Morgunblaðið - 30.06.1977, Blaðsíða 35
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 30. JUNl 1977
35
Hrafnkell Guðgeirs-
son — Minningarorð
í dag er til moldar borinn
Hrafnkell Guðgeirsson, Víði-
grund 21, Kópavogi. Hann lést 19.
júni síðastliðinn eftir stranga
sjúkralegu.
Hörð og óvænt kemur kveðju-
stundin. Þó var okkur öllum
löngu ljóst, sem til þekktu, að i
þeim ójafna leik, sem einstætt
likamsþrek og viljastyrkur hans
háði við bráðan sjúkdóm, gætu
úrslitin ekki orðið á annan veg.
Hrafnkell var fæddur 20. júni
1928 á Hellissandi, en þar bjuggu
foreldrar hans, Svava Einars-
dóttir og Guðgeir Ögmundsson.
Hann var yngstur sjö systkina.
Um fermingaraldur fluttist
Hrafnkell með foreldrum sinum
frá átthögunum á Snæfellsnesi.
Þá hóf hann að vinna að ýmsum
störfum í Reykjavik og Keflavík
unz hann nam rakaraiðn. Upp frá
því vann hann nær óslitið að iðn
sinni fyrst á Keflavíkurflugvelli,
en árið 1967 setti hann upp eigin
rakarastofu að Starmýri 2 hér í
borg. Það var honum mjög að
skapi að vera sjálfs sins húsbóndi,
enda vann hann sér fljótlega upp
stöðug viðskipti, sem sjá mátti á
góðri afkomu f jölskyldu hans.
Kynni okkar af Hrafnkeli hóf-
ust, er hann og æskuvinkona okk-
ar, Agnes Jóhannesdóttir hjúkr-
unarkona, giftust og stofnuðu
heimili að Skipholti 53. Okkur var
fljótlega ljóst, að betri og traust-
ari heimilisföður væri vart að
finna. Ánægjulegt var að sjá, hve
samhent þau hjónin voru að búa
heimili sitt sem bezt. Mjög hlýlegt
og gott samband var frá fyrstu
kynnum Hrafnkels og tengdafor-
eldra hans.
Þeim Agnesi og Hrafnkeli varð
þriggja dætra auðið. Þær eru:
Helena Kristbjörg fædd 1963,
Jóhanna fædd 1966 og Svava litla
fædd 1972. Frá fyrra hjónabandi
átti Hrafnkell eina dóttur, sem
búsett er i Danmörku.
Það mun hafa verið Hrafnkeli
mikill styrkur, er í ljós kom hve
alvarleg veikindi hans voru,
hversu vel hann hafði búið að
fjölskyldu sinni, en hún hafði
flutzt í nýbyggt einbýlishús að
Víðigrund 21, Kópavogi. Húsinu
höfðu þau hjónin komið upp á
ótrúlega skömmum tima, enda
lagði húsbóndinn sig allan fram
um að hraða byggingunni sem
mest og vann sjálfur að húsinu
hverja stund, sem hann átti af-
lögu. Hafði kunningjunum þótt
hann óhóflega bjartsýnn i byrjun
að takast mætti að koma húsinu
upp á svo skömmum tima, sem
hann ætlaði sér, afsannaði hann
það svo rækilega, að ekki fór milli
mála að áætlun hans hafði verið
vel yfirveguð og stóðst algerlega.
Björt virtist framtíðin. í gamni
og alvöru voru gerðar áætlanir
um ferðalög og annað til tilbreyt-
ingar fyrir fjölskylduna. Um-
hyggja Hrafnkels fyrir velferð
heimilisins og uppeldi dætranna
átti hug hans allan.
Skjótt skipast veður i lofti, —
og stutt naut fjölskyldan samver-
unnar á nýja fallega heimilinu. í
janúar síðastliðnum veiktist
Hrafnkell. í fyrstu virtust veik-
indi hans ekki alvarleg, en brátt
kom annað i ljós. Svo hart lék
sjúkdómurinn hann, að fljótlega
var tvisýnt um líf hans. Övægin er
sú staðreynd, að Hrafnkell skuli
nú á miðjum aldri hverfa yfir
móðuna miklu, og mikill er missir
ástvina hans.
