Morgunblaðið - 04.12.1971, Blaðsíða 22

22
MORGUNBLAÐGŒ), LAUGARDAGUR 4. DESEMÐER 1971
Kristinn Indriðason
óðalsbóndi á Skarði
Fæddur 10. nóvember 1887.
Dáinn 21. nóvember 1971.
„Er nú skarð Skarði, skjöld-
ungs hofgarði fallið fyr varði
fýrir Skjaldbarði." — Þannig
kvað Matthías Joehumsson um
frænda Kristins og afa konu
hans, Elínborgar. Vinir berast
Imrt með tímans straumi, það er
hið óumbreytanlega lögmál lífs-
ins, sem allir verða að beygja
sig fyrir. Ferjumaðurinn mi'kli
hiefur nú numið í burtu frænda
minn og vin, Kristinn Indriðason
á Skarði, einn hinna svipmiklu
bændahöfðingja þessa lands,
mann, sem um meira en hálfrar
aldar skeið hefur verið í farar-
broddi okkar ágætu bændastétt-
ar, manna, sem trúa á landið,
framtíð þess og heill.
Undir hárri brekku í skjóli fyr-
ir norðannæðingi rís gamla höfð-
ingjasetrið Skarð á Skarðsströnd
með stórbrotnu útsýni yfir
Breiðafjörð, allt frá Snæfellsjökli
að Skor — með óvenjulegri mynd
auðgi í litum og línum. Það er
talið, að á þessu býli hafi sama
ættin búið frá landnámstíð, frið-
samir höfðingjar, sem oftast
léiddu hjá sér stórdeilur annars
staðar í landinu.
1913 kvæntist Kristinn frænku
sinni, Elinborgu M. Bogadóttur,
bæði komin af ætt Magnúsar
Ketilssonar sýslumanns og hafa
t
Elsku litla dóttir okkar,
Lára Elín,
lézt af slysförum þann 25. nóv-
ember. Jarðarförin hefur far-
Ið fram.
Þökkum inhiléga auðsýnda
samúð og vinarhug.
Þuríður Óskarsdóttir,
Guðbrandur Þorvaldsson
og aðrir vandamenn.
t
Innilegar þakkir fyrir auð-
sýnda samúð og vináttu við
andlát og jarðarför
Þorbjargar Eiríksdóttur,
Básenda 3.
Jarþrúður Bernharðsdóttir,
Guðmundur Júlíusson.
þau búið á Skarði síðan með
rausn og prýði.
Kristinn fæddist 10. nóvember
1887 að Hvoli I Saurbæjarhreppi.
Foreldrar hans voru Indriði Ind-
riðason, Gíslasonar alþingis-
manns á Hvoli og kona hans
Guðrún Eggertsdóttir, Stefáns-
sonar Eggeríssonar prests á
Ballará. Þau hjón eignuðust þrjá
syni, Indriða (miðil), Kristinn
og Sigvalda, voru þeir allir frá-
bærir hæfileika- og ágætis-
menn.
Þau Elinborg og Kristinn eign-
uðust 3 dætur, Bogu, gifta Egg-
erti Ólafssyni á Skarði II, Guð-
borgu, dó ung, var gift Þorsteini
Karlssyni í Búðardal og Ingi-
björgu, gifta Jóni Jónssyni frá
Stykkishólmi.
Eins og aðrir ungir menn við
Breiðafjörð vandist Kristinn við
margþætt störf til lands og sjáv-
ar. Það kom fljótt í ljós að Krist-
inn var laginn til allrar vinnu,
áræðinn og athuigull. Jörðin var
erfið þar sem stunda þurfti. eyja-
heyskap, selveiðar og umhirðu
æðarvarps í hinum stóru og
dreifðu Skarðseyjum, er það að-
eins fyrir giögga og aðgætna
menn að rata og stýra um hinn
straumþunga og stoerjótta Breiða
fjörð, en alltaf stýrði Kristinn
báti sínum heilum í höfn.
Heimajörðina hefur Kristinn
mikið bætt, bæði heima og niðri
í landinu, svo hefur hinn erfiði
eyjaheyskapur lagzt niður.
Það gat ekki farið hjá því, að
slífcur hæfileikamaður sem Krist-
inn var, veldist til ýmissa trún-
aðarstarfa í sveit sinni; hann var
góðum gáfum gæddur, velviljað-
ur og tillögugóður í öllu er til
framfara horfði. Hann var í
t
Þökkum innilega auðsýnda
seimúð og vinarhug við andlát
og útför eiginmanns míns,
föður, tengdaföður, afa og
langafa,
Sigurðar J.
