Morgunblaðið - 20.10.1970, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 20. OKTÓBER 1970

Breytt lögum um
b j ör gunar laun
— frumvarp tveggja þing>
manna Sjálfstæðisflokksins
TVEIR þingmenn Sjálístæðis-
flokksins, þeir Sverrir Júlíusson
og Matthías Bjamason hafa lagt
fyrir Alþingi frumvarp til laga
um breytingu á siglingalögunum
og er það samhljóða frumvarpi
er þeir fluttu á þinginu í fyrra,
en varð þá ekki útrætt.
Stuttir
deildar-
fundir
STUTTIR fundir voru í báðum
deildum Alþingis í gær. í efri-
deild mælti Magnús Jónsson fjár
málaráðherra fyrir tveimur frum
vörpum, um ríkisábyrgð vegna
Landsvirkjuniar og um ríkisreikn
inginn 1968. Báðum þessum frv.
var síðan vísað til 2. umræðu og
fjárhagsnefndar deildarinnar.
Magnús Jónsson mælti einnig
fyrir frumvarpinu um Gjalda-
viðauka I neðri-deild og var það
síðan afgreitt til 2. umræðu og
fjárhagsnefndar. í>á mælti Jó-
hann Hafstein, forsætisráðherra
fyrir stjórnarfrumvarpinu um
olíuhreinsunarstöð, en það er nú
endurflutt. Tók Magnús Kjart-
ansson einnig þátt í umræðunni,
en málið var síðan afgreitt til
2. umræðu og iðnaðarnefndar.
Flutningsmenn frumvarpsins
leggja til, að inn í siglingalögin
verði bætt nýrri málsgrein, er
hijóðar svo:
Öll íslenzk fiskiskip, svo og
skip, sem ríkissjóður eða ríkis-
stofnanir gera út, eru skyldug
til að hjálpa hvert öðlru úr
hættu, án þess að útgerðarmenn
eða áhöfn eigi rétt til björgunar
launa. Fyrir slíka hjálp skal sú,
er aðstoð þiggur, aðeins greiða
aðstoðarþóknun, sem miðast við
beint tjón það og kostnað, sem
sá, er aðstoð veitti, leggur í
vegna aðstoðarinnar, þ.á.m. áætl
að aflatjón. Reglur þessar gilda
þó eigi, ef skipi er bjargað úr
stórkostlegri neyð, svo að allar
líkur séu til, að það hefði ann-
ars farizt eða eyðilagzt að miklu
leyti. Skip telst t.d. ekki vera í
stórkostlegri neyð þó að það hafi
orðið fyrir vélarbilun eða feng
ið veiðarfæri í skrúfu og komist
ekki hjálparlaust til hafnar af
þeim sökum, ef aðstæður eru
ekki óvenjulega hættulegar. —
Nefnd þriggja manna úrskurðar,
hvort skipi hafi verið bjargað úr
stórkostlegri neyð og upphæð að
stoðarþóknunar eða björgunar-
launa. í nefnd þessa tilnefna Sam
band íslenzkra tryggingafélaga
og Landssamband íslenzkra út-
vegsmanna einn mann hvor aðili
til þriggja ára og annan til vara,
en þriðji maðurinn og varamað-
ur hans skal tilnefndur af Sjó-
mannasambandi íslands og Far-
manna- og fiskimannasambandi
Islands í sameiningu til sama
tíma. Sjávarútvegsmálaráðherra
ákveður þókun nefndarmanna,
en hún leggst við kostnað aðstoð
arinnar. Úrskurði nefndarinnar
má s'kjóta til dómstólanna.
í»rír
varaþingmenn
taka sæti
á Alþingi
1>RÍR varaþingmenn tóku í gær
sæti á Alþingi. Voru það þeir
Karl Sigurbergsson, Keflavík,
sem er 1. varaþingmaður Alþýðu
bandalagsins í Reykjaneskjör-
dæmi og tók hann sæti Gils Guð
mundssonar; Helgi Bergs, 1. vara
þingmaður Framsóknarflokksins
í Suðurlandskjördæmi, er tók
sæti Björns Fr. Björnssonar og
Magnús H. Gíslason, 1. varaþing
maður Framsóknarflokksins í
Norðurlandskjördæmi vestra, og
tók hann sæti Björns Pálssonar.
