taka annað en afstöðuna til rík
is'stjórn-arinmar. Ég tel þess
vegrna, að sá lærdómur, sem Al-
þýðuifloíkitou'rinn eigi að draga
af þessum kosninigaúrsldtium í
Reykjavík nú sé sá, að flokk-
urimn eigi alveg á næstiunni að
taka til endursfcoðúnar afetöð-
una tifl stjómarsamsitarfsins
með Sjálfstæðisflofcknum. Ég
tel, að Alþýðúflofcfcsfólk sé orð-
ið þrieytt á þessu stjórnmálasam
starfi og tielji, að Alþýðiuflofck-
urinn hafi verið of lengi í því.
Við Alþýðiuflokfcsmenn getum
efcki lokað augunum fyrir dómi
kj ósenda í því efnd.
Sigurjón Pétiursson, efsti mað-
ur á lista Alþýðubandalagsins
svaraðii:
—• Að sjálflsöigðu er ég óánægð
ur með það að Alþýðúbandalag
ið hefluff misst einn borgarfuU-
trúa í Reyfcjavílk.
Em staða öktoar var lerfið, og
taka verðúr mið af öflflum að-
stiæðum.
í boffgarstjómarkosninigiunum
1968 hlaut Alþýðiubandalagið
7688 afckv., en þá var hreyfing
vinstri manna heii og ókloflin.
í Alþinigiskosningunum árið
eftir fléklk Aljþýðubandalagið að
eins 5423 atikv. en þá hflaut fram
boð Hannibals Valdiimarssonar
3520 atkv. Frá þvi í Aiþingis-
fcosninguruum hefuir komið fram
lenn eiitit framboiði, þ.e. Sósíal-
istafléflag Reykjavílkur.
Við upþhaf þessarar kosniin.ga
barátitu var það ljósti að bæði
þessi framboð ætiluðu sér fylgi
Alþýðubandalagsins og sbuðn-
inigsfólfcs þeisis
Þrátit fyriff þessa stiöðu tiókst
Alþýðúbandaflaginu að auka
flyflgi sitt um 1744 atikv. frá al-
þinigiiskosningunium’ og halda
þannig ótivíræðú foru'stulhlut-
vertoi, sem fllofctauir vinstri
manna og verkailýðfcshreyíimga'r.
Þó get ég efcki verið ánægð-
uir með þessi úrslit þar sem ég
e<r þess jafln fuilviss nú eftir
kosningar, og ég var fyrir þær,
að sú stiefna, sem Alþýðubanida
lagið betrst fyrir og þeir hags-
munir, sem það viilfl verjia, eru
sameiginflegir langtium flleira
flólki en þetita atikvæðamagn seg
ir til om.
Efitiirte’ktarvert er að floikkar
ríkiss'tjórnarinnar og þá sérsta.k
lega Alþýðúfllo'kikiurinn, hafa tap
að noifck'ru atikvæðamagnii. Það
er einnig eftirtiefctarvert að þau
framboð, sem stefnt var gegn
Alþýðiubandalaigiinu, náðu ekki
að sundra því, þvert á móti.
Alþýðubandaiagiið e»r í dag
heilsteyptarla iog baráttuhæfarg
eai nokkru isflnmi ifyur.
Hins vegar harmá ég að efcki
tiókst að tryggja koisningu Guð-
munidar J. Guðmundssonar, cg
óg bendi á að enn heldur Sjálf-
stæðisfllokkurmni vaildaaðstöðu,
þrátit fyriir minnihluta kjósenda.
Aílþýðluíbanidalagið vantaði að-
•eins herzlumuniinn til að tryggja
sér þrjá borgarfulitrúa og
hnefckja þanniig m'eirilhíluta
Sjálfstæðisiflolkíksins. Um leið og
ég þakka ötulan stuðning í þess
ari baráttu, þá bendi ég á að
framundan eru enm stærri verk
■efni. Okkar hlutiverk er að sam-
fiina alþýðu þessa lanids í hags-
munabaráttu sinni, bæði fag-
legri og pólitíiskri, og f yfl.kj a
henni tiil sigurs, og þar má eng
an herzlumun skorta.
©tieiníunn Finnboigadöttiir, efsti
maðuir á lista Frjáflisflyndra og
viimstri manma, svaraði á þessa
Deið:
— Samtiök frjálsfliyndra og
vinsitri manna, eru svo sem
kunmuigt er ný samtlök og gengu
niú í gagnum eldskírn hosninga
í flyrsta sinn.
