Morgunblaðið - 31.10.1971, Blaðsíða 12
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 31. OKTÓBER 1971
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 31. OKTÓBER 1971
41
ín'ímii ttoiíts
1/ffáí
Rústir hinnar fornu höfuðborgar, Persepolis, og: í baksýn tjaldborgin mikla.
Hernuinn í foinum stríðsklæðuni brynja sig skjöldiun.
..
Gestirnir konia til hátíða.rveizlunnar: Grísku konungshjónin, Svíaprins, vara-
forset’ Bands ríkjanna og frú, forsclti Tékkóslóvakíu, belglsku konungshjónin og
jórdönsku konungshjónin.
Við líáborðið: Anna María Grikkiandsdrottning, Haile Selassie, Eþíópíukeisari,
Parah Diba, keisarainna, og Friðrik Danakonungur. Ekki er að sjá, að skortur
sé á þjónustuliði.
íranskeisari og Farali Diba, keisarainna.
Husseiin Jórdaníukonungur og Muna drottning.
Dönsku konungshjónin.
grísku konungshjónin og I
prinsinn og Soffía prinsossa.
Fjórir glæsilegir: Ragmier, fulrsti í Mónakó, Filippus, hertogi af Edinborg, Karl
Gústaf, sænski krónprinsinn og Spiro Agnew, varaforseti Bamdarikjanna.
Veizlusalurinn var ákaflega glæsilegur og háborðið nær svignaði undan glösununi.
Fornir, jjersnoskir stríðsvagniar voru franiariega í skrúðgöngiinní,
ákvað að láta engar fréttir um tjald-
liorgina beraat út fyrr en sjálf hátíða-
liöldin hæfust, og þess vegna vorn slúð
ursögiKr uni íburðinn og óhófið í tjald
búðunum óvenjulega „skrautlegar"
næstu viktir og daga á undan. Sagt var,
að baðkerin væru gerð úr marmara og
vatns.iianairnir úr gulli og í þá greypt-
ir dýrindis steinar. En svo kom á dag-
inn, að baðherbergissettin voru úr
plasti og ekki var að finna eitt ein-
aiíta gramm af gidli i allri tjaldborg-
inni (nema í skartgripum gestaima).
I>að var ekki einu sinni einn gullþráð-
ur í tjalddúkunum, ivnda þótt tjaldliorg
in væri eftirlíking af „Gullnu tjaldÍHirg
inni“, sem var reist einhvem timann á
síðustu 25 öldum. En því er eklci að
neita, að pínulítiH íburður var: Klóseltt
seti irnar voru klæddar flaueli, svo að
betur færi uni hina tignu gesti. — I
hverju tjaldi voru tvö svefnherbergi,
tvö baðlierbergi, setustofa, litið eldhús
og herbergi þjóns eða þjónustustúlku.
í sögubókum íslenzkra skólabarna
húitir hann Kýros, keisarinn, sem skap-
aði persneska heimsveldið á árunuin
559—530 fyrir Krists burð. Kýros var
mikilhæfur og góður stjórnandi, t.d.
Ieyfði hann Gyðingum að hverfa aftur
tU Jerúsalem, eftir að þeir höfðu set-
ið í haldi i Babýlon. Hann sitjórnaði
stærsta keisaraveldi fornaldarinnar:
Persía, Mesópótamía, Sýrland, Egypta-
land, Litla Asía m«ð griskum liorgum
sinum og nokkrum eyjum, Þrakía og
hlutar Indlands og Mið-Asíu, aUt þetta
svæði laut yfirráðum hans. Hann sýndi
pólitíska skarpskyggni í afskiptum sin-
um af imdirokuðum þjóðurn, endurreisti
siðvenjur hvers lands um sig og skipu-
lagði sjálfstjórn landanna með því að
skipa undirkonunga. Að þ\í er söguleg-
ar heimildir sýna, greiddi hann hverj-
um einasta manni í þessu stóra keisara-
dæmi kaup fyrir stalrf sín og þrælahald
var óþekkt.
Gestirnir rónuiðu mjög, hversu smekk-
leg tjöldin voru, og eyddu þar mörg-
um stundum þá daga, sem liátíðahöld-
in stóðu. En þeir skemmtu sér Hka við
að ganga á milli tjalda og heilsa hverj-
ir upp á aðra. Þannig fór Spiro Agnew,
varaforseti Bandaríkjanna, í sltundar-
langa tedrykkju hjá HaUe Selassie,
Eþíópíukeisara. Konstantín, konungur
Grikklands, leiddi Önnu Maríu sína og
Don Juan Carlos, prins á Spáni, leiddi
Soffíu prinaessu, og svo rölitu þau öU í
heimsókn til Friðriks Danakommgs og
Ingiríðar drottningar hans. Þessa daga
naut tigna fólkið þess frelsis, sem það
fær annars ákaflega sjaldan að njóta,
og rölti um göturnar, algerlega óáreitt.
