Morgunblaðið - 07.06.1970, Blaðsíða 5

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 7. JÚNÍ 11970
O
Þóra Mafthíasdóttir
- Minning
Á MO'RiGUN (mámidag) verðlur
gerð útför Þóru Matthíasdóttur.
Hún var þriðja í röðinni af ellefu
börmiim þeirra séra Mattlhíasar
Joohumissonar og Guðrúnar Run-
ólfsdóttur, og er tnú aðeins á lífi
eitt barna þeirra hjóna, Gunnar,
búsettur vestur í Loa AngeJes.
Þóra var fædd í Reykjavik 2.
júní 1879, meðan fa'ðir heninar
vatr hér ritstjóri Þjóðólfs og
stundakennari við Lærða skól-
ann. Bn fyrstu æskuimdnningar
hennar voru frá Odda á Rangár-
völluim, þar sem séra Matthías
var prestur frá tveggjia til
átta ára aldurs hennar. Sagði
hún mér, að þá sem jafnan
siðar hefði hann verið af-
ar árrisull og hin mniMla bús-
umsýsla hefðd hvílt að nokkru
á ráðsmanni og þó amest á móð-
ur hennar, sem ávallt hefði gætt
þesis af næmiuim skilningi og mik-
illi virðingiu, að Skáldið hefði
sem mest og bezt næði til lestrar
og skrifta. Líður mér seint úr
minni, er ég fór með Þóru þang-
að austur fyrir mær aldarfjórð-
ungi, hve Gamim ab reklk a og
staðurinn allur blaisti ljóslifandi
fyrir sjómum hennar, og þá var
búandi á eimu útbýlanna maður
frá Oddaárum hennar, sem fagn-
aði því furðandi að hitta aftur
„Þóru litlu“, sem hann kallaði
svo. — Árið 1887 fluttist svo séra
Matthías með fjölskýlldu sína í
lamigri og strangri ferð til Akur-
eyrar, er hann tók þar við prests-
þjónustu, og þar ólst Þóra upp,
fvrst inni í „Fjörunni“, þar sem
þau bjuggu til 1903, þegar flutzt
var norður í nýja húsið í brekk-
unni upp af Torfunefi, sem brátt
var farið að kalla Sigurhæðir,
þar sem nú er Maitthíasarsafnið.
Ári síðar, um hálfþrítugt, var
Þóra í Kaupmannahöfn, þar sem
hún naim hannyrðir við Kunst-
flid-slkólann, m.a. listsauim, og
liggja eftir hana afburðaverk í
þeirri grein. Faðir hennar sikrifar
í bréfi í ágúst 1904: „Þóra er sú
setta og fasita reglustúlka, hún
gengur í hannyrðaskóla og lærir
þar hjá matreiðslu í vetur.“
Jafnframt var hún í söngtímuim
hjá uinigfrú Valborgu Hellemann
og varð fyrst til að kynna hana
fyrir Sigfúsi Einarssyni tón-
skáldi, imannisefni hennar. En
Þóra hafði mikla og góða sög-
rödd og vairð seinnta einn helzti
burðarásinn í kirlkjulkór Akur-
eyrar.
Eftir heiimkomuna kenndi
hún um ðkeið við handavinnu-
skóla á Akureyri. En mestallt
árið 1909 var hún aftur við mám
í Danmöriku, nú í húsmæðra-
kennaraskólanum í Sórey, og
hllaut þaðan lofsaimfegan vitnis-
burð. Mun hún einna fyrst ís-
lenzkra kvenna hafa stundað
nám við húsmæðrakennaraskóla.
Veturinn 1909-10 kenndi hún
hannyrðiir á Seyðisfirði og kynnt-
ist þar og trúlofaðist Þorsteini
nóstmeistara Skaptasynii ritstjóra
Jósepssonar læknis á Hnausum
Skaptasonar og Sigtríðar Þor-
steinsdóttur prests að Hálsi í
Fnióskadal Pálsisonar. En heiim-
ili þeirra Skapta og frú Sigríðar
þótti eitt helzta menntasetur
Seyðiisfjairðar á sinni tíð, þótt
ekki væri auður að sama skapi.
