Morgunblaðið - 15.03.1977, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 15. MARZ 1977
Sýningar í Norræna húsinu
Haandarbejdets fremme
Skreyting barnabóka
Ásta Sigurðardóttir
Glæsileg sýning
Það l'fi' i'kki á imlli mála art
.sýniny sú <-r nú yistir Norræna
húsiú fi' r'in allallenasta sýninK er
sett liefur veriú upp í sýninKarsöl-
um hússins Kr héi' um aö rærta
sýnishorn á dönskum listlönaöi,
aöallena á svirti vefjalistar <ik
heimilisiönaöar frá Selskabet til
Ilaandarbejdets Kremme í Dan-
mörku ok er hliöstæöa Ileiinilis-
iönaðarfélaKsins íslen/ka
Öll er þessi sýninK nijiiK til fyr-
irinyndar, — inunirnir einstak-
leKa vandaöir í Kerö ok uppseln-
niKin Kædd nnkluin þokka <>K
hlýleíka. Konia hér í ljéis kostir
sýnínKarsalanna hk iniklir iiiöku-
leikar er felast í uppsetninKU sýn-
inKa á þessuin staö, — eínkuin er
athyKlísvert hversu hinn erfiöi
endaveKKUi' i ininni salnuin er
Keröur lifandí með því aö klæöa
liann Kiænuin dúk — athy.Klisvert
<>K tíl eftirhreytni er einnÍK sá
háttur sem hér er á hafður víða,
aö hafa striKa í hakKiunni mynda
en slíkt eykur á fjölhreytni <>k
hlýleika salarky nnanna.
AUKljóst tná vera hve þessi
félaKsskapur hefur haft mikla
þýöinKU. í heiinalandi sínu <>k
lyftistönK fyrir vefjarlist, heimil-
isiönaö <>k aiinaö er varöar handa-
vinnu. A þriKKja ára fresti sýna
samlökm á listiönararsafninu viö
BreiÖKötu í Kaupmannahöfn —
„Kunstindustrimuseet", sem er
stórmerkíleKt saf'n listiönaöar
víöa aö úr heimmum <>k fr<>ðleiks-
sjór aö heimsækja. Ék kem þar
viö eins oft <>k ók Ket þeKar ók á
leiö um Kaupmannahöfn, ok ók
nian m.a eftir sýninKUin þessa
félaKsskapar <>k er hann mér því
að kóöu kunnur.
1 formála sýnínKarskrár er sér-
stakleKa vikiö aö inai'Ki'a ára Kóöri
samvinnu víö Island <>k því veÍKa-
mikla hlutverki sem islenzk ull
hefur KeKnt fyrir vefjarlistina í
Danntörku <>k Ketur forspjallshöf-
undur þess. aö líta meKÍ á sýninK-
una „sem virðinKarvott viö ís-
lenzka fjárhtendur <>k spunafólk,
sem sér þeim fyrir ull í hinum
falleKU sauðarlitum <>k ööruin lit-
um í svo liáuni Kæöaflokki".
Hér er sem saKt á feröinni ís-
lenzk ull í dönskum húninKÍ <>K
verður ekki annað saKt en aö hér
sé saiinark'Ka um K<">öa samvinnu
DANSK HAANDARBEJDE ISLANDSK ULD
Sýning frá
Haandarbcjdets
Frcmme
NorrænaHúsinu
26. febr - B.marz 77
aö ræöa, handhraKö Dananna er í
hæsta Kæðaílokki engu síður en
hin velþekkta íslenzka Kæðaull.
Svo sem vænta mátti frá hendi
Dana er útlitshönnun munanna
með afhriKðum smekkk'K. — hér
eru Danir sérfræðinKar <>k Keta
IslendinKar mai'Kl af þeim la*rt,
einkum að þvi er einfaldleik
snertir — þeir þekja ekki hlutina
mynzturskrauti líkt <>k IslendinK-
um hættir til, heldur k'KKja þeir
áherzlu á að hið sérstaka form
livers hlutar njóti sin til fulls —
<>K tekst þaö ósjaldan með miklum
áKætum. Þeir voru ófáir Ki'ipirnir
sem undirritaður Kirntist til eÍKn-
ar, einkum í ljósi þess að hver <>k
einn þeirra er kóö eien — er hér
um ekta handKeröa hluti aö ra'ða
en ekki verksmiöjuvarninK né
hluti sem Kerðir eru eftir tiltek-
inni aöfenKÍnni uppskrift <>k Kerir
það hlutina maiKfalt verðmætari.
Hiö háa verð á mununum er þvi
næsta eðlik'Kt og er hér um sann-
Kjarnt verð aö ræöa miðað viö
Kæði <>k Kildi þeirra. Ber nauðsyn
til að KlÖKK' a sig vel á þeim mikla
Kildismun sem er á handunnum
Ki'ipum <>k verksmiðjuvarninKi.