Endurflytja
þingsályktunar-
tillögu um úr-
sögn úr NATO
ALLIR þingmenn Alþýðubanda-
lagsins hafa lagt fyrir Alþingi
tillögu til þingsályktunar um úr-
sögn íslands úr Atlantshafsbanda
laginu og uppsögn varnarsamn-
ings milli íslands og Bandaríkj-
anna. Er tillagan samhljóða til-
lögum er þingmennirnir hafa
flutt á undanförnum þingum, og
er svohljóðandi:
Alþingi ályktar að fela ríkis-
stjórrúnni að segja upp aðild ís-
lands að Norður-Atlantshafs-
samningnum, er gekk í gildi 24.
ágúst 1949.
Ennfremur ályktar Alþingi að
fela ríkisstjórninni að æskja nú
þegar endurskoðunar á varnar-
samningi milli íslands og Banda
ríkjanna frá 5, maí 1951, sam-
kvæmt heimild í 7. grein samn
ingsins, svo og að leggja fyrir
Alþingi frumvarp til uppsagnar
samningunum þegar er endur-
gkoð'uniarfrestur sá, sem í samn-
imgnum er ákveðinn, heimilar
uppsögn hanis.
Ályktanir þings Sjó-
mannasambandsins
Fyrir Lögþingskosningar:
Vandamál Færeyja
við aðild að EBE
Dönsk-Færeysk nefnd er
byrjuð að brjóta til mergjar
vandamálin varðandi hugsan
lega aðild Færeyja að Efna-
hagsbandalagi Evrópu. Það
vandamál, sem skyggir á allt
annað, eru fiskveiðarnar, en
97% af öllum útflutningi Fær
eyinga eru fiskafurðir. Hvað
gerist, ef Færeyingar verða
að opna öll fiskimið sin fyrir
þjóðum EBE og vilja samtím-
is viðhalda útflutningsmögu-
leikum sínum til þeirra tíu
landa, sem senn kunna að
verða í bandalaginu, þ.e. til
þeirra sex ríkja, sem eru þar
þegar, auk Bretlands, Noregs,
Danmerkur og Irska lýðveld
isins, er sótt hafa um aðiid að
EBE.
Nefnd sú, sem um þetta
mál fjallar, er skipuð þremur
Dönum og þremur Færeying-
um, þar á meðal Johan Djur-
hus og á nefndin að hafa lagt
fram álit sitt fyrir 1. desem
ber n.k.
Hinn 7. nóvember n.k. eiga
að fara fram kosningar til
færeyska Lögþingsins og það
hefur valdið þvi, að afstaðan
með og á móti aðild að EBE
hefur komið mun skarpar í
ljós en áður. Þannig er Sjálf
stjórnarflokkurinn eindregið
andvígur aðild, en hinir
stjórnmálaflokkarnir eru á
báðum áttum. Það hefur þó
vakið kvíða á meðal allra
flokkanna og það ekki að á-
stæðulausu, að EBE hyggst
með áformum sínum um sam-
eiginlega stefnu í fiskveiði-
málum opna landhelgi aðildar
landanna fyrir þeim öllum
innbyrðis og að þau fái þar
aðstöðuheimild.
VIL.IA SÉRSAMNINGA
Það er hætt við því, að
mörgum yrði erfitt að skilja
það, ef Færeyingar, sem til
þessa hafa gætt lögsögu sinn
ar með eftirlitsskipum búnum
fallbyssum, ættu nú að bjóða
velkomna þangað t.d. brezka
og vestur-þýzka togara. Svo
langt þarf það þó ekki að
ganga. Nefndarmennirnir
hyggjast með skýrslu sinni,
sem Danir munu byggja af-
stöðu sína á á fundi EBE á
næsta ári, öðlast möguleika á
sérsamningum fyrir Færeyj-
ar.
Sum af núverandi aðildar-
rikjum EBE, svo sem Frakk-
land og Holland, fengu tek-
ið upp fyrirvara, er gengið
var frá Rómarsamningnum,
að því er snertir „non-metro-
politan areas“, það er að
segja svæði, sem liggja utan
móðurlandsins, en falla þó
beinlínis undir það. Vegna
vanþróaðs ástands þessara
landsvæða, voru þau undan
skilin möngum reglum
Rómarsáttmálans. Það er hins
vegar endanlegt markmið
varðandi þessi landsvæði, að
þau nái slikri þróun, að þau
geti gengizt undir öll ákvæði
Rómarsamningsins.
Hvað Færeyjar snertir, er
örðugt að láta sér til hugar
koma, að þar risi upp sá stór
iðnaður, er geri sérstök
verndarákvæði fyrir fisk-
veiðarnar ónauðsynleg. Á
Italíu og í Vestur-Þýzkalandi
eru fiskveiðamar á heimamið
um alls ekki nægilegar til
þess að fuilnægja vaxandi
þörf og því er mjög líklegt,
að þau sem fleiri EBE-lönd
muni notfæra sér það í veru-
legum mæli, ef fiskveiði-
landhelgin verður felld niður
milli aðildarríkjanna inn-
byrðis.