Séra Matthías gifti þau dóttur
sína og Þorstein Skaptason í
Akureyrarkirkju 11. september
1910, en heimili þeirra vairð á
Seyðistfirði. Þorsteinn hafði num-
ið prentiðn þar og í Kaupmanna-
höfn og var eigandi Austra-
prentsmiðju (frá 1896). Auk
póstmeiistarastarfsins (frá 1904)
hafði hamn tekið við ritstjórn
BETRA
KAFFI
Víð höfum ekki aðeins breytt útliti kaffipakkans
heldur einnig möiun kaffisins.
Ó. Johnson og Kaaber kaffið er nú fínmalaðra og
drýgra. Þannig viljum við tryggja húsmóðurinni
enn betra kaffi.
NÝ KVÖRN + NÝR POKI = BETRA OG DRÝGRA
RÍÓ KAFFI:
O.JOHNSON
U & KAABER HF. 4
*ennþA drýgra"
0G BRAGÐMEIRA
BRETTT
ÚTLIT
Austra eftir lát föður sínts (1905),
var bæjarfulltrúi um hríð og
einnig fá-tækrafulltrúi og naut
almenns traust og mikilla vin-
sælda. Hjónaband þeirra Þóru
váir farsæit, meðan þess naut við,
og minningin um það var henni
svo heilög, að hún talaði sjaldan
uim þaið, — helgidómur, sem
hún varðveitti ein með sjálfiri
sér.
Þau Ihjónin eignuðust þrjár dæt-
ur á árunum 1911-14, nú allar
búisettar í Reykjavlk: Guðrúnu
söngkennara, Hildi Ingibjörgu
kaupkonu og Valgeirði konu
mína. En Þorsteinn lézt á Seyð-
isfirði í nóvemberlok 1915 eftir
fimm ára ‘hjónaband. Þóra stóð
uppi rneð þrjár kornuingar dæt-
ur, eina fársjúka. Koim nú æ bet-
ur í ljós, yfir hvílíkum mann-
dómi hún bjó. Veturinn 1915-16
gegndi ihún póstþjónustunni á
Seyðisfkði ásamt Ingibjörgu
mágkonu sinni. En 10. ágúst 1916
skrifar séra Matthías henni (í
óprentuðu bréfi):
„Þúsund sdnnum velkomin
heim í kofann okkar mömmu,
hvort Iheldur er á nóttu eða degi
og hvort heldur mieð 1 barn eða
3 eða 30! Þú hefuir einnia bezt
okkar barna hjálpað þér sjálf
. . . , og nóg verða ráðin, meðan
þið mamma eigið við að ákipta.“
Þóra fluttist því til foreldra
sinna á Akureyri með dætumar
þrjár suimiarið 1916.
Maitthías hafði byrjað brúð-
kaupisljóð þeirra Þorsteins með
þeissu ávarpi til dóttur sinnar:
Ég á ei auð né gróða
í ytri heimaingerð
og þarf ei þér að bjóða
í þína brúðarferð.
En erfirðu’ engar lendur
né eignist húsin full,
þú ferð með hagar hendur
og hjartað trútt sem guR.
Þetta voru orð að sönnu. Allt lék
í höndum hennar, og henni féll
aldred verk úr hendi. Þá sjaldan
móður henraar naut ekki við,
stóð hún fyrir heimilinu,. og
stöðugt lagði hún því lið. Hún
stundaði annars aðallega út-
saum, batt blómisveiga og lagði
gjörva hönd á fjöimairgt. Árið
1918 kcm hún upp hannyrðá-
verzlun, sem hún hafði við Hafn-
arstræti nærfalilt þrjátíu ár, og
fór iðulega utan til að nema
nýjungar á starfssviði siínu og til
innikaupa, slikur vair kjarkur
hennar og dugnaður. Strax og
dæturtraair komust á legg, tóku
þær þátt í starfi hennar, og hef
ég engar mæðgur þekkt sam-
hentari.
