Morgunblaðið - 29.09.1971, Blaðsíða 14

MORGUNBLAÐEÐ, MIÐVIKUDAGUR 29. SEPTEMBER 1971
í stuttu máli
AGNEW FERÐAST
Washington, 28. sept., AP.
Tilkynint var í Washington
í dag, að Spiro Agxnew vara-
forseti mundi í næsta mánuði
faira í hekmsókn til Tyrfklainds
og Grikklands og ræða við
þarlenda ráðaimenn. Fer hanm.
tál Tyrklands 11. október á
I leiðinni til írams, þar sem hann
verður við hátíðahöldin í til-
efni 2.500 ára afmælis keisara-
dæmjiis, 13.—16. öktóber, en til
Grikkiands fer hann í heim-
leiðinni. — Viðræður hans í
báðum löndunum munu einik-
um snúast um málefni Atlants
hafdbandalagsdns.
LUNA NÍTJÁNDA Á LOFT
Modkvu, 28. sept., AP.
Sovétmenn hafa skotið lit í
geiminn nýrri ómannaðri
tunglrannsóknastöð, sem þeir
kalla Lunu 19. Á hún, að því
er Tass-fréttastofan segir, að
afla vísindalegra upplýsinga
um tunglið og nágrenni þess.
Tumglstöðinni var skotið úr
gervitungli, sem vair á braut
umihverfis jörðu og gerðist
það klulkkan 10 GMT í morg-
um. — Síðaista tunglfar Sovét-
manna af Lunu-gerðimni — nr.
18 — brotleniti á tumglinu 11.
septemíber síðastliðinm.
Lybía:
Kadafi
farinn
frá?
London, 28. sept. — AP
ÞÆR fregnir hafa borizt
til erlendra sendisveita í
London, að Moammar
Kadafi, ofursti, hafi látið
af embætti ríkisleiðtoga í
Lybíu. Ekki hefur tekizt að
fá þessa fregn staðfesta;
tókst ekki að ná sambandi
við sendiráð Lybíu í
London í dag, þrátt fyrir
ítrekaðar tiiraunir.
Það fylgir himis vegar frétt'
jmni, að Kadafi hafi ekki sézt
opimberlega í tíu daga eða frá
því 18. september — en þa«n
dag er haft fyrir satt, að hann
hafi lent í alvarlegu umferð'
arslysi á þjóðveginum frá Trip
oli til flugvallarins utam við
borgina, en sloppið ómieiddur.
Ekkert var um slys þetta
sagt af opinberri hálfu — en
getum hefur verið leitt að því,
að slys þetta hafi haft ein-
hverjar pólitískar afleiðingar.
— Mujibur
Framhald af bls. 1
Rahmans séu í sjúkrahúsi í
Dacca — og að kona hans hafi
í hyggju að fara frá Dacca til
Rawalpindi og fara fram á það
irtð forsetann, að Mujibur verði
náðaður. Hún hefur þegar geng-
tð á fund Abduls Maliks, hins ný-
skipaða landsstjóra í Austur-
Pakistan.
Fréttamenn benda á, að í til-
kynningu Yahya Khans sé til-
tekið, að sækjandi hafi leitt fram
tuttugu vitni í málinu. Þetta
bendi til þess, að vöm sé enn
ekki hafin og megi því búast við,
sið réttarhöldin dragist eitthvað
i langinn.
Norsku krónprinshjónin, Sonja og Haraldur, með nýfædda dóttur sína, Mörthu Lovísu.
— Mindszenty
Framhald af bls. 1.
stað handteknir. Þegar Rússar
gerðu innrás í landið var Mindsz
enty látinn laus og stuttu síðar
gerði páfi hann að kardínála og
æðsta manni kaþólsku kirkjunn-
ar í Ungverjalandi.
HANDTEKINN AF
KOMMÚNISTUM
Mindszenty lenti fljótlega í úti
stöðum við kommúnistaleiðtog-
ann Matis Rakosis og þegar ali-
ir einkaskólar í landinu (þ. á m.
kaþólsku sikólamir) voru þjóð-
nýttir lét hann hringja öliúm
kiirkjuklukkum landsins í mót
mælaskyni og að lolkum var hann
handtekinn.
Réttarhöldin yfir Mindszenty
voru einhver mesti skrípaleikur
sem um getur og var hann dæmd
ur I lífstíðarfangelsi fyrir land-
ráð og gjaldeyrisbrask. Mindsz
enty játaði á sig sökina i réttin-
um, en síðar sagði hann að það
hefði hann gert, eftir að hafa
sætt pyntingum í 29 daga sam-
fleytt. Hann var berháttaður og
lúbarinn með svipu og öðrum
bareflum. Honum var haldið vak
andi sólarhrinigum saman og
neyddur til að vera viðstaddur
villtar kynlífssvalilveizl u r.