Þessi tvö lönd, Italia og V-
Þýzkaland, yrðu þó Færey-
ingum ekki þyngst í skauti,
heldur er það fuilvist, að
brezkir togarar yrðu tiðastir
MORGUNBLAÐINU hafa borizt
ályktanir, sem samþykktar voru
á 7. þingi Sjómannasambands fs-
lands er haldið var 9.—11. októ-
ber sl. og fara þrjár þeirra hér
á eftir. Eru það ályktanir, sem
fjalla um kjaramál og- stækkun
fiskveiðilandhelginnar.
ÁLYKTUN UM KJARAMÁL
7. ÞING Sjómiann'asambands ís-
Iiands haldið í Reykjavík dagana
9.—11. október 1970, telur að
■ekki verði hjá því komizt að
segja upp gildandi bátakjara-
samninigum miðað við að þeir
verði úr gildi um næstkomandi
áramót, til þess, í formd kröfu
um hækkaða skiptaprósenitu til
áhafnar bátamma, og þar með
keppa að því, að ná aftur því,
se>m tekið vair af samnings-
bundnum hlut fiskimamna með
lögumum um ráðstafauir í sjáv-
arátvegi vegna gengislæk'kuiniar
ísienzkrar kæónu er samþykkt
vonx á Alþingi haustið 1968.
Heitir þingið á öll sjómamnafé-
lög og verkalýðs'félög, sem semja
um kjör sjómanna, að segja upp,
gi Id andi bá takjar asamn ingium.
Um s.l. árarnót . tókst aö ná
samkomulagi um breytingu á
nef-ndum lögum þaninig að í
Stað 17% komu 11% og náðust
á þainn hátt 6% er komu áhöfn-
um fiskiskipanma til góða með
6% hækfcun fiskverðs.
Það er áli-t þimgsins að óhjá-
kvæmilegt sé að ná því, sem
vair tekið af fiskimönnum roeð
niefnduim lögum, og þá ekki að-
eins af því sem heyrir undir 21%
og 31% samkjv. löguoum ein-s og
þau eru niú heldur og einnig 22%
sem tekin eru aukalega þegar
skip sigla með aflanin og selt
er erlendis.
Au'k þess telur þingið að
nauðsynlegt sé, að breyta fleiru
í bátaikjarasamniniguinum sjó-
möninum í bag, svo og að vinna
að því, að au'kin verði skatta-
frádráttur fyrir sjómenn með
hliðsjón af mjög mifclum heim-
iligkostnaði sjómianma vegna
fjarvista þeirra frá heimilum
sínium langtámum saman.
gestir á fiskimiðum Færey-
inga, þegar þar að kæmi.
„EINFALDLEGA
SMEYKIR“
Hakon Djurhus, leiðtogi
Fólkaflokksins, hefur einnig
bent á fleiri atriði, sem var-
hugaverð kunna að reynast
fyrir Færeyinga og sagt: Við
erum einfaldlega smeykir við
aðild að EBE. Færeyingar
vilja varðveita menningarlegt
og þjóðlegt sjálfstæði sitt, en
ekki selja það fyrir velferð.
sem hefur samtímis í för með
sér margvísleg vandamál.
Víst er, að Færeyingar
hafa ríkan hug á að brjóta
málið gaumgæfilega til mergj
ar og kanna það frá öllum
hliðum, áður en það verður
afgreitt af Lögþinginu nýja,
Sem kemur saman að afstöðn
um kosningunum í nóvember.
Venja er, að Danmörk geri
fyrirvara að því er varðar
Færeyjar og Grænland, áður
en hún gerir milliríkjasamn-
inga. Við undirritun Stokk
hólmssamningsins að Fríverzl
unarbandalaginu, EFTA,
voru Færeyjar undanskildar,
en danska stjómin áskildi
sér rétt til þess að færa samn
inginn út og láta hann ná til
Færeyja. Vaxandi framleiðsla
á freðfiski i Færeyjum varð
til þess að menn gerðu sér
grein fyrir þeim hag árið
1969, sm af aðildinni var, en
hún fólst einkum í því, að
tollar á þessari vöru féllu
niður við útflutning til Bret-
lands.