Tryggð hennar og traust var
dæmafátt, og nutu fáa-r Akuireyr-
arkonur slíkra vinisælda sem
hún. Þegar föður hennar tók að
förlaist heilsa, var enginn honum
slík stoð sem Þóra nema kona
hans ein. Eftir fráfall hans 1920
bjó fjölskyldan áfram að Sigur-
hæðum. En 1924 lézt Guðrún
ekkjia hans. Árið eftir voru Sig-
urhæðir seldar, en Þóra keypti
sér íbúð í húsinu nr. 71 við Hafn-
arstræti. Þótti mörgum þetta
óráð af ökkju með þrjár dætur
ófermdar. Þó fór svo, að Þóra
kostaði allar dætur sínair utan til
náms, hafði í húsi sinu árum
saman annaxra roanna böm,
óvandabundin sem vandabundin,
þegar henni þótti þess með þurfa,
og á fáum Akureyrarheimilum
rikti slík gestrisni og glaðværð.
Árið 1942 gerðist ég tengdason-
ur frú Þóm, og var sem ég ætti
þá tvær mæður. Fimm árum síð-
ar fluttist hún búferlum hingað
til Reýkjavíkur með eldri dætr-
unum tveimur, og bjuggu þær
sér heámili að Drápúhlíð 32, þar
sem rikti og ríkir sami alúðar-
andinn og fyrir norðan.
Þóra var lengstum við góða
heilsu fram til sumarsins 1966,
en þá veiktist hún skyndi-
lega, lá nökkra mánuði á sjúkra-
húsi, og var henni um haiuist-
ið að lækna ráði fengin vist
á sjúkradeild hjúikrunarheim-
ilisins Grundar. Þar var
hún rúmliggjandi hálft fjórða
ár, unz yfir lauk, og naut
góðrair aðhlynningar, sem hér
með er kærlega þökkuð. Hún tók
sjúkdómslegu sinni með sama
æðruleysi og lífsbaráttunni áð-
ur, hélt geðprýði sinni og. ljúf-
mennsiku, og þegar leið að lokum
var sero líkaminn yrði að gagn-
sæjum hjúpi og séð yrði inn í
iinnstu sála.rfylgsni, þar sem
gæzkan ríkti ein. Þóra fékk hægt
andlát aðfaranótt sunnudagsins
31. maí, er hana skorti tvo sólar-
hringa til að ná 91 árs aldri.
Frú Þóra var fönguleg kona,
sem mifeið kvað að, yfir henni
var tiginimainnleg reisn, sem
hlaut að vefeja athygli, hvar sem
hún fór. Skaplaus var hún engan
veginn, en hafði jafhian taum-
hald á geði sinu. Hún var gaman-
söm, gædd miklu skopskyni, það
var sem gliaðværð geislaði frá
Framhald á bls. 21
LANGAR
MJ ú KAR
LINUR
Aílt til sauma. Veljið í J
MINI
MIDI
MAXI
Jersey er létt, mjúkt, það andar
og eykur hreyfingarfrelsi. Auk
þess eru góð kaup í jersey.
VOGUE BÝÐUR ÞVi:
Tricelon-jersey frá kr. 271— m
Terylene-jersey frá kr. 583— m
Terylene/bómullar-jersey
Ailt straufrí efni
Einnig ullar-jersey
Fjöldi lita og mynstra
Beitið ímyndunaraflinu
Óskið, látið yður dreyma
Veljið yður stíl og línu:
Sumarkjóla og kápusett?
Stuttar mjaðmabuxur?
Langur hálsklútur?
Samfestingur, með
stuttum skálmum?
Skyrta eða blússa?
Hettukjóll?
Buxnadragt?
Minibiússa?
Sumardragt?
Kát svunta?
Sniðið efnið
og tilleggið
bjóðum við.