Guðmundssonar,
Hólmgarði 44.
Fyrir hönd bama, tengda-
bsima, bamabama og barna-
barnabams,
Ingimunda Bjarnadóttir.
Innilegar þakkir fyrir auðsýnda samúð og vinarhug við and-
lát og jarðarför
ARA ÞORGILSSONAR,
forstjóra.
Helga Jónsdótir,
Þorbjörg Aradóttir, Steinþór Ingvarsson
og dótturfoöm.
Þökkum innilega öllum þeim, sem sýndu samúð og vinarhug
í sambandi við andlát og jarðarför systur okkar og mágkonu,
MARGRÉTAR ANDRÉSDÓTTUR,
Hamrahlíð 17,
Sérstaklega þökkum við þó stjórn Blindrafélagsins og vinr.u-
félögum á Blindraheimilinu fyrir ógleymanlega vinsemd eg virð-
ingu til hinnar létnu, sem sýnd var á útfarardegi hennar.
Marta Andrésdóttir, Bjamí Benediktsson,
Magnús Andrésson, Hafliðína Hafliðadóttir,
Andrés Andrésson, Marta Guðjónsdóttir
og Björn J. Andrésson.
fjölda ára hreppstjóri, sýslu-
nefndarmaður, kaupfélagsútibús-
sitjóri, í hreppsnefnd og fleira.
Á Skarði var oftast mann-
margt, og mörg gamalmenni
nutu þar skjóls og aðhlynningar
í eliirmi og kom fram í þvi sem
öðru göfuglyndi, hjartagæzka og
hjálpsemi húsráðanda til þeirra,
sem minni máttar voru.
Kriírtinn og hans fjölskylda
eignuðtist marga vini, sem kunnu
að meta þeirra mannkosti að
verðleikum. Þeir bræður voru
ágætir söngmetm, og á manna-
mótum hrókar alls fagnaðar. Ég
minnist margra ánægjustunda á
Skarðsheimiimu. Þar var alltaf
gestkvæmt og öllum tekið af al-
úð og sannri íslenzíkri gestrisni.
Kristinn var þéttur á velli og
þéttur í lund, sviphreinn og höfð-
iiniglegur, og vakti eftirtekt hvar
sém hann fór. Megi minningin
um mannkosta- og gæða mann-
inn Kristinn Indriðason verða
oss sem ljós og hvatning til feg-
urra Mfs og hjálpfýsi til sam-
férðamannarma.
Kristinn var miikill gæfumað-
ur, eignaðist ágætan liifsförunaut
þar sem eiginkonan var, sem
aldrei vék frá honum í veikind-
um hans nú síðustu árin, og
hjúkraði honum af ástúð og fóm-
fýsi. Sambúð þeirra var þeim
uppspretta óþrotlegrar ham-
imgju. Svo langri og innilegri
saanfylgd verður ekki slitið án
þungrar sorgar og varanlegs
trega.
Ég bið þér, kæri frændi, og
vinur allrar guðsblessunar á þín-
um nýju og ókumnu slóðum og
sendi innilegar samúðarkveðjur
til frændfólksims á Sakrði.
Kr. Sveinssón.
Kveðja.
Þegar ég heyrði andlátsfregn
vinar máns frá æstouárunum,
Kristins Indriðasonar, óðalls-
bónda á höfuðbólinu Skarði á
Skarðsströnd. Komu fram í huga
minn margvísiegar minningar
frá því ég var drenigur að alast
upp í Rauðseyjum. Rauðseyjar
voru hjál'eiga frá Skarði og fað-
ir mimn var þvi landiseti þeirra
Skarðsverja. Það voru því tíðar
samgöngur og góð kynni þar á
miiii. Og svo var einnig við
aðra búendur Skarðsstrandar.
Allar eru þessar minningar á
einn og sama veg.
Mmningar um duigmikið, hjálp
samt og elskulegt fólk, sem
vann hörðum höndum, vann
sigra, beið ósigra, eiins og verða
viM í Mfi voru hér í þessum
heimi.
Eiran meðal þessa fólks var
Kristínn á Skarði, kannski sá
„Sem ber einna hæst yfir hina
þar í sveit. Og bar þar margt
tfi.
Ég mun ekki rekja ætt og upp
runa Kristins Indriðaspnar, vii
aðeins geta þess að hann var í
báðar ættir kominn áf merku og
mikilhæfu fóllki, sem gætt var
t
Þökkum inriilega auðsýnda
samúð og vináttu við andlát
og jarðarför
Ragnars Péturssonar,
matsveins frá Isafirði.
