Morgunblaðið - 10.10.1970, Blaðsíða 1

32 SÍÐUR OG LESBÓK
Izvestia um Nóbelsverðlaunaúthlutunina:
Tilgangurinn er að þyrla
upp pólitísku moldviðri
Verður Solzhenitsyn neyddur
til að afþakka verðlaunin?
október,
Moskvu, 9.
— AP-NTB —
„HÖRMULEGT er til þess að
vita, að sænska Nóbelsnefnd-
in hefur látið teyma sig út í
ljótan leik, sem var alls ekki
efnt til með það fyrir augum
að stuðla að vexti og við-
gangi andlegra verðmæta og
bókmenntaarfleifðar, heldur
átti þann tilgang einan að
þyrla upp pólitísku mold-
viðri.“ l»etta eru fyrstu opin-
ber viðbrögð í Sovétríkjun-
um vegna þeirrar ákvörðun-
ar sænsku akademíunnar, að
veita Alexander Solzhenitsyn
Nóbelsverðlaunin í bók-
menntum í ár. Birtust þau í
blaðinu Izvestia, málgagni
stjórnarinnar í dag og frétta-
stofan Tass birti sömu yfir-
lýsingu.
Fréttaritarar í Moskvu
telja, að eftir að þessi for-
dæming hefur verið gerð
heyrum kunn, hafi allmjög
minnkað líkur á því að Solz-
henitsyn fái að fara úr landi
til að taka við verðlaununum,
eins og hann sagði í gær, að
hann myndi gera svo fremi
hann fengi sjálfur að ráða.
Ekki hefur fréttamönnum tek
izt að ná sambandi við rithöf
undinn til að fá að heyra,
hvað hann hefur um yfirlýs-
ingu þessa að segja.
f yfirlýsimigunmd saigði einin-
framAjr: „Einis og ölluim er kiunn-
u®t Ibafa vierk (þessia riithöfiumd-
ar v’erdið fkutt ólöglega úr lamidi
ag gief ini út erlendiis, og motuð í
aindsovézkiuim tilganigi. Sovézkir
rithöfumdar hafia iðuilega látið í
Ijós afstöðu sím til verka oig
frtamikioimu Solzíheinitsyn og heíur
Kosygin ekki
til New York?
Moslkivu, 9. okt. — NTB
AL.EXEI Kosygin hefur hætt við
að fara til New York til að taka
þátt í hátíðahöldum vegna tutt-
ugu og fimm ára starfsafmælis
Sameinuðu þjóðanna, að þvi er
áreiðanlegar heimildir í Moskvu
höfðu fyrir satt í dag. Verður
Tito til
Parísar
PARÍS 9. október, AP.
Tító, forseti J úgóslavíu, mium
fana í einfcalheitmsó!kin til Parísair
þamm 23. október mlk. og eiga þá
viðkæður við Pompidou, Frafck-
lamdisforseta. Var þetta tiilkymmt
í Blysee-ihölQi,nni í dag.
Tító er mýkomimm úr 'beiimsókn
tiil Bel'gíu og Pompidou er þessa
daigamia í opimiberri hedmisókm í
Sovétríkjumum. Þá hefur Tító
mýverið verið gestgjafi Nixons,
Baindaríkjaiförseta í Júigóslavíu.
Og í diag taom Titó í heimsókn
til Luxiemihoungar.
Andrei Gromyko fulltrúi sov-
ézku rikisstjórnarinnar í stað
Kosygims.
Aldrei hafði verið gneinit frá
því opiiniberlega að Kosygim
mymidd fana til Niew York, em á
því vonu þó taldiar mdiklar lík-
UiT. Meðal áistaeðmia sem niefndar
enu 'niú fyrir því að Kosyigim fer
efcki er að hamm hefur haft í
mjöng horn að líta undanfaríð,
heimisókn Pompidoua Frakklands
forsieta stemidiuir yfir og Pierre
Trudeau, forsætisráðherra Kam-
ad'a er vœmitamtegiur í opimibera
hieimisóton daigamia 19.—29. okt.