Við minnumst margra ánægju-
stunda á heimili þeirra hjóna og
okkar heimilum. Var þá oft
brugðið á lettara hjal. Hrafnkell
var ekki allra maður eins og það
er stundum nefnt, en í vinahópi
var hann glettinn og spaugsamur.
Gerði þá oft góðlátlegt grin að
yfirborðsmennsku og snobbi —
slikt var honum sízt að skapi.
Hann vildi vera sjálfum sér
nógur, var hjálpsamur og greið-
vikinn væri til hans leitað, en
kaus að leysa sjálfur öll sin
vandamál. Gerði einhver honum
þó ekki væri nema minnsta og
sjálfsagðasta greiða, endurgalt
hann margfalt.
Þó nú hafi dregið slíkt sortaský
fyrir sólu fjölskyldunnar að Víði-
grund sem fráfall heimilisföður-
ins er, vitum við sem fylgzt höfum
með kjarki og dugnaði Agnesar
þennan þungbæra tima, sem hún
hefur setið við sjúkrabeð manns
síns, að þar er engin uppgjöf. Hún
hefur tekið af stillingu og æðru-
leysi óviðráðanlegam örlögum,
vitandi það, að slíkt hefði verið
hinum látna bezt að skapi.
Er við nú um sólstöður kveðjum
Hrafnkel hinztu kveðju, þökkum
við vináttu og ánægjustundir all-
ar. Yfir minningu hans, verður
ávallt í hugam okkar hlý birta
sólmánaðar.
Agnesi og dætrunum, Krist-
björgu og tengdaforeldrum hans
á isafirði flytjum við einlægar
samúðarkverjur, svo og systkin-
um hans og vandamönnum öllum.
Blessuð sé minning hans.
Rósa, Vigdis og Finnbogi.
Hrafnkell vinur okkar er allur,
sem kom þó engum á óvart vegna
veikinda hans síðustu mánuðina.
Hann var fæddur á Hellissandi
20.06. 1928 og andaðist 19. þessa
mánaðar, daginn fyrir 49. af-
mælisdaginn. Hann var sonur
hjónanna Svövu Einarsdóttur og
Guðgeirs Ögmundssonar, yngstur
7 systkina.
Hermína Gísladóttir
frá Bíldudal-Minning
Fædd ll.nóv. 1904.
Dáin 31. marz 1977.
Hinn 12. april var jarðsett frá
Háteigskirkju hin mæta kona,
Hermína Gísladóttir, til heimilis
að Barmahlið 37.
Lést hún á Landakotsspítala
eftir löng og erfið veikindi, hinn
31. marz.
Hermína var fædd og uppalin á
Bíldudal, dóttir hjónanna
Jóhönnu Ólafsdóttur og Gísla
Jónssonar sjómanns, og var hún
elst af 6 börnum þeirra hjóna.
í þá tið urðu unglingar að vinna
hörðum höndum, og ekki hvað
síst ef um elsta systkinið var að
ræða, og börnin mörg.
Hermína vandist því frá blautu
barnsbeini að vinna. Eljusemi var
henni í blóð borin eins og ævi-
verkin hennar báru með sér.
Vann hún öll algeng störf þar
til hún giftist 17. janúar 1926,
Ólafi Jóni Jóhannessyni. Stund-
aði Ólafur Jón sjósókn og var for-
maður á bátum frá Bíldudal þar
til þau flytjast til Reykjavikur
1948. Lést Ólafur af slysförum
árið 1950.
Á fyrri hluta þessarar aldar,
var það ekki alltítt að ungar hús-
mæður utan af landi færu til
Reykjavíkur til náms.
Því var það mikill dugnaður hjá
Hermínu að fara suður i ljós-
mæðraskólann, frá eiginmanni og
heimili.
Lauk Hermina prófi frá skólan-
um árió 1934, og fer þá vestur til
Bildudals, ráðin sem ljósmóðir og
starfar þar þau ár á meðan hún
bjó á Bíldudal.
Starfaði Hermina meira og
minna sem ljósmóðir, eftir að hún
fluttist til Reykjavikur, eða á
meðan heilsa og kraftar leyfðu.
Hermína var farsæl og virt i
starfi og voru þau orðin mörg
Ijósubörnin hennar.