Fyrir hönd sona, systkina og
annarra vandamarma hins
látna,
Kristín Jóhannesdóttir.
t
Hjartans þakkir til ykkar
allra, sem auðsýndu okkur
frábæran vinarhug og hjálp-
semi vegna veikinda og and-
láts eiginmarms og föðurs,
Einars Jónssonar,
bónda á Hvanná.
Guð biessi ykkur.
K' .s jana Guðmundsdóttir
og börn.
miklum gáfum og listrænum
hæfileikum.
Ungur kvæntist hann Elín-
borgu Bogadóttur, Magnússen á
Skarði og komu þar saman tveir
stofnar af stórum ættum. Skarð
á Skarðsströnd er eitt elzta og
fegursta ættaróðal á landi hér,
og þar bjuiggu þau hj'ón alla
sína búskapartíð.
Það er einkar hlýiegt undir
brekkunni þar sem bærinn á
Skarði stendur og útsýnið vitt
yfir hinn fagra Breiðafjörð, með
Snsefellsjökul i suðvestri, Skor
arfjaH i norðvestri, að ógleymd-
um öilum þeim aragrúa af eyj-
um og skerjum mieð sundin blá,
seli, fugla og fisika. Og haföld-
urnar, sem brotna við klettótta
strönd, mimna á það ægiafl, sem
hafið hefur yfir að ráða og nær
ekkert fær staðizt.
Það var þetta útsýni, sem hér
er lýst, sem Kristinn ólist upp
við og hafði fyrir auigunium nær
hvem dag alilt sitt líf og sem ef
tii viU. hefur mótað lífsviðhorf
hans meira en alit annað.
Kristinn hafði ákveðna og fast
mótaða skapgerð. Var ávalit
glaður oig reifur, hlýr í viðmóti,
flutti mál sitt jafnan af hrein-
skilni og drenglyndi, og talaði
tæpitungulaust, hvort sem var
um menn eða máiefni. Enda var
hann vinsæU og virtur, að ég
held af öllum, sem kynntu&t hon
um. Kristinn var friður maður
og vel Umaður, karlmenni að
burðum, enda afkastamaður, þeg
ar hann gekk að verki. Smiður
var hann góður bæði á tré og
jðm. Hann var félagslyndur og
hjálpsamur að eðlisfari og vildi
hvers manns vanda leysa, enda
oft til hans ledtað, bæði af grönn
um hans og öðrum.
Kristdnn var söxiigmaður góð-
ur, hafði þróttmikla og fagra
söngrödd. Það var oft sungið
miikið á Skarði, ekiki sízt þegar
þeir sumgu saman bræðumir
Kristinn og Sigvaidi.
Mörgum er minnisstætt, þegax
þeir bræður voru að fflytja
Ólafseyj arheyið frá Stöðinni
heim að Skarði, höfðu oft tutt-
ugu undir reiðing og voru pft
að fram í myrkur á kvöldin.
Þá riðu þeir og ráku lestina og
sungu, þegar logn var. f»á voru
nágrannamir stundum úti og
hlustuðu á söng þeirra í kvöld-
kyrrðinni og nutu þesis.
Það var oft gestkvæmt á
Skarði. Þar í stofunni voru
haldnir þingmálafundir og fund
ir sveitarinnar. Þamgað láigu leið
ir æðri sem lægrL Það var siður
Kristins, þegar gest bar að
garði, að ganga niður að tröð-
um. Þar stóð hann brosandi með
úbbreiddan faðminn móti þeim,
sem að garði bar. Slák var alúð
hans oig fjöiskýLdunnar alirar.
Ég kom síðast að Skarði fyrir
um 6 árum. Það var jafn ánægju
legt að koma þar þá og áður
fyrr.
Nú er þessi minnisstæði og
góðviljaði bændahöfðingi geng-
inn til feðra sinna. Hið sögu-
fræga ættairóðaíi, Skarð á
Skarðsströnd, hefur orðið svip-
minna í bili við fráfaM hans. En
eftix dimma nótt'rís nýr og bjart
ur dagur, og svo mun einnig
verða í sögu Skarðs, nú og siðar.
Við hjónin votturn frú Elrn-
borgu og fjölskyMunni allri
dýpstu samúð.
Blessuð sé minning Kristins á
Skarði.
Lárus Ág. Gíslason.
Hcinn var öllum ógleymanlleg-
ur, er áttu þess kost að kynn-
ast honum. Það sópaði af þess-
um sveitarhöfðdnigja og sægarpl
hvar sem hann kom og alls stað
ar skildi hann eftir þann fersk-
ieika og það einstaka viðmót, er
fylgdi honum tii hinztu stundar.