sovézika rithöfumidasiambamdið
iaigt álherzlu á,. að starf hams hafi
brotáð algierleiga í báiga við rneig-
inreiglur og veirtoefmd sovézka
ritlhöflumidasamibamidBiina. Sovézikir
riithöfiumidiar ráítou Atexamdier
Solzíhen'itisym. úr samtötoum sím-
um. Eimis og við vitum hlaut sú
átovörðum eámróma stuðmdmig adlr-
ar þj'óðari)nmiar.“
Fréttarituirum AP og NTB
fréttastofajnma í Mostovu ber
samam um, að mjög stoiptar skoö-
amdr séu mieðail rithöfumda á út-
hlutum verðliaiumamtnia, Einm ónafn
greimdur stéttairbróðir bams <xg
viinur saigði, að Solzlhemdtsym
hefði glaðzt ákafliega og námiir
vinir hams hefðu toomið samram á
heiimili bamis í gærtovöldd til að
samfaigmia homum og fjölsfcyldu
Michelet
látinn
Brive, Frakkiamdi, 9. okt. NTB
EDMOND Michelet, menningar-
málaráðherra Frakklands, lézt í
dag, nýlega sjötíu og eins árs að
aldri. Michelet fékk fyrir
nokkru aðkemningu að slagi og
lá á sjúkrahúsi um hríð, en var
kominn heim til sín þegar hann
veiktist á ný og lézt skömmu
síðar.
Edmond Michelet hefur gegnt
fjölmörgum ráðherraembættum í
ótal ríkisstjómum. Hann var
skipaður menningarmálaráð-
herra í fyrra.
fhamis. Saigði þesisi vimiur Solz-
hiemiitsymis, að rithöifiuinidurinn
'hetfði etoki í hyiggju að hreiyta
l'ífbsháttum sámum í mieámiu, þó svo
alð hamm femigi að siætoja verð-
laiumin ti.l Stotokhólms þamm 10.
dieisiemiher. Hamm eimibeitti sér að
því að virnma að fjórða stoáld-
Framtaald á bls. 31
Maurer
braggast
Bútoareist, 9. okt. — AP.
LlÐAN Ioms Gfheorghie Maurers,
forsætisráðherra Rúmiemiíu, er
sögð betri og er hanm talimm úr
allri hættiu. Maurer lemrtá í bif-
reiðaslyisd á mémiuidag og var um
stoeið saigt tvísýmt, hvort hamm
rnyndi lifa af. Fjöldi sérfræð-
imga betfur stumdað ráðherramm,
bæði rúmienstoir og erlendir sér-
fræðimgar, siem hatfa verið til
tovadidir. I frétt frá París sieigir
að tweir framstoir sérfræðingar
hatfd toomið til Búltoarest í daig.
Alexander Solzhenitsyn
Nixon bíður
svars Hanoi
Key Biscaymie, Flórída, 9. dkt.
NIXON Bandaríkjaforseti sagði
á fundi með fréttamönnum í
gær, að tilgangurinn með sveigj-
anleikanum í friðartillögum hans
Mannskæð flóð
á Ítalíu —
Gemúa, Italíu, 9. október,
NTB, AP.
ÞRJÚ þúsund hertmemm, lög-
Stjórn Willy
Brandts í hættu
BONN 9. október, NTB, AP.
Þrír þingmenn Frjálsra demó-
krata í V-Þýzkalandi, sem er
Verðstöðvun samþykkt
í danska þjóðþinginu
Kaupmannahöfn, 9. okt. NTB
DANSKA þjóðþingið saniþykkti
1 dag verðstöðvunarfrumvarp
ríkisstjórnarinnar. Stjórnarflokk
arnir og Jafnaðarmenn greiddu
frumvarpinu atkvæði, alls 131,
en 12 þingmonn sátu hjá. Frum-
varpið á að gilda frá 22. sept-
ernber sl. til 1. niarz n.k. IÞetta
þýðir að verð á vörum má ekld
vera hærra en það var 22. sept-
ember.
Jafnaðarmenn lögðu fram
auikatillögu við frumvarpið, þar
sem lagt var til að viðskiptamála
ráðherra legði fram frumvarp
fyrir lok nóvemtoermánaðar, um
að ef verð á hráefni læfckaði
skyldi vöruverð læfcka í sam-
ræmi. 1 verðstöðvunarfrumvarp
inu er heimild til að hækfca vöru
verð ef hráefni hækkar. Tillaga
Jafnaðarmanna var felld, þar eð
viðskiptamálaráðherra sagði ó-
gerlegt að hafa nægilegt eftir-
lit með framkvæmd slikrar lög-
gjafar.
samstarfsflokkur Jafnaðarmanna
flokks Willy Brandts, sögðu sig
úr flokk sínum og gengu til liðs
við stjómarandstöðu Kristilegrra
demókrata. Hefur stjómin nú að-
eins sex sæta meirihluta í þing-
inu eða 251 gegn 245.