Árið 1954 varð breyting á hög-
um Hermínu, þá giftist hún aftur,
Einari Eyjólfi Sigmundssyni,
starfsmanni i alþingi, miklum
gæða og drengskaparmanni.
Hann reyndist henni sérstakur í
löngum og erfiðum veikindum.
Hún gekk í móðurstað
Þorsteini, ungum syni Einars,
sem nú er togaraskipstjóri. Auk
Lifsbaráttan byrjaði snemma.
Hann missti móður sína ungur og
vann hann við það sem til féll,
bæði til sjós og lands.
Seinna nam hann rakaraiðn og
starfaði mörg ár á Keflavíkurflug-
velli, en flutti svo til borgarinnar
og opnaði sína eigin stofu.
Okkar fundum baf fyrst saman
er hann kvæntist vinkonu minni,
Agnesi Jóhannesdóttur
hjúkrunarfræðingi, árið 1964 og á
þau kynni hefur aldrei borið
skugga.
Hans græskulausa kímni, sam-
fara hjálpsemi, góðvild og ríkri
réttlætiskennd, gerði honum auð-
velt að umgangast aðra. Lif hans
allt snerist um það eitt að búa í
haginn fyrir konuna og börnin.
Dæturnar urðu þrjár, og fyrir
tæpum tveimur árum fluttu þau i
fallegt einbýlishús í Kópavogi, og
þar sem annars staðar áttum við
margar gleðistundir saman.
Við hjónin flytjum Agnesi,
dætrum, tengdaforeldrum og
systkinum hans innilegar sam-
úðarkveðjur, en minningin um
mætan mann er gott veganesti
fram á veginn. Honum sjálfum
þökkum við góða vináttu liðinna
ára og biðjum honum guðsbless-
unar I nýjum heimi.
Gróa Ingimundardóttir
Mér er í fersku minni, þegar sá,
sem hér er kvaddur hinstu
kveðju, var borinn í þennan heim.
Gróandinn var I hámarki, Snæ-
fellsnesið var tætt litríku lífi og
skartaói sinu fegursta með marg-
brotnu landslagi, háum hrikaleg-
um fjallgarði, en fegurst þeirra
f jalla er Snæfellsjökull.
Enn hefur sumarið gengið I
garð samkvæmt timaröð árstíða
með boð um kveðjustund um föð-
ur og bróður. Samhliða þvi kemur
hlý sumarsólin á ný og dreifir
varmarikum geislum sinum yfir
gróandann og mannlífið. Raddir
vorsins, söngur vorfugla lýsa með
þess ól hún upp frá unga aldri
Alfreð Eymundsson sem er raf-
virkjameistari.
Hermína var höfðingi heim að
sækja, og bar heimili hennar vitni
um það, að þar fór saman hugur
og hönd. Oft var glatt á hjalla
þegar tekinn var slagur, og margs
að minnast nú er leiðir skilja.
Við hjónin þökkum alla þína
vinsemd i gegnum árin, um leið
og við sendum eiginmanni, fóstur-
sonum og öðrum ættingjum hug-
heilar samúðarkveðjur.
Gunnar Br. Þórarinsson.
fögnuði gleði og lofgjörð til skap-
arans yfir komu vorsins sem fyll-
ingu lifsins.
Gleði manna vegna komu
sumarins hefur löngum verið á
hverjum tíma boðiberi þess sem
gefur fyrirheit um bjartar vonir á
lifsgöngunni, þá ekki sist vonir
þeirra sem veikindi þjá og dauð-
ans dyr á næsta leiti. Það er mörg-
um kærkomnir sólargeislar sem
skina inn um glugga sjúkrahús-
anna. Innan þeirra veggja eru
einnig margar mjúkar hjálpar-
hendur, sem vilja likn þeim
særðu og þjáðu þó oft fáist ekki
við ráðið af mannahöndum þegar
leysing tilverunnar hefur knúið
dyra.
Forgrunnur lifsins er náðin,
náðin fyrir þvi að hafa verið til og
fengið tækifæeri til að ganga göt-
una fram eftir veg, vinna að lifs-
hamingju fjölskyldu sinnar og
samferðamanna. Þannig var innri
maður hans sem hér er kvaddur.