Hvílíkur munaður!
stóðu í móttökusalmim og tóku á móti
gestimum á þann hátt sem keisaralijón-
um sæmir. Hii-ðunisjónarmaður nafn-
spjaida tók upp nafnspjöldin á réttu
augnabliki og rétti þau hirðkallaranum,
sem kallaði upp nöfnin um leið og gest
irnir gengu í salinn. En gestirnir voru
margir og þessi afgreiðsla var seinleg
og svo fór, að þjóðhöfðingjarnir þurftu
að bíða i biðröð eftir að fá að ganga í
salinn og heilsa keisarahjónunum. Og
loks urðu hirðumsjónarmaður nafn-
spjalda og hirðkallarinn svo tauga-
óstyrkir og spenntir, að þeir rugluðu
öllu saman, en gesti.rnir tóku það ekki
illa upp og liiógu hjartanlega að öllu
saman. — Síðan hófst borðhaldið. Mat-
seðillinn var sérlega glæsilegur: Lyng-
hænuegg fyUt með kavíar; fljótakrabba
kjöt með Natua-sósu; fyllt steikt
lamb með sveppuin; kampavinsis; pá-
fuglar bakaðir í fiðrí sínu, og ábætir-
inm var gráfíkjur^með rjóma, umkriiigd
ar af jarðaberjiuM i portvíni. Þennan
veizlimiat sá veitingamaðurinn Max
Blouet frá Frakklandi um að fram-
leiða og framreiða og stýrði hann liði
159 niatsveina, bakara, barþjóna og
franireiðsluinanna, sem liaiin valdi sjálf
ur í Frakklandi og nágrannalöndum.
Flutti hann með sér frá París tU írans
um 18 tonn af veiizliimat og 12 tonn af
drykkjarvörum, en þegar á staðinn
kom, uppgötvaðisit, að engir tappatogar
ar hös’ðu verið pantaðix! En það bjarg-
aöist, eins og allt annað í sambandi við
veizluhaldið. — Veizlugestirnir, sem
tignastir voru (samkvæmt 150 ára göml
um reglum, sem kóngafólk sumdi iim í
Vín forðuni daga), sátu við hringlaga
háborð, en óæðri gestir sátu við 36
þrettán iuaiuia borð. Og svo var etið,
drukkið, og ræður fluttar og allir
skenimtu sér hið bezta — að sjálfsögðu.
Skrautsýningin
Skrautsýningin þótti einstaklega vel
úr garði gerð, enda hafði stjórnandi
liennar sagt við sýningarfólkið, sem að-
allega vair úr lierjimi franskeSsara: „Ef
þetta heppnast ekki fullkomlega, mun
ég skjóta sjálfan mig fyrst og siðan
ykkur öU.“ Skrautsýningin var i formi
skrúðgöngu og hermenn úr her írans
þrömmuðu áfram í fitUimi skrúða við
undirleik tvö lmndruð manna hljóm-
sveitar og finim liundruð manna bland-
aðs kórs. Sagnfræðingar og fræðimenn
höfðu lagt mikla vinnu í að teikna upp
búninga harmanna á ýmsum timimi í 25
alda sögu Persaveldis og nú þrömmuðu
hermonnirnir i eftirlikingum af gömlu
búningunum. Fyrsítir komu hinir
fræknu stríðsmetm Kýrosar mikla —
þeir, sem sigruðu Asíu og hluta af
Evrópu — og á aftir þessu fótgöngu-
liði kom riddaraliðið, striðs\"agnar, um-
sátursturnar og jafnvel eftirUkingar af
hinuni fomu herskipum, galeiðunum.
Þannig rann sagan áfrani fyrir augum
hinna tignu gesta, sivn voru yfir sig
hrifnir. Næstaftast í skrúðgöngunni
voru fylkingar hemianna úr sjóher,
landhur og Iofther Irans, en aftast fóru
sveitir sjálfboðaliða, sem nú eru að gera
„livíta byltingu“ í landinu — kenna lesít
ur og hreinlæti og vinna að uppbygg-
ingu landsins. Sýningin stóð yfir i hálfa
aðra klukkiistund og á meðan sveim-
uðu þyrlur í nágrenninu til að koma
í veg fyrir árásir skæruliða. Þannig var
keisarinn óþægilega minntur á, að þrátt
fyrir vellieppnuð hátiðahöld og fallegar
skrautsýningar, er fran enn land mik-
illa andstæðna — sumir íbúarnir eru
forrikir, en flestir búa við mikla fá-
tækt. Sunumi em allir vegir færir, en
fjöldamargir kunna ekki einu sinni að
lesa. Á meðan keisarinn og gestir hans
röðuðu i sig kræsingum, var einhvers
staðar í landinu fólk að látast úr
hungri. Sú skoðun er útbreidd, að millj
örðunum hefðl betur verið varið til
hjálpar þessu fólki en að halda hátið,
sem eftir fáa daga heyrði sögunni til.
íranskeisari hélt 2.500 ára afmæli keis-
aradæmisins hátíðlegt með mikluni glæsi
brag fyrr í þessum mánuði. Hann stóð
fyrir gífurlega mikiUi skrautsýningu,
hélt einliverja mestu veizlu, sem haldin
hefur verið um langt skeið, og gestir
hans við hátíðahöldin voru ekki færri
en fimmtíu þjóðhöfðingjar eða fulltrú-
ar þeirra, ásaint ótölulegimi fjölda
fylgdarnianna, og auk Jhyss var boðið
fræðimönnum frá öllum heiminum til
ráðstefnu um irönsk fræði. Meðal þeirra
var einn Islendingur, dr. Jakob Jóns-
son, sem fór ásamt konu sinni til Irans
gagngert til að taka þátt i hátíða-
hölduntim og ráðstefnunni.
Tjaldborgin
Við rústlr hínnar fomu höfuðborgar
Persepolis hafði keisarinn látið reisa
tjaldliorg fyrir hina tignu gesti. Hann
Hátíðarveizlan var haldin í risastóru
tjaldi, sem skiptist í hringlaga móttöku-
sal og stóran borðsal. Keisarahjónin
i f | %
a « S fÁ-'-y