Þ in gim'emin irn ir eru Erioh Memide
va'iiatoainislari, Siegfried Zoglmanm
og Heiniz Startoe. Lei'ðtogi stjórm-
arandstöðummar, Reiimeir Bairzel,
lýsti því yfiir síðdegis í daig að
Starke og Memde hetfðu veríð
samiþytok'tir sam fuiEgilldir með-
limir Kiristilegra deimókrata. —
Mende sagði í útvarpsviðtaQi í
dag að samisteypustjómim mymdi
leysast upp mjög bráðlega jatfn-
vel í mæsta mámuði.
Þim'gm'enmimir þrír hatfa frá
upphatfi veriið mótfaillnir stjóm-
ansamistairtfinu og hafa siL. ár rnjög
ummið að því að grafa umdam for-
m’enmstou Walters Sdhieeter uitan-
ríkisráðherra, en Mende vaT áður
formaðuT ftokksims.
reglumenn og slöktovildðísmenm i
Gemiúa tfemigu í dag skipum um
að taka þátt í björgumiarstartfi
við ítölsku Rívieruna, þar sem
mikil flóð hafa orðið og óttazt
er að þrjátáu mamms hafi drufc'kn
að oig fjölda mammis er satanað.
í tovöld voru flóðin nofclkuð tek-
in að sjiaitna, em ástandið er emm
mijög áláemt og verst í Gemúa.
Þair er vitað að fjórtám hafa
drufckmað. Þá hafa borizt tfrétbtir
itfrá ýmsum mærliggj'amdi bæjum
Oig þorpum um að tfóltos sé sakn-
að
væri að opna leið fyrir stjórn
N-Víetnam til að bera fram nýj-
ar tillögur. „Geri þeir það, er
hægt að búast við árangri í
París.“ Forsetinn sagðist vona að
Hanoi myndi taka tillögumar tíl
alvarlegrar íhugunar. Hann sagð
ist ekki hafa orðið fyrir von-
brigðum með fyrstu viðbrögð
kommúnista, en biði opinbers
svars á næsta fundi í París n.k.
fimmtudag. „Við vonum að það
verði jákvætt.“
Thieu forseti S-Víetnam lýsti
því yfir í daig að tillögur Nix-
onis bæru vott um eimilæga ósto
uim að birnda einida á stríðið og
tooma á friði og að þær væru
byiggðar á sterkum og játovæð-
um gruimdvelli. Þá saigði í yfir-
lýsiniguiiimd, að vildu fcommúni&t-
ar frið gætu þeir ekfci temgur
sýnt þrjóztou og ábyrgðarieysi í
viðræðumiuim í Paríls.
Stjónn Iindl'ainds lýisti því yfir
í daig að hún hefði nú til athuig-
urnar tillögur Nixomis og aö hún
teldi þœr djarft skref í átt til
játovæðra samiminga.
Brezka stjórnin
lofar skattalækkun
Blackpool, Bretlamidi, 9. okt. AP
ANTHONY Barber, fjármálaráð-
herra Bretlands hélt ræðu á
ársþingi brezka íhaldsflokksins í
dag og sagði þá m.a. að stjóm-
in hefði ákveðið að lækka skatta
og draga úr ríkisútgjöldum.
Væri þetta þáttur í áætlun
stjómarinmar um að endurreisa
velmegun Bretlands. Barber
sagði að stjómin myndi lækka
tekjuskatt, afnema launaskatt á
þjómustuiðmaðinum og draga úr
ríkisútgjöldum til að vinna upp
tekjutap af þessum völdum.
Hugsanlegt væri að síðar yrði
komið á virðisaukaskatti.
Barber saigði ekki hvenær
þessi lækkurn mymdi koma til
fraimkvæmda, en er þingið
kæmii saimian 27. október n.k.
mymdi hamm giera grein fyrir
hverniig hægt yrði að draiga úr
ríkiisútgjöldum. Ársþimgiinu lýk-
ur á morgum með ræðu Heaths
forsæt isráðiherra.