Samtiötoin buðu fram í fjórum
stiærstiu kaupstiöðúm landisins,
Atoureyri, Atoranesi, Kópavogi og
Rieykjavík, og alfls stiaðar þar
sem þau ýtibu úr vör, toomu þau
flLeyi sínu á flloti, og flengiu mann
kjörinn. Þar sem samtiökin stióðu
að samieiginlegúm listiuim var
stiaða þeirra góð.
Það traust sem Samtiöfc frjáls
lyndra og vinistri manna hafa
blotið viðs vegar á lamdimu, sann
ar það svo etoki verðúr um
vifllzt, að þörf er á jafnaðar-
mammafllotoki, er verðskufldi það
nafn.
Martomið okkar í Samiböíkum
frjálsilyndra og vinstiri mamna
með framboðiniu í Reykjavík er
tiviþætit.
Yið stiefndum að því ásamt
öðruim vinstiri floktoum, að tooma
böfluðiborginni undir víðsýna um
bótaistj órn.
En það tiókst því miðúr ekki.
í annan stað var það tak-
mark okkar að flá borgartfúlltirúa
kjörinn í Reykjavik. Það tiókst
og vefl það.
Og héðan af mumu fáir draiga
það í efa, að Samitiök frj'áls-
lyndra og vinstiri manma fái
þingmenn kjörna við næstiu Al-
þingiskosningar.
OVEá því segja að samitiökin hafi
fengið góðan byr og því ber
sannarlega að faigna.
Stieingrímiur Aðaistieinsson,
©fsti maðúr K-iisitans, svaraði á
þessa leið:
— Ég hlýt að viðúrtoenma þá
staðreynd, að Sósíalistaflélag
Reykjavíkur heflur tapað þeirri
orustu, sem það lagði úti í með
framboði sínu við borgarstijórn-
a rkotsningiam ar.
Astæðumiar fyrir því eru aug
ljó'sar. Eirns og aEa jafna er, var
smælinginn tiroð-iinn niðúr í
orrahríð „stiórvelldanna“.
Sjálfstæðisfllototouriinn var í
hætitu með meirilhiluta sinn í
borgarstjórminni. Með óhemju á-
róðri sínum og fjáraustri, tókst
honum að koma neyðaitoailli sínu
á framfæri við fóltoið — ag
bjarga sínu skinni.
Fram'sóknarfloktourinn gat —
með tilvísun til attovæðatölu
sinrnar við tíðustiu borgarstjórn-
artoosningar — bemt á lífclegan
möguleika tiil að vinna viðibóti-
arsæti í borganstjóminni — og
tiðtosti að tielja nýjum andstæð-
ingum Sj á.lfstæðisf 1 okfcsins trú
'Uirn, það það væri öruggasta leið
in tiil að hnetokja meirilh'lutia-
valdi hans í borga'rstjórndnni.
Alþýðubandalaigið notaði að-
stiöðu sdna aflveg á sama hátlt, —
og féfck fólfc til að trúa því, að
Framhald á hls. 15
& M

& #
V^V^
Sýningardögum fækkar
Frestið ekki öllu langur að sjá sýninguna.
Heimilið „Veröld innan vcggja“ í Laugar-
dalshöllinni.
Sýningarsvæðið er opnað kl. 2. — Aðgöngumiðasölu lokað
kl. 10. — Svæðinu lokað kl. 11.
Sýningin hefir vakið athygli og umtal.
Þér þurfið að sjá hana.
Munið ókeypis GESTAHAPPDRÆTTI.
Dregið á fimmtudagskvöld um BERNINA
saumavél 707 frá Ásbirni Ólafssyni.
Tvö siðustu vinningsnúmer eru Maliorkaferð á vegum Sunnu
nr. 22049 og hvíldarstóil frá Vörumarkaðnum nr. 25187.
Á SKEMMTIPALLI KL. 9.
FLOSI ÓLAFSSON og POPS.
Endurtekið vegna áskorana.
KL. 8—8,30 og 10—10,30 TÍZKUSÝNING.
Tvítekið vegna mikilla aðsóknar.