HEIMTAÐI FULLA
UPPREISN ÆRU
Mindszenty sat i fangelsi fram
til ársíns 1955 er honum var
sleppt vegna heilsubrests og i
trekaðra tilmæla kirkjunnar. Eft
ir það var hann fluttur í hús í
útjaðri Búdapest, þar sem verð-
ir gættu hans. 1 uppreisninni
1956 var hann sóttur og fluttur
sem hetja inn i borgina. Þeg-
ar sovézku hersveitimar komu
til borgarinnar og brutu upp-
reisnina á bak aftur, leitaði kard
ínálinn hælis í bandaríska sendi-
ráðinu og hefur verið þar síðan.
Ungversk stjórnvöld hafa hvað
efitr annað boðið kardínálanum
að fara úr landi, en hann hefur
neitað þvi, nema með þvi skil-
yrði að hann fengi fulla uppreisn
æru og ýmsar tilslakanir yrðu
gerðar til kaþólsku kirkjunnar,
Þetta gat ungverska stjórnin
ekki fallizt á og hefua- kardínál-
inn því setið í sjálfskipaðri út-
legð i 15 ár, þar til hann nú allt
í einu er kominn mjög óvænt
til Páfagarðs.
Á árunum hafa verið gerðar
margar tilraunir til að fá kardín
álann til að koma til Páfagarðs
en hann hefur ætíð neitað því
þar til nú. Dvöl kardínálans í
bandaríska sendiráðinu hefur
verið helzta hindrunin í veginum
fyrir auknum samskiptum Banda
ríkjanna og Ungverjalands.
GLEYMIÖ EKKI . . .
Skömmu eftir að Mindszenty
hafði leitað hælis í bandaríska
sendiráðinu birtu blöð um gjör-
völl Bandaríkin, bréf, sem kard
ínálinn skrifaði Eisenhower þá-
verandi forseta Bandarikjanna.
Bréf þetta varð heimsfrægt og
var birt undir fyrirsögninni:
„Gleymið ekki þessari litlu þjóð“.
Þar sagði m.a.: Ég sendi yður
hjartanlegustu hamingjuóskir í
tilefni af endurkjöri yðar til for-
setastóls Bandarikj anna, hirus göf
uga emibættis, sem þjónar háleit
ustu hugsjónum mannkynsins:
Guði, kærleikanum, vizkunni og
mannlegri hamingju. Látið
áhrifamátt yðar i þessari þjón-
ustu varpa vonargeisla yfir lang
þjáða þjóð vora, sem á þessari
stundu þolir fimmta dag loft-
árása, skothríðar og logandi
dauða og vitnar með því fyrir
Guði og heiminum um frelsis-
vilja sinn; synir hennar eru á
þessari stundu þvingaðir í þræl-
dóm; börn hennar hrópa í and-
arslitrunum á hjálp, frá eydd-
um heimilum sínum, frá .byrgj-
um og sjúkrahúsum; dætur
hennar horfa á rændar vistir og
óhjákvæmilega hungursneyð. Nú
þegar þér standið á þröskuldi
enn stærri framtíðar bið ég yð-
ur að gleyma ekki þessari litlu
heiðarlegu þjóð, sem gengur í
gegnum þjáningar og dauða í
þjónustu mannkynsins."
— Holland
Framhald af bls. 1.
hjálparlausir og hlustuðu á vein
þeirra, sem lokaðir voru inni i
herbergjum gistihússins. Þrjár
manneskjur tóku þá áhættu að
stökkva niður og biðu allar bana.
Nokkrum tókst að bjarga með
stigum. Nokkrir reyndu að kom-
ast upp á þak og fundust þar
látnir.
Gistihúsið brann til grunna að
heita mátti og með því gestabók-
in með nöfnum þeirra, sem þar
dvöldust. Er talið, að það geti
tekið langan tíma að setja saman
lista yfir þá, sem létust eða er
saknað.
— Rússar
F’ramhald af bis. I.
sýnit Gromyko fram á misræmið
milli fjölda sovézkra sendimanina
í Bretlandi og hrezikra sendi-
manina í Sovétrikjunum. Sömiu
heiimildir segir NTB, að neiti
þeim orðrómi, að Sir Alec hafi
hótað, að fleiri Rússar yrðu send-
ir heim; hins vegar henmi þær,
að emn séu í Bretlandi um fjögur
hundruð sovézkir sendimenn,
þótt á annað hundrað hafi verið
vísað úr landi. Hins vegar séu
brezkir sendimenn og aðrir Bret-
ar í Sovétríkj unum samanlagt
færri en þeir Sovétmenn, sem
reknir voru frá Bretlaindi.