Hrafnkell Guðgeirsson, hár-
skerameistari, var Snæfellingur
að ætt og uppruna. Hann var
fæddur á Hellissandi þann 20.
júni 1928. Foreldrar Svava
Einarsdóttir og Guðgeir Ög-
mundsson, húsasmiðameistari
vestur þar. Þau hjón eru latin
fyrir allmörgum árum. Börn
þeirra voru átta talsins, eitt
þeirra dóttir, lézt fjórtán ára fyrir
fjölda árum. Hrafnkell var yngst-
ur systkina sinna, en hann lézt á
Landspitalanum þann 19. júni sl.
eftir um 5 mánaða erfiða sjúk-
dómslegu.
Hrafnkell var af þekktum ætt-
um, einkum í móðurætt. Að henni
stóðu þjóðkunnir menn i ýmsum
þjóðfélagsgreinum. Hún var dótt-
ir Einars Þorkelssonar, rithöf-
undar og skrifstofustjóra Alþing-
is á sinum tima, en hér verður
ekki rakin frekari ættartala.
Á bernskuárum Hrafnkels á
Hellissandi var lifið með gjörólík-
um hætti miðandi við það sem við
þekkjum í dag. Þá voru börnin
glöð fyrir brauðsneið, ef til var,
og brauðmolum ekki kastað. Lifs-
baráttan var hörð, það var mikl-
um erfiðleikum bundið að afla
fanga til framfæris á þeim miklu
krepputímum sem þá voru. En
þrátt fyrir þrenging þess tíma var
bernskunni sungið lof fyrir tilvist
sína, þvi i gegnum erfiðleikana
var það hinni gullni þráður, kær-
leikur og fyrirbænir foreldra,
sem hafður var að leiðarljósi, þeg-
ar út i lífið var farið.
Móðir Hrafnkels lézt þegar
hann var 14 ára, en hún átti við
heilsuleysi að striða um 3ja ára
skeið. Hún lézt á góðum aldri.
Vegna langvarandi veikinda
móðurinnar fluttist faðir okkar
búferlum til Reykjavíkur á sinum
tíma með yngstu börnin. Mjög
snemma var það hlutskipti Hrafn-
kels að bjarga sér sjálfur, það
kom sér vel að sjálfsbjargarvið-
leitnin var honum meðfæddur
eiginleiki, sem var honum drjúgt
veganesti.
Um tvítugsárin gerist Hrafnkell
iðnnemi i hárskeraiðn hjá undir-
rituðum og öðlast hann að námi
loknu lögleg réttindi í iðninni
sem hann gerði á lifsstarfi. Um
nokkurra ára skeið vann Hrafn-
kell í iðninni á Keflavíkurflug-
velli, fyrst hjá hernum, siðar á
eigin vegum í samvinnu við aðra.
Fyrir 10 árum setti hann á stofn
stofu, rakarastofu, Starmýri 2,
hér i bæ, sem hann rak til siðustu
vinnustundar. Hann átti heima í
Reykjavík um 33 ára skeið.
Hrafnkell var giftur Agnesi
Jóhannesdóttur, hjúkrunarkonu.
Þeim varð þriggja dætra auðið,
elzta dóttirin fermdist nú I vor.
Fyrir tæpum tveimur árum flutt-
ist þau hjón I nýtt hús I Kópavogi.
Hrafnkell hafði byggt þar ein-
býlishús, sem hann lagði mikla
áherzlu á að ljúka, án þess að það
væri tengt veikindum hans svo
vitað sé. Hann lauk byggingunni
haustið 1975. Allt var þar fágað og
prýtt, sem var honum mikið
ánægjuefni. Hann vann sjálfur
við húsið eftir þvi sem við var
komið frá föstu starfi. Þau hjón
stóðu einhuga að þessari fram-
kvæmd, sem og öllu þvi sem laut
að farsæld og heill fjölskyldunn-
ar.
Líf Hrafnkels átti sinn tilgang,
hann skilur ekki eftir spor i sandi
sem fýkur yfir, heldur þann
minnisvarða sem heimili hans ber
vitni um.