HEIMILIÐ ,,‘Veröld inttan veggja”
STAKSniWII
Sjálfstæöis-
menn í sókn
tTrslit borgarstjómarkosining-
anna eru að mörgu leyti mjög
athyglisverð. Ljóst er, að Sjálf-
stæðisflokkurimn er í sófcn í
Reykjavík ©g víða úti á lands-
byggðinni. Kosningamar voru
taldar mjög tvísýnar og einkan-
lega óttuðust margir, að meiri-
hluti Sjálfstæðismanna í Reykja-
vík myndi tapast. Hin mikla
óvissa, sem ríkt hefur á stjóm-
málasviðinu undangengin ár,
gerði mönnum mjög óhægt um
vik að geta sér til um styrkleika
flokkanna fyrir kosningar. Úr-
slitin verða því Sjálfstæðismönn-
um bæði styrkur og hvatning.
Niðurstaðan er einnig lær-
dómsrík að mörgu leyti. Sjálf-
stæðismenn höfðu reyndar mjög
góðan málstað að verja, sem
borgaramir hafa greinilega met-
ið. Málefnaleg staða Sjálfstæðis-
manna sýnist vera mjög sterk og
greinilegt er að Sjálfstæðisflokk-
urinn er í sókn um land allt.
Sigur
málefnabaráttu
En það em fleiri atriði, sem
vert er að taka til skoðunar, eftir
að úrslit þessara kosninga liggja
endanlega fyrir. Málefnaleg bar-
átta og heilbrigð rökræða hefur
greinilega borið sigur af hólmi.
Nú liggur Ijóst fyrir, að þeir
flokkar, sem viðhöfðu ósæmileg-
astan málflutning í kosningabar-
áttunni höfðu minnst upp úr
krafsinu. Á liðnum árum hefur
verið háð barátta til þess að
breyta stjómmálastarfseminni,
koma nýjum svip á stjórnmála-
starfið. Sumir stjómmálaflokk-
ar hafa lagt sig í framkróka um
að veita þessum nýju straumum
inn í sínar raðir. Úrslit þessara
kosninga eru einnig sigur mál-
efnalegrar baráttu. Það er nú
augljóst að þeir unnu á, sem til-
einkuðu sér nýjar starfsaðferðir
og reyndu að færa stjórnmála-
umræðu í nútímalegra horf.
Það sýnir árangurinn af kosn-
ingabaráttu Sjálfstæðismanna í
Reykjavík. Hins vegar er það
einnig deginum Ijósara, að þeir,
sem störfuðu af ábyrgðarleysi og
viðhöfðu lágkúruleg vinnubrögð,
bám úr býtum eins og til var
sáð.
Nýkratar, sem veittu Alþýðu-
flokknum forystu í þessum kosn-
ingum, biðu þannig skipbrot.
Fáir stjómmálamenn hafa hin
síðari ár barizt af jafn miklu
ábyrgðarleysi og nýkratar í
þessari kosningahríð. Þeir vom
mjög óvandir að meðulum;
fólkið hefur fundið það og séð
og veitt þeim þá ráðningu sem
vera bar. Nú má ef til vill deila
um það, hvort hafi verið þyngra
á metaskálunum sýndarmennsku
vink til vinstri eða hinn fádæma
lítilmótlegi málflutningur. Trú-
lega hefur þó hvort tveggja haft
úrslitaáhrif og valdið fylgishruni
nýkrata í Reykjavík.
Úrslitin hljóta að leiða til
átaka innan Alþýðuflokksins.
Ugglaust verður þessi nýkrata-
forysta sótt til ábyrgðar; a.m.k.
er heldur ótrúlegt, að Alþýðu-
flokksforystan sætti sig við þá
stefnu og þá starfshætti, sem
hinir nýju menn á lista Alþýðu-
flokksins mörkuðu og leitt hafa
flokkinn út í ógöngur.
Tíminn viðhafði einnig mjög
ósæmilegan málflutning, sem
klykkti út með rógi. Enda urðu
úrslitin þau, að hann stóð hlut-
fallslega í stað, þó að hann bætti
við sig einum borgarfulltrúa.
Ábyrgðarleysi, vígorð, rógur og
ósæmileg pólitísk umræða er á
undanhaldi; það sanna úrslit
þessara kosninga. Nútímalegur
hugsunarháttur, nútímaleg skoð-
anaskipti á vettvangi stjórnmála
hafa hlotið viðurkenningu. Það
er ekki sízt sigur unga fólksins,
sem fyrir slíkum breytingum
hefur barizt.