Þinigið feiur væntainlegri stjórn
sambainidsins að boða til sjó-
maninaráðstefnu ekiki síðar en í
byrjuin desembermián/aðar til
þess að forma sameiginlega
kröfur féiiagainn'a til kjarabóta,
sem senidar verða útvegismömn-i
urn og fleirum aðilum sem hlut
ei-ga að máld.
HÁMARK NETAFJÖLDA —
OG KJARAMÁL
7. þimg' S.S.Í. felur vænten-
legri samibandsstjórn að tryggja,
að í þeim kröfum, er gerðar
verði til útívegsmiamina um baup
og kjör í væntanlegum samninig-
um, verði sett ákvæði um há-
mark metafjölda í sjó og sé þar
miðað við bátastærð og tillit
tekið til mannafjölda um borð.
Sé farið yfir samninigisibund-
inin neitafjölda hækiki skiptapró-
senta tii Skipverja.
Jafniframt samþykikir þinigið
að fela sambandsstjóm að
vinnia að endurbótuim á aðstöðu
matsmianna við ferskfisikmatið,
og fá fram enduirbætur á regl-
uim þeiss og framikvæmd.
Ennifremur telur þingið nauð-
syn á að til komi almenn fræðsla
um meðferð fisiksins í landi, þar
sem aiflinn er urnninn til út-
flutninigs, en telja verður að
með aulkinni nýtinigu geti verðið
til sjómainna hækkað.
Þá samiþykikir þinigið áskorun
tii verðilaigsráðs sjávarútviegisins
uim að kappkos'ta að verð á fiski
verði ávallt ti! áður en veiðair
hefjiast í hverju tilfelli, og telur
nauðsynlegt að sett verði
áfcvæði í væotanHeiga samninga
að mönnum sé ekki skylt að
befja róðra, fyrr en fyrir liggur
á'kvörðuin um' fiskverð.
ÁLYKTUN UM STÆKKUN
FISKVEIÐILANDHELGI
Stóraukin sókn eriendra veiði-
skip-a á fiskimiðunium við ísl-and
hin síðus'tu missiri, mun óíhjá-
kvæmiiega leiða til ofveiði
helztu nytjafiska við landið.
Mið hliðsjón af þessari stór-
auiknu sóikn erlendra veiðiskipa
á fiskimiðunium við laindið og
ennfremur að fiskveiðarnar eru
og verðia um ófyrirsjáa-mlega
fraimtíð, eitt mikilvæigasta lífs-
hagsmunam'ál landsimatnina og
xxndirsrtaða atvinnulífs og við-
skipta við önniur lönd. Því
skonar 7. þimig Sjómannöisam-
bamds íslainds á Allþingi og ríkis-
stjórn, að hefja nú þegar umdir-
búnimg að setnimgu nýrrar reiglu-
gerðar uim stækkun -fiskveiði
iandheligi íslands, þamnig að húrx
nái útyfir allt lamdgruininið.
Hraðað verði svo sem fært er
framkvæimidum í þessu máli.
Jafntfiraimt verði kappkostað að
kynna mál'stað og rétt íslands
urn þetta efmi, öðruim þjóðurn,
svo vel, sem kostur er.
Jaifnihliða fraroanigreindum að-
gerðum xxm útfærslu fiskveiði-
iandlhel'ginnaT, verði uinnið að
frefeari vernd he-lztu fisikistofma
við iandið m.a. með eftinfarandi
r'áð'Stöfunuim.
1. Friðað verði fyrir öllum
veiðum, yfir aðal-'hrygninigar-
tímann ei'tt eða fleiri tafemörkuð
svæði á helztu hrygnimgastöðiv-
unu-m.
Fiskveiðar verði tatoroarkaðair
á fiskisióðuim, sem greinilega
eru mikilvægar uppeWisstöð'var
mjdjafiska og jafniframit bannaðar
um taikmaibk'að tímiabil, ef það
telst nauðsynlegt til tryggingiar
viðhalds fiskstofninum.
Gildamdi reglugerð u.m meta-
fjöida fiskibáta í sjó verði end-
ursboðuð og tekin upp ákvæði
um stærð bátanna og áhafnair-
fjölda, þaninig að meitafjöldi sé
hæfilegUT miðað við það, sem
telst fært að vitja um daglega
í sameiginlegu sjóveðri. Enm-
fremur verði áfram uinnið að
m-eiri verðmismun á 1. 'fl. og 2.
fl. fiski.
Lögum og reglu-gerðum, um
þessar og aðrar ráðstafan ir til
varnar giegn ofveiði fiskistofn-
amna við laimdið verði fram-
fyfligt með öfhxigu og umdainláts-
lauisu eftirfl’itastarfi.