Við lyftum huga vorum til
hæða, biðjum um birtu og blessun
fjölskyldu hans til handa óg
tengdafólki sem var honum svo
kært. Að lokum er kvaddur kær
bróðir, honum þökkuð samfylgd-
in. Við vorum tengdir traustum
böndum bæði í starfsgrein og lifi,
frá fyrstu tið til kveðjustundar.
Minning hans lifir frá anddyri
jarðlifsstranda til lifs hinna
björtu heimsins sala.
Þótt holdid sofni vaknar ungur andi,
til æðri starfs á nýrri þroskabraut.
í rfki (íuðs á fögru Ijóssins landi.
er lækning fengin sigruð jarðarþraut.
(J.S.)
Guðmundur Guðgeirsson.
- Um lýðháskóla
á Islandi
Framhald af bls. 19
Þráfalldlega virðast mér þessi
hin fornu orð gefa til kynna hug-
sjónir lýðháskólahreyfingarinnar
öðrum ummælum betur. Sá einn
þekkir mennina og heim þeirra,
sem viða fer eða öllu heldur víða
skyggnist, leitar sér fróðleiks,
hvar sem hann er að finna, veitir
þeim fróðleik viðtöku og aðlagar
hann eigin persónugerð eftir
föngum. Hið síðast nefnda er
mikilvægast. Fróðleiksöflun er
litils verð ein saman. Hitt varðar
mestu að vera þess umkomin að
taka breyting ím, umskiptum, í
samræmi við þá vitneskju, sem
hlutaðeigandi aflar sér i hvern
tíma. Slík umskipti fela það í sér,
sem við í einu orði nefnum
þroska. Sá þroski er markmið lýð-
háskólans.
Halldór Laxness talar spaug-
samlega i viðtali, sem nýlega var
endurflutt í sjónvarpi, um þann
háska, sem löngum steðjar að
mcnr.um og i því felst að ganga
með steinbarn í maga. Hafi ég
skilið skáldið rétt, felur hann í
líkingu þessari þau meinlegu
örlög að tileinka sér fastmótað
viðhorf til stórra hluta og smárra
af þvílíkri ákefð, að engu verður
um þokað þaðan í frá. Ef til vill
mætti ganga feti framar í gaman-
seminni og segja, að þess konar
steinbarn breyti þeim, er með það
gengur, smám saman í stein, —
hamradrang, alstirðnaðan frá
hvirfli til ilja.
Slíkri stöðnun fylgir vissulega
einn kostur: Drangurinn haggast
ekki á hverju sem gengur. Hann
getur orðið næsta beinskeytt ögr-
un við umhverfi sitt. Og sjálfur er
hann að jafnaði tiltölulega óhult-
ur, innbyrgður i meinloku sinni.
En steintröllinu er æviniega
áfátt í öðru, sem þyngra er á
metum. Tröllið er líflaust, dautt,
tekur engum umskiptum, þrosk-
ast ekki framar.
Þessi örlög vofa yfir okkur öll-
um, á ýmsum aldri. Stundum virð-
ast mér þau raunar ekki einungis
vofa yfir, heldur er beinlínis sem
enginn fái umflúið þau að fullu.
Sjálfum eru mér þau á engan hátt
ókunn.
En oft brosi ég að því i kyrrþey,
hvernig þau skoðanaskipti, er
fram fara á lýðháskóla, megna að
koma lifi i tröllin, knýja þau til
endurskoðuna'', eyða steinbörn-
unum og geta önnur afkvæmi
ferskra viðhorfa. Skólahald, sem
slík áhrif hefur, ætti að öðru
jöfnu að vera mennskum mönn-
um nytsamlegt. Þeir sem þess
njóta, nemendur og kennarar
jafnt, virðast líklegir til að geta
forðazt stöðnun, ef þeir kæra sig
um og eru fáanlegir til að taka
umskiptum frá degi til dags I sam-
ræmi við þær kröfur, sem lifið
gerir til þeirra.
Megi Skálholtsskóli um alla
framtíð einkennast af þeim opnu
skoðanaskiptum, er glæði með
hverjum manni .yfirsýn og um-
burðarlyndi, frjálshyggju og fjöl-
skyggni. Ef svo fer, hefur lýðhá-
skóli i raun eignazt fasta búsetu á
íslandi um síðir.
Skálholti, 23. mai.