Islandssíldin má
ekki gleymast
— þegar 50 mílna landhelgi
er til umræðu
I NÝLEGU tölublaði Fiskarens
er vitnað til ummæla Karl Karl-
sens, sldpstjóra, Vedavágen
Karmhy, þess efnis, að með 50
ntílna íslenzkri landhelgi geti
Norðmenn endanlega gefið frek-
ari sildveiðar við ísland upp á
bátinn.
„Sem stendur er veiði Is'lands-
síldar aðeins hugsanlegur mögu-
leiki, þar sem um Mandssíld er
nú ekiki að ræða,“ hefur Fiskar-
en eftir Karlsen. „En við verðum
Mka að ihafa sildveiðamar í huga,
þegar við geruim upp hug okkar
til fyrirætlana Isilendimga um 50
miílna landlhelgi. Norðmenn voru
stærstu fram'leiðendur Itslands-
síldar, og ef hún kemur af.tur,
vitum við gjörla, hvað það kann
að þýða, ef síldarmiðin við Is-
land verða oklkur þá loikuð."
Kvenstúdentafélagið
veitir námsstyrki
KVENSTÚDENTAFÉLAG Is-
lands hefur nýlega veitt náms-
styrki að upphæð 60.000.00 krón-
ur, sem skiptast þannig:
Guðríður Þorsteinsdóttir, til
náms í lögfræði við Háskóla Is-
lands (15 þús.).
Ragna Karlsdóttir, til náms í
verkfræði í Danmörku (15 þús.).
Sigrún Guðnadóttir, til náms
í líffræði við Háskóla Isiands
(15 þús.).
Valdís Bjarnadóttir, til náms
í húsagerðarlist í Þýzkalandi
(15 þús.).
(Frétt frá Kvenstúdentafélagi
íslands).
— Viðræöur...?
Framhald af bls. 1.
herrans að þær hæfust í nóv-
ember næstkomandi.
Morgunblaðið náði tali af ut-
anríkxsráðherra rétt eftir að
fundi hans og sir Alecs lauk.
Þeir höfðu ræðzt við á Waldorf
Astoria, gistihúsinu, þar sem báð
ir dveljast meðan þeir eru í New
York.
Einar sagði, að brezki utanrik-
isráðherrann hefði ítrekað það,
sem fram hefði komið í mótmæla
orðsendingu brezku stjórnarinnar
til íslenzku stjómarinnar, — að
Bretar litu svo á, að uppsögn
saminingsins frá 1961 væri ólög-
leg. Sir Alec hefði sagt, að brezka
stjórnin þyrfti að verja hags-
muni ýmissa aðila í Bretlandi.
Hins vegar hefði hann talið rétt
að fulltrúar stjórnanna héldu
áfram viðræðum um málið. Þar
sem Bretar væru mjög önnum
kafnir út októbermánuð að
minnsta kosti vegna samning-
anna við Efnahagsbandalagið,
gætu þeir vart hafið viðræður
um mál þetta fyrr en í nóvem-
ber n.k. Þó skyldu báðir aðilar
athuga þetta nánar. Sir Alec
hefði kosið, að viðræðurnar fæm
fram bæði í Lomdon og Reykja-
vík en fyrst í London.
Aðspurður um það, hvoirt
brezki utanríkisráðherrann hefði
nokkuð sagt, er benti til þess, að
í vændum væri nýtt „þorska-
stríð“, svaraði Einar Ágústsson,
að það hefði hann ekki gert bein
iínis. Hins vegar hefði hann lát-
ið að því liggja, að íslendingar
gætu verið viðbúnir einhverjum
viðskiptalegum erfiðleikum.
Undir lok viðiræðnanna hafðd
verið drepið á vamarmálin. —
Kvaðst Einar hafa skýrt hugmynd
ir íslenzku TÍkisstj órnarinna r þar
að lútandi en Sir Alec Dougla3
Horne hefði ekki látið í Ijós nein-
ar skoðanir í þessum efnum.
1 fynradag ræddi utanríkisráð-
herra við Maurice Schumann, ut-
anríkisráðherra Frakklands. —
Hann kvaðst hafa sfkýrt fyrir
Schuimann fyrirhiuigaða útfærslu
landhelginnar og innt hann eftir
hugsanleguim áhiriíuim hennar á
samninga Efnahagsbandalagsins
við íslendimga. Um það hefði
Schumann hins vegar ekki sagt
neitt.
1 dag ræðir utanríkisráðherra
við Walter Söheel utanrikisráð-
herra Vestur-Þýzkalands, auk
þess sem hann filytur ræðu sína
á A Hsherj arþi ng i Sameinuðu
þjóðanna.