Hann stóð á hlaðinu þennan
sumardag, er við fundumst í
fyrsta sinn. Meðáimaður, grá-
hærður með snyrtilegt yfirvara-
skegg og fríðan andlitssvip og
tók í nefið. Hann hélt á silfur-
dósunum í vinstri hendL breiddi
út faðminn og bauð okkur vel-
komna af gömlum íslenzkuxn
sveitasið. Mér fannst við hefð-
um þekfczt um árabl eftir þessa
fyrstu heimsókn mína að Skarði.
Kristixm fæddlst að Hvoili í
Saurbæ, 10. nóv. 1887 og var
því 84 ára er hann lézt. For-
eldrar hans voru hjónin Indriði
Indriðason bóndi þar og kóna
hans Guðrún Eggertsdóttir.
Haxm ffluibtást með foreMruiri sín
um 5 ára gamMl að Króksfjarð-
arnesi og siðar að Ballará.
Hann var hagur vel í höxMum
og stundaði iðnskólanám I tré-
smíði i Reykjavik á yngri áruan.
Hann kom að Skarði árið 1910.
Þar kynntist hann eftirlifamdi
konu sinni, EMmborgu Magnus-
sen og þau .giftu sig 6. septemb-
er 1913. Var það mikill gæfudag-
ur í Mfi þeira. Þau hófu bú-
skap að Skarði ári seinna og
hafa dvalið þar síðan. Skarð er
fomfrægt höfuðbóL Hefur það
verið lengur í eigu sömu ætt-
ar en nokkurt annað býli á Is-
landi eða um 800—900 ár. Er sú
ætt rakin af tur til Húniboga Þor
gilssonar, sem talinn var bróðir
Ara fróða.
Á Skarði bjó Björn Þorfeifs-
son, hirðstjóri, sá sem drepinn
var í Rifi af Englendingum, en
Ólöf ríka, ekkja Bjöms, safnaði
liði og hefndi manns síns. Hafði
Óiöf 50 enska faniga um skeið í
haMi og jafnmarga menn ís-
lenrika tiil að gæta þeirra. Heit-
ir þar Manheimar, sem fanig-
anna var gætt. Ótal sagnir
fylgja þessu fræga höfuðbóli,
sem ekki verða taldar hér.
Krfstni var margt til Msta lagt
sem kom sér vel á slíku heimiili.
Sjósókn var m.ikii og hlUnn-
indi sótt í hólrna og sker. Hann
þótti afburða sjómaður, fór ætíð
gætilega en með festu og öryggi.
Flutningar voru þá rniklir út í
eyjar og ætíð notaðir ópnir bát-
ar. AMt gekk með ágætum, þó
ieiðin væri iönig og veður mis-
jöfn.
Á þeim árum þótti það kost-
ur mikiM að geta femgizt við
lækningar dýra. Mun Kristinn
hafa lesið sig eitthvað till í þeim
efnum en reynsian orðið honum
bezti skólinn. Hann þótti nær-
gœtinn við skepnur og leituðu
margiir hjálpar hans.
Kristinn gegndi mörgum störf
um fyrir sveit sína og sýsiufé-
lag. Hann var hreppstjóri, sýslu
nefndarmaður, formaður sóknar
nefndar og forsöngvari, í skóla-
nefnd, átti þátt i stofmun Kaup-
féLa.gs Stykkishóttns og útibús-
sfcjóri þess í Skarðsstöð, kjöt-
matsmaður, símstöðvarstjóri og
fomnaður skattanefndar svo eitt
hvað sé nefnt. Hann var sœmd-
ur riddarakrossi fálkaorðun.nar
árið 1965.
Þau sæmdarhjón eignuðust 3
böm; Bogu Kristínu, sem býr
að Skarði II, gif't Eggert Ólafs-
syni, Guðborgu, sem er látin, og
Ingibjörgu Kristrúnu, sem býr
að Skarði, gift Jóni Jónssyni. —
Eiga þau mú öll um sárt að
binda en samúðarkveðjur sendi
ég og fjöl'skyMa min heim að
Skarði.
Kristinn Indriðason var stór-
brotimn og eftirminnantegur
sveitarhöfðingi. Hann var
hrekklaus en hafði síniar skoð-
anir á mönnum og máilefnum. og
þræddi oft óvenjutegar slóðir I
málifflutn.imgi og frásagnarlist,
sem homum einum var lagið.
Hann var laus við yfirborðsfega
tiifinminigasemi og afstaða hans
fil máiefna kirfcjunnar var ein-
teeg, þvi hjartað var gott, sem
undir sló. Hann söng messu sáð-
asta daginn og sat á tali við sókn
Framnhald á bls. 19.