Það er sannarleKa óhætt aö
hvetja til heimsóknar á þessa
áeætu sýninKU, <>k um leið vil éK
hera fram þá ósk að skammt líði
þar tíl við fáum aftur slíka au-
fúsUKesti, alla veKa enKin 25 árl
Aukin samvinna <>k tíðari
sýninKaskipti er það sem stefna
her að, því aö tæknivæddum
heimi er rík þörf liðveizlu huear
<>K handar svo aö ekki Klatist KÖðír
hlutir úr KUllakistu fortiðarinnar
né tenKsl við tauKakerfi upp-
raunaleikans
Mynskreyting Barna-
bóka.
I anddyri Norræna hússins
Ketur að líta þessa dagana sý’nis-
horn barnahókaskreytinKa frá
Finnlandi <>k þróun hennar frá
Nlyndllsl
eftir BRAGA
ÁSGEIRSSON
fyrstu tið fram á vora daKa. Ekki
er lanKt siðan fyrstu mynda-
hækurnar fyrir hörn voru þrykkt-
ar <>k er upprunans að leita til
Þýzkalands, fyledu þær uppKÖtv-
un <>k þróun litoKiafíunnar —
steinþrykksins. Leikarinn <>k leik-
ritaskáldið Alois Senefelder frá
Bæjaralandi, er átti í erfiðleikum
með að fá leikrit sin á þrykk, fann
upp þessa aðferð. Hann uppKötv-
aði að viss teKund kalksteins, er
var að finna nálægt þorpinu
Solnhofen í Bæjaralandi, drakk
auðveldleKa í sík fitu <>k vatn.
Lina dreKin með feitri krít frestir
á steininn ok ef maður síðan vætti
hann með svampi hrinti fitan í
krítinni vatninu hurt <>k var þá
hæ*Kt að valsa steininn upp með
þrykklit sem festist á krítinni en
forðaðist hið raka yfirhorð steins-
ins <>k síðan var hæet að taka
afþrykk. Áriö 1798 heppnaðist
honum eftir ótal tilraunir, að ná
fram fyrsta Kallalausa afþrykkinu
<>K reyndist þetta svo merk <>k
nytsöm uppKötvun að fljótleKa
eftir aldamótin 1800 sáu m.a.
fyrstu myndskreyttu harnabæk-
urnar í Evröpu dagsins ljós. Alois
Senefelder Kerðist með þessari
uppgötvun sinni mikill vel-
Kjörðarmaður mannkynsins, en
jók naumast gæði leikrita sinna,
sem enginn man lengur.
Fyrstu myndskreyttu barna-
bækurnar, er þrykktar voru i
Finnlandi, voru líka af þýzkum
uppruna <>g með þýddum textum,
<>g þegar fyrstu finnsku mynda-
hækurnar komu frarn í lok 19.
aldarinnar voru prentmótin oftast
gerð í Þýzkalandi.
Sýningin í Norræna húsinu er
Frá
barnabókasýningunni finnsku.
hin rammislenzku leikrit Skugga-
sveinn, Maður og kona, Piltur og
stúlka og Gullna hliðið, en einnig
hafa þar verið leikin erlend
gamanleikrit, og nú er þar sýnd
við mikla aðsókn Græna lyftan
eftir Avery Hopwood, en- hana lék
Leikfélag Reykjavíkur fyrir ekki
ýkja löngu, svo að margt Reyk-
víkinga mun minnast hennar.
Græna lyftan verður ekki talin
veigamikið skáldverk, en hún er
vel gerð, og athyglisverð alvara og
mannþekking er þar samfara
hinni lausagopalegu en þó
Græna lyftan
í Logalandi
Ungmennafélagið í Reykholts-
dalshreppi hafði snemma aldurs
síns forgöngu um það að þar væri
komið upp félagsheimili. Það
hlaut hið glæsilega nafn Loga-
land. I fyrstu var það ekki svo
stórt að þar mætti heita góð
aðstaða til víðtækrar starfrækslu
en samt bætti það ipjög úr brýnni
þörf breyttra tima. Nú hefur það
verið stækkað að miklum mun, og
á þessu ári mun stækkun þess
verða fullnuð og frá því gengið til
hlitar enda er það löngu ljóst
öllum þeim, sem að þvi standa að
það hefur reynzt virkur hvati til
margvislegrar starfsemi, sem
bæði hefur orðið til gagns og
skemmtunar. Þar hefur lengi
verið starfrækt bókasafn, sem nú
er orðið allstórt er í góðri umsjá
og nýtur mikillar hylli. Þar hefur
og — oftast árlega — verið iðkuð
Bókmennllr
eftir GUÐMUND
G. HAGALIN
leiklist af áhuga og með árangri,
sem ég tel allt að því gegna furðu.
Þar hafa frá upphafi komið fram
konur og karlar, gædd ótvíræðum
hæfileikum til vándgerðrar
pecsónusköpunar og skörð sem
orðið hafa í röð hinna rosknu
leikara, hefur jafnóðum komið
leikhæft fólk yngri kynslóða. Þá
hafa og stundum aðfluttir menn
lagt starfseminni lið, sem orðið
hefur að góðu gagni. Síðan ég
fluttist í Reykholtsdal hafa verið
sett þar á svið með góðum árangri